£sso
Optimistische welvaartsprognoses
oor groei wetenschap en techniek
iaar voor inflatie onderkend
TOCH PROCES TEGEN KILB
Jonge bluffers, met hun juffers
achter op de twee-takt tuffers;
Buren achter dure sturen
die een week-end wagen huren;
Eclatante circusklanten;
Ooms en tantes met verwanten
- allen roepen blij en luid:
met Esso bent u beter uit!
Export van vis en visprodukten
levensbelang voor Denemarken
Leidse Professoren -
wijk had deze week
prettige j-eestavovid..
iUt.Mi ddevistawds -
bond bad het over
verkoopgesprekken..
de Ver. voor Expenimw
teel Radio Onderzoek
was h'tXeev) o
de Ver.van huisvrou
wen zag wintersport
film (mefsbow na IC
uiQegsiqeest werden
.gewichtige" ptannen
besproken o.
ze Vtebbe n weer Wééi
wat te doorstaan de
rericht 1 maart 1S60
Zaterdag 14 november 1959
Vijfde blad no. 29899
Voor de komende 100 jaren....?
itte doen ter bevordering besparingen?
(Van onze financiële medewerker)
is waarlijk geen wonder dat de koersstijging op de Amsterdamse aandelen-
korte onderbrekingen telkens wordt hervat, want wat er over de
mdse conjunctuur, trouwens over die van geheel Europa, gezegd en geschre-
,rdt. moet tot optimisme stemmen. Men behoeft hier niet eens te denken
uitlatingen van prof. J. Wemelsfelder bij de aanvaarding van het ambt
logleraar aan de Technische Hogeschool te Eindhoven, die ons een eeuw
ijenoeg onafgebroken welvaart voorspelt op grond van de snelle vorderin-
b wetenschap en techniek. Maar ook een figuur als de minister van Econo-
Zaken, de heer De Pous, heeft in de Tweede Kamer een gedocumenteerde
juing over de Nederlandse economie ten beste gegeven, die ons nationale
rt trots moet vervullen.
left namelijk als zijn mening uit-
a dat de gunstige ontwikkeling
internationale conjunctuur zich
naaste toekomst zal voortzetten
ons land daarin een belangrijk
zal hebben. e
dustriele produktie hier te lande
et een stijging van ca. 7% gedu-
]e eerste maanden van dit jaar
nnachtig verloop gehad en dat zij
constant is gebleven, wordt door
ister meer als een adempauze, dan
keerpunt in de ontwikkeling ge-
gevolg van de stijgende con-
in andere landen, zal de Ne-
jse export verder kunnen toe-
hetgeen tot grotere industriële
ingen zal leiden. Voor 1959 wordt
•eming van ca. 7%% verwacht,
ae lijn zich voortzet, moet voor
lening worden gehouden met een
istijging van het volume der par
iinvesteringen in vaste activa in
i een bedrag van f 1100 miljoen,
van grootte van omstreeks 14%,
ïrtijd zullen uiteraard ook de
:ere bestedingen toenemen, voor
ft ca. 4V2%, voor 1960 met 6%,
voor laatstgenoemd jaar met niet
dan f 1700 miljoen.
bekend moet er, om een nieuwe
ie in de ontwikkeling van het
Kh leven te voorkomen, een glo-
snwicht zijn tussen de bestedin-
■jt beschikbare middelen en het is
geruststellend van de minister te
a dat hierop voor het lopende
g worden gerekend, zodat het
sbalanssaldo ditmaal niet noe-
ird van dat voor 1958 zal af-
ongetwijfeld een verheugende
iar de minister is nuchter ge-
ons hiermee niet op de wolken
vandelen.
Ivikkelingsrichting van de Ne-
i economie wijst er namelijk op,
hij, dat de bestedingen thans
neiging hebben iets sneller te
in de middelen, een proces, dat
I960 nog zal versterken. Hierbij
iken aan de invloed van een ver-
trbetering van lonen en salaris-
andere arbeidsvoorwaarden en
gelijk boven gezegd, de beste
lnet ca. f 1700 miljoen zullen
jjen, zal het voordelig saldo van
ingsbalans in 1960 vermoedelijk
tr dan ca. f600 miljoen bedra-
I voor onze volkshuishouding als
ilmum moet worden beschouwd.
dus duidelijk dat, naarmate de
Buur zich in opgaande lijn ont-
ook het gevaar voor overbeste-
lnflatie toeneemt. Men kan zich
a over verheugen dat dit gevaar
Nederlandse regering trouwens
die van andere landen, wordt
cd en dat krachtige pogingen
gedaan om het te keren. Men
in de V.S., zowel als in West-
id, waar de regering door con-
tvan vlottende schuld en de uit-
o nieuwe staatsleningen de geld-
iaalmarkt tracht te binden. En
onzent blijft men er op bedacht
tnwicht tussen een stijging van
tie en produktiviteit enerzijds en
irtlculiere bestedingen en inves-
anderzijds zoveel mogelijk te
heeste economen zijn van oordeel
gevaar voor een nieuwe depres-
ir schuilt in een te snelle toe
fin de particuliere bestedingen
die van de industriële investerin-
de nota van de Nederlandse re-
welke deze week over de bevor-
ran de bezitvormlng is versche
idt erop dat ook zy vooreerst een
van de particuliere besedingen
acht.
bar dat middelen worden over-
om de besparingen bU de bevol-
doen toenemen, hetgeen men
bereiken door daaraan premies
de faciliteiten te verbinden,
de Jeugdspaarwet, de in voorbe-
ÓJnde Premiespaarregeling rijks-
uen en het te wijzigen wetsont-
l vrijstelling van sociale en fis
ten van werkgeversbijdragen in
urfondsen, is daarmee reeds een
(«naakt. Thans wordt gedacht
3 belastingvrije premie van 20%
dingen van meerderjarigen tot
tag van ten hoogste f 400 per
en per jaar over spaarbedragen,
'Jaar zullen uitstaan op een bij-
spaarrekening, de belegging ge-
1 die tijd in effecten en even-
t aankoop of schuldaflossing van
w huis.
tou al een grote nurks moeten
'men geen waardering had voor
«en van de regering om de be-
tot bezitsvorming te prikkelen,
«en omdat daardoor zelfstandig-
1 verantwoordelijkheidsbesef wor-
«orderd, maar ook de mogeiyk-
voor het contimueren van de
taart in het algemeen worden
waar is en hieraan behoeft
1 te worden getwijfeld dat deze
taart in de eerste plaats afhan-
van nieuwe investeringen en
Ijende produktie, zullen de be
ta niet bij de stijging van het
W inkomen mogen ten achter
eerder nog in wat sterkere mate
'toenemen. Het „streefcijfer" van
'oog altijd niet ten volle bereikt
ttchte daling van het spaarover-
'tl de spaarbanken in september
"waarschuwing zijn dat het ge-
ta" een te grote bestedingsdrang
bevolking thans niet denkbeel-
betekenen, een budgetaire last van f45
f 65 miljoen per jaar en hier is dus
geen sprake meer van bezitsvorming,
maar van bezitsspreiding, want wat de
Staat aan de één geeft, moet hij van
de ander nemen.
Waarover de regering het thans nog
niet eens is, maar wat heel wat sympa
thieker, meer rationeel en veel eenvou
diger zou zijn, dat is de vrijstelling van
inkomstenbelasting voor Inkomsten uit
bezit tot een zeker bedrag (genoemd is
een bedrag van f 300) voor de gehele be
volking, waardoor ongetwijfeld de spaar
zin in sterke mate zou worden bevor
derd. Het is immers wel zeker dat de
zware belastingdruk op inkomen en ver
mogen, waaronder wij nu al jaren ge
bukt gaan en die zwaarder is dan in
veie andere landen, tot een zekere roe
keloosheid ten aanzien van de particu
liere bestedingen leidt en belastingvrije
besparingen binnen zekere grenzen zou
den dit euvel in vele gevallen kunnen
doen verdwijnen.
In nog veel sterkere mate echter wor
den de nationale besparingen, direct en
indirect, belemmerd door de waardever
mindering van het geld, welke tot dus
ver van jaar tot jaar voortgaat en waar
aan, naar veler mening, vooreerst ook
nog geen einde zal komen. Wat geeft
een premie van 4% per jaar op de be
sparingen, als de koopkracht van het
geld in die tijd met weinig minder daalt?
Mr. G. F. Brantsma, directeur van de
Spaarbank voor de Stad Amsterdam is
daarom zo bijzonder verheugd, dat de
Openbaar ministerie
plan deze zaak
„Corruptieve laksheid"
(Van onze correspondent in Bonn)
Het openbaar ministerie in Bonn
heeft bekendgemaakt, dat het zich
niet xou neerleggen bij het besluit
regering zulk een groot belang hecht
aan de waardevastheid van het geld en
terecht want wij zijn ervan overtuigd
dat, zo er op dit punt grotere waarbor
gen zouden kunnen worden geschapen,
de spaarzin van de Nederlandse bevol
king niet met allerlei ingewikkelde en
omslachtige methoden zou behoeven te
worden geprikkeld.
Hier ligt voor de regering de allervoor
naamste taak. Naarmate zU erin slaagt
met de normale middelen de waarde
vastheid van het geld te bevorderen, zul
len ook de besparingen toenemen en
zullen voor de waardering van obligaties
en aandelen op de effectenbeurs weer
klassieke normen kunnen worden aan
gelegd.
Want dat deze thans ontbreken, is uit
het recente koersverloop maar al te dui
delijk.
Advertentie
(Van een speciale medewerker)
In onze editie van 17 oktober j.l., gaven wij U een artikel over
Esbjerg als de voornaamste vissershaven van Denemarken. Thans
willen wij de verschillende aspecten van de visserij in Denemarken
eens belichten.
Sinds 1950 is een stijgende tendens te bespeuren zowel in de aan
voer van vis als in de geldelijke opbrengst. Ieder jaar is er een toe
name te zien. In 1957 bedroeg de totale aanvoer van vis en schaal
dieren 526 miljoen kilo voor een waarde van 291 miljoen Deense
kronen (1 D. kroon rr f0.55). Voor 1956 waren deze cijfers 456
miljoen kg. voor 265 miljoen kr. en in 1955: 418 miljoen kg. met een
opbrengst van 252 miljoen D. kronen.
Zowel wat de afname in het binnenland als wat de afzet naar het
buitenland betreft heeft de stijging zich voortgezet. In 1956 was de
export in zijn geheel 161 kg. voor een waarde van 300 miljoen Deense
kronen.
In 1956 waren er 12.402 vaste vis
sers werkzaam, d.w.z. die het gehele
jaar in de visserij werkzaam waren, be
nevens 4659 tijdelijke vissers. In totaal
waren dit 17.061 man.
Hieronder geven wij U een overzicht
van de vloot gedurende de jaren 1956 en
1955:
Schepen groter dan 15 ton voorzien
van motor: 1368 in 1956, 1347 in 1955.
Schepen van 5—15 ton voorzien van
motor: 2199 in 1956, 2231 in 1955. Sche
pen kleiner dan 5 ton voorzien van
motor: 4221 in 1956, 4230 in 1955. Sche
pen kleiner dan 5 ton niet voorzien van
motor: 6044 in 1956 6079 in 1955.
Uit bovenstaande ziet men, dat er
een toename is van 21 vaartuigen groter
dan 15 ton en een teruggang van 35 in
de categorie onder de 5 ton. Dit zijn
hoofdzakelijk roeiboten.
GROOT ASSORTIMENT
Voor het aanschaffen van het vistuig
werd in 1956 78 miljoen D. Kr. uitge
geven. Daar de Deense vissers zowel in
de openzee als in de nauwe zeegaten
vissen, is er een groot assortiment aan
vistuig.
Als wij de aanvoeren nader gaan be
zien, dan blijkt dat de hoof daan voer
bestaat uit haring en sprot met een
hoeveelheid van ongeveer 240 miljoen
kg. In 1956 was dit cijfer 188 miljoen kg.
De opbrengst van de haring is ongeveer
60 miljoen D. Kr. Als aanvoerprodukt
komt kabeljauw op de tweede plaats met
55 miljoen kg. voor een waarde van 32
miljoen D. Kr. Dan komt de schol met
een aanvoer van 30 miljoen kg. en een
opbrengst van 60 miljoen D. Kr. Ma
kreel is ook een belangrijke vissoort in
de aanvoer. De prijzen van makreel en
kabeljauw lagen boven die van 1956.
Deze aanvoeren van vis vinden hun
weg naar het binnenland, naar de con-
servenfabrieken, de export en niet te
vergeten de vismeelfabrieken.
Het binnenlands verbruik was in 1955
14,4 kg en in 1956 bedroeg dit 12 kg per
hoofd. We zien hierin dus een daling
van de consumptie van vis van 17%
VEEL CONSERVEN
De visverwerkende industrie kan heel
wat vis gebruiken. In 1955 was dit
kwantum 68 miljoen kg, n 1956 61,6 mil
joen kg. Verschillende vissoorten wor
den verwerkt tot filets, terwijl haring,
sport en makreel hoofdzakelijk worden
verwerkt in de conservenfabrieken. Ha
ring en makreel worden ook gebruikt in
de rokerijen voor de fabricage van ge
rookte en gestoomde waar.
De hoeveelheid vis, haring en makreel
bedroeg in 1957 ongeveer 68 miljoen
in Bonn is niet van
te laten rusten
van dc zevende strafkamer in de
Westduitse hoofdstad, volgens het
welk er geen proces-Kilb zal plaats
vinden. Indien het gerechtshof te
Keulen de bezwaren van het Bon
ner openbaar ministerie aanvaardt,
zal er toch een proces tegen Ade-
nauers's voormalige assistent Kilb
en de Daimler Benz directieleden
Könecke en Stalin plaats vinden.
De zevende Bonner strafkamer meen
de vorige week dat er niet voldoende
redenen waren om de heren Kilb, Kö
necke en Stalin voor het gerecht te da
gen. Er was volgens de strafkamer geen
sprake van corruptie. Kilb zou, toen hij
nog persoonlijk assistent van Adenauer
was, van Daimler Benz auto's te leen
hebben gekregen, niet in zijn functie van
ambtenaar, maar volgens de strafkamer
als lid van de CDU! De strafkamer ging
niet uit van de verhouding Kilb-Ade-
nauer als die tuasen een ambtenaar en
de Bondskanselier, maar als die tussen
een CDU-lid en de CDU-voorzitter. De
kamer zag geen corruptie in de be
weerde hulp van Kilb voor Daimler
Benz bij een order uit Perzië voor 750
autobussen. Dit alles veroorzaakte veel
deining in Bonn, waar men er vorige
week over sprak dat de „groten" geen
haar werd gekrenkt, maar „dat de klei
nen moesten hangen". Van Zwitserse
zyde heeft men ten deze zelfs gesproken
van „corruptieve laksheid"! Anderen
6praken van meten met twee maten. De
argwaan van het publiek had door een
proces uit de wereld moeten worden ge
holpen, zei een vierde groep tenslotte.
Nu het openbaar ministerie te Bonn
evenwel niet van plan is de zaak-Kilb
te laten rusten, openen zich nieuwe mo
gelijkheden om, zoals men hier zegt, het
recht zijn loop te gunnen. Nog te meer
daar dezer dagen de minister van Justi
tie van Noordrijn-Westfalen. Flehing-
haus, uitdrukkelijk iedere invloed op de
beslissing van de Bonner officier van
Justitie Drügh, die hier het laatste
woord had, verontwaardigd van de hand
wees. Het is nu mogelijk, dat wanneer
het Keulse gerechtshof het besluit van
Drügh accepteert, het proces-Kilb-Kö-
necke-Stalin toch zal plaats vinden
voor de zevende strafkamer te Bonn, of
voor een andere strafkamer te Bonn,
dan wel voor een kamer in een stad
buiten Bonn.
Tegenaanval van Kilb
Inmiddels begint de zaak-Kilb nu een
staartje te krijgen. Zo heeft Kilb zelf
een klacht ingediend bij de president
van de Bonner rechtbank tegen de rech
ter van instructie Böckling. Deze zou in
september 1958 het bevel tot inhechte
nisneming van Kilb. die daarna enige
maanden lang heeft gezeten, hebben
goedgekeurd zonder dat hij zich voor
af op de hoogte had gesteld van de
inhoud van de akten betreffende het
geval-Kilb. Waarom Kilb en zijn advo
caat met deze klacht niet minder dan
veertien maanden hebben gewacht, is
een raadsel. Böckling zou destijds tegen
Kilbs advocaat hebben gezegd: „Ik ken
de stukken niet. Ik kom juist van va
kantie, maar mijn assistent heeft mij
de zaak uiteengezet. Het heeft geen zin
te protesteren tegen de hechtenis: wie
éénmaal verduisterd heeft, verduisterd
altijd...."
Böckling zou Kilb daarop uit het huis
van bewaring bij zich hebben geroepen,
waardoor de openbaarheid van de hech
tenis op de hoogte is gekomen, hetgeen
Kilb onjuist acht.
Rij-opleiding politie
te Rotterdam
Als eerste stad in Nederland heeft
Rotterdam een cursus voortgezette rij
opleiding voor politiemannen in het
leven geroepen. De eerste resultaten zijn
zo goed. dat politiekorpsen van andere
steden en ook de Rijkspolitie zeer grote
belangstelling voor dit Rotterdamse
initiatief hebben. Het ziet er dan ook
naar uit, dat diverse gemeenten er toe
over zullen gaan zo'n cursus in te stel
len. De motorisering van de Rotterdam
se politie is de laatste jaren in een hoog
tempo doorgevoerd en het aantal voer
tuigen wordt nog steeds uitgebreid. Op
het ogenblik zijn er 131 auto's en 51
motoren in gebruik. 800 leden van het
actieve deel van het korps zijn in het
bezit van het rijbewijs. Bij de opleiding
moeten zowel mannelijke als vrouwelijke
aspiranten leren autorijden, zodat op
den duur praktisch alle politiemannen
en -vrouwen in het bezit van het bur
gerrijbewijs zullen zijn. Steeds meer
echter deed de behoefte aan een verdere
opleiding zich gevoelen.
kg. overeenkomende met de hoeveelheid I
verwerkte vis in het jaar 1955.
De vismeelfabrieken verwerken grote
hoeveelheden vis en haring. Van de ha
ring is dit zelfs 70 a 80% van de totale
aanvoer. Deze fabrieken zijn doorgaans
het eigendom van coöperatieve vereni
gingen. In Denemarken, trouwens ook
in de Scandinavische landen leeft de
coöperatieve gedachte wel heel sterk.
Vandaar dat men in Denemarken ook
veel coöperatieve nettenfabrieken en in
koopverenigingen voor de aankoop van
diverse visserij-goederen aantreft.
Hierboven vermelden wij reeds dat in
1956 de export van Denemarken 161 mil
joen kg bedroeg voor een waarde van
300 miljoen D. Kr. Hiervan was de verse
vis het belangrijkste artikel nl. 120
miljoen kg voor een bedrag van 64.5
miljoen D. Kr. Hierop volgde visfilet met
een kwantum van 42.5 miljoen kg. voor
14 miljoen D. Kr. Vismeel komt op de
derde plaats op de exportlijst met 46.2
miljoen kg voor een bedrag van 40 mil
joen D. Kr.
Uit de hierboven vermelde getallen
zien wü dat de export van vis en vis
produkten van grote betekenis is voor
de welvaart van dit land.
SCHIPPER-EIGENAARS
In Denemarken zijn geen grote rede
rijen, zoals in sommige Westeuropese
landen het geval is. In dit land zijn de
kotters veelal het eigendom van de
schipper, of een combinatie gevormd
door enige leden van de bemanning.
Rest nog op te merken, dat de visserij
en de nevenbedrijven de laatste jaren
een periode van welvaart meemaken.
Wij lazen dit in het „Fisheries Year
Book".
kov«ewcl« wekavt
