Leden van de „Haagse Kunstkring" presenteren veelheid van stijlen FILMS VAN DEZE WEEK: DE 1000e Traditioneel tot ultra-abstract Studenten speelden eenacter Opgericht 1 maart 1860 Zaterdag 14 november 1959 Tweede blad no. 29899 Expositie in Lakenhal Verzameling van een gedegen niveau Het is verwonderlijk en tegelijk boeiend op de tentoonstelling in „De Lakenhal" van werken der leden van de „Haagse Kunstkring" te constateren, dat de meest uiteenlopende stijlen door hen beoefend worden. Van traditioneel tot ultra-abstract, van figuratief tot non-figuratief. Ouderen en jongeren zijn lid van deze Kring. Vanzelf weerspiegelt zich dit in de plus minus zeventig inzendinaen. schildering zyner olieverven een speciale techniek en weet met schrijnende ironie zijn onderwerpen „Sonja" en „Dansers" te kiezen en te behandelen. Kinderlijk van sfeer zijn de tekenin gen van T. Hoogendoorn. Treffend is daarin de vroegrijpheid van het won derkind aangegeven. Van veel begaafd heid getuigen ook de zwart-witte lino's van de G. de Bakker en de uiterst ver fijnde etsen van A. van Dijk. Van de abstracten vielen ons de „com posities" op van J. Olyslagers. K. de Kruyff vervaardigde enige met groot raffinement gestyleerde, knap gegoten bronzen beeldjes, gracieus van lijn en realistisch van uitdrukking. Een daar van, het „Vrouw met hondje" beelden wij hierbij af. Ook het gespannen „Hoe- lahoepers" is een uitermate karakteris tiek voorbeeld. Ambachtelijk opmerkelijk kundig zijn de metaalplastieken van de jonge, talent volle Jan Snoeck. Deze geeft verrassend oorspronkelijk uiting aan zijn schep pingsdrang en komt daarbij tot ritmisch evenwichtige en afgeronde complexen. Wü zyn er ons van bewust, slechts enkele namen op de voorgrond geplaatst te hebben. Een volledig overzicht zou te veel ruimte eisen. Genoeg wellicht om Uw nieuwsgierig heid te prikkelen en over te halen tot een bezoek aan deze verzameling, met prijzenswaardige zorg geselecteerd door de directeur van de Lakenhal, de heer N. J. van Wessem, waardoor zij een ge degen niveau gekregen heeft. H. Advertentie Gisteren was het voor de bekende radio- en televisie speciaalzaak VAN ZIJP, Haarlemmerstr. 279, te Leiden, een bijzondere dag. Aan de heer H. A. Bonte, Maredijk 55 te Leiden, werd nJ. het duizendste toestel verkocht. Het was een groot beeld PHILIPS t.v.-toestel. Bovenstaande foto toont het moment waarop de heer P. J. van Zijp de heer Bonte gelukwenst met zijn aankoop en hem als herinnering aan deze dag een televisietafel aanbiedt. Jour de fête Tati's eersteling is een kostelijke persiflage Luxor Wie de latere werken van Jacques Tati: „Meneer Hulot met vakantie" en „Mon oncle" heeft gezien, zal vanzelfsprekend niet verzuimen om ook zijn eersteling ..Jour de fête" ('t Is feest vandaag) te bewonderen. Ook dit werk verraadt de meesterhand, want het ritselt van knap waargenomen mense lijke trekjes en op de achtergrond geeft hij een rake schildering van het leven in een klein Frans dorp. waar een draaimolen-exploitant voor één dag neerstrijkt. Dat is voor dit ingeslapen dorp. in het bijzonder voor een deel van de mannelijke bevolking, een gegronde reden om de bloemetjes buiten te zetten. Hoofdfiguur is evenwel de postbode Frangois, een wonderlijke figirur, die men gemakkelijk in de maling kan nemen, hetgeen dan ook prompt ge beurt. Hij komt, na het zien van de snelle postverbindingen in Amerika (op een filmpje in een tent bij de draai molen), tot de conclusie, dat ook hij zijn werk veel sneller kan doen dan totnutoe geschiedde. Dat hieruit bijzonder komi sche situaties ontstaan, ligt voor de hand. De razende postbode was voor Tati een dankbaar object, dat tenslotte tot rust komt in een vuile sloot en. na daaruit gekrabbeld te zijn. een handje gaat meehelpen bij de oogst Ook van deze vreemde figuur kan ge zegd worden, dat Tati voorheen Charlie Chaplin heeft aanschouwd, maar zijn „verwerking" is zó zelfstandig, dat hier een kostelijk kunstwerk van geheel eigen karakter ontstond, dat niet onder doet voor de kwaliteiten van Tati's latere films. Walter Mitty" Onovertroffen vroege Trianon Reeds in vele films heeft Danny Kaye ons zijn verbluffende mime-, parodische, dans- en zangkwali teiten laten zien. doch nog nooit is hij in staat geweest om een van zijn films, „Het verborgen leven van Walter Mitty". te overtreffen. Beter gezegd, er is een zekere teruggang te bemerken geweest in de films van Danny Kaye; hij ging het meer in groots opgezette shows zoeken, getuige b.v. „De Hofnar", ..De Circusclown", „White Christmas". Een teruggang, die gestuit werd door een van zijn jongste produkten, het tragi komische oorlogsverhaal „M'n beste vijand" (Me and the colonel», waarin Kaye de ontwapende figuur van de jood Jacobowski speelt. „Walter Mitty" echter is de film, waarin we Kaye op zijn best kunnen zien. Het is het verhaal van de dag dromer. die in allerlei situaties aanlei ding ziet om te gaan dromen en zodoen de het gemis aan heroïek in zijn leven te compenseren. Ziet hij bijvoorbeeld een plaatje van een beroemde vliegenier, dan waant hij zich plotseling deze gevreesde RAF-piloot, die aan de lopende band Messerschmidts naar beneden knalt. Zit hij te kaarten, plotseling voelt hij zich een „Missisipi-gambler", die alom roem oogst aan de speeltafels en ongure individuen bij het pokeren van hun laatste cent berooft.. Voorts kan men hem achtereenvolgens zien als kapitein (drie dagen niet van het roer vandaag geweest met een gebroken arm), een chirurg, een cowboy enz. In het dagelijks leven is Mitty echter corrector bij een uitgeverij van sensatie- strips. Hij wordt betrokken in een ge vaarlijk komplot, waarin .jücksischtlose" individuen hem naar het leven staan en in weïk komplot hij dus écht de gelegen heid heeft om zijn heldencapaciteiten te demonstreren. Dat doet hij echter pas tegen het einde. Daarvóór is de toe schouwer echter getuige van allerhande dolkomische situaties, die een reprise van de film alleszins de moeite waard maakten. Naast Danny Kaye ziet men Virginia Mayo, als het meisje, dat steeds in zijn dromen terugkeert en die later ook in werkelijkheid de aanleiding tot Mitty's heldhaftig optreden vormt en Boris Karloff als een van de sinistere schur ken. Valkenburg leeft mee met bouw Leids Diaconessenhuis Ook in Valkenburg leeft men sterk mee met de bouw van het Leids Diaco nessenhuis. Uitgaande van de plaatse lijke afdeling van de Nederlandse Chris ten Vrouwenbond en het plaatselijke actiecomité: bouw nieuwe diaconessen- huis, zal op woensdag 18 november in de Gereformeerde Kerk een propaganda- avond worden gehouden. De geneesheer directeur Dr. Nolle zal spreken over de bouw van het diaconessenhuis, terwijl ook een maquette van het nieuwe huis zal worden getoond. Advertentie RESERVEER HOTEL HET OUDE KONINGSHUYS SASSENHEIM - TEL. 8240 voor recepties en diners. Studentenbediening. Timboektoe Intrige en liefde REX De breedgeschouderde, stoere Victor Mature en de wat exotische schoonheid Yvonne de Carlo vertolken de hoofdrollen in deze film. Het verhaal speelt zich af tijdens de tweede wereld oorlog, toen er in de Franse Soedan heel wat te verdienen was voor handige lie den. De Amerikaanse wapenhandelaar (Victor Mature) was een van hen. Op geraffineerde wijze wist hij alle ge vaarlijke klippen van de verschillende stromingen in dat land te omzeilen. Uiterst behendig laveerde hij tussen de vele internationale intriges door Hij werd door iedereen geaccepteerd, maar door niemand vertrouwd. De Franse commandant, de plaatselijke Emir en de leider van de Arabieren in deze streken, zij probeerden hem allemaal voor hun zaken te winnen, maar waren er meteen voor beducht, dat hij met andere par tijen heulde. Om de beide nationalisti sche stromingen te overtuigen van zijn anti-Franse gevoelens, doet hij - met instemming - voorkomen alsof hij zich bijzonder aangetrokken voelt tot Yvon ne de Carlo als de vrouw van de Franse commandant. De list gelukt. Alle snode Advertentie LUm en plak alle9 me van Ceta-Bever Lezers schrijven Uit het hart gegrepen! Het prachtige idee om voor kinderen van een vluchtelingenkamp aan het werk te gaan is door de jongens en meisjes van „De Sperwers" het Club huis aan de Langestraat zelf uitge vonden. Verbaat u dat? Er wordt immers te genwoordig maar al te vaak beweerd, dat onze jongeren geen initiatieven hebben dat zij door eigenbelangen geen oog hebben voor anderen. Dat geldt dan toch zeker niet voor alle jongens en meisjes van onze tijd, zonder meer. Die van „De Sperwers" tenminste kwamen onmiddellijk bij hun clubleider, toen ze via de televisie de ellende van vluchte lingenkinderen hadden gezien. Eerste vraag was: Kunnen wij ook niet wat meehelpen? Die spontane wil om aan het werk te gaan ten bate van anderen, maakt velen van ons beschaamd. Misschien ge raken wij, ouderen, teveel onder de in druk van de onoplosbare vragen en de onoverkomelijke bezwaren. die de vluchtelingenhulp voor ons oproept. Wij willen afdoende hulp. En dat kan nu eenmaal blijkbaar niet. Wat helpt een handreiking waardoor slechts enkelen van een miljoenen-aantal gebaat zijn? Er is geen beginnen aan. Een kind denkt niet zo diep na. Ge lukkig ook maar. De spontane gedachte wint het van de onmogelijkheden die wij zien. De wil om te helpen overheerst verstandelijke bezwaren. De leider van de „Sperwers", de heer Stutterheim, heeft met zijn medewer kers ook op dit punt volledig begrip ge toond voor zijn jongens en meisjes. Hij is onmiddellijk met en voor hen aan het werk gegaan. De grote avond in de Stadsgehoorzaal op 30 november, zal „knalgoed" worden. De kaartverkoop en de loten-actie zijn reeds in volle gang. Honderden zijn aangestoken door de ijver van een aantal jongens en meisjes. Een school, die geld bijeengebracht om samen een prettige middag te hebben, stond. dat. ook op voorstel van de kin deren zelf. onmiddellijk af voor de vluchtelingenactie. En zo zullen er meer zijn. Laat U zich ook in beweging brengen Deze actie werkt door. Geen wonder, dit is ons echt uit het hart' gegrepen P. L. Schoonheim Aan Cora werden fraaie bloemen overhandigd. B. H. Ten aanzien van het hierop volgende muzikale gedeelte verwijs ik naar de uitvoerige beschouwing, welke onze mu- ziek-recensen 14 dagen geleden aan het optreden van het Slavisch Ensemble rKa^bek" onder leiding yan Eugeni Tra- win''wijdde. plannen, die gesmeed werden om de rust in dit gebied te verstoren, worden in de kiem gesmoord, al gaat dat niet zon der het nodige kabaal. Maar dan blijkt, dat het spelletje, dat met de liefde ge speeld werd, volkomen ernst is gewor den. De Franse commandant sneuvelt echter op het veld van eer en niets staat meer in de weg voor een gelukkige toe komst van de beide gelieven. Een film, vol spanning, vol actie en vol wilde avonturen. Wie van dit soort levendige rolprenten houdt, zal zich aan de Haarlemmerstraat wel kunnen ver maken. Maar men moet wel flinke ze nuwen hebben, want het gaat er be paald niet zachtzinnig aan toe. Vrouwen verdwijnen Knappe en boeiende avonturenfilm Lido Origineel kan het onderwerp, dat in deze film aan de orde gesteld wordt, niet genoemd worden. De duis tere praktijken, welke men met „blanke- slavinnenhandel" pleegt aan te duiden, hebben stof geleverd voor legio film scenario's. Het totale aantal valt moeilijk te schatten, maar het zal een hoogst respectabel cijfer zijn. En het merkwaardige toevalt?) wil, dat op het filmdoek slechts hoogst zel den Hermandad optornt tegen de on gure elementen, die zich met dergelijke verderfelijke „zaken" ophouden. Ver moedelijk is dat niet spectaculair ge noeg. Er valt meer eer te behalen, wan neer 'n individu zijn krachten meet met zulke doorgewinterde schurken. Wat dat betreft kan „Vrouwen verdwijnen" even min op oorspronkelijkheid bogen. De makers van deze Franse film heb ben zich ook niet verdiept in de proble matiek van deze misdaad. Zij hebben het kwaad slechts aangegrepen om er een avonturenfilm van te maken. Maar dan een bijzonder knappe. Uiterst spannend, ja zelfs beklemmend! Van de eerste tot de laatste meters cel luloid beleeft de bioscoopbezoeker ge boeid de avonturen van een heel ge wone jongeman. Een eenvoudige jongen, die doodnormaal reageert, wanneer zijn verloofde een avondje uitgaat zonder haar bestemming te willen bekennen. „Met vriendinnetjes uit" geeft ze als reden op. Zijn achterdocht is opgewekt. Hij houdt kennelijk niet van* veel woorden en gaat meteen over tot daden. Hij volgt zijn verloofde. En evenals bij het zien van zovele andere films, verbazen wij ons ook nu weer over het gelukkige gesternte, waaronder onze held (Robert Hossein) geboren blijkt te zijn. Anders was het hem nooit mogelijk geweest met zo weinig averij langs de vele klippen te zeilen, die zijn tegenstanders op zijn koers hebben neergelegd. Hij slaagt erin het hol van de leeuw te bereiken, waar heen zijn verloofde en andere naïeve meisjes door met goud behangen belof ten gelokt zijn. Argeloos zijn zij in de hinderlaag gelopen, die de meedogenloze vrouwenhandelaars voor haar hadden opengezet. Dank zij een schier onbegrijpelijke immuniteit voor de rappe, harde vuisten, vlijmscherpe messen en met scherp ge laden revolvers van zijn tegenstanders, gelukt het onze jongeman zij het op het uiterste nippertje „zijn" Beatrice en haar lotgenoten te hulp te komen. Hoe het daarna gaat. zullen we hier maar niet vertellen. Maar aan actie, spanning en spectakelstukjes geen ge brek. Een enerverend avontuurlijk ver haal, vakkundig verteld in klare film taal. Paspoort der schande Geraffineerde melange van bekende ingrediënten Casino Men moet soms wel bewon dering hebben voor de wijze waarop de filmproducenten bekende ingrediënten weten te mengen tot een nieuwe schotel, die het bepaald wel „doen" zal. Hier is het enerzijds de walgelijke wijze, waarop bepaalde figuren uit de onderwereld jonge meisjes weten te dwingen tot het oudste vrouwelijke beroep ter wereld; aan de andere kant is het de saam horigheid van chauffeurs, in dit geval taxichauffeurs, die voor elkaar in de bres springen als een van hen in moei lijkheden is geraakt. Deze twee gegevens, reeds eerder afzonderlijk in andere films verwerkt, zijn hier bijeengebracht. En als dan ook nog de dynamische figuur van Eddie Constantine als hoofdfiguur optreedt, het onrecht gestraft wordt en de liefde overwint, welnu, dan is succes bij voorbaat verzekerd. Aan spanning ontbreekt het in deze film bepaald niet, zoals men zal begrijpen: de stnyd gaat immers tussen de taxichauffeurs en een berucht souteneur, waarbij de eersten na vele tegenslagen als overwinnaars uit de strijd komen. Chr. Jeugdvereniging U.K.S. Het is tevens een weldadige verkwik king te zien dat ieder met eerbiediging voor de stijl, waaraan hij zich toegewijd verwant voelt, te werk gaat. Merkwaar dig, hoevelen door de modern-nuchtere „tijdgeest" gevangen zijn, cynisch en analyserend observeren, anderen daar entegen gans niet losgekomen zijn van de romantische tendensen, die, hoè dan ook en welke weerstand zij mogen on dervinden, daaraan onherroepelijk vast houden, verbonden als zij zich voelen met een voorgaande periode, die van de beklemming van dit atoombomtijdperk misschien gelukkig! totaal geen weet had! Een staalkaart van allerlei mogelijk heden tot expressie is op deze tentoon stelling uitgespreid. Van de hierboven genoemde huive ringwekkende, beklemming spreekt bijv. het werk van de jeugdige A. Verhoog in zijn symbolische, angstaanjagende olieverven „Slagveld" en „Charlie Brown as a young hero" stelt hij het heden rechtstreeks en onverbiddelijk in al zijn harde waarheid voor U open en nagelt het in Uw herinnering. Het eerste is een lugubere en realisti sche projectie, vervuld van een drama tische suggestie, waarin het prikkeldraad in een symmetrische cirkelgang de dode soldaat knellend omspant, het tweede verbeeldt enige paarsgekleurde, ver steende, vervormde figuren, waarin men profetisch en visionair de dreigende ondergang meent te onderkennen. Het is wel een schokkende ontdekking dit werk van zulk een jong kunstenaar. Daar zyn ook anderen, die een mani festatie geven van deze tyd: zo het ab stracte „Dode stad" of „Verloren wereld" Een Engelse auteur over „De Engelse auteur vandaag" Voor een klein aantal leden van net genootschap NederlandEngeland heeft gisteravond in een bovenzaal van restau rant „De Doelen" de Engelse auteur John Lehman gesproken over het on derwerp ..De Engelse auteur vandaag" De heer Lehman, die alleszins deskun dig moet worden geacht, zei onder meer dat de schrijvers in Engeland in het algemeen sterk geremd worden door handelsmot.ieven. De meeste schrijvers moeten „broodschrijvers" worden of op een andere mander in htm levensbe hoefte voorzien, hetgeen in hoge mate funest is voor de creativiteit, Het is in Engeland bijzonder moeilijk voor een schrijver om erkenning te vinden en die te behouden. Een groot verschil b.v. met Frankrijk. Een jonge schrijver heeft een hard leven, hij moet eerst al zijn krachten inspannen om een soort van succesbarrière te doorbreken. Het is moeilijk voor de meeste talenten om in deze wereld te leven en de creatieve bezigheden niet door de consideraties aan de wereld verbonden te laten be roeren. „Vrouw met hondje" van M. C. D. Rutjes. Daarin roepen de suggestieve kleurenwerking zowel als de mathematisch ontworpen vlakverdeling bewondering op. Hiertegenover staan de „traditionelen", of, zo men wil, de „romantici". Een be jaarde, als J. C. W. Cossaar, handhaaft in zijn olieverf „Maurina", de roem van de gerenommeerde portrettist, met lief de het wezen van de betreffende weer gevend. Voorts B. Dolhain, die, met zijn litho, het geestig-satirische „Séance", maar vooral met zijn „Le grand Mealnes", in een vloeiend lijnen- en vormenspel in een harmonische opzet de oude tijd her leven doet. Een zeer aparte figuur is H. Gordijn. Hij ontwikkelt in de dunne, geglaceerde Gisteravond heeft de Ohr. Jeugdver eniging UKS in het St-Antoniusclub- huis voor donateurs een zeer geslaagde feestavond gegeven. In zijn begroetings woord sprak de voorzitter, de heer Th. Elderhorst, er zijn vreugde over uit, dat zo velen aan de uitnodiging van UKS gehoor hebben gegeven, inzonderheid de heren J. Bogaards en C. Kramer, resp. voorzitter en secretaris van de CJMV- sectie-jeugdwerk. Helaas was ds. D. H. Gijsbers, hervormd jeugdpredikant, ver hinderd de avond bij te wonen en zijn aangekondigde toespraak te houden. De UKS-toneelgroep presenteerde „Mijn vrouw verlangt salaris", een vrolijk spel in drie bedrijven onder regie van Henk Nyenhuis. De toeschouwer leeft mee met het verschil van mening, die Dolly en Hans, een jong echtpaar, hebben over Dolly's zakgeld. Zij heeft in een da mesblad gelezen, dat een vrouw ook recht heeft op eigen zakgeld. Als Hans het daarmee niet eens is. besluit zij in staking te gaan. Als blijkt, dat Margriet de vrouw van Hans' vriend Pierre, de zelfde mening is toegedaan, begint het er somber voor de heren uit te zien. De vrienden besluiten een huishoudster te nemen en moeten met de enige reflec tant, een gepensioneerd zeeman, genoe gen nemen. De verwikkelingen beginnen pas goed als de echtelieden elkaar van vermeende echtelijke ontrouw beschul digen. Uiteindelijk brengt de Neus. „de zeeman-huishoudster", klaarheid in de problemen en keert de vrede in huize „Hans" en „Pierre" terug. Het geheel werd muzikaal omlijst door de UKS- band o.l.v. F. Elderhorst en de „dan sende vingers" van Elly Rijsdam en haar accordeon. Alleszins loffelijke uitvoering In het kader van het Cultureel Internationaal treffen van de Federatie van Unitates en Bonden werd gisteravond in de Leidse Schouwburg door het „Zolder theater", een studentengezelschap te dezer stede, opgevoerd: „Het noodlot onder vraag" (Die Frage an das Schicksal) een éénacter van Arthur Schnitzler. Arthur Schnitzler, in 1862 te Wenen geboren (overleden in 1931) studeerde medicynen en begon zijn loopbaan als geneesheer, een beroep waarin zijn va der en broeder uitblonken. Hij redigeerde van 18871894 „Die Internationale kli nische Rundschau", en publiceerde ver scheidene wetenschappelijke beschou wingen over hypnotisme, telepathie en psychotherapie. Zijn eerste, niet weten schappelijke artikelen verschenen in 188990 in Weense periodieken onder het pseudoniem Anatol. In zijn le serie éénacter: „Die Frage an das Schicksal" „Weihnachtseinkaufe" „Episode" „Denksteine" „Abschiedssouper" „Agonie.. en „Anatols Hochzeits- morgen" gebruikte hij deze schuilnaam voor de hoofdfiguur. De medische ach tergrond in zijn denken is in al zyn werken duidelijk merkbaar. In „Het noodlot ondervraagd" laat Schnitzler doorschemeren dat (althans op het gebied der liefde) de waarheid evenzeer aan de wetten der relativiteit is onderworpen als de fysica. Anatol is zich daarvan vaag bewust. Hij is hartstochtelijk verliefd op Cora en maakt zijn vriend Max deelgenoot van zijn twijfel, neen, overtuiging, dat zij hem ontrouw is, gebaseerd op zijn ervaring met zijn eigen liefdegevoelens. Maar die gedachte kan hij niet verdra gen; het maakt hem razend. Max vindt een oplossing: „Je hebt hypnotische ga ven, waarom breng je die niet op haar van toepassing? Je stelt haar de vraag of zij Je trouw ls, en zij zal, onde* hyp nose, naar waarheid ontwoorden!" Als Cora binnenkomt en vraagt waarover zij spraken antwoordt Max „over hypnose". Zij vraagt Anatol haar ook eens te hypnotiseren, die dit verzoek maar al te gaarne inwilligt. Als zij inderdaad slaapt en Max erop aandringt de fatale vraag te stellen maakt hij allerlei tegenwerpingen. Ten slotte verzoekt hij zijn vriend hem met Cora alleen te laten. Als hij het vrese lijke moet horen, dan alléén. Max trekt zich terug. Anatol staat voor Cora, ziet haar dan aan. Dan knielt hij bij haar: „Cora, mijn lieve Corawordt wakker en kus mij Dat er nogal wat talent en technische toneelvaardigheid nodig is om deze fijn zinnige éénacter volkomen recht te doen wedervaren, behoeft geen betoog, In dat opzicht schoten de excutanten. hoe kon het ook anders, te kort. Maar de Weense sfeer was met een paar kleinigheden aardig aangegeven, al zouden een paar typisch Weense stoelen uit dit tijdvak deze hebben ondersteund. De kostuums waren in volkomen overeenstemming, zéér fraai en werden goed gedragen. De rolkennis men speelde zonder souffleur was voortreffelijk, het tem po zeer snel, op sommige momenten zelfs te snel. De opvoering maakte de indruk, dat er serieus gewerkt is en had de volle dige aandacht en instemming van het merendeels uit studenten bestaande pu bliek, dat daarvan ondubbelzinnig blijfe iraf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 3