Prins Bernard bepleit vrijheid ter
zee en in de luclit voor ons land
Quizwonder Van Doren
geeft grof bedrog toe
WEERBERICHT
Betekenis der K.L.M. is ook
voor VerStaten belangrijk
De antwoorden tevoren ontvangen
GISTEREN: STAKINGEN EN
ARRESTATIES IN DE KONGO
Een drievoudige
moord schokt
Antwerpen
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 3 NOVEMBER 1959
No. 29889
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J, Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Europa noodzaak voor vrijlieidskrachten
Prins Bernhard heeft gisteren in een rede te Los Angelés over de
„rol van Nederland als bondgenoot van de Verenigde Staten" gezegd
dat de vrijheid van handel en van vervoer ter zee en in de lucht van
het hoogste belang is voor Nederland. „Wij geloven dat de zo vrij
mogelijke beweging van goederen, personen, diensten en kapitaal de
beste waarborg is voor verdere ontwikkeling van het welzijn van de
wereld en in het bijzonder van de Westelijke wereld", aldus de Prins
na afloop van een diner dat hem werd aangeboden door het bestuur
van de „Bank of America" te Los Angeles.
„Wij moeten ons dit doel, grotere vrijheid van handel en van ver
voer, voortdurend voor ogen houden", zei de Prins.
Open-deurpolitiek
„Het is voor Nederland, dat de groot
ste bevolkingsdichtheid ter wereld heeft,
noodzakelijk wil het zijn levensstan
daard verbeteren zijn industriële acti
viteit voor het merendeel verwerken
de industrie die afhangt van de invoer
van grondstoffen voor zo laag mogelijke
prijzen te vergroten en zijn dienst
verrichting in de vorm van overzeese
handel en vervoer te handhaven en uit
te breiden. En om de dollars te verdie
nen, die ons in staat zullen stellen onze
open-deurpolitiek te handhaven, moe
ten wij vasthouden aan een maximaal
gebruik van de werktuigen die ons ten
dienste staan", aldus de Prins.
Waarde als bondgenoot
De KLM, een zuiver commerciële
maatschappij, is, zo zei de Prins, één
van de belangrijkste werktuigen van
Nederland. Deze maatschappij is van
groot belang voor de nationale economie
en de nationale kracht van Nederland.
„Zij is de grootste civiele buitenlandse
koper van Amerikaanse vliegtuigen en
de totale uitgaven van de KLM in Ame
rikaanse valuta zijn aanzienlijk hoger
dan de inkomsten uit Amerikaanse
bronnen". Met deze woorden maakte de
Prins de betekenis van de KLM duide
lijk, in verband met de door haar ge
vraagde landingsrechten aan de west
kust van Amerika.
De nationale kracht van Nederland
en daardoor zijn waarde als bondgenoot
hangt thans meer dan ooit af van de
vrijheid van handel en vervoer. De
Prins wees erop dat reeds één van de
pioniers van het volkenrecht, de Neder
lander Hugo de Groot, zich in het bij
zonder heeft beziggehouden met het
probleem van de vrijheid van vervoer,
Zijn belangrijkste werken gaan over de
„Mare liberum", de vrije zee.
Verder zei de Prins: „Wij zijn ons er
ten volle van bewust dat Europa niet
kan standhouden zonder uw hulp, zon
der de huidige aanwezigheid van Ame
rikaanse strijdkrachten, die het symbool
zijn van uw vaste wil verdere uitbrei
ding van het communisme te voorko
men. maar wij weten ook dat de krach
ten van de wijheid in de gehele wereld
zonder Europa een vernietigende slag
zouden lijden. „Dit is één van de aspec
ten van het bondgenootschap tussen de
VS en Nederland, namelijk „de geleide
lijke integratie van onze belangen in
een kleiner wordende wereld".
Amerikaanse industrie-
„Ik hoop dat u niet denkt dat ik een
andere buitenlandse bezoeker imiteer,
als ik nu ga zeggen dat wij in ons land
een spreekwoord hebben. In het spreek
woord dat ik op het oog heb, wordt ge
zegd dat „een goede buur beter is dan
een verre vriend" Ik acht mij gerech
tigd te zeggen dat de Nederlanders beide
wensen te zijn. Suriname en de Ned.
Antillen, autonome delen van het Ko
ninkrijk der Nederlanden hier op het
westelijk halfrond, hebben hun rol ge
speeld in het bondgenootschap tussen
onze landen", aldus de Prins. In de
tweede wereldoorlog is, naar de Prins
zei aan te nemen. Surinaamse bauxiet
gebruikt voor het bouwen van Ameri
kaanse vliegtuigen en heeft benzine van
de olieraffinaderijen op de Antillen ge
holpen die vliegtuigen in de lucht te
houden.
Behalve algemene belangen, bestaan
er ook zeer specifieke economische ban
den tussen de VS en Nederland. Meer
dan 100 Amerikaanse ondernemingen
hebben sedert de tweede wereldoorlog
dochterondernemingen in Nederland ge
vestigd met een totale investering van
250 miljoen dollar.
Prinses Beatrix dankbaar
Alleen al door te wijzen op de onlangs
gehouden Henry-Hudson-herdenkingen,
komt men tot de conclusie dat de Ne
derlanders en de Amerikanen al
Tijdelijk regen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt met tijdelijk
regen. Matige in de kustpAvincies tij
delijk krachtige naar noordelijke rich
tingen ruimende wind. Ongeveer dezelf
de temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
4 NOVEMBER
Zon op: 7.38 uur; onder: 17.08 uur;
maan op: 11.32 uur; onder: 20.31 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5.15 en 17.34
uur; laagwater te 1.04 en 13.21 uur.
Dit Blad bestaat uit 12 pagina's
eeuwenlang nauw samengaan. „Ik kan
u verzekeren", aldus de Prins, ,,dat mijn
oudste dochter, Beatrix, die de herden
kingen heeft bijgewoond, zich bewust is
van de oude banden tussen ons en zeer
dankbaar voor en enthousiast over de
warme ontvangst was die haar in de
VS deelachtig is geworden".
Verder zei de Prins dat Nederland nooit
de Amerikaanse bijdrage tot de bevrij
ding in 1945 zal vergeten, Na de oorlog
heeft de Amerikaanse regering Neder
land in staat gesteld tot de wederop
bouw. Het plan-Marshall is de grootste
bijdrage geweest tot het ontstaan van
een blijvende basis voor de Atlantische
solidariteit. De mate van het succes van
de wederopbouw van Nederland blijkt
uit de mededeling van de president-di
recteur van de Wereldbank, Black, van
enige weken geleden volgens welke Ne
derland. dat in 1949 de op één na
grootste som van de bank heeft geleend,
thans, tien jaar voor het daartoe ver
plicht was, alle schulden heeft betaald.
Aan het begin van zijn rede herin
nerde de Prins eraan dat hij niet de
eerste Nederlander is die tot een Ame
rikaans gehoor over Nederlands-Ameri
kaanse vriendschap sprak. De eerste
diplomatieke vertegenwoordiger van
Nederland in de VS, Pieter Johan van
Berckel, heeft in 1783 over hetzelfde on
derwerp in het congres gesproken en hij
deed dat in het Nederlands.
Belangrijke bekentenis
Morgen vaart de Willem Barendsz
uit ter walvisvangst. Bij de NS DM
wordt nog hard gewerkt om het
44.000 ton metende schip tot in de
puntjes reisvaardig te maken. Met
zware waterstralen wordt het enor
me dek schoon gespoeld.
Charles van Doren de man,
die miljoenen Amerikaanse tele
visiekijkers van de ene verbazing
in de andere liet rollen door zijn
feilloze antwoorden tijdens de in
middels gestaakte quiz „Twenty
One" heeft gisteren beschaamd
voor een subcommissie van het
Amerikaanse Congres moeten toe
geven, dat hij op grootscheepse
wijze heeft meegewerkt aan be
drog!
De 33-jarige leraar, die 129.000 dol
lar won van de National Broadcasting
Company een contract van 50.000 dollar
per jaar kreeg, moest bekennen, dat
hij de antwoorden op de vragen vooraf
had ontvangen en zelfs een tekst, die
die hij uit zijn hoofd moest Ieren.
De Columbia-uniVersiteit heeft gis
teren zijn ontslag aanvaard. Het cu
ratorium van de Universiteit had
tevoren de getuigenis van Charles
van Doren, die lector in de Engelse
taal was aan deze universiteit, gron
dig bestudeerd.
Vandaag zal ook de befaamde band
leider Xavier Cugat voor de congres
commissie moeten verschenen, die een
onderzoek instelt naar de zwendel bij
de quizvoorstellingen voor de televisie.
Cugat heeft deelgenomen aan een quiz,
waarbij 64.000 dollar op het spel stond.
Maar hij zal wel niet zoveel belang
stelling krijgen als gisteren Charles van
Doren. Meer dan 600 toeschouwers en
150 verslaggevers woonden de zo lang
verbeide getuigenis bij. Drie maanden
geleden ontkende hij nog voor een grote
jury in New York, dat hij bij de vragen
hulp had gekregen.
„Veel geleerd"
Thans zei hij opgewonden, dat hij
„vrijwel alles wat ik heb" zou willen
geven om de loop van zijn leven in de
afgelopen drie jaar te kunnen verande
ren. „Ik heb in die drie jaar veel ge
leerd, vooral in de afgelopen drie weken.
Ik heb veel over het leven, over goed en
kwaad, geleerd".
Charles van Dooren, lid van een voor
aanstaande literaire familie, zag er ver
wilderd en gespannen uit. De spanning
in de zaal was voelbaar. Het voormalige
„quizwonder" vertelde hoe de producent
van „21", Albert Freedman hem had ge
leerd, hoe hij de spanning erin kon hou
den. De antwoorden moesten „onder
houdend" zijn, hij moest af en toe aar
zelen. Van Doren had de producent nog
gevraagd het zonder hulp te mogen pro
beren. Maar dat kon niet. Bijstaan dei-
deelnemers vormde een onderdeel van
het programma. Vele van de vragen had
Van Doren ook zonder steun wel kun
nen beantwoorden. Maar Freedman was
niet tevreden met die antwoorden. Die
waren „niet onderhoudend" genoeg.
Uit de hand gelopen
Van Doren had er bij Freedman in de
veertien dagen, dat hij in de herfst van
1956 voor de camera's verscheen, ver
scheidene malen gevraagd hem niet meer
te laten optreden. Hij was met de rege
ling zeer verlegen. Hij voelde zich ook
niet gerust. Maar de zaak was Van
Doren tenslotte geheel uit de hand ge
lopen, toen hij plotseling bemerkte „een
nationale beroemdheid" te zijn gewor
den. Hij ontving duizenden brieven en
uitnodigingen om lezingen te houden.
„Dit steeg mij enigszins naar het
hoofd. Ik kon mijzelf in zekere mate
ervan overtuigen, dat het allemaal niets
gaf".
Van Doren zei van mening te zijn ge
weest, dat zijn succes het onderwijs ten
goede kwam. Hij had getracht artikelen
te schrijven, waarin hij betoogde, dat
onderwijs meer is dan louter feiten
kennis, maar de mensen hadden voor
dit soort artikelen geen belangstelling
gehad. Zij hadden alleen interesse voor
die „quiz-tovenaar"
Maar tenslotte deelde Freedman hem
toch mee, dat hij „op dramatische wijze"
zou worden verslagen. „Ik dankte
God....".
De raadsman van de commissie prees
Charles van Doren wegens de „geest
kracht", welke hij door het afleggen van
zijn verklaring toonde.
De voorzitter, Harris, zei, dat Van
Doren uit een familie van grote geesten
op het gebied van literatuur en onder
wijs stamt. „Ik geloof, dat iemand, die
hier de gehele waarheid komt vertellen
in een zaak, die zo belangrijk is voor
het Amerikaanse volk, verdient te wor
den gecomplimenteerd. God zegene u!"
(Men zie ook het artikel van onze
Amerikaanse correspondent elders in dit
blad».
de échte eierbeschuit
Prinses Irene deed tentamen
Spaans
Het bureau van curatoren der Rijks
universiteit te Utrecht deelt ons mede,
dat H.K.H. Prinses Irene gistermiddag
een zeer goed Spaans tentamen heeft
afgelegd.
Harde strijd in Algerije
Volgens het Franse militaire hoofd
kwartier zijn vorige week in Algerije 463
opstandelingen gevangen genomen of
gewond en zijn 364 wapens in beslag ge
nomen; 46 Franse militairen werden ge
dood en vijf opstandelingen deserteer
den.
Volgens het hoofdkwartier zijn bij
acties op 1 en 2 november 73 opstande
lingen gedood en 13 gevangen genomen.
Tijdens de grootscheepse operatie
„Tweeling" in de bergen van Kabylië
die op 22 juli begon, zijn totnutoe 3.746
opstandelingen gedood, gewond of ge
vangen genomen en 2.200 wapens in be
slag genomen.
Gouverneur-generaal Cornelis riep via de
radio op tot handhaving van de orde
In Belgisch Kongo werd gisteren op sommige plaatsen gestaakt,
soms in de hoop op „wonderbaarlijke toezeggingen". Zo vroegen de
arbeiders in Yatomela ieder een autoDe gouverneur-generaal van
Belgisch Kongo, Cornelis, heeft gisteren via de radio op de bevolking
een beroep gedaan om de orde te handhaven. Hij vroeg Kongo en
België dringend om een eensgezinde nationale Kongo-politiek.
„De doden zijn slachtoffer geworden van de agitatie van heers
zuchtige onverantwoordelijke lieden, die zich door niets schijnen te
laten weerhouden bij het najagen van macht".
Vandaag parlementair
debat in Brussel
De KLM heeft een luchtlijn Rotter- i gen streek de eerste KLM-vogel op
dam-Londen geopendGistermorA Zestienhoven neer. De vreugde in
I de Maasstad was groot. De Dai-
I dalos" werd met muziek ontvangen.
Het aanbod voor het voeren van be
sprekingen tussen het bestuur en de
Kongolese politieke partijen over de
toekomstige stappen om tot onafhan-
lijkheid te komen, blijft van kracht voor
allen die van goeden wille zijn. Er is
geen enkele rechtvaardiging voor het
veroorzaken van chaos en bloedvergie
ten.
„Het moet duidelijk zijn dat er tussen
dit ogenblik en het vestigen van een
Een gruwelijke drievoudige moord, in
een woning aan de Rubenslei te Antwer
pen gepleegd, heeft gisteren het gehele
Belgische politie-apparaat in spanning
gehouden. Twaalf uur nadat aangifte
was gedaan van de ontdekking van het
misdrijf, werd de dader, een achttien
jarige soldaat, te Bornem aangehouden.
Volgens de laatste berichten heeft hij
een volledige bekentenis afgelegd.
Toen de huishoudster, die met haar
man de kelderverdieping van het huis
Rubenslei 9 bewoont, haar arbeid wilde
beginnen, vond zij in een kamer op de
eerste verdieping de deerlijk verminkte
lichamen van de vrouw des huizes, de
81-jarige weduwe Goublomme, haar 48-
jarige dochter Maria en haar 45-jarige
zoon, pater Joseph Goublomme. een
priesterleraar aan de Rijksmiddelbare
School te Mechelen. De slachtoffers
waren door messteken in de rug gedood
De huishoudster en haar echtgenoot
waren pas diep in de nacht thuis ge
komen. Het had hen toen verbaasd, dat
de deur niet op het nachtslot was. maar
voor het overige scheen alles normaal.
De politie dacht onmiddellijk aan een
roofmoord. Maria Goublomme was
eigenaresse van een in Antwerpen be
kende groothandel in bont en pelzen.
Toen de politie hoorde, dat de zoon van
de huisbewaarder, een achttienjarige
dienstplichtige soldaat, met verlof uit
Duitsland was, stelde zij een onderzoek
in naar de wijze, waarop hij de nacht
had doorgebracht. Het bleek, dat hij aan
de boemel was geweest met drie vrien
den Hij had alle verteringen betaald
Ook was hij in het bezit geweest van
een auto, die hij gekocht had „van een
pas ontvangen erfenis", zoals hij zijn
vrienden had verteld. Een Duitse auto
Een zelfde als die van pater Goublomme.
En die was verdwenen. Terwijl de drie
vrienden voor nadere ondervraging wer
den aangehouden, zette de politie de
achtervolging van de achttienjarige sol
daat in Hij werd eenmaal bijna gearres
teerd te Mechelen. toen de motor van de
auto afsloeg. Maar op het ogenblik, dat
een agent hem wilde aanhouden, kon hij
weer gas geven. Hij werd tenslotte ge
arresteerd te Bornem, vanwaar hij. ver
dacht van drievoudige roofmoord, naar
Antwerpen werd overgebracht.
Daar legde de jongen een volledige
bekentenis af
In het kabinet van de rechter vertelde
de jeugdige moordenaar zonder veel
wroeging te tonen dat hij reeds lang
ruzie had met de familie Goublomme.
en dat hij zijn slachtoffers nog dertien
messteken had gegeven, nadat zij reeds
waren gedood. Na de moord stal hij een
bedrag van 60.000 franken (4.600 gul
den) en reed met de auto van de
priesterleraar weg.
nieuw wettig gezag geen periode zonder
gezag kan zijn".
Naar verluidt wilde de gouverneur-
generaal met zijn rede een beroep doen
op de politieke partijleiders die reeds
te kennen hebben gegeven dat zij niet
zullen deelnemen aen de verkiezingen
voor de plaatselijke en regionale raden
die in december zullen worden gehou
den.
Plunderaars gearresteerd
In Stanleystad was het gisteren
aan de vooravond van het parlementair
debat in Brussel over de toekomst van
Kongo rustig. Maar volgens berichten
uit de omgeving hebben soldaten een
aantal plunderaars gearresteerd en en
kele benden opgerold zonder gebruik
making van vuurwapens.
In het district van Kaparata heeft 'n
groep van 300 Afrikanen, met speren
gewapend, Europeanen uitgedaagd,
maar er zijn geen incidenten gemeld.
Drie Afrikanen, die gezegd hadden
vrijdag de Belgische luitenant Ponselet
een speersteek in de borst te hebben
toegebracht, werden gearresteerd. De
plaatsvervanger van Poncelet, sergeant
Atemo. behorende tot de territoriale
troepen, is bevorderd tot sergeant-ma
joor wegens zijn „schitterend gedrag"
tijdens de onlusten. Atemo werd ernstig
gewond maar weigerde de volgende drie
uur zijn manschappen te verlaten, Toen
hij tenslotte naar het ziekenhuis werd
gebracht weigerde hij daar te blijven,
zeggende: „mijn luitenant is gewond en
de verantwoordelijkheid voor de man
schappen berust bij mij".
Wat de gematigden willen
De gematigde vleugel van de Kongo
lese Nationale beweging heeft gisteren
in Elizabethstad besloten deel te nemen
aan de verkiezingen van december op
voorwaarde dat voordien een ronde
tafelconferentie zal worden gehouden
van Kongolese en Belgische politieke
partijen.
Op het nationaal congres dat de ge
matigde vleugel maandag hield, zijn de
drie volgende resoluties aanvaard:
1. In beginsel wordt ingestemd met bet
houden van verkiezingen voor de
plaatselijke en regionale raden in
december maar deze moeten worden
voorafgegaan door een rondetafel
conferentie in België. Deze RTO
mag niet in Kongo worden gehouden
om te voorkomen dat er „kolonia
listische invloeden" zullen worden
uitgeoefend:
2 Men verzet zich ertegen dat Belgen
die in Kongo wonen, aan de verkie
zingen deelnemen;
3 Gevraagd wordt alle voorgesteld®
verkiezingen te doen houden op basis
van algemeen stemrecht. Dit geldt
dus ook voor de verkiezingen voor öe
provinciale raden en de wetgevende
vergaderingen. De kandidaten mogen
niet worden aangewezen of gecoöp
teerd.
Ir. v. d. Plassche opent
tentoonstelling
Donderdag 12 november a.s. zal de
directeur-generaal voor de Landbouw,
ir. A. VV. v d. Plassche, officieel de ten
toonstelling Uw tuin, uw huis in 1965
openen, die van 12 tot 15 november in
Roelofarendsveen wordt gehouden.
De streekontwikkelingscommissie, ge
vormd uit afgevaardigden van de ver
schillende standsorganisaties, wil met
deze expositie de plaatselijke bevolking
helpen bij de ontwikkeling van de streek,
die veel nieuwe mogelijkheden krijgt
door de in uitvoering zijnde ruilverkave
ling en woningsanering.