Amerikaanse troepen in Marokko
(12.000 man) worden teruggetrokken
WEERBERICHT
Washingtons sterke manwil
militaire verplichtingen in
het buitenland verminderen
CHALET
KAAS
In Vlaardingen sporen vroegste
bewoning in westelijk Nederland
STAALSTAKING IN AMERIKA
GAAT VOLGENDE WEEK DOOR
Opgericht 1 maart I860
ZATERDAG 31 OKTOBER 1959
No. 29887
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: E. A. B. van Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witt6 Singel Lelden Glro no 67055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
De Verenigde Staten zijn van plan hun strijdkrachten terug te
trekken van de drie grote luchtbases en de vlootbasis, die zij in
Marokko bezitten, aldus maakte het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken gisteren bekend. De Amerikaanse regering heeft
de Marokkaanse regering „verscheidene voorstellen betreffende deze
terugtrekking" gedaan. De bases dateren uit de tijd, toen Marokko
nog een Frans protectoraat was. Het „State Department" maakte niet
bekend, wanneer de strijdkrachten (er zijn 12.000 Amerikanen in
Marokko gelegerd) zullen worden teruggetrokken. Wel werd ver
klaard, dat het overleg in de Marokkaanse hoofdstad Rabat zal wor
den voortgezet en dat dit er op gericht is zo spoedig mogelijk een
akkoord te bereiken.
De Amerikaanse mededeling kwam aan het eind van een bezoek van
premier Abdoellah Ibrahim van Marokko aan de V.S.
Bep
erking van aantal
„Thor-squadrons"
Het Amerikaanse ministerie van De
fensie heeft gisteren bekend gemaakt,
dat het aantal voor Europese bases be
stemde „Thor-squadrons" van vijf tot
vier is beperkt. De Thor is een ballis
tisch projectiel met een middelgrote
reikwijdte.
De levering van Thors aan Engeland,
dat vier „squadrons" (elk „squadron"
omvat vijftien Thor-raketten), is bijna
voltooid. De vier bases voor Thor-raket-
Veranderingen in
Polens regime
Morawksi wil aftreden
Berichten uit Warchau, die gisteren
in Londen zijn ontvangen, wijzen erop
dat er belangrijke wijzigingen in de
topleiding van de Poolse communis
tische partij zullen komen. Zo zou Mo-
rawski, een van de naaste medewerkers
van partijleider Gomoelka zijn ontslag
hebben aangeboden.
De 41-jarige Morawski is lid van het
politieke bureau en een van dei secre
tarissen van het centrale comité. Hij
was verantwoordelijk voor de cultuur,
het onderwijs en de ideologische pro
paganda van de partij in Polen. Men
beschouwt hem als de kampioen voor
de verbreding van de communistische
leer onder het volk door middel van
overtuiging langs de weg der geleide
lijkheid.
Hij is jong, energiek en ambitieus.
Hij speelde een belangrijke rol bij de
voorbereiding van het derde partijcon
gres. dat in maart van dit jaar is ge
houden. Vele Poolse schrijvers en jour
nalisten hebben scherpe kritiek op hem
uitgeoefend omdat hij de vrije menings
uiting verbood, die drie jaar geleden
was toegestaan. In feite is hij op dit
punt nogal soepel gebleven. De Poolse
schrijvers en journalisten genieten dan
ook een vrijheid die in geen enkel an
der communistisch land wordt aange
troffen.
Volgens doorgaans betrouwbare krin
gen in Warschau is voorts de directeur
van het Instituut voor internationale
zaken in Warschau, Julian Hochfeld,
ontslagen, Hochfeld, een vooraanstaand
Pools communist hoewei niet van
dezelfde rang als Morawski is een
vertegenwoordiger van de „liberale"
richting in de partij. Hij heeft zich spe
ciaal toegelegd op het maken van
uiteraard invloedrijke vrienden voor
Polen in de westelijke landen.
Het bericht dat Morawski zijn sleu
telpositie in de partij zou willen opge
ven, heeft grote opschudding veroor
zaakt in politieke kringen van de Poolse
hoofdstad. Er zouden twee redenen voor
het ontslagverzoek van Morawski kun
nen zijn. De eerste mogelijkheid is dat
Morawski zich piet heeft kunnen ver
enigen met de benoeming tot vice-pre
mier van de Stalinisten Szyr en Tokar-
ski. De tweede is dat hij de druk van
zijn collega's, die hem voortdurend ver
weten hebben dat hij er niet in ge-
slaagd'is om de Poolse intellectuelen in
het partijgareel te brengen, niet heeft
kunnen weerstaan. Zeker in elk geval
is dat de wijzigingen in de topregionen
van de communistische partij verband
houden met de economische moeilijk
heden in Polen en de versoberingspoli-
tiek van Gomoelka.
ten zullen waarschijnlijk in het voorjaar
voor gebruik gereed zijn.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van Defensie heeft
geweigerd te zeggen, waar het vijfde
„squadron" zijn basis zou hebben gehad.
Volgens betrouwbare kringen te Wash
ington is het besluit een onderdeel van
een plan om de militaire verplichtingen
in het buitenland te verminderen ten
einde de ongunstige financiële positie
van het land te verbeteren. Dit streven
zou uitgaan van de minister van Finan
ciën Anderson, die na de dood van John
Foster Dulles de „sterke man" van het
kabinet wordt genoemd.
Turkse toestemming voor
bases van Jupiter-raketten
Turkije heeft ingestemd met de aan
leg van bases op zijn grondgebied voor
Amerikaanse Jupiterraketten. die een
middelgrote reikwijdte hebben, aldus
hebben Amerikaanse functionarissen
gisteren medegedeeld. Onlangs zijn uit
voerige regelingen voor de verzending
van de raketten en de aanleg van de
lanceerbases uitgewerkt.
De raketten zullen door de V.S. wor
den geleverd op grond van het in decem
ber 1957 door de regeringshoofden der
NAVO-landen genomen besluit, de mo
dernste wapens in Europa te statione
ren. Turkije is het tweede NAVO-land
dat dit besluit ten uitvoer legt. Ook
Italië heeft Jupiterraketten aanvaard.
Krachtens een afzonderlijke overeen
komst met de Verenigde Staten zijn aan
Engeland Thor-raketten geleverd.
Hoeveel Jupiterraketten naar Turkye
zullen worden gezonden en hoeveel bas<
worden aangelegd is niet meegedeeld.
Zwitserse
Weergaloos lekker,
al een halve eeuw
lang en..«
uitstekend houdbaar.
Is alleen echt met het merk CHALET!
Wisselvallig
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Na een kort durende weerSVerbetering
kan later een nieuw regengebied het
weer in ons land gaan beïnvloeden. Het
eerst in het westen van het land.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
1 NOVEMBER
Zon op: 7.33 uur; onder: 17.14 uur.
Maan op: 7.55 uur; onder: 17.55 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.00 en 15.20 u.
Laagwater te 11.12 en 23.36 uur.
(2/11 hoogwater te 3.44 en 16.03 uur,
laagwater te 11.58 uur).
Dit Blad bestaat uit 16 pagina's
en een Bijvoegsel.
Opzienbarende archeologische vondsten
Franse nederzetting van 4600 jaar v. Chr.
Ruim 4000 jaar geleden, omstreeks het midden van het derde voorchristelijke
millennium, moet westelijk Nederland een rol van betekenis hebben gespeeld in
de culturele verbindingen tussen West- en Noord-Europa. Tot deze conclusie zijn
Nederlandse archeologen gekomen na bestudering van de stenen voorwerpen, die
zijn gevonden bij opgravingen in Vlaardingen.
Nieuwe facetten
Hierover heeft de directeur van het
instituut voor pre- en protohistorie van
de Gem. Universiteit te.Amsterdam prof.
dr. W. Glasbergen, mededelingen ge
daan. Bij het systematisch onderzoek
vanwege dit instituut zijn uit de diep
zwarte bewoningslaag nabij Vlaardingen
talloze aardewerkfragmenten aan het
licht gekomen van onderscheidene typen
van kookpotten, z.g. kraaghalsflesjes en
van een bakplaat om een soort van
platte broden op te bakken. Er is ook
een groot aantal diebotten gevonden, die
in de vochtige bodem uitstekend be
waard zijn gebleven en die een inzicht
verschaffen in de jachtbuit (o.a. edel
hert, ree. wildzwijn en bever) van de
„Vlaardingers" van circa 2600 voor
Christus. Tot de zeldzaamste vondsten
behoort een stukje ruwe barnsteen, dat
vermoedelijk gekregen is door ruilhandel
met het noorden en bestemd was voor
opsmuk.
Uit dit alles blykt, dat er 4600 jaar
geleden in de omgeving van het tegen
woordige Vlaardingen een nederzetting
bestond, de tot dusver bekende vroeg
ste menselijke bewoning in westelijk
Nederland.
Belangrijke bijdragen
Aanleiding tot de opgravingen vormde
de vondst van een grote geslepen
vuurstenen bijl in het najaar van 1958
tijdens grondwerken ten behoeve van
Vlaardingens uitbreiding. Dit voor
werp vormde volgens prof. Glasbergen
het uitgangspunt voor de „opzien
barendste in de reeds van archeologi
sche ontdekkingen van de laatste jaren
in westelijk Nederland". Deze ontdek
kingen brachten tevens het inzicht,
dat voor het oplossen van vele oud
heidkundige problemen het westen van
ons land minstens zo belangrijk zou
kunnen bijdragen als de meer klas
sieke archeologische provincies.
De vondst van de byl leidde namelijk
tot de herkenning van een totnutoe hier
te lande onbekende cultuur van Franse
herkomst, het Chasseen. een vroeg-
neolithische (de late steentyd) cultuur,
die wordt gedateerd in het derde voor
christelijke millennium. De nederzettin
gen van jagers, vissers en wellicht ook
van landbouwers uit deze late steentijd
van de prehistorie, komen niet voor op
de reeds door generaties van archeologen
afgegraasde zandgronden van Drente,
Gelderland of Noord-Brabant, doch op
de verhoogde oevers van brede zoet
waterstromen in een Biesbosachtig
landschap, waarvan de resten thans in
het westen ca. 3.10 meter onder N.A.P.
zyn gelegen. De stromen leverden deze
vroegste bewoners van dat gebied vis
(o.a. steur), terwyl in de naburige bos
sen werd gejaagd op edelhert, bever, ge
vogelte en ander wild. Men vervaardigde
potten van klei en men bezat grote ge
slepen vuurstenen bijlen, geïmporteerd
uit het zuiden. Dat vuursteen kostbaar
was blijkt daar uit, dat uit splinters van
gebroken bijlen allerlei voorwerpen wer
den vervaardigd: schrappers, boortjes
en pijlbewapening.
Na beslissing Hooggerechtshof
De Amerikaanse vakbond van me
taalarbeiders heeft het Hoogge
rechtshof gisteren verzocht het von
nis van de lagere rechter te vernie
tigen, waarin de 500.000 stakende
staalarbeiders wordt gelast maandag
weer aan het werk te gaan. Ten
minste voor een tijd van tachtig da
gen.
De lagere rechter baseerde zijn von
nis op de wet van Taft en Hartley. De
vakbond merkte op, dat voor toepassing
van deze wet de staking „een gevaar
voor de gezondheid en de veiligheid van
het land" moet zijn. En volgens de vak
bond houdt deze staking, die gisteren al
108 dagen duurde, zo'n gevaar niet in.
Hoewel de Amerikaanse regering het
Hooggerechtshof later verzocht het ver
zoek van de vakbond af te wijzen, heeft
het Hof besloten de geldigheid van het
vonnis van de lagere rechter te onder
zoeken. De mondelinge behandeling van
dit onderzoek begint dinsdagochtend a.s.
Tot dusver waren van de neolithische
cultuur nog geen sporen, zo ver noor
delijk op het continent, bekend. Door
deze vondsten is Vlaardingen thans de
stad geworden met de eerbiedwaardig
ste bewoningsgeschiedenis in westelijk
Nederland. Met verdere onderzoekin
gen in deze gemeente hoopt men van
de kennis omtrent dit verrassende
nieuwe facet van het Nederlandse
neolithicum te vermeerderen. Zo be-
staat volgens prof.. Glasbergen o.m. de j
mogelijkheid, dat by voortgezet syste- 1
matisch onderzoek op het hoogste
gedeelte van de Kree,rrug d? grond
sporen van de woningen der eliasseen-
lieden zullen worden aangetroffen.
BRE E5TRAAT 173
Vliegtuig vermist
in Virginia (V.S.)
Een vliegtuig van de ..Piedmont Air
lines" wordt tussen Washington en
Charlottesville in Virginia met 24 pas
sagiers en een bemanning van drie ver
mist. Men vrcr' dat het is verongelukt.
Oud-SS-offideren let
gevangenisstraf veroordeeld
Een rechtbank in de Westduitse stad
Offenburg heeft gisteren twee voormalige
SS-officieren tot resp. 7% jaar en 4
jaar gevangenisstraf veroordeeld, omdat
zy de dood op hun geweten hadden van
een zeventienjarige jongen die uit een
concentratiekamp was ontsnapt.
De 53-jarige oud-kapitein Karl Hau-
ger en de 44-jarige Franz Wipfer had
den als leden van Hitiers „Volkssturm"
de 17-jarige Anton Reinhardt in een bos
naby Wolfach gevonden. Hauger had de
jongen „ter dood veroordeeld" en Wipfer
had dit „vonnis" ondertekend. Daarop
Schipper Dick Zwaan van de KW.
15 met zijn bemanningsleden aan
de veilige wal. De KW. 15, waar
van men aanvankelijk vreesde dat
zij op de Noordzee zou zinken, is
gisteren in IJ muiden aangekomen.
In de bus naar Katwijk heerste een
genoeglijke stemming.
hadden zy hun slachtoffer zyn eigen
graf laten graven, waarna Hauger hem
had doodgeschoten.
De openbare aanklager had tegen
Hauger levenslange gevangenisstraf ge-
eist.
Volgens het Hooggerechtshof mag de
staking voortduren, zolang het Hof geen
beslissing heeft genomen.
Het hoofd van het Amerikaanse mi
nisterie van Justitie, Rogers, heeft er by
het Hof inmiddels met klem op aange
drongen om de zaak zo spoedig mogelijk
af te handelen, opdat er een einde moet
komen aan wat hy noemde de „nationa
le noodtoestand".
Onderhandelingen over beëindiging
van de staking hebben inmiddels ook
gisteren weer geen resultaat opgeleverd.
Vandaag zal het moeizame en schijnbaar
vruchteloze overleg worden voortgezet.
Tijdens een ontvangst, gegeven
door de Belgische ambassadeur in
Den Haag werd gisteravond aan de
Belgische schrijver-diplomaat Mar-
nix Gijsen een in Santpoort ge
kweekte tulp aangeboden, die naar
hem is genoemd. De heer Gijsen
toont de tulpebol aan van links
naar rechts) minister mr. J. M. L.
Th. Cals, de ambassadeur baron
van der Straten-Waillet en jhr. mr.
R. Sandberg van Boelens. burge
meester van Sassenheim, die een
kist van deze bollen aanbood.
Prof. De Quay: „Wij
schoten te kort!"
In een gisteravond gehouden
radiorede heeft de minister-pre
sident. prof. dr. J. E. de Quay,
erop gewezen, dat het wereld-
vluchtelingenjaar 1959/1960 een
zeer uitzonderlijk en zeer bijzonder
beroep op ons gehele volk doet.
omdat de V.N. besloten tot een
wereldomspannende actie, welke
een vol jaar zal duren, tot oplos
sing van het slepende vluchtelin
genprobleem. Zal dit doel kun
nen slagen, dan moeten wij aldus
de minister-president een extra
krachtsinspanning opbrengen. Tot
heden zijn wij daarin tekort ge
schoten.
„De vele kampen met vluchtelingen
in ons vrye Europa vormen eigenlijk
een publiek schandaal", zeide prof. De
Quay. Dit schandaal moet zo spoedig
mogelyk verdwynen. Laat ons geven
aldus eindigde de minister-president
om hen, die tot ons kwamen om even
vry te mogen zyn als wij, te helpen
omdat zij in onze vryheid een nieuw
leven kunnen beginnen.
Wanneer u, in het bijzonder in de ko
mende dagen, door middel van straat
collecten of huis-aan-huis-inzamelin-
gen of op welke wijze dan ook zult
worden aangesproken, laat dan uw
hart spreken en bedenk dan: „üw
daad is hün toekomst", aldus prof. De
Quay.
Proefproces rond
20 km.-autootje"
Voor de kantonrechter te Groningen
heeft gisteren het proefproces gediend,
dat de N.V. Gremi Autohandel te Gro
ningen heeft uitgelokt over het 20 km.
autootje. De vraag was. of men voor
een autootje, dat niet harder kan ryden
dan twintig kilometer per uur, een rij
bewijs nodig heeft.
De 41-jarige verkoopleider van de
autohandel had zich laten arresteren.
De officier van Justitie meende, dat een
rijbewijs nodig was en eiste f 15 boete
of drie dagen hechtenis. Hij legde in
zyn requisitoir de nadruk op het feit,
dat in de wet wordt gesproken over een
auto die niet harder kan ryden. Strikt
genomen heeft de motor van het onder
havige autootje een capaciteit van mis
schien wel negentig kilometer per uur.
Door een menselyke ingreep is de mo
tor tijdelijk getemd. Zy behoudt echter
haar vermogen.
De raadsvrouwe van de verkoopleider,
mejuffrouw mr. A. Bleeker, bepleitte
vryspraak. Zij voerde aan, dat de minis
ter kennelyk over het hoofd heeft ge
zien, dat de rechterlyke macht reeds
eerder een uitspraak heeft gedaan in een
dergelyke aangelegenheid. Op 26 juni
1957 namelijk heeft de kantonrechter te
Sneek een man vrijgesproken, die op een
motorbakfiets reed zonder rijbewijs. Deze
motorbakfiets was echter afgesteld. Men
kon er niet sneller op ryden dan twin
tig kilometer per uur. By de „brom-
autootjes" zijn de derde en vierde ver
snelling geblokkeerd en bovendien wordt
de benzine- en luchttoevoer op een ge
geven ogenblik afgesloten. Het apparaat,
dat daartoe in de auto is aangebracht,
is bijzonder ingenieus geconstrueerd en
moeilijk te veranderen.
De kantonrechter zal op vry dag 6 no
vember by gerechtelyk plaatsopneming
een onderzoek instellen naar de aard
van het autootje en er een proefrit in
maken Daarna zal schriftelyk vonnis
worden gewezen.
Westen (luidt geen
vlagincidenten
Volgens de New York Times zyn
Amerika, Engeland en Frankryk over
eengekomen, dat hun troepen zo nodig
gebruikt zullen worden om te voorkomen
dat de nieuwe Oostduitse vlag weer in
West-Berlyn zal wapperen. Het blad
meldt, dat op grond van deze overeen
komst het geallieerde garnizoen in West-
Berlyn van 6 tot 9 november as. in
staat van verscherpte waakzaamheid zal
verkeren. Op die dagen vieren de com
munistische landen de verjaardag van
de bolsjewistische revolutie in 1917.
De eerste stap was donderdag gedaan
met een gezamenlyke brief aan de Sov-
jetrussische commandant in Berlijn om
hem te waarschuwen, dat men geen tar
ting van het Westelyk gezag in West-
Berlijn door een Oostduitse vlag zou
dulden. De Russen werden verantwoor-
delyk gesteld voor de gevolgen van een
herhaalde poging der Oostduitsers om
de Oostduitse vlag opnieuw van West-
berlynse stations te laten waaien, zoals
een maand geleden gebeurde, aldus het
blad.
Men zou het er ook over eens gewor
den zyn de Sovjet-Unie te kennen te
geven, dat nieuwe vlagincidenten verdere
onderhandelingen over de Beriynse
kwestie zouden belemmeren.
Advertentie.
De VOLAUTOMATISCHE 53 cm.
PHILIPS TELEVISIE
f 1095.excl. antenne
voorradig by
TTB persoonlijke service
lange mare 66 lelden - telefoon 26500
Koninklijke onderscheiding
voor E. A. Schiiftenhelm
In een der zalen van het ministerie
van Onderwys, Kunsten en Wetenschap
pen in de Residentie is gistermiddag af
scheid genomen van de heer E. A. Schüt-
tenhelm, chef van de afdeling jeugdvor-
ming en volksontwikkeling van dit
ministerie, die per 1 november a.s. is be
noemd tot voorzitter van de Nederlandse
Televisie Stichting. Op deze bijeenkomst
van chefs van afdelingen heeft minister
Cals mededeling gedaan van het feit,
dat het H M. de Koningin heeft behaagd
de heer Schüttenhelm te benoemen tot
officier in de Orde van Oranje Nassau.
De minister heeft de bij deze onderschei
ding behorende versierselen overhan
digd. Minister Cals toonde zich in zyn
toespraak zeer erkentelyk voor hetgeen
de scheidende functionaris in het belang
van de jeugd, door zyn werkzaamheden
in het ministerie, maar ook reeds voor
dien, heeft gedaan. Voorts werd door an
dere sprekers het woord gevoerd. Zo
sprak de secretaris-generaal dr. J. H.
Wesselings namens de afdelingschefs. Hy
voorspelde dat de heer Schüttenhelm in
zyn nieuwe functie ongetwyfeld een zee
van moeilykheden zal ontmoeten, maar
hy zeide dat wanneer er één is, die
deze zware functie goed zou kunnen ver
vullen het de heer Schüttenhelm is.
Indiase studenten als
„Himalaja-vrijwilligers"
Twee Indiase studenten hebben giste
ren te Nieuw-Dehli bekendgemaakt, dat
zij een verdedigingsorganisatie van stu
denten voor de grens in de Himalaja
hebben gevormd, om de Indiase regering
en het leger te helpen bij het verbeteren
van de verbindingen in het grensgebied.
Zy deelden mee op tien Indiase uni
versiteiten studenten te werven voor hun
organisatie. Heel wat studenten hebben
zich reeds als vrywilliger gemeld
De organisatie staat geheel los van
elke politieke party en heeft ten doel
de nationalistische elementen in het
land te steunen.
