Eisenhower voelt er niets voor om
opnieuw reis naar Europa te maken
Onderzoekcommissie
terug uit Nieuw-Guinea
WEERBERICHT
Adenauer zou willen afstappen
van het starre Duitse standpunt
Rapport postcensuur in november
CHESSMANS KANSEN VERDER
GEDAALD: GEEN GRATIE
tW Bolletje/"
op het geb,ed van
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 20 OKTOBER 1959
No. 29877
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro no 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondent in Bonn)
In zijn brief aan Adenauer, De Gaulle en Macmillan zou de Ame
rikaanse president Eisenhower vorige week hebben voorgesteld dat
vóór een top-conferentie met Kroesjtsjef eerst de minister van Buiten
landse Zaken en vervolgens de regeringsleiders van Amerika, Enge
land, Frankrijk en West-Duitsland bijeen zullen komen. Volgens een
bericht in het Hamburgse blad „Die Welt" van hedenmorgen zou de
Westelijke topconferentie te Parijs moeten plaats vinden, en wel vlak
vóór het overleg december a.s. te Genève. De Amerikaanse president
voelt er namelijk niets voor om in betrekkelijk korte tijd tweemaal
naar Europa te komen. Onder deze omstandigheden zou de NAVO-
conferentie op 15 december te Parijs ook niet kunnen doorgaan.
baat neerleggen bij de datum van een
topconferentie, zoals door de Westelijke
Grote Drie zal worden voorgesteld, zo
zegt men te Bonn.
„Duitsland zal
moeten betalen voor
oorlog"
Eisenhower zou in zijn brief aan Ade
nauer, De Gaulle en MacMillan volgens
„Die Welt" voorts hebben voorgesteld
om met Kroesjtsjef de volgende proble
men te bespreken: 1. Berlijn; 2. alge
mene gecontroleerde ontwapening; 3.
stopzetting van atoomproeven.
In Bonn legt men deze plannen niets
in de weg. Adenauer zal zich bij voor-
Eisenhower treedt op
in de staalstaking
President Eisenhower heeft de
gerechtelijke instanties verzocht
tussenbeide te komen om een
einde te maken aan de staking van
500.000 arbeiders in de staal
industrie.
Verwacht wordt dat binnen
enkele dagen opdracht zal worden
gegeven het werk te hervatten.
Door de staking die reeds 97 da
gen duurt, ligt de staalproduktie in
de V.S. voor het grootste deel stil.
President Eisenhower kan inge
volge de wet van Taft en Hartley
om gerechtelijk optreden vragen.
De president verklaarde dat het een
droeve dag is voor het land. „Vrije
collectieve onderhandelingen hebben
geen resultaat gehad ondanks de pogin
gen van regeringsfunctionarissen en de
raad van drie, die een onderzoek moest
instellen en die enkele uren geleden
rapporteerde dat men niet slaagde een
oplossing tot stand te brengen. Het is
in het belang van het land noodzake
lijk dat de produktie in de staalindus
trie onmiddellijk hervat wordt. Om de
belangen van alle Amerikanen te be
schermen, bestaat er voor mij geen an
dere keuze dan optreden van de ge
rechtelijke instanties ingevolge de be
staande wetgeving".
De voorzitter van de vakbond van
staalarbeiders, David Mcdonald, heeft
verklaard dat zijn bond met alle wet
tige middelen zou pogen het uitvaar
digen van een gerechtelijk bevel te
voorkomen.
Sedert het van kracht worden van de
wet van Taft en Hartley is veertien
maal een presidentieel verzoek tot het
hof gericht om het werk te doen her
vatten tijdens een „afkoelingsperiode"
Nog nooit heeft men echter een gerech
telijk bevel kunnen voorkomen. Het hof
zal nu moeten beslissen of de staking
het welzijn of de veiligheid van de staat
in gevaar kan brengen.
Verzet in Tibet zou
gebroken zijn
„De communistisch-Chinese troepen
zijn erin geslaagd", aldus schrijft de
„Hindustan Times", „het laatste verzet
in Tibet te breken. Dit is meegedeeld
door leden der Kambastammen, die,
voor de eerste maal in hun strijd tegen
de Chinese overheersers, uitgeweken
zijn_ naar de Indiase staat Oetar Pra-
desj. De Tibetaanse opstand is neerge
slagen. De Chinese communisten zullen
thans hun bewind met onverbiddelijke
gestrengheid vestigen".
Koude nacht
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond. Aanvankelijk opklaringen
later weer meer bewolking maar op de
meeste plaatsen droog weer. Zwakke tot
matige wind uit westelijke richtingen.
Koude nacht met hier en daar mist.
Morgen overdag ongeveer dezelfde tem
peraturen als vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
21 OKTOBER
Zon op 7.12 uur, onder 17.36 uur.
Maan op 20.40 uur, onder 11.39 uur.
Hoogwater te Katwijk aan Zee 5.46 en
17.58 uur, laagwater 1.39 en 13.44 uur.
Dit Blad bestaat uit 13 pagina's
Bonn bereid tot concessies?
Wat bedoelde Bondskanselier Ade
nauer, toen hij het afgelopen weekeinde
te Bonn verklaarde, dat het Duitse volk
betalen moet voor de door de nazi's ont
ketende en verloren oorlog?
Op een persconferentie 'te Bonn zei
Staatsecretaris Von Eckhardt gisteren,
dat. het hierbij niet ging om Adenauers
toestemming inzake de Oder-Neisse lijn,
maar uit alles is toch wel duidelijk dat
de kanselier van plan is van een star
Duits standpunt af te stappen. Von
Eckhardt probeerde de indruk weg te
nemen dat Adenauer in specifieke Duit
se problemen bereid zou zijn tot con
cessies. Het gaat hier in het bijzonder
om de voormalig Duitse, thans Poolse
en Russische gebieden achter de Oder-
Neisse lijn, waarop vele Duitsers nog
altijd rechten laten gelden al was het
slechts omdat hierover nog geen ver
drag met Warschau en Moskou is ge
sloten. Iedere uitlating van buitenlandse
politici, bijvoorbeeld van De Gaulle en
Debré, over de bestendigheid van de
Oder-Neisse lijn, thans de grens tussen
Oost-Duitsland en Polen, werd in de
Bondsrepubliek hard aangepakt.
Gisteren zei Von Eckhardt dat het
Adenauers bedoeling is geweest om de
inhoud van zijn brief aan Kroesjtsjef
van augustus j.l. nader te verklaren. In
die brief heeft de kanselier medege
deeld, dat de ontwapening het belang
rijkste probleem in de wereld is. Daar
uit moet men nu concluderen, dat een
bespreking van het Duitse eenheidspro
bleem meer dan tot dusverre op de ach
tergrond dient te komen.
Maar al deze woorden en interpreta
ties kunnen de kern van Adenauers be
doeling niet verdoezelen. Men gaat er
thans ook van Duitse zijde van uit, dat
de rekening voor de door de nazi's be
gonnen oorlog nog gepresenteerd zal
worden. Als er ooit een vredesverdrag
met Duitsland zal komen, zal daarin
zowel gesproken moeten worden over te
betalen schulden als over de schuld van
degene ,die „is begonnen". En dat de
schuld voor de tweede wereldoorlog bjj
de Duitsers, althans bij Hitier en de
zijnen ligt, wordt ook in de Bondsrepu
bliek niet ontkend, integendeel. Vandaar
ook Adenauers uitlating van het afge
lopen weekeinde: de door de nazi's ont
ketende oorlog kan niet onbetaald blij
ven. De rekening zal nog gepresenteerd
worden.
Generaal Metlaris
vraagt ontslag
Als hoofd ballistisch
onderzoek US-leger
Generaal John Medaris, hoofd van de
afdeling voor ballistisch onderzoek van
het Amerikaanse leger, heeft met in
gang van 31 januari a.s. pensioen ge
vraagd.
De bekende voormalige Duitse ge
leerde Wernher von Braun werkt, met
zijn medewerkers, onder Medaris.
Laatstgenoemde heeft de laatste tijd
meer dan eens geprotesteerd tegen het
geen hij als de „onvoldoende Ameri
kaanse krachtsinspanning op het gebied
van rakettenvervaardiging en ruimte
vaart" beschouwt.
Theaterondernemers
tegen telerecording
interland 's avonds
Het bestuur van de Nederlandse Bond
van Ondernemers in het Theaterbedrijf
heeft een telegram aan de Nederlandse
Televisie Stichting gezonden, waarin
wordt geprotesteerd tegen het voorne
men om morgenavond 10 uur 'n tele
recording uit te zenden van de voetbal
wedstrijd Duitsland—Nederland, waar
van diezelfde middag een rechtstreekse
reportage zal worden gegeven. „Het zal
U duidelijk zijn", aldus het telegram, dat
de theaterondernemingen en verdere
belanghebbenden van deze avonduitzen
ding op dit uur een onnoemelijke schade
zullen ondervinden".
Daar deze herhaalde uitzending uit
een oogpunt van actualiteit door de
middaguitzending geheel is achterhaald,
dringen de theaterondernemers er in het
telegram op aan dat deze extra uitzen
ding achterwege blijft, of een weinig
verkort wordt uitgezonden tussen zes en
zeven uur, hetzij op de avond van de
wedstrijd, hetzij op een volgende avond.
Tegelijkertijd heeft het bestuur een
telegram van gelijke inhoud gericht aan
de minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen.
Het ligt in de verwachting, dat de
NTS niet aan het verzoek van de thea
terondernemers tegemoet kan komen.
Allereerst zijn er tegen een gedeeltelijke
herhaling om 6 uur technische bezwa
ren. De uitzending wordt op telerecor
ding opgenomen. De tijd tussen opname
en heruitzending is te kort, om deze
„film" dan nog eens te gaan verknip
pen en te monteren. Men heeft zes uur
speling hard nodig om de telerecording
voor de uitzending geschikt te maken,
aldus vernemen wij van NTS-zijde. Bo
vendien mag men verwachten, zo werd
overigens niet officieel opgemerkt,
dat de NTS op het standpunt zal staan,
dat het steeds moeilijk zal zijn te ver
mijden dat bepaalde belangen door een
uitzending van wat dan ook geschaad
kunnen worden. Dat zijn de consequen
ties van het jonge medium. Bovendien
zendt de NTS juist 's avonds nog een
telerecording uit om de belangen van
het bedrijfsleven te ontzien- Men vrees
de immers, dat velen om de wedstrijd
te kunnen volgen een halve of een
hele snipperdag zouden opnemen.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
„Ik hoop dat onze commissie in de eerste helft van november verslag
kan uitbrengen over de censuurkwestie in Nieuw-Guinea. Dat heb ik
de minister tenminste beloofd". Dat zei jhr. mr. E. Witsen Elias, voor
zitter van de uit Nieuw-Guinea teruggekeerde onderzoekscommissie
inzake de postcensuur, gisteravond op Schiphol. Hij arriveerde in
gezelschap van twee medecommissieleden, een secretaris en twee
secretaressen. Het vierde commissielid, prof. dr. L. W. G. Scholten,
was gelijk bekend zondag reeds teruggekeerd. Op Schiphol was
o.a. aanwezig minister H. A. Korthals, die zei zijn collega minister
Toxopeus te vervangen.
De vraag die iedereen op de lippen
brandde, namelijk of de commissie al
dan niet iets gebleken is van postcen
suur, omzeilde de heer Witsen Elias di
plomatiek met: „Het is wel meer ge
zegd: men moet onderscheid maken tus
sen postcensuur en onrechtmatige post
censuur en wat onze ervaringen zijn kan
ik op dit ogenblik nog niet zeggen".
Persoonlijke ervaringen dan? „Hetgeen
wij in ons rapport zullen vermelden, zijn
uitsluitend persoonlijke ervaringen
en daar kan ik dus niets over zeggen".
De heer Witsen Elias zei dat de com
missie aanvankelijk 30 mensen zou ho
ren. Het zijn er tenslotte 60,. onder wie
een Papoea, geworden. Een klein deel
hunner heeft zich eigenèr beweging tot
de commissie gewend.
„Wij hebben er niet als kluizenaars ge
leefd, al hebben wij ons dagelijks van
8 tot 2 uur aan het horen van mensen
gewijd. Hoewel wij niet zijn opgenomen
geweest in het gezelligheidsleven, kregen
wij toch voldoende indrukken om de
juiste sfeer te bepalen". Aldus de voor
zitter van de commissie die voorts op
merkte: „Ik kan mij aansluiten bij wat
prof. Scholten al heeft gezegd, namelijk
dat onze komst in Nieuw-Guinea een
rustbrengende werking heeft gehad.
Voorheen was er stellig een zekere mate
Thans versoek om uitstel van executie
aan het federale Opperste Gerechtshof
De gouverneur van Californië is niet bereid gratie te verlenen aan
Caryl Chessman, die ter dood is veroordeeld. Zijn terechtstelling in
de gaskamer is op vrijdag 23 oktober bepaald. Chessman heeft meer
dan elf jaar in een dodencel van de gevangenis doorgebracht. Hij
slaagde er steeds in de terechtstelling te doen uitstellen. Zijn terdood
veroordeling wegens ontvoering en aanrading geschiedde in
1948. De afgelopen week zijn honderden verzoeken bij gouverneur
Brown binnengekomen om Chessman gratie te verlenen. Familieleden
van Chessmans slachtoffers hebben echter op uitvoering van het vonnis
aangedrongen.
Veroordeelde liield
Gift van Koninklijk Paar
Koningin Juliana en Prins Bernhard
hebben een bedrag overgemaakt op de
speciale girorekening van het Neder-
landsche Roode Kruis bestemd voor de
slachtoffers van de stormramp in Ja
pan, aldus deelt de Rijksvoorlichtings
dienst mee.
Krasse 101 -jarige
De heer W. Kolk, bewoner van net
Rustoord II van de Maatschappij van
Weldadigheid te Frederiksoord. is van
daag 101 jaar geworden.
De jarige is nog zeer kras. Verleden
jaar bracht hij op zijn 100ste verjaar
dag een bezoek aan zijn geboortehuis in
Steenwijkerwold. waar hij bij die gele
genheid appels kreeg van een boom, die
hij 86 jaar geleden zelf geplant had.
Onlangs heeft hij nog een reis naar
Noord-Holland gemaakt.
Gistermiddag vertrok Prins Bern-
hard van Schiphol naar Zuid-Ame-
rika. In verband met de regen werd
de Prins in een bus naar het vlieg
tuig gereden, waar hij afscheid
nam van Koningin Juliana.
Antilliaanse ministers naar
Nederland
De Antilliaanse minister van Econo
mische en Sociale Zaken, de heer C. D.
Kroon, zal vandaag naar Nederland
vertrekken om besprekingen te voeren
met de Nederlandse regering. Vrijdag
zal in Nederland ook de minister van
Financiën en Welvaartszorg, J. E. Yraus-
quin arriveren. Hij zal overleg voeren
over de welvaartsplannen van de Ned.
Antillen.
een persconferentie
Chessmans advocaten hebben steeds
aangevoerd, dat hij alleen op een tech
nische beschuldiging van ontvoering is
veroordeeld en dat hij niemand heeft
gedood.
Gouverneur Brown, die persoonlijk
tegen de doodstraf is, doch die, naar hij
gisteren zei, als gouverneur de wetten
van de staat moet hooghouden, heeft
de verwerping van het gratieverzoek ge
baseerd op de feiten van de veroorde
ling, t.w. een vooropgezet plan voor
roof, aanrandingen en het gebruik van
een geladen vuurwapen. Voorts is van
invloed geweest dat Chessman „geen be
rouw" heeft getoond en dat hij een ar
rogante houding van „minachting van
de gemeenschap en haar wetten" had
aangenomen. Na verwerping van het
gratieverzoek door de gouverneur zal
de advocaat van Chessman in New York
bij het federale Opperste Gerechtshof
in Washington een verzoek om uitstel
van executie indienen. „We vechten
door", zo verklaarde deze advocaat.
Davis, gisteren.
Nadat hij op de hoogte was gebracht
van het besluit van de gouverneur, be
legde Chessman een persconferentie. Hij
verklaarde dat hij niet om clementie
had gevraagd. Hij hoopte nog steeds dat
het Opperste Gerechtshof hem zou
redden. „Ik geloof niet dat het inade
men van gas goed voor iemand is", zo
luidde zijn commentaar. Chessman zei
zijn testament reeds gemaakt te heb
ben. Hij verklaarde de afwijzende be
schikking van gouverneur Brown ver
wacht te hebben, zeggend: „De heer
Brown moest dit besluit in verband met
zijn politieke wensen wel nemen".
(Brown dingt naar de kandidatuur van
de Democratische partij voor het Ame
rikaanse presidentschap).
Chessman betuigde opnieuw zijn on
schuld. Hij voegde hieraan toe: „Als
het anders uitvalt ben ik echter gereed
om te vertrekken. Bovendien, indien ik
nog twintig jaar in de gevangenis zou
moeten blijven, zou dat een even zwaar
vonnis voor mij zijn als de doodstraf".
Te zware druk
der belastingen
Minister prof. dr. J. Zijlstra en
staatssecretaris dr. W. H. van den
Berge verklaren in hun Memorie
van Antwoord aan de Tweede
Kamer over het wetsontwerp tot
verlaging van het belastingtarief
voor ongehuwden. dat het gehele
tarief van de inkomsten en loon
belasting te zwaar drukt. Zodra
mogelijkheden voor belastingven
lichting zich voordoen, zal de re
gering bijzondere aandacht schen
ken aan de druk van de inkom
sten- en loonbelasting.
de échte eierbeschuit
Schedelbreuk doodsoorzaak
(Speciale berichtgeving)
Dr. J. Zeldenrust, hoofd van het Ge
rechtelijk Geneeskundig Laboratorium,
heeft als oorzaak van de dood van de
57-jarige gemeentewerkman W. P. Snel,
uit Rotterdam, schedelbreuk vastge
steld. De heer Snel is gelijk gemeld
in de nacht van zaterdag op zondag
na een ruzie in een café door een °1-ja
rige voeger, in de Benthuizerstraat te
Rotterdam, neergeslagen. Deze heeft be
kend, dat hij heeft gevochten, maar
meer kon hij zich niet herinneren. Het
lijkt onwaarschijnlijk dat de heer Snel
de schedelbreuk r>"or vuistslagen zou
hebben opgelopen. Het is heel goed mo
gelijk. dat hij met het achterhoofd
tegen de muur is gestagen.
van onrust. Hoe het straks zal zijn is
nog niet te zeggen. Dat zal afhangen
van het rapport en van de maatregelen,
die eventueel zullen worden getroffen".
Op de geruchten, die thans in Nieuw-
Guinea de ronde doen als zou het rap
port van de commissie een anti-climax
worden omdat van de geruchtmakende
publikaties over de postcensuur bij het
onderzoek weinig zou zijn overgebleven,
zei de heer Witsen Elias: „Als dat waar
was, zou ons rapport niet zo uitvoerig
behoeven te zijn".
Advertentie
Regen op komst!
Geef weg die ouderwetse
regenjas. Wees verstandig.
Kies nü een nieuw model
uit onze complete collectie.
Dioleen (polyester94.50
Valmeline (Eg. kat.) 99-50
Dacotta (mêlee) 109.50
Wollen Gabardine 179.50
i (+- 55% Terylene)
Plaid voering (los)
25.-
i House of England
Amsterdam Oen Haag
Eindhoven - Hilversum - Bussum
Veevoederpositie
geen reden voor
paniekstemming
De Bondsraad van de CBTB heeft
een uitvoerige bespreking gewijd aan
de droogte en de vaak rampzalige ge
volgen die deze in verscheidene ge
bieden gehad heeft.
Met dankbaarheid werd kennisge
nomen van de spontane acties die
door de landbouworganisaties op
touw zijn gezet. Niettemin was men
van mening dat hiermee slechts in
zeer beperkte mate kan worden ge
holpen en dat het dringend noodza
kelijk is deze acties niet alleen voort
te zetten, maar ook verder uit te
breiden.
Met name acht de Bondsraad van
belang dat een gunstige kredietregeling
wordt getroffen, waardoor in voorko
mende liquiditeitsmoeilijkheden kan
worden geholpen. Gelet op de grote
nood die er is ontstaan, zal dit even
wel niet voldoende zijn, maar zullen
ook gelden a fonds perdu beschikbaar
moeten komen. Over de wijze waarop
de landbouw zelf hierin bij kan dragen
zal overleg gepleegd moeten worden
tussen de drie centrale landbouworga
nisaties.
Ten aanzien van de veevoederposi
tie was de Bondsraad van oordeel, dat
geen reden aanwezig is om in paniek
stemming te geraken. Juist een der
gelijke stemming is vaak een belang
rijke oorzaak tot grote prijsstijgingen
en men was daarom van oordeel, dat
er geen reden was om onberaden aan
kopen tegen veelal te hoge prijzen te
doen Het overleg met het ministerie
heeft uitgewezen, dat men zeer wel
oog heeft voor de ernst van de toe
stand in het algemeen en dat men
bereid is maatregelen te treffen,
waardoor een regelmatige voorziening
van veevoeder tegen redelijke prijzen
mogelijk zal zijn.
Zweedse visie op de steeds
groeiende wereldbevolking
Zweedse minister van staat mevr
ErnnoT^h m>m vheeft ïis,eren in dé
en Pm°neiële Commissie
van de V-N. een beroep op de volkeren-
gedaan om b'J de uitvoering
h^rilSf programm1a voor technische
bestand meer aandacht te schenken
dat de bevolldngs-
groei duidelijk een economisch pro
bleem is en meende dat een verant
woordelijke geboorteregeling letterlijk
een kwestie van leven en dood is voor
net grootste deel van de landen, waarin
het geboortecijfer geen gelijke tred
hoi met e to™*"1* van de produk-
uvitelt.
De bevolkingscommissie der V N
neeft meegedeeld, dat de wereldbevol
king tussen 1959 en 1975 zal stijgen van
circa 2.8 miljard tot circa 3 8 miljard
rielen. aldus mevr. Lindström
Zij merkte voorts op. dat 'niet één
van de ruim 1800 deskundigen van de
commissie voor technische bijstand van
de V.N te boek staat als deskundige op
het gebied van de geboorteregeling.
