PANTER Veertig jarig jubileum „Ex Animo" bracht een geanimeerde uitvoering nog Haydn's Die Schöpfung steeds boeiend en illustratief f 2.5° SNELFIX Opgericht 1 maart 1860 Donderdag 15 oktober 1959 Derde blad no. 29873 Beheerste vertolking onder de Wolff Een betere keuze dan Haydns' onproblematische „Die Schöpfung" had de Chr. Zangvereniging „Ex Animo" ter gelegenheid van haar 40-jarig jubileum niet kunnen doen: dit frisse, blijde oratorium van de bijkans 70 jaren oude meester handhaaft zich door de eeuwen als een der verbluffende standaardwerken der koorlitteratuur! Haydn spreekt hierin tot de ganse mensheid een taal, die allen ver staan: „Die Schöpfung" vormt als zodanig, mèt de „Jahreszeiten" de bekroning van alles wat hij nastreefde. Het werk is totale expressie en essentie van diepe Godsvrucht, ge paard met de beeldrijke illustratie van de meeslepende en karakteris tieke „vertelling", daarbij verweven met rijke humor en een levendig gevoel voor de natuur. Het is welhaast ongelooflijk, wat Haydn in de genoemde werken op hoge leeftijd in ongebroken kracht presteerde. Waar de voorkeur naar uitgaat, is een kwestie van persoonlijke smaak. Hier is nog volop de inspiratie van de „ongebrokene" aanwezig. Zij stuwt of ontroert. Men denke bij dit laatste aan de gelukzalige duetten in het derde deel voor ons het hoogtepunt van het ganse werk! waarin Adam en Eva hun heerlijk samenzijn en geluk nog vóór de zondeval bezingen en elkaar hun innige liefde bekennen. En waar men elders nog wel een enkele inzinking constateren kan: deze duetten blijven in waarheid onvergankelijk. Zij bezitten een melodische, vocale pracht en uitdrukkingskracht zonder weerga: steeds opnieuw kunt ge er onomstreden van genieten! Toen Haydn zyn „Schöpfung" compo- al tot de geestelijke kern van het werk neerde, uitte hij zich als volgt: „Ik was had ingeleefd en zich met de tekst ver- nooit zo vroom als gedurende de tijd, trouwd gemaakt had. Vanzelfsprekend dat ik hieraan werkte; dagelijks bad ik kon de uitspraak van het duits nog niet God, dat hij mij de kracht voor een ge- overal perfect zijn lukkige voltooiing zou mogen verlenen". Die kracht is hem op begenadigde wijze geschonken! Hij heeft het „In nomine Domini" (in de naam des Heren) volbracht. Het. resultaat boeit zelfs nog de 20ste eeuwer, hóe menigmaal hy ook de in drukwekkende macht van Haydns' schrijftrant reeds ervaren mag hebben. „Die Schöpfung" is ook een „koor werk" bij uitstek. Het is dan ook niet verwonderlijk, dat zangers en zangeressen er in opgaan, vlot, zonder excessen en uiterst dank baar als Haydn voor de stemmen schreef, in een zuiver, luchtig en los samengaan, zelfs in de moeilijke con- trapuntiek van het imponerende slot koor „Singt dem Herrn alle Stimmen!" „Des Herrn Ruhm, er bleibt in Ewig- keit". Als er èèn voor deze „eeuwigheid" ge schreven heeft, dan Haydn in dit grootse, dan weer teder-lieflijke werk, dat tot lichtende, veelal adembene mende hoogten uitgroeit. „Ex Animo' heeft van alle geboden gelegenheid om zich tot die hoogten te ontplooien een dankbaar gebruik gemaakt. Met dit werk Iykt Herman de Wolff verwant: hy kan er zijn voorliefde voor waardevolle .schoon nog wat ritmisch strak en nog niet altijd even soepel gehouden tempi-in uit leven. Men voelt zo, dat het koor hem daarin graag volgt: de groepen in onderlinge homogeniteit en met be schaafde klankgeving, zonder een en kele aanwijsbare lacune in de inter pretatie. Die vaart was een der hoofd kenmerken van de zang. Soms is er de neiging haar iets te snel op te voeren, in sterk contrast tot de naar ons gevoel toch wel zèèr getrokken in strumentale inleiding, welke een vloeiender karakter had kunnen ver dragen. Dirigent zowel als koorleden leken zich in verband met het jubileum extra te hebben ingespannen, om volwaardig voor de dag te komen. Dat dit menig opzicht lukte, strekt allen tot eer! De keuze der solisten, hier zo belang rijk, omdat hun grote partijen zijn op gedragen speciaal het welslagen van het derde deel hangt in hoge mate van hun prestatie af was een alleszins aannemelijke. Annette de la Bije's so praan won aan ronding, straling en metalen glans naarmate de avond vor derde. Zy zong met innige reinheid en bepaald ontroerend was zy in het van aanbidding getuigende duet „Von deiner Güt', o Herr und Gott" en de hierop volgende van lieflijke aanhankelijkheid getuigende soli. Naast haar de Amerikaanse lyrische bas Henry Blackmon bekend uit Gershwins' „Porgy and Bess" wiens sonore stem al evenzeer indruk maakte. Opmerkelyk hoe deze negerzanger zich EXPOSITIE KEES BUURMAN EN BERT JONK Kees Buurman en Bert Jonk zullen van 24 oktober t.e.m. 14 november hun werk exposeren in de „Boerhaavezalen". Sierk Schroder zal deze tentoonstelling op 24 oktober openen. x-oto LJD./Holvast) Er zijn wel eens technische hiaten, die hem nog niet veroorloven het hoogste te geven. Ook schiet Blackmons' uitdrukkingskracht tekort: passages als „Van Freude brüllend steht der Löwe da", het „den Boden driickt der Tiere Last." of het „Mehre't euch" en „Komm folge mir", hoorden wij van grote voor gangers wel eens suggestiever. Overi gens gaf hij blijk van een vergevorderd en intelligent aanvoelingsvermogen. De typisch lichte tenor van Jan Waayer, welbekend uit zijn schitterende Evangelistenvertolking leek aan vankelijk over te geringe draagkracht te beschikken, waartoe zijn eerste, laag- geschreven aria op zichzelf ï-eeds bij droeg. Later kon hij zich meer en meer geven, zodat bijv. de beroemde aria „Mit Würd und Hoheit angetan" alle rechten verkreeg, ook wat de muzikale inleving betreft. Het versterkte Rottei-dams Kameror kest heeft, afgezien van een enkele ontspoi-ing bij de blazers en een nog on voldoende fijnzinnig „ingespeeld-zijn" tijdens de inleiding, volgzaam en met loffelijke klankklem- begeleid. Herman de Wolff bleek tegen de moeilijkheden van deze „Schöpfung" opgewassen. Hij beheerst het werk, dat hem, ook qua stijl, ligt. Wij kunnen dirigent en jubilerend koor, dat zich in de 40 jaar van zijn bestaan zo sympathiek ontwikkelde, met deze boeiende vertolking geluk wensen! Men moge even succesvol naar het gouden jubileum toewerken! Bloemstukken voor Annette de la Bye en de dirigent onderstreepten het door een prachtig bezette zaal ge brachte applaus. Onder de talrijke aanwezigen merk ten wij o.a. burgemeester Van Kin schot (beschermheer) en dr. J. Rie- mens (ere-voorzitter) Ondanks zijn hoge leeftyd is deze nog steeds paraat, vooral wanneer het „zijn" Ex Animo geldt! H. Solisten en dirigenti v.l.n.r. Jan Waayer (tenor), diri-\ gent Herman de Wolff, Anette de I la Bije sopraanen Henry Black mon (bas). (Foto L.D./Holvast) Advertentie Rijwielen d. en h. v.a. f 149,50 Rudge, Joco, Simplex, Globe, compleet. Fa. DUSOSWA - Leiden Saskia geeft bollen bij bosjes in Amerika De Leidse Studente Saskia de Lange, de Nederlandse „tulpenkoningin", zal vandaag het stadsbestuur van Hunts- ville, Alabama, en de leiding van de school voor raketwapens 4.000 tulpen bollen overhandigen. De bollen zijn een geschenk van Ne derlandse kwekers, die op deze wijze hun dankbaarheid tonen voor de opleiding dat personeel van de luchtmacht afgelo pen lente op het Redstone Aisenaal kreeg. Burgemeester R. B. Searcy heeft ver- klaai'd dat het in Huntsville „Nederland se Tulpendag" is. Luitenant Hilliward Good zal de tulpenkoningin rondleiden door de school. Zij zal eveneens een ki-ans leggen op het graf van de onbe kende soldaat. 's Avonds vertrekt Saskia de Lange per vliegtuig naar New York. Censuurcommissie morgen naar ons land terug Dc regeringscommissie die in Ned. Nieuw-Guinea een onderzoek moet in stellen naar onwettige censuur op het postverkeer, is vanochtend uit Iiollandia vertrokken naar Biak, waar nog enkele personen moeten worden gehoord. Morgennacht vertrekt de commissie uit Nieuw-Guinea naar Nederland terug. K. M. K. concerteert in Stuttgart Als onderdeel van de „Hollandwoche", die de Nederlands-Duitse Kamer van Koophandel van 19 t/m 24 oktober a.s. in Stuttgart heeft georganiseerd, zal de Kon. Mil. Kapel samen met het jacht hoornkorps van het Garderegiment Ja gers een aantal concerten en shows ge ven onder leiding van de adjudant- onderkapelmeester P. van Bruggen. De avondconcerten worden gegeven op 20 oktober in Esslingen, op 21 oktober in Heilbronn, op 22 oktober in Stuttgart en op 23 oktober in Ludwigshafen. In Stuttgart zelf zullen de korpsen op verschillende punten in de stad gedu rende die dagen demonstraties geven in ceremonieel tenue. *aCQ* At Advertentie Na het eerste trekje weet U het al: een heerlijk, zacht sigaartje. Panter Senoritas. In het bekende rode blikje 20 stuks Ook in 10 stuks f 1.25 SENORITAS Volkswagenfabriek zal binnenkort een N.V. worden (Van onze correspondent in Bonn) Tussen de regering te Bonn en die van de deelstaat Neder-Saksen is een principiële overeenkomst tot stand ge komen over de positie van de in deze deelstaat staande Volkswagenfabriek. waarvan het bezit nog altijd omstreden was. De minister voor Staatsbezittin- gen, Lindrath, verklaarde dit gisteren te Bonn. Hij heeft dit akkoord bereikt met de Nedersaksische minister van Fi nanciën, Ahrens. Volgens deze overeen komst zal de Volkswagenfabriek een naamloze vennootschap worden, waar van de meei-derheid der aandelen (men denkt aan 60 pet.) in handen van par ticulieren zal komen. Bonn en Neder- Saksen zullen beiden minderheidsbe langen krijgen. Beide ook zullen ze het winstaandeel besteden ten behoeve van een stichting ter bevordering van we tenschap en techniek. Komt deze com promisoplossing er definitief door, dan zal daarmede zowel tegemoet gekomen zijn aan de verlangens van Lindrath en de zijnen op het stuk van het z.g. „re- privatiseren' van staatseigendommen als van Neder-Saksen, dat steeds een vin ger in de pap van de Volkswagen-fa briek G.M.B.H. heeft willen houden. Daartegenover staat dat het proces over de positie van de oorspronkelijke spaarders uit de Hitler-tijd voor èen Volkswagen nog altijd hangende is! Enorme hausse op de Londense effectenbeurs De Londense effectenbeurs beleeft te genwoordig na de verkiezingszege van de conservatieve partij de grootste „boom,J aller tijden. De omzetten, die gemiddeld 13.000 tot 15.000 transacties bedroegen, zijn thans tot boven de 30.000 gestegen. Even voor de verkiezingen werd de ef fectenhandel levendiger, toen stegen de transacties tot omstreeks 20.000 per dag, als een weerspiegeling van het vertrou wen van de beleggers m een conserva tieve overwinning. Op vrijdag jJ., de dag na de verkiezingen, maakten de omzet ten geschiedenis met een record van 22.101 ti-ansacties. Maandag werd de „boom" echter nog koortsachtiger, toen 32.517 transacties werden geboekt. Dinsdag liep het aantal terug tot 30.523. Gedurende deze periode kwamen de industriële aandelen op re cordhoogte. Het indexcijfer van Reuter steeg van 326,2 op vrijdag, tot 352,7 bij beurssluiting op dinsdag. Op 1 oktober stond het op 314,7, terwijl het gemiddel de indexcijfer voor september 307,5 be droeg, en dat voor oktober vorig jaar 236.4. Enige der meest opmei'kelijke koers winsten werden geboekt door staalaan- delen, die thans als gevolg van de ver kiezingsresultaten bevrijd zijn van de vrees voor nationalisatie. Het instrument dat U „ligt".... in de uitvoering die U bevalt... voor een prijs die U past... dat vindt U in onze keur-collectie kleine piano's. 8el of schrijf om onze foto-brochure Negen Gaullisten in de Franse Kanier breken met fractie (Van onze Parijse correspondent) Terwijl de debatten over Al gerije, die gisteren in de Franse Kamer werden voortgezet, weinig twijfel laten over de gunstige uit slag van de vertrouwensstemming, die de regering vannacht tegemoet mag zien, hebben ze, achter de schermen van het parlement, daar entegen al wel enig onheil gesticht. De UNR. de ..Unie voor de nieuwe republiek", die vorig jaar werd opgericht om de actie van generaal De Gaulle te steunen, is niet bestand gebleken tegen de strijd om de integratie van Algerije, die door de Kamer-discussies nu weer is opgerakeld. Negen leden hebben onder leiding van de fas cistische advocaat Biaggi de parle- mentsgroep vannacht verlaten en het wordt niet onwaarschijnlijk ge acht dat andere rechtse ultra's dat voorbeeld vandaag of morgen nog wel zullen volgen! Tijdens de openbare debatten zijn gisteren als belangrijkste woordvoerders o.m. de beide oud-premiers Paul Rey- naud en Georges Bidault aan het woord geweest. Reynaud, die in 1940 de toen malige vrijwel onbekende generaal De Gaulle als onderstaatssecretai-is van ooi-log opnam in zijn regering, brak gisteren als onafhankelijk afgevaardigde een lans voor de politiek van de pre sident der republiek, die, zo betoogde hij, de internationale positie van Frankrijk, vooi-al in het raam der Verenigde Na ties, al radicaal had weten te verbete ren. Bidault tapte uit een tegenoverge steld vat en verdedigde overigens zonder veel bijval, de stolling, dat De Gaulle drie wegen voor de toekomst van Frank rijk en Algerije had aangewezen, maar dat het nu de taak van de regei-ing was de politiek van de „fransisatie" of der integratie (eenwording) te bevorderen. De meest vei-beten rechtse schei-pslij- pei-s in het parlement voeren nu met Bidault dit achterhoedegevecht in de schamele hoop de regei-ing er nog toe te kunnen brengen om kleur te beken nen. De ultra's zouden bijzonder graag zien, dat Fi-ankrijk nu officieel actie ging voeren ten gunste van de integra tie om de Algerijnen bij het referendum, dat De Gaulle in uitzicht heeft gesteld, in diezelfde richting te kunnen stuwen of beter dwingen. Generaal De Gaulle heeft dit vei-langen binnenskamers al met een botte weigering beantwooi-d. Fi-ankrijk kan het zich voor zijn inter nationale prestige dan ook zeker niet meer veroorloven verkiezingen in Al- gei-ije opnieuw in een persiflage op de democx-atie te doen verkei-en. Vandaag zou de oratorische Marathon in de Ka mer worden voox-tgezet, waarna in de nacht premier Michel Debré circa veer tig sprekers nog eenmaal kx-ijgt te be antwoorden. Daarna volgt de stemming, waarvan de premier geen enkel levens gevaar te duchten is! Oostenrijkse ambassadeur bruskeert journalisten (Van onze Weense correspondent) Het Oostenrijkse staatshoofd, dr. A. Scharf, is tezamen met de minister van Buitenlandse Zaken, dr. Kreisky, en diens staatssecretaris prof. Gschnitzer, de gast van de Russische regering. In begeleiding van een groot aantal jour nalisten en fotografen heeft het gezel schap een reis gemaakt door de Sovjet- Unie, waarbij niet alleen grote fabrie ken, maar ook de vakantie-oorden aan de Zwarte Zee, oixder andere Jalta, wer den bezocht. Als gastheer trad in het begin de president van de Opperste Sovjet, Wox-osjilof, op, omdat Kroesj- tjef verhinderd was. Dinsdag echter is Kroesjtsjef naar Moskou teruggekeerd, waar hij een lang infox-matief gesprek voerde met het Oostenrijkse staats hoofd. Ter spx-ake kwamen de vraag stukken op het gebied van internatio nale politiek, waarbij Kroesjtsjef op zijn bekende propagandistische manier uit voerig de motieven uiteenzette waax-om de Sovjet-Unie in 1955 aarxstuurde op het Oostenrijkse staatsverdrag. Dit was volgens hem een bewijs voor de vi-ede- lievendheid van de Sovjetrussische rege ring, die zich laat leiden door de twee beginselen van co-existentie en van het zich niet bemoeien met de interne aan gelegenheden van andex-e staten. Nadat dr. Schax-f tot ere-doctor van de univer siteit van Moskou was benoemd, werd in de Oostenrijkse ambassade een grote receptie gegeven, waartoe veel vooraan staande Russische politici en geleerden, het corps diplomatique alsmede alle binnen- en buitenlandse journalisten en fotografen waren uitgenodigd. Daarbij kwam het tot een conflict met de Oostenrijkse ambassadeur Bischoff, die het de Oostenrijkse journalisten on mogelijk maakte om in contact te ko men met vooraanstaande Russische gasten. Uit protest hiertegen verlieten alle Oostenrijkse journalisten en foto grafen demonstratief deze receptie. De Oostenrijkse ambassadeur staat be kend als uiterst-links en heeft als vriend van de Sovjet-Unie waarschijn lijk Avillen verhinderen, dat er in de Oostenrijkse pers al te vrijmoedige uitingen zouden worden gepubliceerd, die misschien pijnlijk zouden zijn voor het Kremlin Nieuwe Russische ambassadeur aangekomen Met de Tupolef 104 uit Moskou is vanochtend de nieuwe Russische am bassadeur in Nederland, de heer P. K. Ponomarenko, op Schiphol geland. Hij zei ernaar te zullen streven de banden tussen Nederland en Rusland te verstevigen en achtte daarvoor weder zijds begrip noodzakelijk. De heer Ponomarenko is voor deze be noeming ambassadeur in Warschau en New Delhi geweest. Voordien was hij minister voor de cultuur in de U.S.S.R. en bekleedde hij vooraanstaaxxde func ties in het bestuur van de partij van de Republiek. Veertien jaar voor moord De rechtbank te Rotterdam heeft vanmorgen een 34-jarige man uit Vlaardingen wegens moord veroordeeld tot een gevangenisstraf van 14 jaar met aftrek. Zij achtte bewezen, dat hij in de nacht van 11 op 12 april na rijp be raad en koel overleg zijn echtgenote in hun woning aan het Mendelssohnplein door wux-ging van het leven heeft be- ï'oofd. met de bedoeling daania zelf moord te plegen. Dit laatste is evenwel niet gelukt. De eis was 12 jaar met aftrek. Kerkelijk Leven NED. 1IERV. KERK Beroepen te Melissant Exalto te Brakel. Benoemd tot predikant-voorganger van de Vrijzinnig-Hervormden te Vlisslngen- Goes J. van Beek te Uitgeest. CHR. GEREF. KERKEN: Beroepen te Haamstede-Kerkwerve W. Ruiter te Baarn. GER. KERKEN: Te Hulzum (Fr.) H. K. Poelman te Ar- nemuiden. Kantflaeren met van Ceta-Bever IJnmuleiise vissers vrijgesproken Weigering om uit te varen was gerechtvaardigd In het proces tegen 12 van de 15 op varenden van de treiler „Haarlem", die in eerste aanleg door de rechtbank te Haarlem wegens dienstweigering ieder tot een geldboete van f. 50.waren ver oordeeld, heeft het gerechtshof te Am sterdam vanochtend „een gemotiveerd vrijsprekend arrest" gewezen. Het hof nam in de motieven voer deze vrijspraak het volgende op: op 5 fe bruari 1958 weigerden 12 leden van de bemanning uit te varen, omdat door de radio een storm waarschuwing voor windkracht 10 was omgeroepen. Over eenkomstig de bepalingen in de C.A.O. van de treilervisserij werd toen het oor deel ingeroepen van de speciaal voor deze gevallen benoemde weercommissie. In het vooronderzoek is gebleken, dat een van de drie leden een ander lid heeft opgebeld en bij afwezigheid van de voorzitter voorts telefonisch de me ning van de havenmeester heeft inge roepen. De laatste was als zijn eigen plaatsvervanger benoemd. De plaats vervanger van de afwezige voorzitter kon men niet bereiken. Het hof is thans van mening, dat deze beslissing van de weercommissie de_ ver dachten niet bond, aangezien dé voor zitter, noch diens plaatsvervanger zijn gehoord. Het hof liet in het midden of van een behoorlijke, de verdachten bin dende beslissing kan worden gesproken wanneer ééxi lid slechts de menixxg van ieder der andere leden afzonderlijk heeft gevraagd zonder dat verder on derling overleg heeft plaats gehad. Voorts was in de motieven tot de vrijspraak opgenomen dat een meteoro loog van het K.N.M.I. te De Bilt als getuige-deskundige verklaard heeft, dat op de bewuste dag na de waarschuwing een zeer zware storm woedde, zoals ge middeld slechts eenmaal per jaar voor komt. en dat ook de loodsdienst bijna de gehele dag was gestaakt. Op grond van deze overwegingen ver nietigde het hof het vonnis van de rechtbank waartegen de verdachten ho ger beroep hadden ingesteld en sprak hen vrij. Straffen voor de. overval Bankastraat De rechtbank in Amsterdam, uit spraak doende in het proces tegen de vier verdachten van de roofoverval op de 67-jarige winkelierster Carolina Bel les, uit dc Bankastraat in Amsterdam- Oost. heeft een 24-jarige schilder schul dig verklaard aan diefstal met geweld pleging in de Bankastraat en aan twee andere inbraken. Zij legden hem des wege 6 jaar gevangenisstraf m.a. op. Een 18-jarige oud-papierperser, die samen met de eerste verdachte de roof overval op de oude vrouw had uitge voerd. werd voor dezelfde feiten veroor deeld tot 3 jaar m.a. plus terbeschik kingstelling van de regering. De rechtbank achtte niet bewezen, dat de vrouw tengevolge van het op haar gepleegde geweld is overleden. Sectie op haar stoffelijk ovei-schot had uitgewezen, dat zij een zeer zwak hart had. De medici achtten het dan ook niet volkomen uitgesloten, dat de vrouw een natuurlijke dood is gestorven. De derde verdachte, een 28-jarige cafetariahouder, die door zijn kamera den als geestelijke leider van het groepje wei-d geschilderd, werd rot 4 jaar gevangenisstraf m.a. veroordeeld. De rechtbank zag hem niet als mede dader doch slechts als medeplichtige. De vierde verdachte, een 18-jariee loodgieter, die 2'/2 maand in voorarrest heeft doorgebracht, waarna hij op vr.je voeten wei'd gesteld, werd vrijgesproken. Hem was medeplichtigheid aan de roofoverval ten laste gelegd. ACADEMISCHE EXAMENS Geslaagd voor het kand. examen In donesische taal- en letterkunde de heer J. J. Ras (R'dam); doet. examen ge schiedenis de heer F. L. van Holthoon (Leiden); kand .examen niet-Westerse sociologie de heer J. G. Vredenbregt (Schiedam); kand. examen Gen. II mej. L. P. M. v. d. Akker (Voorburg), mej. E. M. A. Gerstel (Voorburg), mej. N. E. L. Klinkert (Driebergen), mej. V. A. A. M. Meuwissen (Roermond), mej. G. Zellenrath (Den Haag) en de heren C. Blaauw (Den Haag). W. B. Blok huis (Wassenaar); J. H. Duistermaat (Schiedam), R. F. Engelen (Den Haag), H. L. L. Frank (Wassenaar), Go Ing Hien (R'dam), A. Griep (R'dam), J. J. Jansen (Leiden), L. C. M. Moll (Vlaar dingen). R. H. J. Nijland (Hoek van Holland), O. Schreuder (A'dam), J. Schyf (Den Haag). C. A. Vincent (Den Haag) en P. Warnaar (R'dam).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 5