Leiders N.-Guinea-expeditie voldaan
terug met een schat aan gegevens
Socialistische zege in
verkiezingen te Bremen
WEERBERICHT
Vader" Kaisen boekte succes
absolute meerderheid vergroot
OPLETTENDE WACHTMEESTER
REKENT BANKROVER IN
Wetenschappelijke beiverking zal
jaren arbeid van velen vergen
-*
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 12 OKTOBER 1959
No. 29870
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: E. A. E. ran Dteboeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wme Smgel Lelden Qlr0 no 67056
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.60 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Dr. Brongersma: Zeer tevreden
Uit Kroesjtsjefs
(donker) verleden
De commissie van onderzoek in
zake on-Amerikaanse activiteit van
het Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden heeft gisteren een rap
port gepubliceerd over „de misda
den van Kroesjtsjef". Het stuk
is gebaseerd op de verklaringen
van verscheidene mensen van Rus
sische afkomst, die nu in de V.S.
of Canada wonen.
Volgens het rapport is de Rus
sische premier verantwoordelijk
geweest voor een aantal hongers
noden en gevallen van massa
moord in de periode tussen 1930
en 1943 in de Oekraine. De maat
regelen waren indertijd door het
Kremlin genomen om het verzet
van de Oekrainers tegen besluiten
van de centrale regering te breken.
De „New York Times" schrijft over de
Russische ontwapeningsvoorstellen van
premier Kroesjtsjef o.a.: „De Russische
woordvoerders hebben bevestigd dat
eerst ontwapend moet worden en dat de
kwestie van controle pas daarna komt.
Dit wil blijkbaar zeggen dat de eerlijke
landen zullen ontwapenen en dat de
andere landen zich daaraan zouden
kunnen onttrekken. Dit plan voldoet
niet erg. De debatten in de V.N. waar
aan de vertegenwoordigers van 82 lan
den deelnemen, zullen iets moeten op
leveren wat minder kinderlijk is", aldus
het blad.
(Van onze correspondent te Bonn)
Bij verkiezingen in de kleinste Westduitse deelstaat Bremen hebben
de socialisten gisteren grote winst geboekt en hun absolute meerder
heid kunnen vergroten. De CDU verloor stemmen, maar boekte een
heel kleine zetelwinst, welke niet te vergelijken is met het zeer grote
succes van de SPD. Het staat zo goed als vast, dat de regering van
deze deelstaat ook in de toekomst zal bestaan uit vertegenwoordigers
van de SPD en de CDU en waarschijnlijk van de liberale FDP. En
zeker opnieuw onder leiding van de oude socialist, „vader" Wilhelm
Kaisen.
Schreeuwerige DRP
viel buiten zetels
De uitslagen van deze verkiezingen
voor de honderd Bremer parlements
zetels, bij een totaal aantal van 388.951
uitgebrachte stemmen (79.7 procent van
de stemgerechtigden) voor de vijf be
langrijkste partijen, komt op het vol
gende neer (tussen haakjes: 1955).
stemmen percentage zetels
210.795 54.9 (47.8) 61 (52)
56.832 14.8 (18.-) 16 (15)
SPD
CDU
Deutsche
Partei
FDP
Deutsche
Reichs-
partei
Goede vangst in Voorschoten
Zeeman iverd ook door Interpol gezocht
In de nacht van zaterdag op zondag hoorde de heer Spoor, wachtmeester van
de Rijkspolitie, die op weg was naar huis glasgerinkel. Toen hij op onderzoek
uitging bemerkte hij dat een ruit bij de Yoorschotense Boerenleenbank aan de
Leidseweg was ingedrukt. De mogelijkheid bestond hierdoor een raam te openen
en binnen te dringen.
Verscholen in de nabijheid van de bank vond hij een oude bekende van de
politie, die o.m. in Voorschoten reeds eerder inbraken pleegde. Door zijn oplet
tendheid heeft de heer Spoor ongetwijfeld een inbraak voorkomen. De recidivist,
een 31-jarige zeeman, is naar het bureau overgebracht, waar de recherche van
de Rijkspolitie hem zondag heeft verhoord.
De arrestant gaf toe de ruit van de
bank met een steen te hebben vernield.
De gearresteerde zeeman is ten over
vloede door de speurhond „Ben" bij een
reeks sorteerproeven steeds als de ste
nenwerper aangewezen.
Zwetser
Nader onderzoek leverde op, dat de
zeeman in de avonduren in café's had
garantie, die de scheepsbouwer Verolme
had verleend voor dekking van het te
kort. Overigens is het „huishoudboekje"
van de expeditie geenszins afgesloten.
Er moet nog zoveel worden afgewikkeld,
dat het onmogelijk is, definitieve cijfers
over het tekort te geven.
Niet duur
Overigens moet men niet vergeten,
dat deze expeditie niet „duur" genoemd
kan worden. Wanneer de kosten onge
veer 1.3 miljoen zullen blijken te bedra
gen, is dat in guldens uitgedrukt onge
veer evenveel als de expeditie van 1920,
welke 1.25 miljoen vergde, terwijl toen
slechts vier wetenschappelijke werkers
op pad gingen en met veel minder ma
teriaal terugkeerden. Men moet daarbij
bedenken, dat 1.25 miljoen in 1920 hééél
wat meer was dan 1.3 miljoen nu!
9 Slot pag. 2
zitten zwetsen over het feit, dat hy geen
geld meer had en „het dus tijd werd,
dat hij wat te pakken kreeg". Eenzelfde
verhaal hing hy zaterdagavond al op
tegen een wachtmeester van de Rijks
politie, die hem als „zware jongen" her
kende.
Dubbele waakzaamheid was dus gebo
den. De zeeman hield enige jaren gele
den ook zo'n verhaal tegen de politie en
maakte het waar door ondere andere te
Voorschoten een fabrieksbrandkast te
kraken en 5000 gulden te stelen.
Zowel in Nederland als in het buiten
land is de zeeman vele malen veroor
deeld wegens diefstal, inbraak en mis
handeling, bij welke laatste feiten hij
zich behendig met het mes toonde.
De zeeman, opvarende van een waar
schijnlijk te Antwerpen liggende kust
vaarder, verklaarde met verlof te zijn en
door tekort aan geld tot zyn daad te
zijn gekomen. Bij zijn aanhouding had
hij nog wat losse franken en een dub
beltje op zak.
De internationale politie is in deze
zaak ingeschakeld, omdat hij beweert in
het buitenland een reeks misdrijven op
zyn geweten te hebben.
Onder toezicht
Op last van de officier van Justitie te
Den Haag is de zeeman in verzekerde
bewaring gesteld. Hij staat trouwens
nog, na zijn laatste veroordeling, onder
regeringstoezicht.
De communisten hadden met de
vorige verkiezingen in 1955 vier zetels
verkregen. Hun partij is evenwel thans
verboden. De communistische stemmen
zyn ditmaal voornamelijk de SPD ten
goede gekomen.
Nederlaag voor neo-nazi's
Uit de uitslag maakt men op, dat na
een zeer rustig verlopen verkiezingsveld
tocht opnieuw is gebleken, dat de ge
middelde Duitse kiezer het ook in Bre
men voornamelijk wil houden bij de
twee grootste partijen, de CDU en de
SPD. De kleinere partijen namen in
doorsnee ook hier in invloed en in stem-
menaantal het sterkst af.
In het bijzonder verheugd is men ten
deze, waar het de kleine schreeuwerige
Deutsche Reichspartei aangaat, waarin
ex-nazi's en de voormalige oorlogsvlieger
Rudel volgens de methode „van dit
nazi-hout snijdt men democratische
planken" de oude partijgenoten naar
zich toe trachtten te lokken. De DPR
kreeg niet eens de vereiste vijf procent
van het totaal uitgebrachte stemmen en
komt dus ook niet in aanmerking voor
een zetel! In feite komt dit. alsmede
het sterke slinken van het aantal stem
men van de eveneens rechtse Deutsche
Partei en van de niet minder rechtse
vluchtelingenparty BHE erop neer, dat
een duidelijke neiging om het midden,
althans de gematigde richting van de
rechtse groeperingen te prefereren, op
nieuw duidelijk is geworden.
De uitslag is een groot succes voor de
populaire en bekwame Bremer SPD-
burgemeester Kaisen, wiens party de
gehele verkiezingsstrijd bijzonder weinig
directe actie heeft gevoerd. Grote rede
voeringen hield de SPD niet. Daaren
tegen wees men met plakkaten op de
bereikte resultaten in de afgelopen veer
tien jaar. En Kaisen, die maar één
speech heeft gehouden, zag men overal
op enorme affiches afgebeeld. Via
variété- en bioscoopvoorstellingen en
met echt vuurwerk maakte men de kie
zers het duidelijk, dat de SPD wel dege
lijk bestond. Bremen is een echt bolwerk
van de SPD, die hier veel nuttig werk
heeft gedaan. In Bonn verandert de
uitslag van deze verkiezingen bijzonder
weinig aan de samenstelling van de
Bondsraad (Eerste Kamer), de vertegen
woordiging van de deelstaten.
Prins Bernhard in Rome
Prins Bernhard is gistermorgen per
vliegtuig uit Tanganyika op het vlieg
veld Ciampino van Rome aangekomen.
De prins zal tot morgen in de Italiaan
se hoofdstad blijven.
Het algemeen bestuur stelt eenstem
mig vast, dat de door de voorzitter, in
overleg met zijn medegedelegeerden en
directeur, na verkregen instemming van
de leden van het dagelijks bestuur ten
aanzien van de heer van der Zee ge
nomen maatregel, inhoudende, dat deze
in zover in zijn bevoegdheden werd be
perkt, dat hij in afwachting van de uit
eindelijke beslissing van het algemeen
bestuur geen contacten met anderen in
de N.T.S. vertegenwoordigde omroep
verenigingen zou mogen hebben, terecht
is genomen.
Russische sabotage
in Britse industrie
De definitieve uitslag van de Britse
verkiezingen geeft de volgende verhou
ding der partijen in het Lagerhuis te
zien: conservatieven 366, Labour 258 en
liberalen 6 zetels. De conservatieven
hebben 29 zetels gewonnen en 6 verloren,
Labour 5 gewonnen en 28 verloren en de
liberalen een gewonnen en een verloren.
De laatste uitslag kwam zaterdagavond
uit Argyll in Schotland waar de conser
vatieve kandidaat met een grotere meer
derheid dan in 1955 won.
Engelands militaire leider uit de twee
de wereldoorlog, veldmaarschalk Mont
gomery, heeft zondag in zijn Zuidengelse
woonplaats Alton verontschuldigingen
aangeboden voor zijn opmerking van de
vorige week op een vergadering in Alton,
dat ieder die in de Britse verkiezingen
Labour zou stemmen rijp was voor een
krankzinnigengesticht. Montgomery ver
klaarde het als een grap bedoeld te heb
ben en het te betreuren dat men het
niet als zodanig had opgevat. „Als ik
iemand gekwetst heb, vraag ik excuus".
De „New York Daily News" meldt dat
de Britse geheime dienst uit Moskou af
komstige en voor Russische agenten in
Engeland bestemde boodschappen heeft
ontcijferd, die betrekking hadden op het
voeren van een nieuw soort „industriële
oorlog" in Engeland, waarbij ook sabo
tagedaden zouden worden bedreven. Vol
gens de Londense correspondent van dit
blad heeft de Komintern besloten dat er
„dringend iets moet worden gedaan om
het grote succes van de conservatieve
partij te verzwakken".
Siebe van der Zee in
functie hersteld
Het algemeen bestuur van de
AVRO heeft in zijn zaterdag te
Hilversum 'gehouden vergadering
als zijn oordeel uitgesproken, dat
de heer S. K. van der Zee, hoofd
van de AVRO-televisiesectie, op
26 september j.l. aanzittende aan
een familiediner gehouden in een
restaurant te Vlaardingen, woor
den heeft gebezigd grievend voor
het socialistische gedeelte van onze
bevolking. Dit wordt meegedeeld
in een communiqué, dat de AVRO,
na afloop van de vergadering
heeft verstrekt.
Het algemeen bestuur oordeelt, zo ver
volgt het communiqué, dat de heer Van
der Zee door het bezigen van de door
hem gebruikte woorden (afgezien van
het feit, dat door hem niet kon worden
verondersteld, dat er in Nederland een
courant zou zijn, <welke een opgevangen
particulier gesprek aan de openbaarheid
zou prijs geven) onverantwoordelijk heeft
gehandeld, daar hij er op bedacht had
behoren te zyn, dat hij, zich bevindende
in een voor het publiek toegankelijke
lokaliteit, waarmede niet tot zijn gezel
schap behorende personen aanwezig wa
ren, zich van andere kwetsende en voor
deze hoorbare uitlatingen diende te ont
houden.
'SIEBE VAN DER ZEE
Het algemeen bestuur acht geen nood
zaak meer aanwezig de genomen maat
regel te bestendigen en besluit deze met
ingang van heden buiten werking te
stellen en daarmede de heer Van der
Zee, mede met ingang van heden, in de
volle uitoefening van zijn functie te her
stellen, aldus het communiqué van de
AVRO.
Enkele opklaringen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaarbewolkt met enkele opklaringen
en slechts hier en daar enige regen.
Weinig verandering in temperatuur.
Zwakke tot matige wind tussen zuid en
west.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
13 OKTOBER
Zon op: 6.09 uur; onder: 19.02 uur.
Maan op: 16.39 uur; onder: 3.17 uur.
Hoogwater te Katwijk te 12.17 uur.
Laagwater te 7.49 en 20.08 uur.
Dit Blad bestaat uit 16 pagina's
Na maanden iany werkloos in het I Bilt weei dienst. Waai nemers kon-
veld te hebben gestaan, deden de den de eerste hoeveelheden're-
regenmeters van het KNMI in Delgenutater weee. aftappen.
De Nieuw-Guinea-expeditie heeft bijzonder waardevolle weten
schappelijke gegevens opgeleverd. Natuurlijk zijn er dingen niet ge
beurd die op het programma stonden, natuurlijk zijn er vele
tegenslagen geweest, maar wat zou men anders verwachten van een
expeditie naar een totaal onbekend gebied met een bij uitstek kwets
baar technisch apparaat als luchtverbindingen. Het is veelal zo
geweest, zoals ik ook bij het afscheid uit Nederland zei, dat de situatie
„dikwijls hopeloos maar niet zorgwekkend was". Nu we terug zijn
kunnen we alleen maar zeggen dat die voorspelling bewaarheid is,
maar dat we desondanks een hoeveelheid wetenschappelijk materiaal
hebben verzameld, waarvan de bewerking nog jaren zal vergen, een
materiaal zo omvangrijk dat het over verschillende instituten moet
worden verdeeld en zelfs waarschijnlijk ook voor een deel aan het
buitenland moeten worden afgestaan, eenvoudig omdat het teveel is
om allemaal hier te bewerken. En de kosten zijn bepaald niet groot
geweest wanneer men die vergelijkt met b.v. de expeditie van 1920,
welke veel minder materiaal opleverde".
Aldus dr. L. D. Brongersma, algemeen en wetenschappelijk leider
van de Nieuw-Guinea-expeditie, die gisteravond op Schiphol terug
keerde en met wie wij een onderhoud hadden.
Wjffp nlpL-L-pn samengesteld door dr. Brongersma en de
tT 11 IC UlClviVCll technisch leider van de expeditie over-
1 1 i ste Venema, die gisteravond eveneens in
kregeil kleilr ons Und terugkeerde.
Het wetenschappelijk materiaal is ge-
De resultaten van de expeditie beteke
nen, dat een van de „witte plekken" op
de kaart van Nederlands Nieuw Guinea
enige kleur heeft gekregen, op velerlei
wetenschappelijke gebieden. Het onder
zoek van de Sibilvallei en aangrenzende
dalen, de beklimming van de Antares-
toppen en de Julianatop en de doorsteek
naar Hollandia hebben een schat van
gegevens opgeleverd op het gebied van
de botanie, de zoölogie, de geologie, de
culturele antropologie, de fysische an
tropologie, de cartografie en de agro-
geologie.
Er zijn geen gegevens verkregen die
erop duiden, dat bepaalde gebieden eco
nomisch exploitabel zouden zijn. Zo is er
b.v. geen spoor van goud gevonden, noch
van uranium, de twee in deze tyd waar
devolle mineralen die aanleiding zouden
kunnen geven tot grootscheepse ontgin
ningen. Over het algemeen moeten de
binnenlanden van Nieuw Guinea eerst
van goede wegverbindingen voorzien
worden, voor zy verantwoord op moderne
wijze kunnen worden ingeschakeld inde
economie.
Jaren arbeid
Het bewerken van het wetenschappe
lijke materiaal zal, als gezegd, vele ja
ren vergen. In de loop van deze studies
zullen geleidelijk aan de wetenschappe
lijke publikaties verschijnen, waarin de
vruchten van de expeditie gestalte krij
gen.
Populair boek
Voordien zal echter, vermoedelijk te
gen het komend voorjaar, een populaire
uitgave over de expeditie verschijnen,
De leiders van de Nieuw-Guinea-
expeditie zijn gisteravond op Schip
hol teruggekeerd. De heer C. Ver
olme, die de expeditie financieel
heeft bijgestaan, was ook ter ver
welkoming aanwezig.
Foto van links naar rechts: Kapt.
It. t. zee vlieger G. F. Venema, dr.
L. D. Brongersma en dr. Chr. Bar,
rechtsachter de heer C. Verolme.
deeltelijk reeds per vliegtuig naar ons
land vervoerd, een deel gaat per schip
en zal in de komende maanden arrive
ren. Dit materiaal zal waarschijnlijk
worden verdeeld over het Rijksmuseum
voor Natuurlijke Historie te Leiden, bo
tanische instituten te Leiden en weten
schappelijke instituten te Groningen,
Utrecht en Delft. Het materiaal vergt
zoveel studie, dat men het waarschijn
lijk in Nederland alleen niet af kan. Dan
zal ook een deel naar het buitenland
gaan.
Vol lof
Dr. Brongersma toonde zich vol lof
over de prestaties van de vliegers, de
mariniers, de politiemannen en ook het
gouvernement, die alles gedaan hebben
om de expeditie te doen slagen. Grote
medewerking werd voorts van de plaat
selijke bevolking ondervonden.
Over de financiële zijde van de expe
ditie kon dr. Brongersma ons verzeke
ren, dat het een grote opluchting was
toen bericht werd ontvangen van de
