„Aller vrijheid staat op het spel"
Hoger personeel ook
in bedrijfscornmissie
WEERBERICHT
Europa's economie integreren
Akkoord over
reclame in tv
SER neemt vérstrekkend besluit
FOTOPUZZEL
Fa. D. KRET Zn.
CEYLON'S PREMIER NA EEN
AANSLAG HEDEN OVERLEDEN
FLIM
Het geheim van
Mrs. Roosevelt
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1959
No. 29858
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoecfc
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro oo 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
MINISTER LUNS IN DE V.N
Toelichting over tie ontwapening gewenst
De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, mr. J. M. A. H.
Luns, heeft gisteren in de algemene vergadering van de V.N. gezegd
dat vrijheid het beginsel is dat ten grondslag ligt aan de politiek van
Nederland in de Europese en andere kwesties.
Over de Europese kwesties zei minister Luns dat Nederlands deel
neming aan de Europese Economische Gemeenschap één van de
belangrijkste aspecten van de Nederlandse politiek is. De EEG is geen
op zichzelf staand verschijnsel maar het verst gevorderde resultaat
van het streven van een volle tiental jaren na de oorlog naar integratie
van de Europese economie. De economische en de douane-unie van de
Benelux was de eerste verwezenlijking in die richting.
Toorts der opleving
De Nederlandse regering zal haar aan
deel blijven bijdragen tot versterking
van de gemeenschappen, maar zal te
vens haar beste krachten geven ter be
vordering van een ruimere Europese
economische associatie tussen de E.E.G.
landen en de voorgestelde vrijhandels
zone van zeven andere Europese landen.
Nederland vertrouwt erop dat de tweede
ronde van verlaging van de douane
tarieven binnen de E.E.G. in 1960 ook
van toepassing zal zijn op de andere
leden van de organisatie voor Europese
economische samenwerking, want de Ne
derlandse regering is van oordeel dat,
omdat het om eenheid gaat, een breuk
tussen de twee groepen landen dient te
worden voorkomen, aldus minister
Luns.
Volgens de Nederlandse regering kan
er niet aan worden getwijfeld dat de
„toorts van West-Europa's opleving"
door de vorming van een vrije en sterke
economische eenheid, een „weldadig
licht op het toneel van de wereldecono
mie" zal werpen.
Denk aan Tibet
Na erop te hebben gewezen dat de
geestelijke vrijheid het wezen van 't be
grip vrijheid is, zei de minister dat onge
acht waar de vrijheid in gevaar is, de
vrijheden van ons allen op het spel
staan. In dit verband wees de minister
op Tibet. Hü zei het te zullen betreuren
indien de V.N. de gebeurtenissen daar
zouden negeren. De minister pleitte te- I
vens voor vrije doorvaart door het Suez-
kanaal zonder discriminatie.
Over de voorstellen van president De
Gaulle van Frankrijk voor Algerie zei
minister Luns: „Mijn vertegenwoordi
ging hoopt dat deze verreikende plan-
Drie uur per week
(Van onze Haagse correspondent)
Naar wjj vernemen heeft een in het
begin van deze week gehouden be
spreking ten departemente, tot resul
taat gehad, dat met betrekking tot
toepassing van reclame in de televisie,
een vorm is gevonden, welke zowel
door de omroeporganisaties (verte
genwoordigd in de N.T.S.) als door
handel en industrie acceptabel moet
worden geacht.
In het principe voorstel, dat t.z.t. door
de staatssecretaris van O. K. en W.
in een nota bekend zal worden ge
maakt, zou ook een taak toebedeeld
zyn aan de O.T.E.M.
Voorlopig zou in totaal drie uur zendtijd
per week voor reclame worden gereser
veerd: waarin zowel zogenaamde
„spots" (advertenties) en korte films
zullen worden vertoond.
De O.T.E.M. blijft echter streven naar
een tweede zendernet. Voor de verwe
zenlijking van haar plannen rekent de
O.T.E.M. op een tijd van ongeveer drie
jaar. Het daarvoor benodigde kapitaal
wordt geraamd, op 25 miljoen gulden.
Band vier zou voor dit tweede zendernet
worden gereserveerd. Voor de ont
vangst is de aanschaffing van een
voorzetapparaat nodig.
nen zullen leiden tot vrede en samen
werking in een land waar geweld en
onenigheid vooruitgang in de weg
staan".
Voorts zei minister Luns o.a. dat de
Nederlandse regering herhaaldelijk uitin
Nederlandse regering herhaaldelijk
uiting heeft gegeven aan haar oordeel
dat de zaak van de economische ont
wikkeling van minder ontwikkelde ge
bieden van evenveel belang is als dat
van de handhaving van de vrede. Als
het levensniveau verbetert, vertonen
binnen- en buitenlandse spanningen de
neiging te verminderen.
Ontwapening
Over de ontwapening zei minister
Luns tenslotte dat de Nederlandse rege
ring de oprichting van de nieuwe com
missie van tien leden toejuicht. De wer
kelijke betekenis van de ontwapenings
voorstellen van de Sovjet-minister-pre
sident, Kroesjtsjef kunnen, naar minis
ter Luns' oordeel, niet worden vastge
steld zonder meer en uitgebreide toe
lichting door de Sovjet-Unie. Het is te
hopen dat deze toelichting gauw zal
komen en dat zjj enige werkelijke voor
uitgang mogelijk zal maken, zo besloot
minister Luns.
Enorme brand
in Groningen
Vannacht om even over half twee is
een grote brand uitgebroken in het
bedrijfspand van de bandencover-in-
richting Recap aan de Veemarktstraat
in Groningen. Het vuur greep zo snel
om zich heen, dat nog voor de brand
weer met groot materieel arriveerde,
ook de bedrijfsruimten van de auto
sloperij „De Moker" en de chroom- en
nikkelinrichting „Gebroeders Groen"
een laaiende vuurzee waren geworden.
Inmiddels was ook het dak van de
Recaploods gaan branden en met een
daverend gekraak stortte het plotseling
in. Van alle kanten bestreed de brand
weer het vuur. Tegen tweeën bleek dat
uitbreiding van de brand niet meer te
duchten viel.
De schade bij de Recap wordt op een
kleine f200.000 geraamd. Hoe groot de
totale schade is .is nog niet na te
gaan. De getroffen bedrijven zijn slechts
voor een deel verzekerd.
Men meent de oorzaak te moeten
zoeken in een weggeworpen sigaret,
maar zekerheid hieromtrent heeft de
recherche niet.
Voor zware chemische industrie
Een foto van Camp David, waar
president Eisenhower en premier
Kroesjtsjef dit weekeinde hun be
sprekingen zullen houden.
Advertentie
(Van onze Haagse correspondent)
De Sociaal-Economische Raad
(SER) heeft zich gisteren met 24
tegen 16 stemmen uitgesproken
voor vertegenwoordiging van èn
de Nederlandse Vereniging van
Hoger Personeel èn de Katholieke
Vereniging van Hoger Personeel
in de bedrijfscommissie voor de
zware chemische industrie. De
SER besloot de zaak terug te ver
wijzen naar de commissie onder
nemingsraden voor nader beraad
en voor nadere beslissing omtrent
LOODGIETERSBEDR1JF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rijndijk 71 - LeideD
Telefoon 20023—24350
Zonnige perioden
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond
By iets lagere temperaturen zullen
morgen weer zonnige perioden voor
komen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
27 SEPTEMBER
Zon op: 6.32 uur; onder: 18.29 uur.
Maan op: 0.34 uur; onder: 15..52 uur.
Hoogwater te Katwijk te 10.49 en
23.30 uur..
Laagwater te 5.57 en 18.31 uur.
28/9 hoogwater te 12.16 uur, laag
water te 7.30 en 19.55 uur).
Dit Blad bestaat uit 16 pagina's
en een Bijvoegsel.
Elders in dit blad publiceren wij
een fotopuzzel, voor de oplossing
waarvan wij negentien prijzen,
variërend van vijftig tot vijf gul
den uitloven. Oplossingen dienen
voor 12 oktober 13 uur in het bezit
te zijn van de redactie.
de wijze, waarop het besluit van
de Raad zal worden uitgevoerd.
Deze besluiten waren het resultaat
van een anderhalf uur durende discussie
over een tweetal conclusies inzake de re
presentativiteit van verenigingen van
hoger personeel, waarover de commissie
ondernemingsraden zich heeft beraden.
Een deel van de commissie was tot de
ccnclusie gekomen, dat de beide orga
nisaties, die in het geding waren, niet
representatief kunnen worden verklaard,
omdat o.m. de groep hoger personeel in
de bedrijfstak zware industrie te gering
is om een aparte vertegenwoordiging te
rechtvaardigen en verder omdat aan
wijzing door deze verenigingen in het
betrokken college van een bestuurslid
aan werknemerszijde in strijd zou ko
men met het beginsel van de pariteit.
Criteria voldaan
Een ander deel der commissie was
daarentegen van oordeel, dat door beide
in het geding zijnde organisaties aan
alle criteria wordt voloaan. Een rede
lijke spreiding, zo wordt door dit deel
van de commissie aangevoerd, is aanwe
zig nu is gebleken dat de bij de Ned..
Ver. van Hoger Personeel aangesloten
leden werkzaam zijn in negen van de
vijftien door de bedrijfscommissie be
streken ondernemingen.
Volgens dit deel van de commissie is
het deel van het hoger personeel, dat als
werkgeversexponent moet worden be
schouwd, onbetekenend in aantal.
Mevr. Verweij Jonkers zei, dat geac
cepteerd moet worden dat de verenigin
gen zich willen organiseren en pleitte
voor een modus van samenwerking of
aansluiting bij een bestaande vakorga
nisatie.
De heer Middelhuis zei, dat er gevaar
voor verstoring van die pariteit aanwe
zig was. Een groot deel van het hogere
personeel moet gezien worden als werk
gevers hetgeen bij overleg onvermijde
lijk moeilijkheden zal geven, aldus de
heer Middelhuis. De heer Roemers er
kende ten volle het recht van bestaan
van het standpunt dat men zich organi
seert in een categorische vakbond, maar
ook het standpunt, dat men zich organi
seert in een grote vakbond. Hij ziet
deze poging als een doorbreking van het
overleg.
Normen handhaven
De heer Van Mastrigt zei dat hij vrij
heid van organisatie uitstekend vindt,
maar er zal rekening gehouden moeten
worden met de bestaande normen. Hij
zou het dan ook bepaald betreuren als
groepen als de onderwerpelijke in de
PBO zouden gaan meespelen.
Noodtoestand en mobilisatie
Vurige nationalist Bandaranaike was
groot vriend van Indiase collega Nehroe
De premier van Ceylon, Solomon Bandaranaike, op wie gisteren
door een als boeddhistische monnik verklede man een aanslag was
gepleegd, is hedenochtend vroeg aan zijn verwondingen overleden. Er
waren vier kogels op hem afgevuurd.
De aanslag werd gepleegd toen de premier na zijn gebruikelijke
groeten vanaf de waranda van zijn woning, een buiging maakte voor
de aanwezige boeddhistische monniken, onder wie de dader van de
aanslag die vlak bij de deur stond. Deze laatste trok plotseling een
revolver en schoot op de premier. De dader werd door omstanders
afgeranseld voor hij door de politie gearresteerd kon worden. Na de
aanslag werd de noodtoestand voor geheel Ceylon afgekondigd en
het leger, de luchtmacht en de marine werden gemobiliseerd.
Nog kort voor het overlijden hadden
de behandelende artsen een communiqué
uitgegeven waarin zij de toestand van de
premier bevredigend noemden. Hij was
wegens „vele ernstige inwendige kwetsu
ren" geopereerd en had volgens een me
disch bulletin de operatie „goed door
staan". De minister van Onderwijs, Da-
hanayake, heeft het premierschap over
genomen en de bevolking tot kalmte ge
maand.
Bandaranaike, een vurig nationalist
en schitterend redenaar, werd in 1956
premier van een linkse coalitie.
De voornaamste punten van zijn pro
gram waren de afkondiging van een
republiek, mogelijk buiten het Gemene
best, nationalisatie van aan buitenlan
ders toebehorend land voor het me
rendeel Britse thee-, rubber- en kokos
plantages en opheffing van de bui
tenlandse bases. De Britten droegen
Ceylon twee bases over. Bandaranaike
richtte een commissie op die herziening
van de grondwet en de kwestie van af
kondiging van een republiek moest be
studeren, maar beloofde de eigenaars
der plantages dat er ten minste 18 jaar
niet tot nationalisatie zou worden over
gegaan.
Hij veroordeelde de Brits-Franse lan
dingen in het Suezkanaal-zone in 1956
en de Russische interventie in Hongarije
in hetzelfde jaar.
Tijdens zijn bewind kwamen hevige,
bloedige botsingen voor tussen Boeddhis
tische meerderheid en de Hindoe-min
derheid, waarbij tenminste 170 mensen
om het leven kwamen. Een der oorzaken
van de ongeregeldheden was het verzet
van de twee miljoen Tamil-sprekende
Ceylonezen tegen een wetsontwerp om
het Singhalees de taal van vijfeneen-
half miljoen Ceylonezen tot de enige
officiële taal te maken. Binnen een paai
weken na de indiening van dit ontwerp
in 1956 waren al meer dan 150 mensen
bij ongeregeldheden om het leven geko
men. De premier beloofde dat het Tamil
als de taal van de nationale minderheid
zou worden erkend, maar dit akkoord
met Tamilleiders werd nooit in de prak
tijk gebracht en de talenkwestie bleef
een element van onrust.
Door het uittreden van de „Marxisti
sche partij" uit de coalitie in mei, kon
Bandaranaikes regering op nog slechts
50 van de 101 stemmen in het parlement
rekenen.
Bandaranaike werd als christen opge
voed maar werd later boeddhist. Hij
studeerde rechten in Oxford en vestigde
zich in 1935 als advocaat op Ceylon.
BREESTRAAT 173
Bomaanslagen in Algiers:
vijf doden, 18 gewonden
Twee bomontploffingen in een druk
bezocht warenhuis in het centrum van
Algiers hebben gisteren aan vijf mensen
het leven gekost; 18 mensen liepen ver
wondingen op.
De eerste bom werd op de eerste ver
dieping ontdekt. Leden van de mijn-
opruimingsdienst brachten de helse ma
chine op een matras naar buiten. Daar
explodeerde het apparaat, waardoor een
bomdeskundige, een politieman en een
vrouw werden gedood. Kort daarna ont
plofte elders in het gebouw nog een
bom, die echter geen slachtoffers eiste.
PHILIPS TELEVISIE
Uitsluitend de nieuwste modellen.
persoonlijke service
LANGE MARE 66 - TEL. 26500
Prettige betalingsvoorwaarden.
De heer Mauritz bracht de democrati
sche vrijheid van organiseren in het ge
ding.
Er begint zo zoetjes aan, aldus de
heer Mauritz, een grote onzekerheid om
trent het begrip categorische organisa
ties te ontstaan. Hij wijst erop, dat zich
bij groeiprocessen ook nieuwe ontwikke
lingen voordoen en vindt het redelijk,
dat de groepen om toelating vragen.
De voorzitter van de commissie prof.
N. E. Esveld meende, dat de groepen
een kans gegeven moet worden zich te
„stabiliseren" en zegt dat de zaak be
dorven kan worden als de organisaties
te lang moeten wachten. De PBO vraagt
vertrouwen, aldus prof. Van Esveld.
Bandaranaike, een groot vriend van
Nehroe, had een matige levenswijze,
schreef detectives, speelde tennis en las
de Griekse klassieken. Hy was gehuwd
en had drie kinderen.
Bij de nadering van haar
75e verjaardag onthult
Eleanor Roosevelt in
Libelle het geheim van
haar gelukkig leven.
Natuurlijk in Libelle,
want
is nu eenmaal beter
Frans konvooi in
hinderlaag
De overval op een Frans konvooi bij
Afloe, in het gebied van Oran, heeft aan
26 mensen het leven gekost. Het kon
vooi, bestaande uit drie militaire en vijf
burgervoertuigen, was van Tiaret op weg
naar Bied, toen het door Algerijnse op
standelingen werd overvallen. Het mili
taire escorte werd vrijwel geheel gedood.
„Wij gaan naar huis"
De onderhandelingen in de Ameri
kaanse staalstaking, die reeds 73 dagen
duurt, zijn gisteren mislukt. David Mc
donald. de voorzitter van de Amerikaan
se vakbond van arbeiders in de staal
industrie, verklaarde: „Wij gaan naar
huis". „Deze dwaze obstructie waarbij
sedert 5 mei zo gepraat wordt dat voor
uitgang onmogelijk is, is geëindigd".
Er is geen datum vastgesteld voor her
vatting der besprekingen. Mcdonald zei,
dat het overleg met de onderhandelaars
uit de staalindustrie zou worden hervat
als de vakbond „een eerlijk aanbod ont
vangt dat overweging door overweging
zich respecterende staalarbeiders waard
is".
Het hoofd van het regeringsbureau,
dat bemiddeling verleende, Finnegan.zei
tegen journalisten dat ,als de besprekin
gen worden voortgezet, dit waarschijn
lijk in een andere stad dan New York
riet monteitu van de puiu^ni.ialla-
tie op de plaats, waar de binnen
landse hulpverleningsdienst een
damwand laat slaan voor het uit
graven van „het dingdat een elf
meter diep gat sloeg in een weiland
in dc Wormer. De uitgraafwerk-
zaamheden geschieden onder lei
ding van de bekende bomopruimer
A. Drent, waarnemend commandant
van de hulpverleningsdienst.
mogelijk Washington zou zijn. Hij
zei van plan te zijn dezer dagen met de
minister van Arbeid. James Mitchell, de
kwestie te bespreken.
Op de vraag naar zijn mening over
het mislukken der onderhandelingen, zei
hij: „Wij zullen deze zaak met het oog
op de 600.000 mensen die erbij betrokken
zijn en de nationale economie, niet op
haar beloop laten".