Troonrede in de Nederlandse pers
VAN DORP'S KOLENHANDEL
Gigantisch werk voor Gooise kust
binnen enige jaren op gang
Opgericht 1 maart 1860
Woensdag 16 september 1959
Derde blad no. 29öt?9
Koninklijke rijtoer
anders dan anders
Onder uitbundige zon
(Van onze Haagse redactie)
De rijtoer gistermiddag door
Den Haag van het Koninklijk paar
en de Prinsessen Irene, Margriet
en Marijke was anders dan andere
jaren. Misschien kwam het door
de zon, die werkelijk uitbundig
scheen, misschien door de route,
die nog meer dan anders door de
binnenstad liep. Het werd een
ongedwongen, feestelijke rit, met
een enthousiast wuivende Ko
ningin, een breed lachende Prins
en drie spontane Prinsessen, die
elkaar aanstootten, wanneer er
onderweg wat bijzonder te zien
viel.
Om tien voor vier precies gingen de
witte deuren van het Huis ten Bosch
open en verschenen de Koningin en de
Prins op het bordes. Onmiddellijk daal
den zij de trappen af en namen plaats
in de koets.
De stoet zette zich in beweging, om
via een speciaal aangelegd pad in het
ter verbreding opgebroken weggedeelte
voor het Huis ten Bosch, de Bezuiden-
houtseweg te bereiken.
Langs deze invalsweg ging het naar
de binnenstad, waar dichte drommen
toeschouwers zich op de trottoirs ver
drongen om het Koninklijk gezin te
zien voorbijrijden.
In het Westeinde. waar volop gevlagd
werd en waar beide trottoirs tot de
laatste tegel bezet waren, werd de
Koningin, de Prins en de drie Prinses
sen een verrassende ovatie gebracht.
Namens het Gemeentelijk Verzor
gingshuis bracht de 75-jarige mevr.
J. M. M. de Bruin de Koningin een
bloemenhulde. Op hetzelfde ogenblik
daalden papiersnippers neer op de
open landauer, waarin de drie Prin
sessen zaten. Een luid gejuich steeg
op onder de patiënten, verpleegsters
en doktoren van het, ziekenhuis
Westeinde, die voor de ingang een
goed plaatsje hadden gevonden.
Zuster Kabja Fransen en zuster Pia
Deurvorst boden drie fraaie ruikers aan.
een boeket rode rozen voor Prinses
Irene, een boeket gerbera's voor Prinses
Margriet en de kleine Marijke kreeg
een Biedemeiertuiltje.
In Djakarta wordt thans een confe
rentie van plaatselijke bevelhebbers ge
houden. Mattalioe tracht nog andere
eenheden van de Daroel Islam te bewe
gen zich over te geven.
Mattalatta zeide, dat dagelijks opstan
delingen uit de jungle komen en de wa
pens neerleggen en dat Mattalioes groep
de kern van de Daroel Islam op Zuid-
Celebes vormde. Hij bepleitte een alge
meen pardon voor de opstandelingen die
zich overgeven.
Kleurenfilm over de reis
van Prinses Beatrix
Polygoon Profilty heeft een drie man
sterke equipe uitgezonden naar de
V.S. om een kleurenfilm te vervaardi
gen van de reis van Prinses Beatrix.
Het eerste deel van deze film, ter
lengte van 23 minuten, zal reeds van
vrijdag 18 september a.s. af in Amster
dam, Rotterdam en Den Haag, alsmede
in Groningen worden vertoond. De pro-
dukbie is in handen van de heer P.
Buis, die samen met de cameramannen
H. de Ru en K. Das van Grol de op
namen heeft vervaardigd. Commenta
tor Ph. Bloemendal spreekt de tekst.
Het ligt in de bedoeling het tweede
deel van de film op vrijdag 25 septem
ber in roulatie te brengen.
Nederlandse arbeiders
int Oost-Duitsland terug
De Nederlandse consul-generaal in
West-Berlyn heeft meegedeeld, dat op
ongeveer vijf mannen na alle 90 Neder
landse arbeiders, die enkele maanden
geleden op arbeidscontract in dienst
traden van een „Volkseigene" scheeps
werf te Rostock (Oost-Duitsland) thans
naar huis zijn teruggekeerd.
In het arbeidscontract dat de Neder
landers kregen was een woning in het
vooruitzicht gesteld. De salarissen wa
ren ongeveer 40 mark zakgeld per week,
en wekelijkse stortingen van ongeveer
110 gulden op een rekening ten
gunste van de arbeiders of hun gezin
nen in Nederland.
Enkele maanden geleden is een
dertigtal arbeiders ,die ontevreden ge
worden waren, teruggekeerd naar Ne
derland. Op de vijf man na is de rest
van het Nederlandse contingent hen in
de afgelopen dagen gevolgd.
Een aardige opname van Koningin
Juliana en Prins Bernhard tijdens
de rijtoer door de Residentie.
Onder luide toejuichingen zette de
stoet zich na dit korte oponthoud weer
in beweging.
Het ging in gestrekte draf, maar toch
duurde de rit van ruim tien kilometer
nog 40 minuten.
Om half vijf arriveerde de stoet weer
aan het Huis ten Bosch. Na korte tijd
volgde toen de terugtocht naar Soest-
dijk.
voor
ff oliehaarden
(£sso)
petroleum
DE HAARDGUE
met het hoogste rendement
zuinig - geen roet - meer warmte
JOH. H. BOEIEE
LEIDEN LEIDERDORP
Morsweg 176 M. P. Splinterlaan 7
Tel. 21405 Tel. 26501
OLIEHANDEL A. BRANDT
LEIDEN
Maresingel 64 - Tel. 23684
P. M. PER OU IN
OEGSTGEEST
Ho^e Morsweg 78 - Tel. 21584-21351
Ook voor ESSO OLIE naar
v. d. Waalsstraat 46 - Tel. 20471
RECHTZAKEN
Boeten voor het kweken van
virus-zieke rozen
(Speciale berichtgeving)
De Haarlemse economische politierech
ter, mr. J. D. Vink, heeft vanmorgen een
54-jarige bloemenkweker uit Aalsmeer,
die op 10 september j.I. terecht stond
omdat hij virus-zieke rozen zou hebben
gekweekt, veroordeeld tot twee boelen
van f. 300.De rechter achtte namelijk
bewezen, dat de kweker niet voor de
daartoe door de Plantenziektenkundige
Dienst gestelde datum een kas met virus-
zieke rozen heeft gerooid. Bovendien
weigerde de kweker de opsporingsambte
naren van de dienst, toen deze later voor
her-controle terugkwamen, de toegang
tot de besmette kas.
De kweker werd vrijgesproken van wat
hem verder ten laste is gelegd. De politie
rechter hield by zyn vonnis rekening
met de ernstige schade, die de kweker
heeft geleden omdat hij ruim 400 rozen
struiken heeft moeten verwijderen.
De Officier van Justitie had wegens
de overtreding van het besluit tot be
strijding van schadelijke organismen te
velde f. 1000.boete en twee weken
voorwaardelijke hechtenis geëist.
WASSENAAR
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Emma, dr v. J. Hoogendljk
en J. C. van Vliet; Robin. zn. v. J. Smit
en B. M. Kolber; Elisabeth, dr. v. N. J.
Meijer en M. A. van Barneveld; Rachel,
dr. v. J. van der Wel en S. M. Stoelman;
Aart, zn. v. A. M. van Driel en W. van
der Knaap; Pieter, zn. v. A. Veldstra en
E. F. Hoek; Adrianus. zn. v. A. L. Ouds
hoorn en J. A. van Leeuwen.
Ondertrouwd: L. P M. van den IJssel
en M. W. G. Graus; R. de Vries en P. A.
Zoetemelk: J. de Zoete en M. A. Mounler.
Getrouwd: J J. M. van Steen en J L.
M. Hoogkamer; D. W. Lagerveld en J. van
Laar.
Overleden: J. C. van der Ham, 77 Jaar;
N. Verkaaik 71 Jaar.
Onder de kop „Moed en overtuiging"
schrijft het „Algemeen Handelsblad":
Regeringen komen, Regeringen g-aan.
Maar gelijk blijft de stijl van de Troon
rede. Daarin overheerst ook ditmaal
doelbewuste zakelijkheid. Pathos of ge-
voels-ontladingen zijn ons volk vreemd.
Geen wonder, dat men ook bij déze
Troonrede kan spreken van een triomf
der nuchterheid. Wat de inhoud betreft,
maakt het staatsstuk als geheel een
gunstige indruk. Al zijn er verschillen
de punten zo b.v. de decentralisatie
van het bestuursapparaat waarom
trent men minder vaagheid en concre
ter mededelingen zou hebben gewenst,
toch treft deze Troonrede door een
positief geluid. Vooral: wel zeer duide
lijk blijkt, dat het nieuwe Kabinet voor
stander is van vermindering der staats
bemoeienis, indien zulks verantwoord is.
Door de huurverhoging en de vermin
dering van de woningbouwsubsidie zal
„■een stap vooruit worden gezet op de
weg naar op dit gebied meer normale
toestanden". Op het stuk van arbeiders
woningen en goedkope middenstands
woningen worden maatregelen overwo
gen, om daarbij meer dan tot dusverre
,.de particuliere woningbouw" te betrek
ken. De Regering streeft verder naar
„verwijdering van kunstmatige elemen
ten uit ons economisch bestel". Ziehier
een aantal punten, waaruit blijkt, dat
dit Kabinet er op uit is waar moge
lijk overheidsingrijpen terug te drin
gen.
Met nadruk wordt betoogd, dat de cen
tralisatie te ver is voortgeschreden en
bewust naar decentralisatie in het be
stuursapparaat zal worden gestreefd,
„met name op grond van de aan dit
verschijnsel verbonden bezwaren uit een
oogpunt van verantwoordelijkheid van
de burgers". Sinds 1945 is dit geluid nog
niet uit de mond van een Nederlandse
regering gehoord.
Ook met de bezitsvorming wil de
regering blykbaar spijkers met koppen
slaan. In een afzonderlijke nota, die op
korte termijn aan de Staten-Generaal
zal worden voorgelegd, zullen speciale
financiële en fiscale maatregelen voor
dit doel worden aangekondigd.
Men proeft uit het stuk. da^ we nog
steeds in een soort politieke overgangs
tijd leven, dat dit kabinet als het ware
nog zijn vorm moet zoeken, aldus het
Algemeen Dagblad onder de titel „Vage
zon". De regering moge nu een paar
maanden aan de slag zijn, haar motor
draait kennelijk nog niet op volle toeren
en bovendien krijgt men uit dit stuk de
indruk, dat deze motor nog niet terdege
is beproefd op alle wegen van de inge
wikkelde landkaart van ons openbare
leven. De algemene sfeer van het stuk
is blijmoedig, soms zelfs zonnig, en dat
is verheugend. Wij hadden deze zon
echter gaarne wat directer op ons voelen
schijnen, minder door de mist van vaag
heden belemmerd dan nu het geval is.
Men zou zich, juist door de algemene
vaagheid van het stuk, licht kunnen
laten verleiden tot het doen van specu
laties en het zoeken naar interpretaties.
Laat ons dit niet doen: juist tegenover
deze regering die kennelijk nog zoekt
naar eigen vorm zou dit een hachelijke
onderneming zijn. Na lezing van deze
Troonrede rest slechts de hoop, dat de
daden van dit kabinet duidelijker taal
zullen spreken
In de Troonrede wordt gezegd, zo
schrijft „De Volkskrant", dat „de tijd
thans rijp is om tot tot een verdere uit
bouw van het bezitsvormingsbeleid over
te gaan". Uit de aangekondigde Nota
zal moeten blijken om welke nieuwe
maatregelen het gaat. Uit de passage in
de Troonrede kan waarschijnlijk al wel
worden afgeleid, dat de regering het
sparen voor blijvend bezit nu ook aan
trekkelijk wil maken voor degenen, die
niet kunnen profiteren van belasting
faciliteiten. Dit zou dan moeten gebeu
ren door van overheidswege een premie
op het bespaarde bedrag te geven, een
idee, dat enige tijd terug in het nieuwe
KVP-plan voor de bezitsvorming werd
gelanceerd.
Deze Troonrede kondigt geen ombui
ging van het beleid in de ongunstige
zin aan. Dit is voor ons op het ogenblik
het voornaamste. Ook deze Troonrede
geeft goede aanknopingspunten voor
een vooruitstrevende politiek, zoals wij
die voorstaan. Het parlementaire werk
kan nu weer beginnen en dan zal, zoals
altijd, nog veel van de praktische uit
werking afhangen.
Prof. de Quay naar
Canada vertrokken
Bezoek aan zijn kinderen
„M'n reis naar Canada heeft twee
doeleinden", aldus verklaarde minister
president prof. dr. J. E. de Quay gister
avond op Schiphol. „Woensdag reeds
breng ik een bezoek aan premier Diefen-
baker in Ottawa, waarbij ik o.m. bet
emigratievraagstuk ter sprake zal bren
gen. Dit probleem heeft altijd mijn grote
belangstelling gehad. De emigratie van
Nederlanders naar Canada is de laatste
jaren relatief gezien teruggelopen. Ik
weet, dat de Nederlander in het alge
meen terugschrikt voor de seizoenswerk
loosheid in dat land, iets wat voor de
Canadees een normaal verschijnsel is. Ik
wil gaarne van premier Diefenbaker
vernemen, hoe hij over dit vraagstuk
denkt".
Prof. De Quay, die vergezeld wordt op
deze reis door zijn echtgenote, zal voorts
zijn twee kinderen bezoeken, die enige
jaren geleden naar Canada zijn geëmi
greerd. Verder woont hij in Toronto
twee bijeenkomsten bij, een van de Ne
derlandse club en de andere tezamen
geroepen door een aantal Nederlandse
instanties. Voorts is prof. De Quay van
plan enkele gezinnen van Nederlanders
te bezoeken, die naar Canada zijn ge-
emigreerd.
Op 24 septembér vertrekt de minister
president van Toronto en reist via New
York per KLM naar Nederland terug.
De Nieuwe Rotterdamse Courant
voert als titel: Vrij en blij, en acht het
stuk opgewekt en van vrijheidszin door
trokken. Alleen, aldus de N.R.C., een
aantal punten is onbesproken gebleven:
zo de betrekkingen met Indonesië, prijs-
beheersing en haar uitvoerbaarheid, en
de zgn. nozems, die althans niet uit
drukkelijk worden genoemd in de weinig
verrassende mededeling, dat een ver
antwoorde vorming van de jeugd een
bijzonder belang van ons volk is. Het
blad beschouwt ten slotte de Troonrede
als hoopgevend, doch geeft er zich
tevens rekenschap van, dat een aantal
minder gunstige omstandigheden er niet
in wordt aangeroerd.
Het Vaderland heeft de indruk, dat
de regering niet voornemens is om het
roer plotseling om te gooien, kennelijk
bevreesd te grote schokken te veroor
zaken in sinds jaren bestaande verhou
dingen. Dat zich desondanks toch een
mieuwe koers ontwikkelt in deze Troon
rede is duidelijk zichtbaar. Het blad
denkt hier speciaal aan de zinsnede, dat
het het vaste voornemen der regering is
voort te gaan met de verwijdering van
kunstmatige elementen uit ons econo
misch bestel. Een andere passage is die
van de woningbouw, aldus Het Vader
land. Een duidelijk afstandnemen van
de socialistische opvattingen, die zovele
jaren het beleid hebben beheerst, zien
we ook in de passage over de bezitsvor
ming; het woord eigendomsvorming
ware in dit verband beter op zijn plaats.
De Tyd-Maasbode treft niet veel
nieuws aan in de Troonrede. Maar toch
ook geen simpele herhaling van wat
reeds eerder gezegd is. Uiteraard trekt
de regering op tal van beleidspunten de
lijn door van vorige kabinetten, maar
zij geeft ook in deze Troonrede verder
reliëf aan haar „eigen gezicht", zoals
De Tijd het noemt. Het blad ziet de
verdere arbeid van dit kabinet met ver
trouwen tegemoet in de hoop. dat wat
thans nog schetsmatig bleef in de loop
van het komende parlementaire jaar
zich tot de markante trekken van een
krachtig en tot toenemende geestelijke
en stoffelijke welvaart van ons gehele
volk strekkend bewind zal verscherpen.
Het Vrije Volk vindt in de Troonrede,
behalve tamelijk breedsprakige uiteen
zettingen over de situatie op internatio
naal en nationaal terrein, mededelingen
over de voortzetting en voltooiing van
wat het vorige kabinet reeds ter hand
had genomen, die het blad geen aan
leiding geven tot een 'beschouwing. Ver
der leest men aankondigingen van
nota's, waarvan de neerslag in wetsont
werpen moet worden afgewacht en
mededelingen waarvan de waarde even
eens pas kan blijken als de plannen op
tafel liggen. Wat men er niet in vindt,
aldus het blad, is de inlossing van de
beloften die met name de WD aan de
kiezers heeft gedaan. Van nieuwe, wet
gevende arbeid, waarin voorgaande
kabinetten sterk waren, is nu geen
sprake, aldus Het Vrije Volk. Er worden
nauwelijks grote projecten, die voor de
toekomst van belang zijn op stapel gezet
en in het beleid is een reeks conser
vatieve trekjes gekomen.
Het Parool vindt de Troonrede in
haar buitenlandse paragrafen een be
vredigend., zij het nauwelijks nieuwe
perspectieven openend stuk. Minder
gunstig moet zijn oordeel zijn over het
gedeelte, dat het binnenlands beleid
raakt. Het blad betreurt het, dat de,
regering zich hier zo vaak op de veilige
vlakte van de vage algemeenheden
houdt. Met een aantal .van die uitspra
ken kan men het op zichzelf wel eens
eijn, maar hier komt het zo helemaal
op de uitwerking in de praktijk aan, dat
er tot nader order niet zo heel veel
zinnigs over te zeggen vallt. Wie de
vraag stelt: wordt hier een reactionair
beleid geformuleerd? zal in redelijkheid
daarop geen bevestigend antwoord kun
nen geven. Het kabinet-f)e Quay wil in
dit stadium de klok niet terugzetten:
het blijkt bijv. uit zyn streven „naar
een verdere voltooiing van het stelsel
van sociale zekerheid," aldus Het Parool
dat verderop schrijft: Maar wie goed
tussen de regels door leest kan, dunkt
ons, toch merken, dat wel sommige be
leidslijnen voorlopig althans, en nood
gedwongen misschien worden doorge
trokken. maar dat toch een andere geest
bezig is vaardig te worden over het
regeringsbeleid.
Trouw ziet de Troonrede als een
6chaal met melk. waarvan de room is
afgeschept: die room is bij de debatten
over de regeringsverklaring in dit voor
jaar en bij die over de nota over de
loonpolitiek in deze zomer reeds door
het publiek genoten. Het blad ziet een
oordeel over het beleid der regering
slechts in beperkte mate mogelijk: wij
zullen de concrete regeringsdaden moe
ten afwachten, aldus Trouw.
De Troonrede, behelzende de rege
ringsplannen voor het komende parle
mentaire jaar, volgt nauwelijks drie
maanden na de regeringsverklaring van
26 mei, in welke periode ook nog een
afzonderlijke nota over het sociaal-
economisch beleid is verschenen. De
verwachtingen omtrent de Troonrede
konden dus niet al te hoog gesteld wor
den. zo schrijft de „Telegraaf".
In dit licht bezien, kan men over de
Troonrede wel tevreden zijn, want deze
bevestigt nog eens, dat de regering-De
Quay een nieuwe richting wil inslaan.
Zuid-Flevoland in 1970 droog?
Belangrijke verbindingen oost - west
(Speciale berichtgeving)
De regering geeft er de voorkeur aan de inpoldering van Zuid-
Flevoland te laten voorgaan bij die van de Markerwaard. Dat deelt
de minister van Verkeer en Waterstaat bij zijn begroting voor 1960
mede.wanneer nu straks de Staten-Generaal aan deze volgorde
voor de twee late Zuiderzee-polders hun fiat hebben gegeven, mag
men verwachten, dat binnen enkele jaren dit gigantische werk voor
de Gooise kust op gang zal komen. Over acht of negen jaar zou de
nieuwe polder „dicht kunnen" zijn, een jaar later ook „droog" en in
het begin van de jaren zeventig zullen ook hier de boerderijen ver
rijzen, wegen worden aangelegd, dorpen worden gebouwd.
Wij hebben naar aanleiding hiervan
een onderhoud gehad met ir. F. J. B. G.
Geers. hoofd van de dienst der Zuider
zeewerken, die er de nadruk op legde,
dat de keuze van de regering Zuid-
Flevoland vóór Markerwaard voor
namelijk is bepaald door financiële
overwegingen.
Al begonnen
Ir. Geers herinnerde eraan, dat men
tot zekere hoogte kan stellen, dat het
werk voor Zuid-Flevoland eigenlijk al
begonnen is. Begonnen zonder dat men
daarmede op de beslissing van regering
en Staten-Generaal vooruit/liep overi
gens. Want de dijkvakken tussen Lely
stad en Marken, die reeds in uitvoering
zijn in de toekomst de noordelijke
dijk van het Oostvaardersdiep kun
nen zowel dienen voor de inpoldering
van de Markerwaard als voor die van
Zuid-Flevoland
In 1965'66 nieuwe
Rijksweg
Wordt het nu Zuid-Flevoland, dan
zal direct ook de mogelijkheid ont
staan verder te bouwen in de richting
van Muiderberg, waardoor de geprojec
teerde Nieuwe Rijksweg no. 10 (bij
Muiderberg aansluitende op Rijksweg
no. 1) voorlopig met één baan over de
7 meter brede dijkkruin naar Lelystad
kan worden geleid, vandaar over de
brug bij de z.g. Zwolse hoek en via de
N. O.-polder naar het noorden en noord
oosten van het land.
Het zit er nu in, dat deze uiterst
belangrijke verbinding, die ook de
Rijksweg no. 1 door het Gooi aan
zienlijk zou kunnen ontlasten, in het
midden van de jaren zestig gereed
zal komen. Het verkeer zou dan de
beschikking hebben over een nieuwe
(en daar zij over de dijk loopt uiter
aard ook kruisingsvrye) verbinding
van Amsterdam met het noorden en
noord-oosten.
In het begin van de jaren zeventig
zou het definitieve tracé van de nieu
we weg kunnen worden gebouwd, dat
nl. niet over de dijk, maar door de
polder is gedacht.
Bruggen bij Huizen en
Muiderberg
Een andere belangrijke oost-west-
verbinding die ook door de nieuwe in
poldering wordt mogelijk gemaakt, zal
over do zuidelijke dijk van Zuid-
Flevoland later eveneens dóór de
polder worden gelegd in de rich
ting van Nijkerk. Mede door de ver
bindingen by Muiderberg en Huizen,
waar immers grote bruggen tussen het
oude en nieuwe land zyn gedacht,
wordt ook deze weg voor het Gooi van
groot belang!
Muiderberg en Huizen krijgen dus
de aansluitpunten voor het Gooi op
de nieuwe polder, zoals er voor Gel-
Tijdens de rijtoer, welke het Ko
ninklijk gezin gistermiddag door
Den Haag maakte, ontving, de.
De aankomst van Koningin Juliana,
Prins Bernhard en Prinses Irene
aan de Ridderzaal voor de opening
van de Staten-Generaal.
derland een in de buurt van Nijkerk
komt.
Hier, bij Nijkerk. denkt men ook het
sluizencomplex te bouwen, dat het
enorm uitgestrekt randmeer van Am
sterdam tot Kampen! straks in
tweeën moet verdelen, wat nodig is
voor een j u/iiste beheersing van de water
stand e.d.
In 1961 volop aan de gang
Wat mogen we nu verwachten van
het begin van de nieuwe inpolderings-
werken en wat zal daarvan reeds in de
eerstkomende jaren bijv. in het Gooi
merkbaar zijn?
Ir. Geers verwacht na de verdere
uitbouw van de dijk tussen Lelystad en
Marken, maar dan omgebogen naar
Muiderberg dat mogelijk tegen het
einde van het volgend jaar een eerste
grote aanbesteding zou kunnen worden
gehouden, bijv. voor een bouwput bij
Nijkerk of Muiderberg. En dan zou het
werk voor de inpoldering van Zuid-Fle
voland dus reeds in 1961 goed op gang
beginnen te komen.
Opstandelingenleider
Mattalioe naar Djakarta
Bahar Mattalioe, de overgelopen com
mandant van de Daroel Islam, komt „de
komende dagen" naar Djakarta, aldus
heeft de militaire commandant van
Zuid-Celebes, kolonel Nadi Mattalatta,
meegedeeld.
Koningin bij liet gemeentelijk ver
zorgingstehuis voor bejaarden bloe
men van mevrouw De Bruin.
