EISENHOWER IN TRIOMF DOOR
DE PARIJZENAARS ONTVANGEN
WEERBERICHT
Penoze zet actie tegen
nozems krachtig voort
Aanvankelijke vrees voor een
stormachtige discussie tussen
generaa l-presidenten verdwenen
REDE VAN ADENAUER IS IN
POLEN SLECHT ONTVANGEN
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1959
No. 29837
LEIDSCH
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD
Witte Singel l. Leiden Ciiro no d7055
Telefoon Directie en Administratie25041. Redactie 21507
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
„Krokodilletranen", zegt Cyrankiewicz
(Van onze correspondent in Bonn)
De radiorede, die de Westduitse Bondskanselier Adenauer eergis
teren ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van het begin van
de tweede wereldoorlog heeft gehouden, is in Polen zeer koel ontvan
gen. De Poolse minister-president Cyrankiewicz verklaarde gisteren
te Warschau zelfs, dat Adenauer krokodilletranen had vergoten.
De Poolse ergernis betreft vooral het feit dat de Bondskanselier tot
tweemaal toe sprak over de schuld van nazi-Duitsland èn de Sovjet-
Unie aan de inval in Polen en dat hij als het ware over het hoofd van
de communistische Poolse regering heen zich nadrukkelijk wendde tot
het Poolse volk. Cyrankiewicz verwijt Adenauer nu, dat hij poogde
een kloof te scheppen tussen het Poolse volk en zijn regering en tussen
Polen en de Sovjet-Unie.
Polen is daarmee het land. dat pro-
centsgewijs de meeste inwoners verloor,
namelijk 22 procent. Het wordt gevolgd
door Joego-Slavië met 10.8 procent en
Griekenland met 7 procent.
De Sovjet-Unie verloor in deze pe
riode 4 procent van zijn bevolking, en
de V-S. ruim 0.1 procent.
De materiële verliezen van Polen be
droegen in deze periode ongeveer 250
miljard gulden, zo deelde het pers
bureau mee.
Geef mij maar
VOOR VIJFDE MAAL IN FRANSE HOOFDSTAD
(Van onze Parijse correspondent)
De derde etappe van de Europese tournee van president Eisen
hower heeft vandaag in Parijs in spontane hartelijkheid nauwelijks
voor Bonn en zeker niet voor Londen ondergedaan: om kwart voor
tien vanmorgen stond generaal Charles de Gaulle in hoogst eigen
persoon, geflankeerd door premier Michel Debré en de voltallige ploeg
der Franse ministers, al in Le Bourget de hemel af te turen, waar zich,
even later, de presidentiële Boeing in zilveren en oranje kleuren
aftekende, die, om klokslag tien, onder het gedonder van honderd
en één kanonschoten op het vliegveld landde. De Franse regering had
tevoren niet verzuimd alle bijzondere officiële hulde waarop de
Amerikaanse president vergast werd te rechtvaardigen met het feit,
dat Eisenhower in Europa nu voor het eerst door een mede-staatshoofd
in casu De Gaulle en niet door een regeringschef als in Bonn
of Londen verwelkomd werd.
De Gaulle's neiging
tot praal en glorie
goed te herkennen...
O
De bekende voorliefde van generaal
De Gaulle voor praal en glorie was ook
duidelijk in het verdere scenario te her
kennen. Vanaf Bourget tot in Parys
werden de beide presidenten, die gezeten
waren in een open Citroen D.S. 19, door
64 gemotoriseerde politieagenten bege
leid, die later in het centrum van de
stad door de bepluimde republikeinse
gardisten te paard werden afgelost.
Veertien auto's met officiële persoon
lijkheden en ministers volgden de
limousine, waarin de beide staatshoof
den hadden plaatsgenomen. De route
vanaf het vliegveld tot aan het Elysee
was zo gekozen, dat zowel het „gewone"
volk van Parijs als de meer gegoede
burgers van hun sympathie voor de
Amerikaanse generaal, die Frankrijk na
de laatste wereldoorlog heeft bevrijd,
konden getuigen en van die gelegenheid
werd met groot en algemeen enthou
siasme gebruik gemaakt. De administra
tieve diensten hadden de ambtenaren
de vrijheid gegeven hun werkzaam
heden in de ochtenduren te onderbre
ken, zodat men overal kantoren er.
bureaus leeg zag lopen, een voorbeeld
dat in de privésectoren over het alge
meen trouwens gretig gevolgd werd.
Bij de abattoirs van La Vilette, waar
Eisenhower na 1945 nu zijn tweede
entree als triomfator in Parijs maakte,
stonden de slachters in hun bebloede
witte jassen het cortège al op te wach
ten en verder langs het traject in Parijs
zelf waren straten, avenues en boule
vards overal door dikke hagen belang
stellenden omzoomd.
Voor de vijfde maal bezocht Ike nu
Parijs, waar hij twee dagen zal blijven
en dat hij in 1928 als jong militair
attaché, in 1945 als geallieerd opper
bevelhebber, in 1951 als NAVO-comman
dant en in 1957 als chef der Ameri
kaanse delegatie op de Atlantische con
ferentie had gezien en de Parijzenaars
lieten hem ook nu niet lang in twijfel
over de gevoelens van hartelijkheid, die
ze hem nog altijd toedragen. Gisteren
had men Parijs al met vlaggen, bloemen
en kleuren opgesierd doch dagen tevo
ren waren alle Amerikaanse vlaggen al
finaal uitverkocht. Een laatste lading
uit Amerika was zelfs tegen zwarte pry-
zen van de hand gegaan!!
Grondig voorbereid
Na zijn aankomst in het Elysée en
voor de lunch heeft de Amerikaanse
president van twaalf tot één uur al zijn
eerste gesprek onder vier ogen met zijn
Franse ambtgenoot De Gaulle gehad
Voor zes uur vanavond, nadat de beide
presidenten eerst een krans bij het Graf
van de onbekende soldaat zouden heb
ben gelegd, stond .een tweede bespre
king genoteerd, dit keer in bijzijn van
de twee ministers van Buitenlandse
Zaken, Couve de Murville en Herter.
Generaal De Gaulle had gisteren al zijn
afspraken en audiënties afgezegd om
zich grondig op deze eerste ontmoeting
te kunnen voorbereiden. Eisenhower
heeft zeven uur van de twee dagen die
hij in Frankrijk door zal brengen voor
politieke besprekingen met De Gaulle
moeten reserveren. Een agenda is er
evenwel niet opgesteld en het is even
eens bekend, dat de Franse president
vrijwel geen enkel dossier of document
heeft opgevraagd. In de stof is De
Gaulle dan ook zeker wel doorkneed.
Drie onderwerpen
De voornaamste onderwerpen van ge
sprek zullen worden gevormd door, in
de eerste plaats Algerye, dan de Franse
verlangens inzake een reorganisatie van
de Noordatlantische Verdragsorganisatie
en tenslotte door de Frans-Amerikaanse
militaire samenwerking of beter het ge
brek aan samenwerking, speciaal op het
gebied van de atoombewapening. In dat
laatste verband zal zeker ook de A-bom
ter sprake komen, die De Gaulle in de
Sahara wil laten ontploffen, op een
moment dus dat Amerika en Rusland
voorlopig juist van proefexplosies heb
ben afgezien.
Over deze verschillende punten zijn
de laatste dagen vanuit Londen tamelijk
hoopgevende berichten of geruchten
naar Parijs overgewaaid. Men heeft hier
nu toch wel de stellige indruk, dat ook
in het Westelijke diplomatieke verkeer
tijdens deze zomer van louter honds
dagen het jjs eindelijk aan het dooien
is geraakt. Eisenhower en Macmillan
zouden in Londen immers zijn overeen
gekomen, dat De Gaulle in Frankrijk
een eerlijke kans verdient heel veel
keus werd hun trouwens ook niet ge
laten! en in Parijs verwacht men nu
dan ook dat de Amerikaanse en Franse
standpunten deze twee dagen een stuk
dichter tot elkaar zullen kunnen komen.
Het nieuwe plan-De Gaulle voor Algerije,
waarvan de hoofdlijnen zich iets duide
lijk beginnen af te tekenen, zal het
Amerikaans-Engelse fiat dus wel krij
gen en voor de kwestie van het Ameri
kaanse atoomgeschut op Franse bodem
zou ook wel een ingenieuze oplossing
gevonden kunnen worden.
In diplomatieke kringen ziet men het
verloop der onderhandelingen tussen de
beide generaal-presidenten dus met een
redelijk vertrouwen tegemoet en de aan
vankelijke vrees voor stormachtige dis
cussies schijnt in de officiële sferen nu
wel geheel verdwenen te zijn.
In de nacht van zaterdag op zondag
is op 66-jarige leeftijd de heer
K. J. J. Lotsy overleden. De heer
Lotsy was een van de grootste fi
guren in de Nederlandse sportwe
reld. Hij was o.m. voorzitter van de
Nederlandse Sportfederatie, vice-
president van de Fifa, leider van
Olympische ploegen en jarenlang
voorzitter van de KNVB en bezieler
van de oranjeploeg. (Men zie voor
de levensloop van de heer Lotsy
elders in dit blad).
Het booreiland „Seashell", dat op
een werf in Schiedam werd ge
bouwd, begon gisteren de lange
weg naar de Perzische Golf, waar
het voor de oliewinning zal worden
gebruikt. Een ANP-luchtfoto van
Overleg met Bonn hervat
In het ministerie van Buitenlandse
Zaken zijn gisteren de Nederlands-
Duitse besprekingen over alle nog tussen
beide landen hangende problemen voort
gezet. In politieke kringen neemt men
aan, dat de nadruk by dit overleg zal
komen te liggen op de financiële kwes
ties. Over het bedrag van de schadeloos
stelling aan nazi-slachtoffers is al over
eenstemming bereikt, maar over het
totale bedrag, dat Duitsland aan ons
land zal uitkeren de zogenaamde
„Pauschalsumme" schijnen de opvat
tingen nogal uiteen te lopen.
Oostelijke wind
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Droog, overwegend zonnig en weinig
verandering in temperatuur. Matige
oostelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
3 SEPTEMBER
Zon op: 5.53 uur; onder: 19.25 uur;
maan op: 6.18 uur; onder 19.25 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.18 en 15.42
uur: laagwater te 11.29 en 23.49 uur.
(Dit nummer bestaat alt 14 pagina's)
Politieagenten keken toe
Onder leiding van Haring-Arie en Vette-Lap
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
Terwijl -politieagenten stonden toe
te kijken hebben enkele tientallen
vertegenwoordigers van de Amster
damse onderwereld ruim honderd
nozems van het Nationaal Monu
ment weg geknuppeld. De penoze-
troepen" stonden onder leiding van
de op de Ze-dijk als beruchte vecht
jassen bekendstaande ,flaring-Arie"
en „Vette-Lap".
Dit is de tweede achtereenvolgende
avond, dat de onderwereld van de oude
binnenstad zich met de luidruchtige op
geschoten jongens heeft bemoeid. Aan
leiding hiertoe was aanvankelijk het op
treden van de jongelui op en rond de
Walletjes, waar zij maandagavond fiet
sen in het water hebben gegooid, „eta
lageruiten" vernielden, waarachter een
bepaald soort vrouwen de aandacht
pleegt te trekken, en een buurtbewoner
mishandelden.
Een uur later maakten de knapen
kennis met een klein 'egertje onder
wereld-figuren, die de knapen op hard
handige wijze met knuppels, zwepen en
gummistokken uit de buurt verjoeg.
Gisteravond had de onderwereld op
tal van hoeken posten uitgezet, die met
fluitsignalen de hulptroepen konden
mobiliseren, die zich, voorzien van slag
wapens, in diverse café's gereed hiel
den. Opnieuw liet de onderwereld blij
ken, dat men gesteld is op rust op en i
om de Walletjes, waar vechtpartijen al
leen maar hun „zakelyke belangen"
kunnen schaden.
Prinses irene, die gisteren de
nieuwe Christelijke Huishoudschool
in Apeldoorn opende, bij haar rond
gang door het strijklokaal.
Gunstig half jaar
Nederlandse handel
De totale waarde van de Nederlandse
handel met het buitenland is in de
eerste helft van dit jaar vergeleken
met een jaar geleden met ongeveer
acht procent toegenomen. Hierdoor
werd het recordniveau uit de eerste
helft van 1957 ondanks een vrij
aanzienlijke prijsdaling sedert die tyd
byna geëvenaard.
De geconstateerde toeneming was aan de
exportzijde groter dan aan de invoer-
zijde, zodat het tekort op de handels
balans nog iets verder is ingekrompen
en een bijzonder gunstig dekkingsper
centage werd bereikt van 90 procent,
een percentage, dat maar weinig blijft
onder het hoogtepunt van 93 procent,
dat in het eerste halfjaar 1952 werd
genoteerd.
De gunstige ontwikkeling van de han
delsbalans leidde by een vry stabiel
dienstensaldo tot een verbetering van
de betalingsbalans op transactiebasis
met ca. f. 200 miljoen tot ca. f. 900
(gecorrigeerd voorseizoen en inciden
tele schommelingen).
Aangezien echter in de tweede helft van
dit jaar een snellere stijging van de
invoer dan van de uitvoer valt te ver
wachten, moet over geheel 1959 reke
ning worden gehouden met een ge
ringer positief resultaat dan verhou
dingsgewijs in het eerste halfjaar werd
bereikt.
Koffie goedkoper
Naar wy uit vakkringen vernemen
worden de koffieprijzen als gevolg van
de daling op de wereldmarkt met ingang
van 2 september verlaagd. Deze verla
ging zal over het algemeen bedragen
10, 12 en 14 cent per pakje van 250
gram.
Een bataljon keurtroepen
uit Djakarta vertrokken
Een bataljon keurtroepen is per schip
met onbekende stemming uit Djakarta
vertrokken. De Indonesische minister
van Defensie, generaal Nasoetlon, zei in
een afscheidsrede te hopen, dat zij ouc-
ces zullen hebben by hun veiligheids
operaties.
Alle kansen echter
nog niet verkeken
In geen enkel opzicht ging de Poolse
premier in op de concilliante toon van
Adenauer, zo bericht b-v. de War-
schauer correspondent van de Frank
furter Allgemeine Zeitung hedenmor
gen. Wel maakte Cyrankiewicz gewag
van de demonstratie van de Duitse or
ganisaties van uit voormalige Duitse,
thans Poolse en Russische gebieden
verdreven Duitsers tijdens de intocht
van Eisenhower te Bonn. De Poolse
premier zei ten deze: „Ik ben er zeker
van dat onder hen die daar demon
streerden onze oude bekenden de spe
cialisten voor massamoord en vergas
sing, te vinden waren". De tekst van
Adenauers rede werd gisteren ook aan
geen enkele Poolse krant doorgegeven.
Poolse correspondenten te Bonn meld
den evenwel later aan Warschau, dat
Adenauer erop uit was geweest de nazi-
misdadigers met zijn radio-rede te spa
ren door Rusland mede als verantwoor
delijke staat voor de oorlog tot twee
maal toe te noemen. Men nam het Ade
nauer voorts kwalijk, dat hij met geen
woord repte over het leed dat de Duit
sers over Polen hebben gebracht.
Desondanks zou men te Warschau
wel wat zien in Adenauers verzoenende
rede, maar in Bonn zelf toonde de so
cialistische oppositie zeer veel scepsis
over de toespraak van de kanselier.
Het Poolse persbureau PAP vestigde
er, in verband met het feit. dat de
tweede Wereldoorlog 20 jaar geleden
begon, de aandacht op. dat tussen 1939
en 1945 6.028.000 Polen tengevolge van
oorlogshandelingen en terreurdaden
van de Duitse bezetter het leven heb
ben verloren.
Heropening van het
luchtvaartoverleg
met Ver. Staten?
het gevaarte even ouiteu t,oen van
Holland, op sleeptouw achter de
„Maas" en de „Schelde".
De nozems, minder in getal dan op
de vorige avonden, groepten bijeen op
de traditionele verzamelplaats tussen
het Nationaal Monument en Hotel
Krasnapolsky op de Dam. Hier kwamen
Haring-Arie en Vette-Lap de situatie
opnemen. Zij hadden bij geruchte ver
nomen, dat de politieagenten opdracht
hadden gekregen slechts bij hoge uit
zondering geweld te gebruiken. De twee
leiders besloten daarop uit ..ideële"
overwegingen het recht in eigen hand
te nemen. Zy lieten de penozetroepen
aanrukken, sloegen de nozems uiteen
er. verjoegen de knapen van het Na
tionaal Monument, geholpen door een
aantal matrozen, die waren gekomen
om wraak te nemen op de nozems, die
de vorige dag de verloofde van een hun
ner hadden aangerand.
De charge van de onderwereld duurde
slechts kort. Na afloop deelden de lei
ders mee. dat zij niet zullen dulden
„dat het Nationaal Monument door de
nozems wordt misbruikt". Zij kondigden
aan deze actie ook op de komende
avonden voort te zetten, waarbij hun
„leger" zo nodig verdubbeld zal worden.
Hoofdcommissaris H. J van der Mo
len, die begin van deze week met bur
gemeester G. van Hall over het nozem
probleem heeft geconfereerd, veroordeelt
uiteraard het optreden van de onder
wereld. Aan de politiebureaus in de bin
nenstad zijn voor de avonduren verster
kingen toegevoegd.
Het is niet uitgesloten te achten,
dat het luchtvaartproblemen ter spra
ke zal komen tijdens het onderhoud,
dat de Nederlandse minister van Bui
tenlandse Zaken, mr. J. M. A. H. Luns
waarschijnlijk op 29 september zal
hebben met zyn Amerikaanse ambt
genoot Herter. Ook andere actuele
vraagstukken zullen onder de loep
worden genomen. Aan dr. J. H. van
Royen, de Nederlandse ambassadeur
in Washington is gevraagd de nodige
stappen te doen teneinde de confe
rentie van eind september voor te
bereiden.
Minister Luns is maandagavond van
Schiphol naar Parijs vertrokken voor
besprekingen in NAVO-verband, waar
na hij zich op 3 september in Le Havre
op de „Rotterdam" zal inschepen om
Prinses Beatrix te vergezellen op haar
Amerikaanse reis. Na de viering van de
Hudsonfeesten keert de bewindsman te
rug naar New York ter bijwoning van
de Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties, die op 19 september be
gint.
Daarna volgt dan weer het gesprek
met minister Herter. Zoals bekend heb
ben de besprekingen tussen de lucht
vaartdelegaties van de Verenigde Sta
ten en Nederland er in het voorjaar van
1957 toe geleid, dat Houston in de dienst
tussen Amsterdam-Montreal-Mexico
door de KLM kon worden opgenomen
en dat de maatschappij ook commerciële
rechten kreeg op de lijn tussen New
York en Curasao. Maar de Amerikaanse
delegatie, die destijds geleid werd door
Herter, stemde er twee jaar geleden met
in toe, dat de KLM een dienst tussen
Amsterdam en Los Angeles zou openen,
een concessie, die inmiddels wel aan an
dere maatschappijen is toegestaan
Het hoofd van de Nederlandse delega
tie, de heer Van de Beugel thans lid
van de directie van de KLM, heeft na
afloop van de besprekingen een brief
aan de heer Herter gestuurd, waarin hii
verklaarde zich het recht voor te be
houden op deze aangelegenheid op een
later tijdstip terug te komen.
