PRESIDENT EISENHOWER IN
W.-DUITSLAND AANGEKOMEN
Concessie aan N.V. Eltax
met vijf jaar verlengd
WEERBERICHT
A merika 's nieuwste straalverkeersvliegtuigde
Boeing 707, brengt hem en Herter naar Bonn
Adenauer moet rugdekking tegen
De Gaulle's eisen verschaffen
Besluit B. en W. Leiden nietig
Chinese aanval
op Bhoetan?
Vier gevangenen ontsnapten uit
de koepelgevangenis te Arnhem
an&
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1959
No. 29831
LEIDSCH HÈ DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte smsel 1» Lelden - Giro no 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
President Eisenhower is hedenochtend om 8.55 uur (Ned. tijd) van
de luchtbasis Andrews bij Washington naar Bonn vertrokken, waar
hij het overleg begint met Westeuropese leiders gedurende zijn ver
blijf van tien dagen in Europa. De Boeing 707, het nieuwste Ameri
kaanse straalverkeersvliegtuig, waarmee de president met zijn grote
gevolg onder wie zijn Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken
Herter, de reis maakt, zal een tussenlanding maken op de basis Har
mon op New Foundland. De Boeing zou hedenavond te 18.30 uur
plaatselijke tijd op het vliegveld Wahn bij Bonn arriveren.
Zeven Amerikaanse oorlogsschepen bevonden zich bij wijze van
voorzorg op bepaalde plaatsen langs de luchtroute in het noordelijke
deel van de Atlantische Oceaan tijdens de vlucht van president Eisen
hower van Amerika naar Europa.
Onderdrukte landen
niet vergeten
Sir Winston Churchill, die thans met
vakantie aan de Rivièra is, zal zondag
naar Londen vliegen om met president
Eisenhower te spreken. De secretaris
van Sir Winston zei, dat deze 48 uur in
Engeland blyft en dan naar de Rivièra
terugkeert na een bezoek te hebben ge
bracht aan zijn echtgenote, die in een
Londens ziekenhuis herstellende is van
een oogoperatie.
Eisenhower verwierp gisteren op zijn
persconferentie met kracht de kritiek
die hem verweten heeft dat hij een
man als Kroesjtsjef heeft uitgenodigd
een bezoek aan de V.S. te brengen. De
president verklaarde dat de toekomst
van het menselijke geslacht van de be
sprekingen tussen Kroesjtsjef en hem
afhangt. Het doel van dit overleg is het
scheppen van een klimaat dat gunstiger
dan het huidige is voor de wereldvrede.
Eisenhower wees er nog op dat de V.S.
op het ogenblik 41 miljard dollar per
jaar uitgeven voor de bewapening. Maar
niemand schijnt er over na te denken
wat het gevolg hiervan is, aldus de pre
sident. Hij voegde hieraan toe dat een
president, die geen nieuwe wegen naar
de vrede tracht te ontdekken, verdient
veroordeeld te worden door het Ameri
kaanse volk.
Overigens verklaarde Eisenhower, dat
de V.S. zullen nooit toegeven dat er een
duurzame vrede bestaat als de landen,
die door de communisten onderdrukt
worden, niet vry zijn om hun eigen lot
te bepalen. Sinds 1952, toen ik voor de
eerste keer tot president werd gekozen,
heb ik meermalen te kennen gegeven
dat de V.S. nooit zullen ophouden elk
mogelijk vreedzaam middel aan te grij
pen om deze landen de gelegenheid te
geven hun opvattingen en wensen over
hun eigen lot kenbaar te maken, zo ver
klaarde hy.
Twee oogmerken
Onze correspondent in Bonn telefo
neerde ons hedenochtend:
De vier en een half uur durende ge
sprekken, die de 69-jarige Amerikaanse
president Eisenhower morgen in Bonn
als opening van zijn tiendaagse „tour
d"Europe" met de 83-jarige Bondskanse
lier Adenauer zal voeren, hebben voor
wat het Amerikaanse standpunt aan
gaat twee oogmerken:
1. Eisenhower wil rugdekking bij Ade
nauer zoeken voor zijn streven de Euro
pese brokken aan elkaar te lijmen;
2. hij wil te Bonn peilen hoever hij bij
zijn komende ontmoeting met Kroesj
tsjef kan gaan zonder in botsing te ko
men met de uitermate gevoelige Ade
nauer, waar het het doen van kleine
concessies aangaat.
Tegenover deze Amerikaanse opzet
van het gesprek Eisenhower-Adenauer
zal men .vanWestduitse kant morgen
een wat uitgebreider scala van gesprek-
thema's stellen. Een scala, reikende van
algemene ontwapening tot de verhou
ding van Bonn tot Londen en Warschau
en van de Berlijnse kwestie tot het
Duitse vredesverdrag.
Geen tennisbal
De Amerikaanse president stond als
geallieerd opperbevelhebber tijdens de
oorlog en als NAVO-chef daarna be
kend als een meester in de kunst om
coalities by elkaar te houden, om tegen
stellingen tussen partners te overbrug
gen. Zijn reis naar Europa houdt dan
ook zeker in: het weer bij elkaar bren
gen van de drie grote Europese NAVO-
leden, die over prestige-kwesties maand
na maand verder van elkaar zijn komen
af te liggen het laatste halfjaar. Het
gaat hier om de Westduitse argwaan
tegen de Britse plannen inzake een top-
gesprek met de Russen, om de Britse
argwaan tegen het Franse streven naar
Iets koeler
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Droog weer met zonnige perioden en
matige noordwestelijke wind, lets koe
ler. (Opgemaakt te 11.15 uur).
27 AUGUSTUS
Zon op: 5.42 uur; onder: 19.41 uur.
Maan op: -.uur; onder: 15.04 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.06 en
21.37 uur.
Laagwater te 4.29 en 16.49 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
„grandeur" via een eigen atoombom en
een vetorecht in de Westelijke wereld,
om de Franse argwaan tegen Britse
eigenzinnigheid en om het Westduitse
vrezen voor een al te eenzijdig agerentot ontspanning in Midden-Europa.
van De Gaulle inzake Algerije en an
dere kwestiesDit alles duidt op
brokken, op scherven, op een breuk.
Eisenhower zou nu by Adenauer steun
willen zoeken: steun vooral tegen De
Gaulle's overdreven eisen, Duitse rug
dekking voor herstel van de Atlantische
eenheid door een Duitse aanmaning
aan Parys om de Franse aanspraken op
een bijzondere positie wat in te tomen.
Van Amerikaanse zyde gelooft men
zeker te zyn van Adenauers houding,
die weinig zal afwijken van die van de
NAVO-leiders Norstadt en Spaak. Maar
ter andere zijde staat vast dat men van
de oude Bondskanselier uit Bonn niet
zal mogen verwachten dat hy als een
tennisbal tussen De Gaulle en Eisen
hower zal willen fungeren.
Daarnaast staat voor Eisenhower de
vraag van Adenauer: „Hoever kunnen
wij gaan met Kroesjtsjef, in hoeverre
kan Bonn tegemoet komen aan het
Amerikaanse streven om meer dan vroe
ger te komen tot een gesprek met de
Russen?" Zo lijkt het vry duidelijk, dat
van Amerikaanse kant gevraagd zal
worden om een verbetering van de fel
omstreden Duits-Poolse verho.udingen,
een verbetering die zou kunnen leiden
Ged. Staten van Zuid-Holland hebben een besluit genomen inzake
het beroep, ingesteld door de N.V. Eltax te Leiden tegen de beschik
king van B. en W. van Leiden, waarbij de haar verleende vergunning
tot uitoefening van autobusdiensten binnen de gemeente Leiden is
verlengd tot 1 januari 1961. Ged. Staten hebben besloten de beschik
king van B. en W. zodanig te wijzigen, dat de concessie is verleend
niet tot 1 januari 1961, doch tot 1 januari 1964. Zoals bekend werd in
juli van dit jaar een openbare zitting van Ged. Staten aan deze kwestie
gewijd, waarbij beide partijen hun standpunt uiteenzetten.
Ged. Staten hebben bij het bepalen
van hun beslissing overwogen, dat de
N.V. Eltax aanvoert, dat zij bezwaar
heeft tegen de verlenging van haar ver
gunning met een termijn van twee jaar,
omdat deze beperkte geldigheidsduur een
normale en uit bedryfs-economisch oog
punt verantwoorde bedrijfsuitoefening
zeer bezwaarlijk maakt. De minister
heeft in ander verband erkend, dat on
getwijfeld een bedrijf behoefte heeft aan
een redelijke zekerheid omtrent zijn be
staan. Ged. Staten achten dit ook lo
gisch, omdat een bedrijf voor vele jaren
investeringen moet doen ten aanzien van
het autobuspark. De Eltax maakte in
mei 1957 een aanvang met de vernieu
wing van haar materieel door de be
stelling van vijf nieuwe bussen, waar
mede f. 250.000 was gemoeid, welke bus
sen alle in bedrijf zijn, hoewel de finan
ciële afwikkeling nog niet voltooid is.
VIJF NIEUWE BUSSEN
Op zeer korte termijn zal de N.V. El
tax opnieuw vijf nieuwe bussen bestel
len ter vervanging van het oude mate
rieel. Ook hiermede zal een bedrag van
f. 250.000 zyn gemoeid. Dit bedrag zal
slechts verantwoord zijn, zo stelt de El
tax, wanneer redelyke zekerheid bestaat,
dat zij haar bedrijf gedurende een perio
de van tien jaar zal kunnen blijven uit
oefenen.
Daarbij moet ook gedacht worden, zo
overwegen Ged. Staten verder, aan het
personeel, van wie vele leden reeds meer
dan 25 jaar in dienst zijn van de onder
neming en wier positie bij een korte ver
gunningsperiode wankel wordt. In ver
band hiermede verzocht de Eltax dus
een verlenging van de concessie voor de
tijd van tien jaar, dus tot 1 januari 1969.
B. en W. hebben naar voren gebracht,
dat het openbare personenvervoer ge
reorganiseerd zal worden, waartoe men
de N.Z.H.V.M. en de Eltax gevraagd
heeft voorstellen in te dienen met be
trekking tot het stadsvervoer, mede ge
let op het feit, dat in 1961 de N.Z.H.VM.
haar tramlijnen door buslijnen wenst te
vervangen. In verband hiermede wens
ten B. en W. de aflooptermijn van de
vergunning te stellen op 1 januari 1961.
Weer vijf jaar
Ged. Staten achten, dat het in de rede
gelegen had, wanneer B. en W. van Lei
den de concessie hadden verlengd met
een termijn van vijf jaar, zoals ook in
1954 geschiedde. Mocht er behoefte be
staan in verband met de reorganisatie
de concessie eerder in te trekken, dan
had men een beroep kunnen doen op
artikel 32 der Wet Autovervoer, dat tot
eerdere opzegging de mogelijkheid biedt.
Ged. Staten achten een termijn van twee
jaar te kort in verband met een voor de
Eltax redelyke termyn van afschrijving
op het materieel. In het onderhavige
geval, de omstandigheden in aanmer
king genomen, achten Ged. Staten een
termyn van vyf jaar passend. Gelet op
de wet Autovervoer Personen besluiten
Ged. Staten de bestreden beschikking
van B. en W. van Leiden in zoverre te
wyzigen, dat in plaats van „tot 1 januari
1961" wordt gelezen „tot 1 januari 1964".
flIlillllllllllllllllllllllllllllllllilIN^
Adenauers lijstje
g Men neemt in Bonn aan, dat
H Adenauer tijdens de gesprekken
H met Eisenhower morgen met het
volgende lijstje op te proppen zal
komen: g
y een topconferentie met Kroesj-
tsjef heeft alleen zin indien de
Sovjetrussische leider de positie
van het Westen te Berlijn respec- g
H teert en alle dreigementen en ulti- n
mata van het laatste jaar inslikt; n
ee alle nadruk tijdens het gesprek
H Eisenhower-Kroesjtsjef dient te f|
ErÊ vallen op de algemene gecontro- i§
leerde ontwapening (conventionele
f| en atoomwapens)
g concessies aan de Russen zonder g
M tegen-concessies zijn onaanvaard-
baar en in het bijzonder waar het
g de Duitse positie aangaat (de g
Duitse atoombewapening, een in-
H spectiezone in Midden-Europa e.d.).
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllH^
India zal de staten Bhoetan ei
Sikkim, aan de grens van Tibet en
India, tegen indringers verdedigen.
De regering in Nieuw-Delhi heeft
verdragsbetrekkingen met de twee
staten en is verantwoordelijk voor
hun verdediging, aldus verklaarde
de premier van India, Nehroe,
gisteren in het parlement. De
laatste tijd is melding gemaakt van
druk van Rood-China op Bhoetan
en andere aan Tibet grenzende
gebieden.
Volgens de conservatieve „Daily
Telegraph" (Londen) is India op
grond van een verdrag verplicht
Sikkim te verdedigen en Nehroe
kon dus moeilijk anders doen
dan deze verplichting herhalen.
Maar. aldus het Engelse blad, het
is veelbetekenend, dat ook Bhoe
tan in de verklaring is opgenomen.
India heeft geen formele verplich
tingen jegens dit Himalaja-land.
Nehroe's garantie kan dus alleen
betekenen, dat Bhoetan om be
scherming heeft verzocht en dat
India het verzoek heeft ingewilligd.
Volgens geruchten, die in Ganhtok,
de hoofdstad van Sikkim de ronde blij
ven doen zouden Chinese patrouilles
zijn binnengedrongen in Bhoetan. Op
door Peking gepubliceerde aardrijkskun
dige kaarten zijn Bhoetan en Sikkim als
Chinees gebied aangegeven.
Er is ook reeds melding gemaakt van
uitgebreide concentratie van Chinese
troepen in het aan genoemde staten
grenzende gebied van Tibet, waar Pe
king de macht reeds eerder in handen
heeft genomen. Volgens de geruchten
die uit gewoonlijk welingelichte bron
zouden stammen zou Peking in
januari a.s. de hand op Bhoetan willen
leggen.
De ligging van Bhoetan, zyn geogra
fische gesteldheid en de vrijwel algehele
afwezigheid van verbindingsmogelijk
heden zouden hulp van buiten af voor
deze staat zeer moeilijk maken. Als
China dit kleine koninkrijk zou bezet
ten, zou het daarmee een strategisch
belangrijke positie verkrijgen en India
zou tegelijkertijd zijn enige natuurlijke
verdedigingslinie in het noorden, de
Himalaja verliezen. Peking zou dus een
nieuwe mogelijkheid krijgen om verder
in Zuidoost-Azië door te dringen.
Binnen afzienbare tijd zal de
„Rijksroetsjbaan"de Rijksweg 13
tussen Den Haag en Rotterdam,
een fatsoenlijke weg zijn. Met man
en macht wordt er aan gewerkt om
de weg te verbreden en te ontdoen
van de golven, die hier al talloze
ongelukken ten gevolge hebben ge
had. Deze foto toont de werkzaam
heden aan de weg bij het viaduct
nabij Zestienhoven.
Prins Bernhard heeft gistermiddag
in Paleis Soestdijk de gouverneur
van Khartoem, Moh. Khalil Biteik
ontvangen, die een bezoek van een
week aan ons land brengt.
Maandagmiddag hebben twee gevan
genen kans gezien te ontsnappen uit de
werkbarak, welke staat op het terrein
van de koepelgevangenis aan de Am-
sterdamseweg te Arnhem. Hoe deze
ontsnapping in zijn werk is gegaan en
wie hiervoor verantwoordelijk gesteld
moet worden, was gisteren nog niet be
kend, aangezien bij het ministerie van
Justitie toen nog geen rapport over het
voorgevallene was binnengekomen.
In de nacht van vrijdag op zaterdag
zouden eveneens twee gedetineerden uit
de gevangenis zyn ontsnapt.
De beide ingeslotenen (26 en 28 jaar),
die in een cel waren opgesloten, zouden
met behulp van een yzerzaagje (hoe ze
er aan kwamen is nog een raadsel), de
tralies hebben doorgezaagd. Vervolgens
hebben zij van lakens een touw ge
maakt en zo zijn zy van de tweede
étage, waar zich hun cellen bevonden,
op de begane grond terecht gekomen.
Hoe ze over de muur zyn gekomen is
tot nog toe ook een raadsel. Een van de
mannen die ter beschikking van de
regering was gesteld, had deze week
moeten voorkomen wegens enkele ge
pleegde diefstallen. De ander was ver
oordeeld wegens diefstal met inklim
ming en had hoger beroep aangetekend
Over de ontsnappingen zyn later wat
meer byzonderheden bekend geworden
Dankzij de 10-jarige Joke de Goey, die
recht tegenover de koepelgevangenis
woont. Maandagmiddag om kwart over
vier speelde zij in de schaduw van de
6 meter hoge sombere zuidelyke muur,
toen zy plotseling een plof hoorde. Zy
zag een man weghollen, die schijnbaar
uit de lucht was komen vallen. Omhoog
kykend zag Joke een tweede man, die
bezig was over de muur te klauteren.
Hy liet zich aan zyn handen zakken, liet
los en maakte een vrije val van onge
veer 4 meter. Ook hij holde weg. Ver
bijsterd zag Joke toe hoe de mannen
probeerden een bromfiets mee te nemen.
„Gelukkig stond die op slot", vertelde
Joke. Toen liepen de twee boeven naar
een fiets. Zy sprongen erop en reden
weg, zo hard als zij konden, zy gingen
naar de Rynkant toe. „Ik holde naar
myn vader en riep: „Papa, er zyn twee
boeven weggelopen". Myn vader belde
meteen de gevangenis op. Ze waren echt
weg. Al heel gauw kwamen er mensen,
die my van alles vroegen. Ik vond het
wel spannend"
Een bewoner van de Alexanderstraat
ontmoette het ontsnapte tweetal zonder
dat hy wist dat het gevangenen waren.
Hy zag één van hen hollen, terwijl in
de verte reeds het geluid van politie
motoren klonk. Geruststellend riep de
man de snelvoetige voorbyganger toe:
„Maak je maar niet druk, ze hebben ze
toch al". Waarop de ander nog sneller
wegvloog
Meisje van anderhalf jaar in
een rioolput gestikt
Gisterochtend is een lYs jarig meisje
te Luttelgeest (Noordoostpolder) bij het
spelen in een rioolputje geraakt en ge
stikt. Het kind heeft het rooster van het
putje verwyderd en is er toen voorover
ingevallen. Een buurvrouw trof het
meisje dood aan.
Geef
mij maar
MO
CIGARETTES
Nog druk overleg
over CAO-metaal
Naar van de zijde van de werknemers
organisaties in het metaalbedrijf w ordt
medegedeeld, zal het College van
Rijksbemiddelaars vanochtend in
spoedzitting bijeenkomen en vanmid
dag nog een gesprek met de vakraad
hebben.
Mocht de goedkeuring op de C.A.O. voor
het metaalbedrijf door het College
worden onthouden, dan verwachten
de werknemersbonden grote moeilijk
heden in het metaalbedrijf.
Naar wij voorts vernemen heerste er
vanmorgen onder de metaalarbeiders
van Werkspoor, de NSDM en Loos en
Co in Amsterdam enige ongerustheid.
De arbeiders hopen echter dat het
resultaat der besprekingen, die van
daag gehouden worden, die ongerust
heid kan wegnemen.
De ongerustheid onder de metaalarbei
ders heeft vanmorgen in de fabriek
van de N.V. Werkspoor in Amsterdam
reeds geleid tot het stilleggen van het
werk. Directie en vertegenwoordiging
van werknemers voerden tegen het
middaguur besprekingen. Na afloop
van deze bespreking deelde de directie
mede gegronde hoop te hebben, dat de
arbeiders na de lunchpauze hedenmid
dag het werk zouden hervatten,
ïn Bellevue te Amsterdam wordt van-
ivond om 8 uurvoor het kader van het
'istrict Amsterdam door de Algemene
Nederlandse Bedrijfsbond voor de Me-
aalnijverheid een vergadering belegd,
vaar de landelijk voorzitter I. Baart
*en uiteenzetting zal geven over de
onderhandelingen, die voor de C.A.O.
•jn gevoerd.