Herter zal op 4 september a.s. zitting
van de Navo-raad te Parijs bijwonen
WEERBERICHT
Ambassadeur Mr. D. U. Stikker
zal ons land vertegenwoordigen
Ontploffing bij
Stork - Hengelo
Succes Amerikaanse luchtmacht
bij lancering „Discoverer VI"
Franse regering ongerust over
heftige kritiek in Britse pers
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 20 AUGUSTUS 1959
No. 29826
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Christian Herter, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, zal op
4 september een bijeenkomst van de NAVO-raad in Parijs bijwonen, na de be-
besprekingen van president Eisenhower met Europese leiders, aldus is door de
NAVO bekendgemaakt. Volgens de NAVO-mededeling zal het bezoek van Herter
tegemoetkomen aan de door de Noordatlantische Raad geuite wens, in tegen
woordigheid van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken de voor
naamste ontwikkelingen in de internationale situatie, die van belang zijn voor
de NAVO, te bespreken.
De NAVO-vergadering op 4 septem
ber, de dag waarop president Eisenho
wer naar Washington terugkeert, is niet
een bijzondere bijeenkomst op het vlak
van ministers van Buitenlandse Zaken,
zoals door België werd nagestreefd.
Maar In diplomatieke kringen te Parijs
is men van gevoelen, dat de aanwezig
heid van Herter, en mogelijk van andere
ministers, het verlangen van kleine le
den van de NAVO zal bevredigen om
hun meningen kenbaar te maken aan
de vooravond van de besprekingen tus
sen de hoogste Amerikaanse en Russi
sche leiders.
In Belgische regeringskringen is de
officiële bevestiging van Herter's deel
neming met levendige voldoening ont
vangen.
In Brussel legt men er de nadruk op,
dat de gedachtenwisseling, die zodoende
tussen de Atlantische bondgenoten kan
worden gehouden vóór de ontmoeting
Eisenhower-Kroesjtsjef volledig tege
moet komt aan hetgeen de Belgische
regering verlangd en geëist heeft.
Prins Bernhard ontvangt
Amerikaanse scholieren
Prins Bernhard zal 55 Amerikaanse
middelbare scholieren, die op het ogen
blik onder auspiciën van de „American
Field Service" in ons land vertoeven en
binnenkort naar de V.S. terugkeren, op
dinsdag a.s., te zes uur, ten paleize
Soest dijk ontvangen.
Eén dode6gewonden
vanwie 2 ernstig
Eén dode en zes gewonden wa
ren er gistermiddag te betreuren
bij een ongeval in de Koninklijke
Machinefabriek Gebr. Stork en Co.
te Hengelo. Omstreeks halfvier
had in de beproevingsafdeling voor
dieselmotoren een explosie plaats.
Met een daverende knal vloog het
deksel van een carter van een die
selmotor van drieduizend pk. Bran
dende olie spoot naar buiten, waar
door zeven personeelsleden werden
gewond. Ook ontstond een begin
van brand.
De gewonden werden in eerste instan
tie verzorgd door de eigen medische
dienst, waarna het Rode Kruis hen naar
het ziekenhuis -overbracht. Tegen de
avond is een van de gewonden, de 24-ja-
rige B. J. A. Nijkamp, uit Enschede,
aan zijn verwondingen bezweken. Van
de andere vijf gewonden is de toestand
van twee volontairs, leerlingen van
Middelbare Technische Scholen, ernstig.
Het zijn de 19-jarige B. Grevink, uit
Groningen/He gisteravond naar een
ziekenhuis in zijn' woonplaats werd ver
voerd en de eveneens 19-jarige H.
Bornemans, uit Hardenberg. De overige
gewonden, die er minder ernstig aan
toe zijn, hoewel ook zij in de ziekenhui
zen moesten worden opgenomen, zijn
afkomstig uit Hengelo en Enter. De
bedrijfsbrandweer van Stork wist de
brand in het dak van de fabriekshal,
ontstaan door een steekvlam, snel te
doven. De gemeentelijke brandweer, die
ook was gealarmeerd, behoefde geen
dienst te doen. In Hengelo wekten de
geruchten van de ontploffing grote be
roering. Men sprak al spoedig van vele
doden, zodat vele huisvrouwen zich naar
de fabriekspoorten spoedden. (Er wer
ken bij Stork circa vijfduizend perso
neelsleden) De personeelschef heeft
kort na het ongeval de familieleden op
de hoogte gesteld. Er wordt een onder
zoek naar de juiste toedracht en oor
zaak ingesteld.
Aanhoudend warm
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: Droog, zonnig en warm
tot zeer warm weer. Zwakke tot ma
tige zuidoostelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
21 AUGUSTUS
Zon op: 5.32 uur; onder: 19.54 uur.
Maan op: 20.59 uur; onder: 8.55 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.52 en
17.18 uur.
•Laagwater te 0.49 en 13.04 uur.
Dii nummer bestaai uil M pagina's.
De Belgische minister van Buiten
landse Zaken Wigny zal België op de
bijeenkomst van de NAVO-raad verte
genwoordigen.
In officiële kringen te Den Haag werd
gisteren vernomen, dat de Nederlandse
minister van Buitenlandse Zaken, mr. J.
M. A. H. Luns, zich hetzjj op 3 septem
ber te Le Havre, hetzij te Southampton
op de „Rotterdam" zal inschepen om
naar de Verenigde Staten te gaan. Zo
als men weet, reist H.K.H. Prinses Bea
trix ook met de „Rotterdam" naar de
Verenigde Staten.
Minister Luns zal op 3 september, na
het onderhoud, dat hij in zijn hoedanig
heid van voorzitter van de NAVO-raad
en Spaak, secretaris-generaal van de
NAVO, met president Eisenhower zullen
hebben, verslag uitbrengen aan de
NAVO-raad. Nederland zal daarbij in
de NAVO-raad vertegenwoordigd wor
den door de permanente vertegenwoor
diger bij de NAVO, ambassadeur mr. D.
U. Stikker.
Twee jaar geëist tegen
generaal von Manteuffel
De openbare aanklager in het proces-
Von Manteuffel heeft woensdag twee
jaar gevangenisstraf geëist.
Generaal Von Manteuffel wordt er
van beschuldigd dat hij in januari 1944
als commandant van de zevende Duitse
pantserdivisie op onwettige wijze een
executiebevel tegen een Duitse soldaat
heeft uitgevaardigd. De generaal ver
klaarde voor de rechtbank, dat de sol
daat zich volgens hem laf had gedragen
en dat hy een waarschuwend voorbeeld
had willen stellen, waartoe hij gerech
tigd was krachtens een dienstorder van
Hitier.
Ex-veldmaarschalk Von Manstein zei
woensdag dat het onder de omstandig
heden, die toen aan het oostelijk front
bestonden, absoluut noodzakelijk was
de tucht te handhaven.
Een van de verdedigers vroeg om vrij
spraak. Hij merkte op dat een burgeiyke
rechtbank zich na vijftien jaar niet
meer in de toestand kon verplaatsen,
waarin de generaal verkeerde op het
tijdstip, waarop de soldaat werd dood
geschoten.
Eind september 1960 bemande satelliet
De Amerikaanse luchtmacht heeft gisteren de zesde kunstmaan in de „Dis-
coverer"-reeks gelanceerd. Dit geschiedde vanuit de Vandenberg-basis aan de
kust van de Stille Oceaan. De nieuwe „Discoverer" is weer voorzien van een
ruimte-capsule, die men vandaag ergens boven de Oceaan hoopte te kunnen op
vangen. De luchtmacht heeft meegedeeld, dat de tweede trap van de „Discoverer"
volgens de plannen is gaan functioneren. Later werd gemeld, dat de satelliet
inderdaad in een baan om de aarde is terechtgekomen.
Er zijn geen dieren aan boord van
de ruim 23 meter lange raket, maar zij
is, naar aangenomen wordt, van het
type waarmee later in deze serie apen
in de ruimte zullen worden gebracht.
De eerste trap was een „Thor-raket",
die werd voortgestuwd door middel van
de krachtige nieuwe brandstof, die ook
voor de „Discoverer V" is gebruikt.
Het was de bedoeling, aldus een
woordvoerder van de luchtmacht, dat de
kunstmaan in negentig minuten een
omwenteling om de aarde maakt en dat
de capsule 26 uur na de lancering wordt
losgemaakt en naar de aarde terugkeert.
Acht of negen C-119 transportvliegtui
gen zullen proberen met een vangnet de
capsule op te vangen. Indien dit mis
lukt, zullen schepen trachten de ruim
tecabine op te vissen.
De „Discoverer V" heeft de capsule
kennelijk wel op de juiste plaats afge-
Engelse regering kan er weinig aan doen...
(Van onze Londense correspondent)
De Franse regering is verontrust over de heftige kritiek, welke sinds enige
weken door een deel van de Britse pers wordt gevoerd op het beleid van presi
dent De Gaulle, vooruit wat betreft zyn wensen om Frankrijk tot atoommogend-
heid te maken, zijn houding tegenover een topgesprek met de Russen en zijn
opvattingen over de NAVO. Gisteravond ging de Franse ambassadeur in Londen,
Jean Chauvel, naar het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken om de onder
minister John Prafumo minister Sellwyn Lloyd is met vakantie in Spanje
van deze ongerustheid op de hoogte te stellen.
De ambassadeur zal na dit gesprek zijn regering in Parijs ongetwijfeld heb
ben kunnen meedelen, dat zij zich over de houding van de Britse regering geen
zorgen behoeft te maken. Men verzekerde ons gisteravond namelijk in Britse
politieke kringen, dat men de onverantwoorde aanvallen op generaal De Gaulle
voor diens beleid ten zeerste betreurt.
Gisteravond is de laatste repetitie
voor de generale repetitie van de
Taptoe Delft gehouden. Deze was
reeds opengesteld voor het publiek,
dat van een voledige uitvoering in
gala-uniformen kon genieten. He
denavond vindt de generale repeti
tie plaats.
houdt nu een schilderfeest met
Dit is de tweede maal, dat een Wes
telijke bondgenoot zijn ongenoegen
kenbaar maakt over de houding van de
Britse pers. Enkele maanden geleden
maakte de Westduitse bondskanselier
Adenauer bittere opmerkingen over een
haatcampagne tegen zijn land, die
werd gevoerd in bepaalde Britse bla
den.
Evenals toen, antwoorden de Britse
functionarissen nu. dat zij deze kri
tiek wel mogen betreuren, maar dat
zij er weinig aan kunnen doen. Het
staat de Britse pers nu eenmaal vrij
te schrijven wat haar goeddunkt.
Men hoopt echter in Londen, dat in
de eerste plaats de Franse regering deze
kritiek, vooral in het blad van de La-
bourpartij, de „Daily Herald", niet als
maatgevend voor de Britse opinie over
Frankrijk zal beschouwen. En verder
dat er snel een einde zal komen aan
deze ..krantenoorlog'", die nu ook aan
de andere kant van het Kanaal op
temperatuur schijnt te komen.
Men acht dit in Britse politieke krin
gen een slechte prelude voor president
Eisenhower's bezoek aan Europa om
met Duitsland, Engeland en Frankrijk
Brits
verkeersvliegtuig
verongelukt
Alle 32 inzittenden
omgekomen
Alle 32 inzittenden van een twee-
motnrig verkeersvliegtuig van de Britse
maatschappij „Transair" zijn gister
avond omgekomen toen het toestel ten
noorden van Barcelona tegen de top
van een heuvel vloog.
Van de 29 passagiers waren 22 Britse
studenten, 3 Spanjaarden, 2 Perzen,
één Indiër en één Duitse vrouw, aldus
een te Barcelona gepubliceerde passa
gierslijst. De studenten kwamen terug
van een vakantie op Majorca.
Het toestel, een Douglas DC-3 „Da
kota", had een bemanning van drie
koppen.
Toen de eerste ambulance bij het
wrak in het Montseny-gebergte kwam,
was het al geheel uitgebrand.
vooroverleg te plegen over zijn ko
mende gesprekken met Kroesjtsjef.
Premier Macmillan wil de atmosfeer
zo vriendelijk mogelijk houden en zo
weinig mogelijk laten blijken van
eventuele bestaande meningsverschil
len tussen de Westelijke geallieerden.
Eenheid zal dan ook vermoedelijk
wel het thema zijn van het „praatje
bij de haard", dat Macmillan en
Eisenhower op 31 augustus vlak voor
het diner in Downingstreet in de
ambtswoning van de Britse premier,
voor de Britse radio en televisie zul
len houden.
Het is de eerste maal, dat een Ame
rikaanse president een dergelijk praat
je, uitgevonden door wijlen president
Roosevelt, buiten de Verenigde Staten
houdt. Het idee werd uitgewerkt door
de perschefs van Macmillan Harold
Evat en van Eisenhowers, James Ha-
gerty, toen deze laatste vorige week in
Londen was om het bezoek van presi
dent Eisenhower voor te bereiden.
Achtjarig jongetje
door paard gedood
Gistermorgen is de achtjarige W. J.
Kwantus uit Ilpendam (bij Purmerend)
in de buurtschap Westerhaar dodelijk
verongelukt. De jongen die bij zijn
grootouders logeerde reed mee op een
platte, door een paard getrokken wagen
over een zandweg. Toen de bestuurder
uit Westerhaar paard en wagen wilde
draaien om stenen op te laden, kwam
de wagen door de diepe sporen in de
weg wat scheef te staan. Het schrik
achtige paard schrok hiervan blijkbaar
hevig en sprong met wagen en al in de
droge sloot langs de zandweg. Het jon
getje en de bestuurder vielen van de
wagen. Het jongetje kreeg daarbij ver
moedelijk een trap van het paard. Hij
werd in ieder geval zo ernstig gewond,
dat de dood vrijwel onmiddellijk intrad.
De bestuurder bleef ongedeerd. Het
paard rende nog verder door de sloot,
maar kwam cpoedig tol «tilstand.
S I KK E N S-TJALLE M A PR0DUKTEN
vraag gratis boekje 'gezelligheid door kleur'
(32 pagina's in kleuren) bij postbus 2 - Leiden
Oponthoud voor de
Rockefellers
Het K.L.M.-toestel waarmee gis
teren enige leden van de familie
Rockefeller van New York naar
Europa waren vertrokken met het
oog op het huwelijk van Steven
Rockefeller en Anne Marie Ras
mussen, is naar het vliegveld Idle-
wild teruggekeerd, nadat de piloot
had gemeld, dat er zich op 320 km.
van New York een motorstoring
had voorgedaan. De passagiers
vertrokken later met een ander
toestel.
De machine, die motorstoring kreeg
was een DC-7C. Dit toestel zou de 27-ja-
rige Rodman Rockefeller, zijn 21-jarige
broer Michael broers van de bruide
gom en Rodmans vrouw, de uit Noor
wegen afkomstige Barbara Olsen, naar
Amsterdam brengen, vanwaar het ge
zelschap met een ander KD.M.-toestel
naar Noorwegen zou doorreizen. Het
huweljjk wordt zaterdag gesloten.
Toen Rodman Rockefeller werd ge
vraagd naar de herkomst van zijn fa
milie verklaarde hij, dat de Rockefel
lers afstammen van Franse Hugenoten,
die indertijd naar Nederland zijn uitge
weken.
Na de aardschokken in
Montana
De meeste van de 200 mensen, die
dinsdag in de Amerikaanse staat Mon
tana van de buitenwereld waren afge
sloten door grondverschuivingen als
gevolg van de aardschokken, welke in
een groot gebied van de wereld werden
gevoeld, zijn in veiligheid gebracht.
Men zoekt nog naar eventuele verdere
slachtoffers. Volgens de huidige gege
vens zijn acht mensen om het leven
gekomen, maar volgens sommige berich
ten zouden er 19 doden en ongeveer 60
gewonden zijn.
Schadevergoeding
aan Nazi-slachtoffers
Aantal gegadigden ontelbaar
Een woordvoerder van het West
duitse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft woensdag op een pers
conferentie in Bonn verklaard, dat de
regering van de Bondsrepubliek alle
eisen tot schadevergoeding aan slacht
offers van het Nazibewind „onder één
noemer" tracht te brengen.
Deze mededeling was een antwoord op
aan hem gestelde vragen over berichten
in de Westduitse pers. waarin gezegd
werd. dat de geallieerde landen en in
het bijzonder Frankrijk miljarden mar
ken schadevergoeding hadden geëist
van de Bondsregering.
De woordvoerder zei dat zijn regering
tweezijdige overeenkomsten had geslo
ten met Denemarken, Noorwegen en
Luxemburg en dat de onderhandelingen
met Nederland over de schadevergoe
ding nog aan de gang waren.
Hfj voegde hieraan toe, dat hij in
dit verband geen bedrag kon noemen,
dat door de Westduitse regering be
taald zal worden, omdat het onmo
gelijk is het aantal mensen te schat
ten, dat recht op schadevergoeding
heeft.
„Die Welt" had gesohreven dat Frank
rijk en Griekenland schadevergoeding
willen voor alle verzetsstrijders en dat
Zwitserland ook eisen heeft gesteld voor
de materiële schade, door Zwitserse
burgers geleien.
Engeland, aldus „Die Welt", wil dat
alle mensen uit de oostelijke landen,
die door de Nazi's vervolgd zijn en die
thans de Britse nationaliteit hebben ge
kregen, een uitkering voor schade ont
vangen. Miljoenen marken zijn nodig
om aan al deze verlangens te kunnen
voldoen, aldus het blad.
De .Frankfurter Allgemeine" ver
klaarde, dat de Franse eisen minstens
aoht maal zo groot zijn als het hoogste
aanbod dat de Bondsregering tot nu toe
heeft gedaan.
stoten, maar omdat het radiobaken
faalde .konden de vliegtuigen en daar
na de schepen de ruimtecabine niet
vinden. De „Discoverer III en IV" zijn
niet in een baan om de aarde gekomen
en de „Discoverer II" stootte de cap
sule boven het Noordpoolgebied af, zo
dat zij onvindbaar was. De eerste „Dis
coverer" kwam wel in een baan om de
aarde, maar het signaal ervan kon door
het gebrekkige functioneren van de sta
bilisatie-inrichting niet goed worden op
gevangen.
De satelliet weegt 765 kilo en zal ver
moedelijk een maand lang blijven rond
draaien. Het hoogste punt van de baan
is 859 km. van de aarde en het laagste
191. Er worden krachtige radioseinen op
gevangen.
PLANNEN VOOR BEMANDE
SATELLIET
De Amerikanen zijn van plan na sep
tember 1960 een bemande satelliet in een
baan om de aarde te brengen, zo heeft
een medewerker van het Amerikaanse
Bureau voor Lucht- en Ruimtevaart te
Bermuda bekendgemaakt. Volgens hem
zal de baan van deze kunstmaan over
een punt op 300 mijl ten zuidwesten
van Bermuda lopen. Nadat de satelliet
driemaal een baan om de aarde zal
hebben beschreven, zal de ruimte
cabine met de ruimtereiziger naar de
aarde worden teruggezonden. De cabine
zou in het gebied van San Salvador te
recht moeten komen.
„Van Speyk" na drie
jaar
weer terug
Het fregat Van Speyk, dat sedert 9
juli 1956 in de Ned. Antillen heeft
vertoefd, is gistermiddag na een 19-
daagse vaartocht uit Willemstad in
Den Helder teruggekeerd. Het schip
stond onder commando van kapitein
luitenant-ter-zee A. J. de Graaf.
Muiterij aan boord
van de „Martinistad"
Wrok van matrozen
Zoals wij in een gedeelte onzer oplage
van gisteren reeds vermeldden, heeft
de Hamburgse politie twee matrozen
van het Nederlandse kustvaartuig
„Martinistad" wegens muiterij gear
resteerd. Zij hadden, met messen ge
wapend, de kapitein, de eerste stuur
man en de machinist aangevallen.
Volgens de eigenaar van het schip, de
reder D. Kooiman te Dordrecht, vloeide
hun optreden voort uit een wrok, die
beiden tegen de eerste stuurman koes
terden.
Omtrent de gebeurtenissen werd de
heer Kooiman het volgende gerappor
teerd:
De „Martinistad" lag in de haven van
Hamburg gemeerd. Toen de twee matro
zen 's avonds tegen elf uur uit de stad
op het schip terugkeerden wilden zij de
eerste stuurman te lijf gaan. Deze wist
echter op de wal te komen en kwam
even later vergezeld van politie-agenten
weer langs de kade aanlopen. De matro
zen zagen dit, wisten via de wal te
ontsnappen en gingen de stad weer in.
Midden in de nacht klommen ze
weer. enigszins beneveld, aan boord. Met
getrokken messen probeerden ze de hut
van de eerste stuurman binnen te drin
gen. Ook de kapitein, die dit trachtte
te verhinderen werd zodanig bedreigd,
dat hij zich in zijn hut moest verschan
sen. De matrozen wonden zich steeds
meer op. en toen tenslotte de resterende
zeven-koppige bemanning niet bij
machte bleek hen te overmeesteren
vroeg de eerste machinist telefonisch
om politieftiulp. Omdat dit hem werd
geweigerd de politie wilde slechts aan
een verzoek van de kapitein voldoen
moest de kapitein, die praktisch in zijn
hut zat opgesloten, een noodsein uit
zenden.
Daarmee was de politie voldoende ge
alarmeerd. en korte tijd later zaten de
twee matrozen ingesloten. Een van hen
was gewond geraakt bij het inslaan van
een ruitje van de stuurmanshut. Om de
bemanning van de „Martinistad" te
completeren zullen nu twee nieuwe
matrozen worden aangetrokken.
Het Nederlandse fregat Van
Speykis gisteren na een verblijf
van drie jaar in de wateren van de
Nederlandse Antillende haven van
Den Helder binnengelopen. Het
buitgemaakte schegbeeld „De loden
verraderwerd met trots getoond.
Sedert het vertrek uit Nederland
werden 64.000 zeemijlen afgelegd en be
zocht het schip Suriname en de Boven
windse eilanden. Op 13 en 14 februari
van het vorig jaar had het Prinses
Beatrix aan boord, die toen een bezoek
aan de West bracht.
De oppergeschutkonstabel T. Ruiten
had in Willemstad in zijn eentje de
„loden verrader" van de familie Ma-
duro, een schegbeeld, waarop de Ma
rinemannen nog altijd aanspraak me
nen te mogen maken, wederrechtelijk
meegenomen en triomfantelijk aan boord
van 't schip gebracht. Het zal traditie
getrouw op de Rijkswerf te Den Helder
schoon gemaakt worden en met het
eerstvolgende schip als herboren aan
de eigenaars worden teruggegeven.
De bevelhebber der zeestrijd krach ten,
vice-admiraal L. Brouwer, had zich in
IJmuiden aan boord begeven om de
commandant en opvarenden te begroe
ten. Het schip werd in de haven van
Den Helder opgewacht door een grote
schare belangstellenden, onder wie vele
buitenlandse toeristen, die mede dank
zij het prachtige weer genoten van het
schouwspel.