Militaire dienstplicht in België
is verkort van 15 tot 12 maanden
IN NEDERLAND NOG STEEDS ANDERHALF JAAR
De Defensiebegroting daarentegen
verhoogd met 170 miljoen gulden
WEERBERICHT
Frankrijk isoleert zichzelf....
De Gaulle zou Kroesjtsjef willen
inviteren voor bezoek aan Parijs
Gevaarlijke aardschokken in V.S.
c5*&q/ieAe
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1959
No. 29825
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeok
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Brusselse correspondent)
De jonge Belgische minister van Defensie, Arthur Gilson, verklaarde ons
gistermiddag in1 een gesprek onder vier ogen, dat van 26 september af ongeveer
achtduizend Belgische soldaten na meer dan twaalf maanden dienst te hebben
gedaan, zullen afzwaaien. Van die dag af zullen alle Belgische soldaten na twaalf
maanden militaire dienst naar huis worden gestuurd. (In Nederland duurt de
opleiding voor de gewone soldaten 18 maanden en voor de specialisten, onder
officieren en officieren 21 maanden - Red. „L.D.). Een tweede punt is het feit,
dat de Belgische militaire inspanning met tien procent zal moeten worden ver
groot. Op het budget van 1960 wordt een verhoging toegepost van honderd
zeventig miljoen gulden tot 1.7 miljard gulden. Het nieuwe krediet zal hoofdza
kelijk worden aangewend voor investeringen in nieuw militair materieel voor de
luchtmacht en ondermeer voor de produktie van wapens tegen atoomaanvallen.
België, aldus zeide ons minister Gil-
eon, heeft tot dit ogenblik een minder
grote inspanning op militair gebied dan
Nederland gehad. Het is echter eigen
lijk niet de verkorting van de militaire
dienst met drie maanden tot twaalf
maanden, die ons dwingt tot grotere
budgettaire uitgaven, aldus de minister.
Neen, het zijn voornamelijk de investe
ringen in modern materieel, die zo ver
schrikkelijk duur gaan kosten. Op het
ogenblik zijn zevenduizend speciale vrij
willigers, die een dienstcontract van drie
of vijf jaren hebben getekend, in de
Belgische strijdbare divisies in Duits
land ingeschakeld. Eind 1960 zal dit spe
ciale korps twaalfduizend man tellen.
Anderzijds tracht de Belgische regering
iedere belangrijke militaire investering
in te schakelen in het program ter be
strijding van de werkloosheid. Sedert
vorig jaar werd aan de Belgische in
dustrie voor een bedrag van circa een
half miljard gulden militaire bestellin-
Onrust in Zuid-Afrika
Een honderdtal negerinnen in het ge
bied van Oemtwaloemi in Natal heeft
dinsdag negerarbeiders op suikerrietvel
den aangevallen om hen ertoe te bren
gen het werk neer te leggen en een loon
van een pond sterling per dag te eisen.
De mannen joegen de vrouwen van de
velden, maar, naar later werd vernomen,
legden de arbeiders het werk toch neer.
Als gevolg van dit incident zyn 118
vrouwen elk tot een boete van 10 pond
sterling of twee maanden dwangarbeid
veroordeeld wegens het betreden van
particulier terrein. Geen van de vrou
wen wil de boete betalen. Daar de plaat
selijke gevangenis niet groot genoeg is
voor de 118 vrouwen, zullen zij worden
ondergebracht naar Durban.
Ongeveer tachtig vrouwen zyn te High
flats gearresteerd, omdat zij een autobus
hadden gevorderd en hadden geëist, dat
de chauffeur haar naar de commissaris
voor de Naturellenzaken te Ixopo bracht.
Zij werden veroordeeld tot een boete van
25 pond of drie maanden gevangenis
straf.
De politie te Portshepstone heeft dins
dag gemeld, dat ongeveer honderd vrou
wen zijn gearresteerd wegens het bou
wen van een barricade op een weg tus
sen Ispofoe en Hibberdene.
Eisenhower komt vroeger in
Bonn
Het Witte Huis heeft dinsdag bekend
gemaakt, dat president Eisenhower in
de avond van 26 augustus in Bonn zal
aankomen, in plaats van in de ochtend
van de 27ste augustus.
Volgens de perssecretaris van het Witte
Huis, Hagerthy, wil de president „een
goede nachtrust" hebben na zijn aan
komst in Bonn.
De beheersing van de H-bom
Dr. Alan Kolb, die in het onderzoek -
laboratorium van de marine te Wash
ington experimenten heeft gedaan, wel
ke tot beheersing van de kracht van de
waterstofbom zouden kunnen leiden,
heeft in«Upp6ala, waar hij een confe
rentie van natuurkundigen bijwoont,
verklaard, dat nog niet is bewezen, dat
bij de proeven werkelijk een thermo-
nucleaire reactie is teweeg gebracht. Het
was wèl zeker dat er neutronen waren
geproduceerd.
Volgens dr. Kolb waren waarschijnlijk
temperaturen tot tien miljoen graden
Celcius bereikt, maar er waren geen
precieze gegevens bekend.
Dr. Faust, die dr. Kolb bij zyn werk
ter zijde stond, verklaarde in Washing
ton, dat er bewijzen zijn, dat de reacties
hadden plaats gehad bij een tempera
tuur van 28 miljoen graden veel ho
ger dan de temperaturen, die vroeger
op dit terrein zyn gemeld
Er waren ook krachtige aanwijzingen,
dat de waargenomen radio-actieve neu
tronen van thermo-nucleaire aard wa
ren. Dit duidt erop dat er een echte aan
houdende fusiereactie kan hebben plaats
gevonden, aldus dr. Faust
Warm
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Droog, zonnig en warm weer. Zwakke
tot matige oostelijke wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
20 AUGUSTUS
Zon op: 5.30 uur onder: 19.56 uur.
Maan op: 20 34 uur; onder: 7.46 uur.
Hoogwater te Katwijk te 4.12 en
16.38 uur.
Laagwater te 0.19 en 12.28 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
minister. De Belgische regering zal ech
ter dringend nieuwe stappen doen, op
dat de landen van de NAVO hun in
spanningen beter zullen gaan organise
ren, hun bewapening standaardiseren
en, waar mogelijk, allerlei militaire
diensten unificeren. De Atlantische
alliantie moet volgens de Belgische re
gering zich geleidelijk ontwikkelen naar
een militaire integratie.
Prinses Soraya
in Keulen terug
Zij vond het in Noordwijk
te koud
Prinses Soraya, de voormalige gemalin
van de Sjah van Perzië, is dinsdag on
verwacht in Keulen teruggekeerd. Zij
heeft dus - zoals gisteren gemeld - haar
vakantie in Noordwijk, die een maand
zou duren, afgebroken.
De Prinses heeft zoals gewoonlijk haar
intrek genomen in de Perzische ambas
sade, by haar vader die ambassadeur is.
Naar van de zyde der ambassade is
vernomen, is het Prinses Soraya in
Noordwijk wel bevallen, maar zij vond
het er te koud. De Prinses wil enkele
weken in Keulen blijven en in het na
jaar naar Rome gaan.
(Van onze Paryse correspondent)
Ofschoon het IJzeren Gordyn de stilte nog onveranderlijk het onder
houd van zondag j.l. tussen president Charles de Gaulle en de Russische ambas
sadeur Vinogradoff blijft omhullen, nemen de geruchten in ParQs over een
nieuwe en sensationele ontwikkeling der internationale verhoudingen, die toen
zou zyn ingeleid of ingezet, hand over hand toe. Er wordt nu vooral druk ge
sproken over de nota, die De Gaulle dezer dagen naar Moskou zou willen sturen
om premier Kroesjtsjef uit te nodigen ook in Parijs zyn opwachting te komen
maken.
Veel wijzer is men intussen, wat de
feitelijkheden van het onderhoud betreft,
nog altijd niet geworden. Men weet al
leen dat Vinogradoff het Franse staats-
gen toegewezen; ondermeer werkten de
wapenfabrieken in Luik en Mechelen
voor de munitiebevoorrading van de
divisies in Duitsland.
Alleen echter wanneer de Belgische
regering de militaire inspanning, die zy
sedert enkele jaren heeft laten ver
zwakken, opnieuw opvoert, zou België
kunnen profiteren van de cassale en
kosteloze militaire hulp van de Verenig
de Staten, die sedert 1950 aan het Bel
gische leger voor meer dan vier mil
jard gulden militair materieel hebben
geleverd.
Minister Gilson is pas teruggekeerd
van het jaarlijks NAVO-overleg in
Washington. Hij bezocht ook militaire
installaties in Canada. Om zyn stand
punt voor de openbare mening te ver
dedigen, sprak de minister gisteravond
voor de radio een rede uit, waarin hy
de zaken vrij scherp stelde. Niemand
mag van de minister van Defensie ver
wachten, aldus de minister, dat hij de
verantwoordelijkheid op zich neemt om
jongens onder de wapens te roepen,
zonder hun de moderne bewapening te
verschaffen, die zij nodig hebben om
hun opdracht te vervullen. Beter zou
het zijn de oprichting van een leger te
verzaken dan de manschappen bloot te
stellen aan nutteloze offers. België, al
dus de minister, heeft bovendien pre
cieze verbintenissen aangegaan tegen
over de NAVO. Eind 1957 en begin 1958
hebben wij namelijk met de andere
NAVO-bondgenoten het vijf jaren-
NAVO-modernisatieprogram, dat van
kracht werd op 1 januari van dit jaar,
goedgekeurd. De Belgische regering
heeft verder in mei 1958 een belang
rijke wijziging van de verdedigingsstra
tegie van Europa onderschreven.
Volgens dit akkoord zullen de thans
aan de Rijn opgestelde divisies, ook de
twee Belgische divisies, aldaar, ver
plaatst worden naar het oosten tot aan
het yzeren gordijn.
Wat de verdediging van de Kongo be
treft, waar België over militaire bases
beschikt en waar het lot van Afrika en
van de vrije wereld eens zou kunnen
worden bepaald, heb ik de Belgische
aanwezigheid aldaar aanzienlijk ver
sterkt met de bijkans unanieme steun
van het parlement, aldus Gilson. Men
mag mij thans niet verzoeken op deze
maatregelen terug te komen, aldus de
8 doden en 70 gewonden
Een serie aardschokken, waardoor
dinsdag het noordwesten van de V.S.
werd getroffen, heeft tot een kritieke
toestand in de staat Montana geleid.
Door de bevingen ontstond een scheur
in de Hebgen-dam. die een stuwmeer
van 15.000 miljoen kubieke meter afsluit.
Met het oog op het gevaar dat de dam,
die nu slechts weinig water doorlaat, zal
doorbreken, worden in allerijl voorberei
dingen getroffen om de honderden be
woners van de vallei weg te voeren.
Het reddingswerk wordt echter be
moeilijkt, doordat enige kilometers van
de dam stroomafwaarts tengevolge van
de aardschokken een heuvel gedeeltelijk
in de rivier geschoven is, waardoor 100
In het kader van de heideweek te
Ede snorden gisteren op de markt
aldaar, de spinnewielenDa belang
stelling van de zijde van het publiek
was zeer groot.
tot 150 mensen zijn geïsoleerd. Ook el
ders is de weg door de vallei onbegaan
baar door reusachtige rotsblokken en
brede scheuren in het wegdek. Het
wordt echter mogelijk geacht, dat de
bedreigde gezinnen te voet zich in vei
ligheid kunnen stellen. Alle beschikbare
hefschroefvliegtuigen worden voor het
reddingswerk gebruikt.
Bij een luchtverkenning heeft men ge
constateerd, dat de noordelijke oever
van het stuwmeer twee tot vijf meter is
gedaald, terwijl de zuidelijke oever even
veel omhoog is gekomen Het meer is
50 km. lang.
De dam, die in 1915 werd gebouwd als
onderdeel van een reeks werken om met
behulp van het water van de Missouri
elektriciteit op te wekken, bleek bij een
onderzoek nog tamelijk goed te zijn.
Een woordvoerder van de elektrici
teitsmaatschappij van Montana, die de
dam exploiteert, verklaarde, dat men
voor het ogenblik geen doorbraak ver
wachtte.
Door de aardschokken zijn, naar men
vreest, in Montana acht mensen om het
leven gekomen. Drie van hen werden
verpletterd onder een rots in het gebied
tussen de Hebgen-dam en de stad En-
nis. Voorts zijn er 70 gewonden. Het ge
troffen gebied omvat ook het veelbe
zochte Nationale Park van Yellowstone.
Een kampeerterrein in de Madison Ca
nyon werd geheel door een grondver
schuiving bedolven. Het schijnt dat de
beroemde geisers in het Nationale Park,
zoals de „Old Faithful", niet van de be
vingen hebben geleden.
Een geoloog van de universiteit van
Montana heeft meegedeeld, dat het epi
centrum van de aardbeving op de Salo
monseilanden ligt.
Verschillende mensen werden volko
men verrast door de schokken.
Een employé van een radiostation zag
twee mensen voor zyn ogen verdwijnen
in een scheur. De zwaarste schok trof
het gebied even voor middernacht. Vele
toeristen braken hun bezoek aan het
Yellowstonepark af na de aardschokken.
Een ooggetuige uit Billings in Mon
tana verklaarde dat hij het water van
een rustig riviertje had zien opstuwen
tot wel 4 meter. Ook andere Amerikaan
se staten hebben de schokken gevoeld,
die zich uitstrekten tot het binnenland
van Brits Columbia.
Het havengebouw aan de De Ruy-
terkade te Amsterdam begint, nu
het zijn voltooiing nadert, een sie
raad te worden aan het IJ. Het
fraaie gebouw dat ontworpen werd
door de architecten W. M. Dudok
en Robert M. H. Magnee. heeft
een hoogte van 45 meter en zal
medio 1960 gereed zijn.
Opstandelingen in Laos
opnieuw actief
De stafchef van het Laotiaanse leger,
generaal Ouane Rattikone, heeft dins
dag te Vientiane meegedeeld, dat ge
wapende communistische opstandelingen
na twee weken geen activiteit te hebben
ontplooid, in de noordoostelijke provin
cies van Ihet land weer in beweging zijn
gekomen. Ongeveer 700 guerrillastrijders
trekken in oostelijke en in westelijke
richting om de provincies Samneua en
Phongsaly van de rest van het land af
te snijden.
In het zuiden van het land opereren,
aldus de stafchef, in de provincie
Savannakhet 400 en in de provincie
Thakhek 600 guerrillastrijders.
Maandag zijn bij een gevecht in
Phongsaly drie opstandelingen gedood
en elf gevangengenomen, aldus generaal
Ouane.
Volgens hem staan in het zuiden van
China nog 1.000 door China gewapende
mannen klaar om zich aan de zijde van
de opstandelingen in Laos te scharen.
Amsterdams jacht bij
Casablanca op rotsen
Het Nederlandse particuliere jacht
„La Galena", thuishaven Amsterdam, is
maandag bij Casablanca in de mist op
de rotsen gelopen en zodanig bescha
digd dat het naar het oordeel van des
kundigen niet meer zee zal kunnen kie
zen. Het zal aan de sloper ten offer val
len.
De „Galena", een jacht van het krui
ser-type „Thornicroft" van 40 ton met
twee motoren van honderd p.k., twee
schroeven en dubbelroer, was in okto
ber vorig jaar uit Amsterdam vertrok
ken voor een reis naar Costa Rica, waar
zijn eigenaar gevestigd is.
In Engeland was een passagier aan
boord genomen en vandaar ging de
tocht via Guernsey. Brest, Vigo, Lissa
bon, Cadix, Gibraltar en Tanger. De
eigenaar dacht, met een extra voorraad
brandstof aan boord, de Atlantische
Oceaan te kunnen oversteken. De
stranding aan de Marokkaanse kust
heeft de uitvoering van zijn plan echter
onmogelijk gemaakt.
Na overval te
Voorburg
Bejaarde weduwe overleden
(Van onze Haagse redactie)
De 79-jarige weduwe, die vorige week
in haar woning aan de Prinses Marian-
nelaan te Voorburg door een gemas
kerde indringer werd overvallen, is gis
teren overleden.
Zoals wij meldden wist zij haar aan
valler af te slaan, waarna zij een ge
sprek met de man begon. Toen de man
haar verliet, gaf zij hem geld en kle
dingstukken van haar overleden man
mede-
De vrouw deed geen aangifte, doch
vertelde het verhaal aan haar dominee,
die de politie inlichtte.
Deze arresteerde een 26-jarige Hage
naar. die spoedig bekende. Zijn 35-jari-
ge vrouw was bij het slachtoffer in
dienst. Zij is thans eveneens aangehou
den, verdacht van medeplichtigheid.
De weduwe werd gistermorgen ca. 8
uur onwel. Buren waarschuwden de
dokter, doch een uur later overleed de
vrouw aan een hartverlamming.
Zeebad Scheveningen
150.000 bezoekers
Gistermorgen heeft de direoteur ;an
het Scheveningse luxebad zijn 150.000-
ste bezoeker ontvangen. Dit aantal is in
de laatste jaren niet bereikt. De geluk
kige was mevrouw T. Nuis uit Heerlen,
die met haar twee-Jarig zoontje een
bad kwam nemen.
hoofd een uitvoerig memorandum heeft
overhandigd, vergezeld van een eigen
handig geschreven brief van premier
Kroesjtsjef en, zo merkt men hier met
ongeveinsde voldoening op, de Russische
minister-president is niet gul met per
soonlijke epistels.
Wat de inhoud van beide documenten,
het memorandum en de brief, ook pre
cies moge zyn, de reacties in Franse en
buitenlandse kranten tonen wel duidelijk
aan, dat de audiëntie van zondag op De
Gaulles buiten-residentie inderdaad een
heel nieuw element in de discussie heeft
gebracht. In Duitsland is men kennelijk
bevreesd voor de toekomst en de solidi
teit van de as Parys-Bonn, waartegen
in het Russische memorandum dan ook
zeker wel enige bezwaren zullen zijn ge
maakt. En Amerikaanse en vooral En
gelse kranten verhogen hun offensief
tegen Frankrijk, dat nu opnieuw als
spelbreker in het Atlantische gezelsohap
zou willen optreden.
Voor het moment mag men wel vast
stellen, dat het Kremlin zijn gebaar of
stap weer met een scherp instinct voor
het politieke effect van de psychologi
sche verrassing heeft gedaan. Ontegen
zeglijk is de verwarring en het wan
trouwen in het Westelijke kamp weer
toegenomen.
Men kan voorts ook erkennen, dat de
Fransen zich weinig moeite geven om
enige olie op de golven der geallieerde
ongerustheid en verontwaardiging te
werpen. Zelfs een regeringsgezind blad
als „Combat" maakt in een uitvoerig
hoofdartikel vanmorgen al bij voorbaat
de balans op van alle economische, cul
turele en natuurlyk politieke voordelen,
die Frankrijk uit een toenadering tot
Rusland zou kunnen trekken. Natuurlijk
wordt ook de traditionele vriendschap
tussen beide volkeren weer dik onder
streept, terwijl, zo merkt „Combat" op,
op de brug naar de normalisatie der ver
houdingen met de Sovjet-Unie Amerika
in de persoon van vice-president Nixon
Frankrijk bovendien tenslotte is voor
gegaan. Bezwaren van morele aard kun
nen dus gevoeglijk overboord worden ge
worpen en dat gebeurt dan ook thans
allerwege met Franse zwier!
Diplomatiek gesproken ligt de onmid
dellijke winst, die Frankrijk van een
betere verstandhouding met de Sovjet
unie zou mogen verwachten, wel voor de
hand. De diplomatie van generaal De
Gaulle heeft op vrijwel alle fronten ge
faald. Van zyn Frans-Amerikaans-En
gels directorium in de NAVO is niets
terecht gekomen; de relaties met Wash
ington zyn zelden zo gespannen geweest
als nu en in de Verenigde Naties staat
Frankrijk een vernederende nederlaag te
wachten, wanneer daar nu de Algerijnse
oorlog ter tafel zal worden gebracht. En
de ontknoping van een Amerikaans-
Russische dialoog van de conferentie van
Genève heeft voor Parijs de deur nog
wel dicht gedaan. De verleiding is dus
groot voor al die teleurstellingen nu
compensatie bij de Russen te zoeken, die
Frankrijk dus blijkbaar wel als een vol
wassen mogendheid willen beschouwen
en behandelen
Er blijft natuurlijk niettemin een licht
risico aan de politiek in deze richting
verbonden, het risico namelyk dat Rus
land het roer weer radicaal zou wenden,
zodra Frankrijk in deze rol van spel
breker eens niet meer nodig zou zijn.
Zelfoverschatting en naïviteit gaan al
tijd hand aan hand. En inderdaad is het
enigszins naïef te veronderstellen, dat
Rusland nu bereid zou zyn Frankrijk
definitief te verheffen op het voetstuk
van de nationale glorie en grandeur, dat
voetstuk waarop het zich uit eigen
krachten nu zo duidelijk niet meer weet
te handhaven.
Advertentie
V I R G IS IA NO. 1
CIGARETTES
Commando-wisseling
Maritieme Middelen
Vrijdagochtend a.s. om elf uur zal dv.
kapitein ter zee A. H. W. von Freyta^-
Drabbe op het exercitie terrein van de
Marinekazerne te Amsterdam zijn
functies van Commandant Maritieme
middelen Amsterdam en Commandant
van de Marinekazerne aldaar overdra
gen aan de kapitein ter zee H. C. van
de Stadt. voorheen eerste officier van
Hr. Ms. vliegkampschip Karei Door
man.
Kapitein ter zee Von Freytag Drabbe
zal op 20 oktober as. de dienst met
pensioen verlaten.
