Vrees voor inflatie en Duitse
aankopen stimuleren de beurzen
ZUINIGHEIDSTRIOMPH VAN
CITROËN
PANHARD
Keuze wordt steeds moeilijker
Vrijere loonvorming krijgt van
de Tweede Kamer thans een kans
Opgericht 1 maart 1860
Zaterdag 18 juli 1959
Derde blad no. 2a <-3
Welvaartspeil en concurrentiepositie
(Van onze financiële medewerker)
Er is ongetwijfeld een zekere overeenstemming tussen de situatie, waarin de
V.S., met een staking in de staalbedrijven, zich bevinden en die, welke in ons
land is ontstaan door het verzet .tegen de regeringsvoorstellen inzake de ophef
fing van subsidies, de verhoging van de huren en de loonsverhogingen. Regering,
werkgevers en werknemers zijn het er over eens dat de welvaart zoveel mogelijk
aan alle groepen van de bevolking ten goede moet komen, dat te dien einde
inflatie moet worden vermeden en dat daarom loonsverhogingen in een grotere
produktiviteit hun pendant moeten vinden. Het verschil loopt hierover, dat vol
gens de één een loonsverhoging nog door een grotere produktiviteit moet worden
gemotiveerd, volgens de ander reeds een zodanige vergroting van de produktiviteit
is tot stand gekomen, dat de lonen daarbij zijn achtergebleven en een loonsver
hoging op dit moment niet anders is dan een rechttrekken van scheef getrokken
verhoudingen.
Zowel in de V.S., als in ons land kan
men over dit vraagstuk brede beschou
wingen aantreffen van economen, zo
mede van vertegenwoordigers van werk.
gevers en werknemers en het zou een
illusie zijn te menen, dat het tussen
deze groepen ooit tot volkomen over
eenstemming zal komen, zodat de op
lossing van de moeilijkheden, waarin
men zich thans bevindt, tenslotte weer
in het een of ander compromis zal moe
ten worden gevonden.
Het gaat hier uiteraard niet slechts
om de belangen van bepaalde groepen,
laat ons zeggen van werkgevers en
werknemers, maar in bredere zin om
de welvaartsbelangen van de gehele
bevolking, welke immers van de econo
mische en monetaire ontwikkeling van
een land afhankelijk zijn.
De Amerikaanse regering staat daar
om wel voor een uiterst moeilijk pro
bleem, als zij geconfronteerd wordt met
de meningsverschillen tussen de leiders
van de staal ondernemingen en die van
de staalwerkers, omdat de recente ont
wikkeling van de Amerikaanse economie
reeds monetaire moeilijkheden heeft
doen ontstaan. Op de voortgaande af
vloeiing van goud uit de V.S. hebben
we reeds meer dan eens gewezen, een
ander verschijnsel, dat zorgen baart,
namelijk de stijgende rente, is de vorige
week geaccentueerd doordat de regering
is overgegaan tot de uitgifte van 2
miljard eenjarige schatkistbiljetten
tegen een rente van 4 3/3%, een per
centage dat sedert 1921 niet is voorge
komen.
Hoewel de kosten van levensonder
houd in de V.S. gedurende het laatste
jaar niet noemenswaard zijn gestegen,
geeft men zich er rekenschap van,
dat een stijgende rente en verhoogde
lonen tenslotte ook op die kosten van
invloed zullen zijn en dat de concur
rentiepositie van de V.S. daardoor zal
worden verzwakt.
De Amerikaanse staalindustrie is een
van de steunpunten van de Amerikaan
se economie en na de oorlog heeft zij
als gevolg van de verwoestingen in
Europa aangericht, in de wereld een
dominerende positie kunnen innemen.
Gedurende de laatste jaren echter heeft
ons werelddeel zich ook op het gebied
van de staalindustrie krachtig hersteld,
zodat er thans op kan worden gewezen,
dat Amerika in 1958 minder dan de helft
staalprodukten exporteerde dan in 1957,
maar dat tegelijkertijd de import met
50% toenam. Dit wijst erop, dat de
concurrentiepositie van de V.S. tegen
over Europa is verzwakt.
Tot voor kort bestond ze nog altijd,
ondanks de hoge lonen, welke aan
Amerikaanse arbeiders moeten worden
betaald. De OEES heeft* onlangs becij
ferd, dat bijv. in 1950 de Amerikaanse
werkgevers in de automobielindustrie
8.42 aan lonen betaalden tegenover de
Britse collega's 1 2.80). Maar de
produktie per Amerikaanse arbeider was
4.7 maal zo hoog als die van de Britse,
zodat de arbeidskosten per eenheid
produkt 2.02 bedroegen tegen 1
2.80) in Engeland. Inclusief kapitaal
kosten en winstopslag kwamen de kos
ten per eenheid in de V.S. op 2.47 uit,
tegen 2.80 in Engeland en de Ameri
kaanse automobielindustrie was dus
over het algemeen concurrerender dan
die van het Vereenigd Koninkrijk, aan
gezien. voor zover de eindprijzen ge
baseerd zijn op de netto-kosten, een
importeur in een derde land in de V.S.
voor 2.47 een artikel kon kopen, dat
1 2.80) zou hebben gekost, indien
het in Groot-Brittannië werd aange
schaft.
Europa heeft gedurende de laatste
jaren echter ook veel aan produktivi-
teitsvergroting gedaan en de bevoor
rechte positie van de V.S. is daardoor
uiteraard aangetast. En het is begrijpe
lijk, dat men in de kringen van de
staalfabrikanten een verdere verzwak
king van die positie tegenover Europa
tracht te voorkomen. De president van
de U.S. Steel Corporation. Roger Blough
volgens wie de arbeidskosten in de
staalindustrie de laatste 17 jaar met
gemiddeld 7.6% en de produktiviteit
slechts met gemiddeld 2.6% per jaar
7'in gestegen, is van mening, dat een
cent loonsverhoging de staalindustrie
jaarlijks op een meerdere uitgaaf van
s 30 miljoen komt te staan. De werk
nemers van hun kant achten dit geen
bezwaar, omdat een groot deel van dit
bedrag via de zakken van de werk
nemers weer aan de afzet van automo-
b'elen, koelkasten, televisietoestellen,
etc. ten goede zal komen, waartegen
over Blough dan weer wijst op het feit,
cat de dollar thans nog slechts de helft
v n zijn oorspronkelijke waarde heeft.
Uit het bovenstaande wordt wel dui-
dcijk, dat het probeem, waarvoor men
in de V.S. staat, niet uitsuitend door
de belangen van werkgevers en werk
nemers wordt beheerstt, maar dat de
positie van de gehele Amerikaanse
economie, ook tegenover het buiten
land, er mee gemoeid is. En ook in
ons land, dat gedurende de laatste
jaren op de wereldmarkten een ster
kere concurrentiepositie heeft kunnen
innemen, is he* in de eerste plaats
om de handhaving van die positie te
doen.
Maar ook is het, gelet op de ginds en
hier bestaande machtsverhoudingen,
duidelijk, dat velen een hervatting van
het inflatieproces, in weerwil van de
pogingen van de regeringen om het
tegen te gaan, onafwendbaar achten en
bij de belegging van kapitalen daarmee
rekening houden. Men ziet dit zeer
s:erk bij de Amerikaanse beleggings
instituten, die tezamen in 1949 nog voor
slechts 12.4 in de beurswaarde van
alle genoteerde aandelen deel hadden,
maar dit aandeel in 1958 tot 16.% heb
ben opgevoerd 46 miljard bfl een
totale waarde van 276 miljard). En
dat ze tot dusver niet op het verkeerde
paard hebben gewed, blijkt uit de stij
ging van het Dow-Jonesgemiddelde
voor industriële aandelen, dat in be
doelde periode van 200 tot 583 is ge
stegen.
De inflatieverwachting is dan ook de
voornaamste reden, waarom de Ameri
kaanse beurs zich van stakingen weinig
aantrekt. Zij speelt zonder twijfel ook
aan de West-Duitse beurzen en ten
onzent een gewichtige rol. Evenals men
in de V.S., wegens de exorbitante koers
stijging van de eigen fondsen, het oog
op buitenlandse aandelen heeft gericht,
oriënteren ook de Duitse beleggers zich
meer en meer op buitenlandse beurzen.
In het eerste kwartaal hebben de
Duitse effectenaankopen op buiten
landse beurzen meer dan DM 370 mil
joen bedragen, dat is zelfs meer dan
die van de V.S. en nadat men vooral op
internationale waarden gecharmeerd
was, heeft men van Duitse zijde ook de
Nederlandse bankaandelen en die van
onze machinefabrieken in zijn aan
kopen betrokken, waaraan de recente
koersstijging voor die waarden groten
deels moet worden toegeschreven.
Voor de Nederlandse beleggers wordt
de fondsenkeuze daardoor steeds
moeilijker, al kan gelukkig worden
gezegd, dat over het algemeen het
koersniveau van onze aandelen in
verhouding tot balanspositie resul
taten en dividenden nog heel wat
bescheidener is dan in de V.S en
West-Duitsland. Om van de koersstij
ging op de Duitse beurzen een paar
voorbeelden te noemen: aandelen
Daimler Renz zjjn sinds einde 1958
van 954 tot 1760 gestegen, die van
Feldmuhle Papier van 580 tot 1150,
die van de Deutsche Bank van 340
tot 475.
Intussen is de kapitaalmarkt in Zwit
serland en West-Duitsland de laatste
tijd iets krapper geworden. Ten onzent
kan men o.m. in de koersdaling tot
97%% van de jongste 4%% staatslening,
die 98 1/4 is uitgegeven, een aandui
ding zien voor een lichte stijging van
de rente, ondanks het feit, dat het
saldo-tegoed bij de Bondsspaarbanken
in de eerste helft van dit jaar met
rond honderd miljoen gulden meer is
toegenomen dan in die periode van het
vorige jaar en dat bij grotere particu
liere bestedingen.
Het blijkt ons wel goed te gaan, hier
in Nederland!
Val van 12 meter en toch
ongedeerd
Een 21-jarige inwoner van Apeldoorn
is gisteren als door een wonder aan de
dood ontsnapt. Toen hij op het dak van
het perceel Wal tersingel 48 bezig was
dakpannen te leggen rond een pas ge
metselde schoorsteen, gleed plotseling
zijn voet uit, met het gevolg, dat hij
van een hoogte van ongeveer 12 meter
tuimelde. De val werd gebroken door
een brede dakrand, waar hij dwars
doorheen viel. Een ambulancewagen
bracht de man over naar het Juliana-
ziekenhuis. waar bij een onderzoek
bleek, dat hij geen noemenswaardig let
sel had opgelopen.
Advertentie
Ondanks de bergen was het gemiddelde van
Maus Gatsonides I op 16,5.
EN
Algemeen klassement
van de Mobil Economy
Run 1959, gereden over
2201,5 KM van Luik,
door de Alpen naar
Biarritz
1 Dyna Panhard
2 Citroen ID 19
3 Citroen ID 19
4 Dyna Panhard
5 Citroen ID 19
6 Citroen ID 19
7 Dyna Panhard
8 Citroën ID 19
9 Citroën ID 19
10 Wolseley
Toch was er grote con
currentie in deze strijd.
54 Wagens zijn gestart.
Hieronder waren 24 ty
pen, verdeeld over 16
verschillende merken.
1 op 21,2 1 op 16.5
Jaarbeursmanifestaties
Dit najaar worden in de Jaarbeursge
bouwen te Utrecht verscheidene belang
rijke commerciële manifestaties gehou
den. De voorbereidingen daartoe zijn
thans in volle gang.
De Najaarsbeurs. die van maandag 7
tot en met zaterdag 12 september zal
plaatshebben, opent de reeks. Aan deze
beurs, die uitsluitend aan gebruiksgoe
deren gewijd zal zijn, zullen firma's uit
23 landen deelnemen.
Na de derde tentoonstelling „Het In
strument voor Wetenschap en Bedrijf",
die van 23 tot en met 30 september in
het Jaarbeursgebouw op het Vredenburg
wordt georganiseerd, wordt van maan
dag 12 tot en met dinsdag 20 oktober de
.Maohevo '59" gehouden, een vakbeurs
voor machines, apparaten en instru
menten ten behoeve van de chemische,
farmaceutische, voedings- en genotmid
delen- en zuivelindustrie.
De zevende Vakbeurs voor Meubelen
en Woningtextiel zal van maandag 2
tot en met zaterdag 7 november in de
Jaarbeursgebouwen plaatsvinden.
Padvinders in lange broek
(Speciale berichtgeving)
De .Nederlandse Padvinders Vereni
ging" overweegt om in aansluiting op
de regeling dat kouwelijk aangelegde
padvinders in de regel een lange don
kerblauwe broek mogen dragen, voor
leiders (hopmannen» en commissarissen
een algemene regeling te treffen. Om
medische, estetische en representatieve
redenen wil men padvinders van 18
jaar en ouder toestemming verlenen
zowel 's zomers als 's winters bij hun
uniform een lange broek te dragen.
Terwijl oudere heren, aangestoken
door anderen in padvindersuniform,
allengs de „stap in de korte broek" dur
ven wagen, zouden de leiders en com
missarissen nu dus weer naar de lange
broek terugkeren.
De ..Katholieke Verkenners Beweging"
deelde desgevraagd mede „aan een der
gelijke regeling nog niet toe te zijn".
NIEUWE UITGAVEN
In de beeldencyclopedie van de uitge
verij Artl In Alkmaar zijn wederom enke
le rijk geïllustreerde standaardwerkjes
verschenen
no. 35: Muziekgeschiedenis, deel II. van
af 1800 tot heden. J. H W. Kool.
no. 37: Klassiek en modern ballet René
no. 38: Nationale balletten. René Frank,
no. 39: Johann Sebastian Bach. A. C. Vos.
In de Wereldboog-pocketserie van de
Wereld-Bibliotheek te Amsterdam zijn
verschenen
Grote filosofieën en de huidige mens.
zes voordrachten door dr. Kwee Swan
Liat, dr. G. H. van Sender*. G. H. Streur-
man, prof dr. L. Flam H. G. Goverts
en prof. dr. C. A. Mennlcke.
„Mijn man gaat uit" van Mart Janssonius
„Een wijk in Florence", van de Italiaan
se auteur Vasco Pratolinl.
Minister Luns sprak in Bern met
Petitpierre
De Nederlandse minister van Bui
tenlandse Zaken, mr. J. Luns, heeft
gisteren in Bern met zijn Zwitserse
college PetHpierre gesproken over de
kwestie van de E.E-G. en de kleine
vrijhandelszone.
Minister Luns. die in Zwitserland is
voor de bijeenkomst van de Economi
sche en Sociale Raad van de V-N., was
door zijn Zwitserse collega voor dit on
derhoud uitgenodigd.
Na afloop wilde Petitpierre geen bij
zonderheden over dit onderhoud be
kendmaken.
Minister Luns heeft na de conferen
tie in de Nederlandse ambassade in
Bern geluncht.
In het Palace-hotel te Noordwijk
vond de verkiezing van Miss-
Noordwijk plaats. Het was een ge
zellige avond, waarop mej. Norma
van den Put, een 18-jarige manne
quin uit Hilversum, de titel ver
wierf. Mej. Mimi Methorst,, een
19-jarig meisje uit Eindhoven werd
tweede. Miss Noordwijk zal op
1 augustus in Tilburg meedingen
naar de titel Miss Benelux, terwijl
mej. Methorst in lstanboel mee
gaat dingen naar de titel Miss
d'Elegance. Op de foto ontvangt
Miss Noordwijk de beker. Rechts
staat Mimi Methorst.
(Foto Admiraal)
Herdenking eerste vrije
State nvergadering
De herdenking van de op 19 juli 1572
gehouden eerste vrije Statenvergade
ring, tijdens welke belangrijke bijeen
komst in feite de Nederlandse natie
werd gegrondvest, heeft gisteravond in
de Grote Kerk van Dordrecht weer een
stijlvol begin gekregen. Prof. dr. Ge-
sina J. H. van der Molen, hoogleraar te
Amsterdam, schetste de geschiedkun-
tenvergadering en vroeg tevens aan
dacht voor de boodschap, die dit his
torische feit heeft voor onze tijd.
De burgemeester van Dordrecht, mr.
J. A. H. J. van der Dusseen, opende de
bijeenkomst in de Grote Kerk met een
inleidend woord. Hij zeide. dat men in
Dordrecht de herdenking van de eerste
♦rije Statenvergadering wil koppelen
aan het leven van vandaag.
Na de bijeenkomst werd een massaal I ik behalve fascist, in de eerste
Direct voordeel van betere produktiviteit
(Van onze parlementaire redacteur)
Rekening houdend met de looncom-
pensatie van 2.5 voor de huurverho
ging per 1 april 1960 kunnen nu per be
drijfstak of onderneming direct onder
handelingen worden geopend tussen
werkgevers en werknemers over een
eventuele verdere loonsverhoging, als
die mogelijk is zonder prijsstijging als
gevolg. De vrijere loonvorming krijgt dus
een kans, hetgeen betekent dat in de
loop der jaren voor werknemers, die
werken in een industrie, welke finan
cieel goed gaat, de loonsverhoging meer
kan bedragen dan die met een algemene
loonronde, waarbij rekening moet wor
den gehouden met financieel zwakke be
drijven.
Het bezwaar van de PvdA is, dat daar
door de arbeiders in zwakke bedrijven
niet evenredig in de stijgende welvaart
zullen delen, maar achterblijven. De ene
groep gaat vooruit, de andere blijft ach
ter.
Geen noodzaak
Daartegenover heeft minister De Pous
aangevoerd dat bij algemene loonron-
den, in zwakke bedrijven de prijzen zou
den moeten worden verhoogd om de ho
gere lonen te kunnen betalen. Dan wor
den de produkten duurder en dat leidt
tot inkrimping van de werkgelegenheid.
De vrijere loonvorming wil de zwakke
bedrijfstakken niet de noodzaak opleg
gen loonsverhogingen te betalen, die zij
niet kunnen opbrengen. Er ontstaan dan
loonverschillen, waardoor de arbeiders
wegtrekken naar bedrijfstakken die be
ter betalen, omdat zij volgens moderne
methoden werken.
Overigens moet men volgens minister
De Pous het achterblijven van bepaalde
bedrijfstakken altijd in betrekkelijke zin
verstaan. In een uitdijende economie
treedt geen inkrimping van de bedrijfs
takken op. doch zij dijen minder uit dan
de andere. Bovendien wordt het achter
blijven nog getemperd doordat de alge
mene welvaartsstijging ook naar de
zwakke bedrijfstakken doorspoelt.
Direct delen
Het voordeel van de vrijere loonvor
ming tegenover algemene loonronden is,
dat de werknemers direct delen in de
gunstige resultaten van de zich snel
ontwikkelende bedrijfstakken. Daardoor
ontvangen zij direct het resultaat van
hun inspanningen, maar ook van andere
verbeteringen in organisatie en effi-
défilé voor de vrijheid" gehouden.
Vrijwel alle Dordtse organisaties en
verenigingen namen er aan deel. Tot
slot van de avond werd een groot vuur-
dig« betekenis ven de eerste vrije Sta* 1 weris afgestoken in hot Want&park.
Mussolini beklaagde zich over
Duitse chantage
Mussolini "heeft na de door Italië ge
vraagde wapenstilstand in 1943 lang
geaarzeld alvorens de „Italiaanse sociale
republiek" te stichten, aldus verklaart
Vittorio Mussolini, zoon van de Duce, in
de gedenkschriften die hij in het
Milaanse weekblad „Gente" publiceert.
Vittorio vertelt hoe zijn vader kort na
zijn sensationele bevrijding door Otto
Skorzeny hem op het hoofdkwartier van
Hitier toevertrouwde: „De Duitsers ple
gen zonder meer chantage. Als ik geen
fascistische republiek wil scheppen en
geen leger dat de strijd aan hun zijde
hervat wil organiseren, zal Italië als
Polen worden behandeld. Zij hebben
mij gezegd, dat hun vliegtuigen en
tanks klaar staan om de wereld een
nieuw verschrikkelijk voorbeeld te
tonen".
Op uitlatingen van zijn zoon, dat
Italië Duitsland had verraden door zich
uit de strijd terug te trekken, ant
woordde de Duce: „Wat je zegt is waar.
Maar je redeneert als een fascist, terwijl
plaats
staatsman en Italiaan moet zijn Je
weet het. ik ben voor een wettige gang
van zaken. Het lijkt me onmogelijk me
tegenover de Koning te plaatsen, die ik
twintig jaar lang hefo gecHet>d".
ciency, kortom van de vruchten der
technische ontwikkeling. Bovendien ver
wacht de minister van Economische Za
ken van de vrijere loonvorming het in
schakelen van sluimerende produktivi-
teitsreserves, d.w.z. dat men, door zich
extra in tespanneh, ook weer in staat is
de inhoud van zijn loonzakje te vergro
ten.
Minister Van Rooy waarschuwde gis
teren nog eens dat als de loonstijging
door de vrijere loonvorming te snel gaat.
er gevaar voor de waarde van de gulden
ontstaat. Dan gaan de prijzen stijgen.
De voorschriften voor de vrijere loon
vorming worden daarom zo opgesteld
dat de start niet te snel gaat. Van di
verse kanten is in de Kamer beroep ge
daan op het bedrijfsleven in de onder
handelingen matiging te betrachten op
dat de vrijere loonvorming met het oog
op de toekomst en de voordelen voor de
arbeiders een succes wordt.
Haagse weduwe krijgt f 6000
van Raad van Arbeid
Werkgever plakte slechts
korte tijd zegels
Dezer dagen zal een Haagse dame, die
al tien jaar weduwe is. een uitkering
van f. 6.000 van de Raad van Arbeid
in ontvangst kunnen nemen. De
weduwe wier man al bijna 10 jaar
geleden is gestorven, herinnerde zich
dezer dagen, dat korte tijd voor haar
huwelijk door haar werkgever rente-
zegels waren geplakt. Sedert meer
dan 30 jaar had zjj geen aandacht
meer aan haar rentekaart geschon
ken en mede daardoor had zij ver
zuimd direct na het overlijden van
haar echtgenoot op grond van
haar verzekering, krachtens de Inva
liditeitswet, wezenrente ten behoeve
van haar 5 kinderen aan te vragen.
Haar echtgenoot was nimmer in het
bezit van een rentekaart geweest. Thans
blijkt, dat de weduwe niettemin nog
aanspraak kan maken op een uitkering
van ruim f. 6.000. Verder zal zij ook nog
wezenrente en kinderbijslag ontvangen,
tenminste totdat haar jongste kind 16
jaar is geworden. De voorzitter van de
Raad van Arbeid te 's-Gravenhage
merkt hier bij op, dat dit voorbeeld be
wijst, dat het goed is. indien degenen,
die in soortgelijke omstandigheden ver
keren zich wenden tot de Raad van
Arbeid, waar zij zijn ingeschreven of
indien hun dat niet bekend is, tot de
Raad van Arbeid van de plaats hunner
inwoning.
Nog steeds zijn velen niet voldoende
op de hoogle van de voordelen, welke
verbonden zijn aan het bezit van een
rentekaart. Herhaaldelijk komt het
voor, dat men meent, dat bij overlijden
van de vader voor zijn kinderen be
neden 16 jaar slechts dan recht op
wezenrente bestaat, indien de vader
een rentekaart had.
Ook aan de rentekaart van de niet-
overleden moeder kan in zulk een
geval echter vaak recht op wezenrente
ontleend worden, zelfs indien zij na
haar huwelijk de premie-betaling niet
voortzette: mits althans op de datum
van het overlijden van haar echtge
noot tenminste 40 zegels waren ge
plakt.
Prins Bernhard in Rtivcüo
Prins Bernhard is gisteren met zijn
auto in Ravello aangekomen, waar don
derdag Koningin Juliana en de Prinses
sen Beatrix en Irene arriveerden voor
een vakantie van een maand. De Prin
sessen hebben een groot deel van de dag
doorgebracht met een tocht in een mo
torboot langs de kust van de Golf van
Saierno.
evt f 134000 voor eew
regionaal woonwagen
kawpCvóót a-swinfor?)
voov velev» begin! weor
eevi (weweratevtcte) yrd-
tiq® vakantie
Pcrreiv voo*', V;. r
aC;
iviVoovscV.okyih
riq bizij weLl
denceatfuw ie st
Wamortdkeejt vim.iv
concert van Out Jl Swïi'iv
Coli&je («w tengere»)
in 51 adsge taor zaat
wewleM ruim bortderd
tl^&.viipkvTwè's uityreikt
