ELATH» troef
van Israël tegen
van Suezkanaal
Egypte's blokkade
VRIJ IN HET LEVEN STAAN]
IN DE ZOMERMAANDEN DRAAIT
ZWEDEN OP HALVE KRACHT....
Binnen vijf jaren zal aantal inwoners tot
vijftienduizend gegroeid zijnzo verwacht men
Onbewoond, maar zeer
rijk achterland
WOORD
VAN
BEZINNING
Niet alleen een groot aantal bedrijvenmaar
zelfs hele steden komen stil te liggen
VARIA
Het begint al in eind april
Zelfs (le reisbureaus
kunnen met vakantie
Zaterdag 27 Juni 1959
Elath's smalle kuststrook aan de Rode Zee
(Van onze correspondente in Israël)
Het Deense vrachtschip de „Inger Toft" was gedurende de afge
lopen maanden het derde schip, dat zijn aan boord bevindende
Israëlische lading niet door het Suezkanaal mocht vervoeren. Kolonel
Nasser heeft besloten de economische blokkade tegenover Israël te
verscherpen in een periode, dat Israëls nieuwe vriendschapsbanden
met nieuwe handelspartners in Afrika en Azië grote economische
perspectieven openden. Het tijdstip voor een verscherping der blok
kade heeft Egypte met trefzekerheid en politieke intuïtie gekozen.
Sedert de Egyptisch-Israëlische Sinaï-oorlog van 1956, heeft Egypte
de doorvaart van Israëlische goederen door het Suezkanaal oog
luikend toegestaan. Blijkbaar achtte kolonel Nasser het politieke tijd
stip nu gunstig aangezien geen der grootmogendheden Nasser door
een berisping in de armen van Rusland zou willen drijven.
geb-woestijn, die 57 procent van Is
raëls totale oppervlakte in beslag
neemt en waar slechts 0.7 procent van
de totale bevolking woont. Zonder de
kolonisatie van de Negeb, zijn de kos
ten van een spoorlijn tussen Israëls
woestijnhoofdstad Beersjeba en het 237
km verwijderde Elath niet lonend. Zon
der de spoorverbinding met Elaths
achterland, blijven de ontwikkelings
mogelijkheden voor Elaths haven ech
ter gering.
De Negeb is waarschijnlijk het enige
gebied ter wereld, waar bodemschatten
zoals bromide, chlorine, magnesium,
fosfaten en potas in grote kwantiteiten
gezamenlijk voorkomen. De exploitatie
is zonder kolonisatie van de Negeb
onmogelijk, de industrialisatie zonder
de bewuste spoorlijn tevens niet lo
nend. De vicieuze cirkel rondom Elath
scheen eindeloos gecompliceerd om zijn
eigen as te blijven draaien. Egypte's
hernieuwde blokkade van het Suez
kanaal heeft de regering doen beslui
ten, die cirkel te doorbreken en als
uitgangspunt aan te nemen, dat won
deren in de toekomst niet onmogelijk
zyn.
Sedert de Sinaï-oorlog van 1956 ont
wikkelde Israëls zuidelijkst gelegen ko
lonisatie-punt aan de Rode Zee, Elath,
zich van een slaperige militaire voor
post tot een havenstadje met ruim zes
duizend inwoners. Slechts tien kilo
meter grondgebied bezit Israël aan de
oever van de Rode Zee. Dit is echter
voldoende om tezamen met Jordanië,
Saoedi-Arablë en Egypte een directe
zeeweg naar de Atlantische en Indi
sche Oceaan te bezitten. Akaba, Jorda-
nië's havenplaatsje aan de Rode Zee
ligt op ruim een halve kilometer af
stand van Elath vandaan aan de baai,
welke de Israëliërs met chauvinistische
trots de Baai van Elath noemen.
Elaths haven kan sedert kort tege
lijkertijd twee schepen van resp. drie
duizend vijfhonderd ton en zeven
duizendvijf honderd ton bedienen. De in
allerijl na de Sinaï-oorlog aangelegde
olie-pijplijn van acht cm, welke de olie
van Elath naar Beersjeba en vandaar
uit naar de olie-raffinaderijen van
Htifa oppompt, zal binnenkort door
een 16 cm pijplijn vervangen worden.
Vanaf 1956 heeft men ruim 50 miljoen
Israëlische ponden (een Israëlisch
pond is 2,10 gulden) in Elath geïnves
teerd. Het onlangs door het parlement
goedgekeurde vijfjarenplan voor Elath
slaat alle tot dusverre goedgekeurde
ontwikkelingsplannen.
Desondanks heeft Ben Goerion in de
afgelopen weken zowel sterke diploma
tieke als politieke druk uitgeoefend
teneinde de Egyptische economische
blokkade te doorbreken. Hij heeft zelfs
op tegenacties gezinspeeld, welke ver
strekkende militaire gevolgen kunnen
hebben.
Gaat het hier om een politiek steek
spel als onderdeel van het Egyptisch-
Israëlische dispuut of heeft de Suez-
kanaal-blokkade voor Israël grote na
delige gevolgen zowel op politiek als
economisch gebied?
Vicieuze cirkel
De haven van Elath is nog niet in
staat van Haifa die goederen over te
nemen, welke via het Suez-kanaal naar
de Afro-Aziatische wereld onder neu
trale vlag vervoerd kunnen worden. De
blokkade torpedeert derhalve menig
handelsproject voor Israël. De greep
van een algemene Arabische econo
mische blokkade is opnieuw benau
wend sterk. Dankzij de hernieuwde eco
nomische blokkade, zal Elath echte]
zonder twijfel in verbazingwekkend
tempo als Israëls troef tegen Egypte
uitgespeeld worden.
Elaths bestaan is mede afhankelijk
van zUn verbinding mei hel noorden:
en door het ontbreken van de haven
belastingen in Egypte, ook een goed
koper traject naar Japan. De „vloot"
van vrachtwagens verhoogt de ont
wikkelingsmogelijkheden van Elath.
Het aantal in vaste dienst werkende
havenarbeiders is sedert de blokkade
van tachtig tot honderd verhoogd. Drie
kwart miljoen pond kosten de nieuwe
haven-installaties, die binnen een jaar
in bedrijf zullen komen. Een nieuwe
steiger voor schepen van twaalfdui
zend ton capaciteit is in aanbouw. Bin
nen vijf jaren hoopt men het inwoner
tal in Elath tot vijftienduizend zielen
op te voeren.
„Neemt de regering niet al te grote
risico's? Uiteindelijk kunnen Saoedi-
Arabië of Egypte gemakkelijk de vrije
doorvaart van Israëlische schepen door
de Rode Zee verhinderen", vroegen wij
een hooggeplaatste regeringsambte
naar.
„Dat is dan oorlog", luidde prompt
het antwoord. „Maar sinds wanneer
beschouwt u eigenlijk Elath als Israëls
grote troef tegenover Egypte?" hielden
wij vol. „Sedert gisteren", kwam even
prompt en lakoniek het antwoord. En
daarmede gaf deze Israëliër te kennen,
dat de politieke slag om het Suez
kanaal Israël deed besluiten in Elath
binnen afzienbare tijd het schijnbaar
onmogelijke te bereiken.
EEN bekend Nederlands
schrijfster vertelt ergens,
dat de schrik van haar
kinderjaren het alziend oog van
God is geweest. De gedachte
overal bespied te worden was
haar onverdraaglijk. Deze jeugd
ervaring is waarschijnlijk het
gevolg geweest van een benepen
en bekrompen z.g. christelijke
opvoeding. Maar al te veel wordt
er geschermd met het argu
ment: God ziet alles, dus je
moet heel braaf zijn. In dit
soort opvoeding wordt God ge
degradeerd tot een hoger soort
politiewezen, die over geheime
middelen beschikt om een
vertrouwend doet opzien naar
zijn hemelse Vader.
Hoeveel mensen leven er niet
met het benauwende gevoel on
begrepen te zijn in dit leven,
worden niet geremd in hun ver
houding tot de medemens, om
dat ze niet vrijstaan tegenover
daar aanleiding toe gegeven
hebben. Toch is het waarachtige
geloof voor de mens een bevrij
ding. Wanneer we werkelijk
ernst maken met de waarheid,
dat God in Jezus Chrustus de
zonde der wereld weggedragen
heeft, dan wordt het leven weer
blij. Jezus zegt: „Ik ben geko
men opdat ze leven hebben en
overvloed". Dat is de rijkdom
van het geloof. Daar is weer
ruimte en spontaneïteit.
Mensen, die in dit geloof le
ven, staan ook tegenover hun
medemens vrij.
Het samenleven van mensen
wordt maar al te veel bepaald
schuldige daad onmiddellijk te
signaleren. Deze krenterige op
vatting heeft het christendom
veel kwaad gedaan. Het kweekt
huichelaars of onverschilligen.
Wanneer de dichter om Psalm
139 bidt: doorgrond mij en ken
mijn hart, toets mij en ken
mijn gedachten, dan heeft dit
gebed als achtergrond een blijde
zekerheid en een diep geworteld
gevoel voor geborgenheid. De
dichter weet zich gekend en be
grepen, ook daar waar hy zich
zelf niet kent en begrijpt. In
zijn verhouding tot God wordt
hij niet beheerst door angst, en
het alziend oog van God achter
volgt hem niet, maar rust op
hem, hij wordt in het oog ge
houden. Een mens, die zo in het
leven staat, leeft uit een inner
lijke rust, die hem kinderlijk
Doorgrond mij, o God, en
ken mijn hart, toets mU
en ken mijn gedachten.
(Ps. 139 23).
zichzelf. Verborgen schuldge
voelens, verdrongen verlangens,
kwellen hen, en maken dat hun
leven nooit spontaan is.
In Psalm 139 beluisteren we
een echt kinderlijk geloof, dat
sterk is, in ongeschokt vertrou
wen op God, die alles van de
mens weet, begrijpt en vergeven
wil.
Er bestaat bij niet-christenen
vaak het misverstand, dat het
geloof remmend werkt op het
mens-zijn. Een ervaring, zoals
van de genoemde schrijfster kan
(Van onze correspondent in Stockholm)
Korter en goedkoper
De volgende prestatie werd afgelo
pen februari geleverd teneinde Japan
te tonen, dat indien een geregeld ver
voer gegarandeerd zou zijn. de aankoop
van fosfaten in Egypte niet nodig en
hetv ervoer van potas en fosfaten niet
door het Suezkanaal maar door Elath
sneller en goedkoper is. Een „vloot"
van vrachtwagens vervoerde meer dan
duizend ton potas van Sodom (aan de
Rode Zee) naar Elath. Iedere vracht
wagen met een capaciteit van 53 ton
werd in vijf minuten volgeladen. Het
vrachtschip had een drie dagen kortere
Soms heeft de mens geluk door kleine
oorzaken. Een inbreker in Londen
besloot zijn geluk eens te proberen
bij een grote bankinstelling. Tot zijn
grote verwondering behoefde hij he
lemaal niet de uiterste voorzichtig
heid te betrachten, want wat hij
ook deed, de alarminstallatie begon
niet te loeien. Zodoende kreeg hij
ruimschoots de tijd om een bedrag
van enkele tienduizenden guldens bij
elkaar te roven. Daarna vertrok hij
weer even kalm als hij gekomen was
en ook nu trad de alarminstallatie
niet in werking. De volgende mor
gen werd duidelijk waarom de sire
nes geen geluid gaven. Een vogel
had zyn nest op een vitaal punt in
de installatie gebouwd en daardoor
werd het contact! verbroken.
Het is vier uur 's ochtends. De ramen staan
wijd open. In volle teugen genieten wij van de
jonge dag, die ons reeds twee uur geleden zo lief
lijk heeft gewekt. Het is zomer. Volop zomer. Dat
is hier in het hoge noorden meer dan een jaar
getijde. Het is de tijd om weer in contact te
komen met de natuur en het is eigenlijk een zonde
om nu op een kantoor te zitten.
Het begint eigenlijk al op 30 april. Als de Nederlanders bij elkaar zijn om
de verjaardag van de Koningin te vieren, zetten alle Zweden, die in hun jeugd
eindexamen h.b.s. hebben gedaan, de witte muts op en gaan naar buiten, om
met alle andere ex-h.b.s.-ers het „Valborgsmassoafton"-vuur aan te steken. Het
is weer een van die vele Zweedse feesten, die een mengelmoes zijn van geloof
en bijgeloof en van oeroude tradities. Walborg of Walpurga heette een Duitse
abdis, die in 779 is overleden en later heilig werd verklaard. Haar geboortedag
1 mei, viel evenwel samen met de gevreesde nacht, waarop de heksen naar
hun verzamelplaats trokken. In Duitsland had men de „Hexentanzplatz" op de
Broeken, de hoogste berg van de Harz. In Zweden sprak men van de Blocksberg.
Om de boze geesten te weren, werden vuren ontstoken. En dit gebruik leeft
nog in Zweden voort. Bovendien verkleden alle jonge meisjes die thans geen
vervol/ing meer hebben te vrezen zich als heksen. Ze hebben een bezem
en een koffiekan bij zich, waarin zy geld ophalen en zy beloven, de gever gedu
rende het volgende jaar niet lastig te vallen.
De warmte komt plotseling. Maar door tal van
tradities is men op de komst van wat men dan
zomer noemt voorbereid. In Nederland denkt u
misschien aan Pasen - Hemelvaart - Pinksteren,
als over de etappes wordt gesproken, die naar de
zomer leiden. Al kent de Zweed óók deze kerke
lijke feesten, er zijn toch nog andere, niet te ver
waarlozen tradities, die vooral de maand mei
vlugger doen omgaan.
Bovendien worden de straten in mei
opgevrolijkt door alle hoogste klas-
sers. die op hun zwarte schoolmuts
de meest eigenaardige leuzen hebben
geborduurd. „Ben een kurk drijf
boven". Of „ik kan het noodlot niet
ontgaan". Of „roem schenkt moed",
en ga zo maar door. Het zijn de jon
gens en de meisjes, die hun schrifte
lijk examen hebben gedaan en nu nog
het monderlinge moeten afleggen al
vorens de witte pet te mogen opzetten.
Er is ook nog een geheime code, die
de wel-ingelichten vlug verklapt, hoe
veel tienen en hoeveel negens of ach
ten men heeft gehaald.
Hel mlddemaohteltfk
g van avond gloren en dageraad
door de vrees voor elkaar en
voor het oordeel, dat de ander
zal hebben. Dat brengt allerlei
spanningen en maakt het leven
saai en stroef.
Psalm 139 in zijn opgetogen
heid over Gods kennis van ons
leven neemt ook de vrees voor
elkander weg. Wat anderen van
ons zeggen wordt geheel onbe
langrijk tegen het licht van
Gods beschermende liefde.
Ons leven is geborgen en vei
lig in Gods hoede. Werkelijk vrij
in het leven staan die mensen,
die er gerust op zijn, dat God
hen in het oog houdt, zoals de
Vader uit de gelijkenis van de
verloren zoon.
D. H. OIJSBERS,
Jeugdpredikant te Leiden,
herv. pred. te Leimulden.
Maar niet alleen deze groep toont
een anders ongekende baldadigheid.
Ook de overig© scholieren doen er
aan mee. Het is buitengewoon hard
blokken geweest. Van kerstdag heeft
men zich haast geen pauze gegund.
Met nerveuze spanning heeft iedere
klas de schriftelijke proeven tegemoet
gezien. Deze zijn over geheel Zweden
haast hetzelfde en ieder opstel b.v,
moet worden opgestuurd aan het con
trolerend hoofdbestuur der scholen.
Ai deze spanning ls echter de twee
de helft van mei afgelopen, want be
gin juni beginnen de vakanties. Deze
duren dit jaar tot 81 augustus. Hel
zijn dus haast drie maanden!
Niet alleen de scholen sluiten. Ook
avond-cursussen, verenigingen, orga
nisaties en dergelijke beëindigen het
„lente-halfjaar" in mei. Dan worden
de bloemetjes buiten gezet, dan wordt
nog een lentefeest gegeven of op an
dere wijze aangetoond, dat men eerst
in september weer de draad wil op
nemen. Gedurende de zomer is men
nu eenmaal een ander mens.
Op deze wyze komen niet alleen
hele bedrijven, maar ook hele steden
stil te liggen! Als alle fabrieken ge
durende drie weken tegelijkertijd de
poorten sluiten, zoals nu het geval is,
is er ook voor de winkelier niets te
doen. Zelfs het reisbureau kan vakan
tie nemen. Er is toch niemand.
Moeilijkheden voor toerisf
Dat brengt natuurlijk moeilijkheden
voor de toerist mee. Er zijn echter ge
noeg oudere scholieren die gedurend©
een gedeelte van hun vakantie er iets
bij willen verdienen zodat het.zaakje
nog net loopt. Maar het ls een feit,
dat Kopenhagen juist 35 dancings en
andere vermaak-gelegenheden toe
stemming heeft gegeven om tot vijf
uur 's ochtends open te zijn, terwijl
men in Stockholm met moeite 23
(restaurants tot 1 uur geopend kan
ihouden!
Welke Zweed zou zich ook In juli
in een dancing willen zetten? Ieder
een is immers buiten. Een bezoek aan
de stad betekent das, geperste broek,
colbertjasje. Een bezoek aan de stad
betekent nagellak, poeder, kapper,
diepvries-eten. discipline in het ver
keer en het ben-in-dienst-m ask er.
Buiten echter ,waar nagenoeg ie
dere Zweed zijn huisje heeft, neem!
men er zijn gemak van. De vers uit 'I
water gehaalde vis wordt gezouten en
in boterhammen papier boven open
vuur geroosterd. Men haalt water uil
de pomp, laat het elektrische scheer-
toestei met opzet thuis om weer eens
lekker de kwast te gebruiken en
draagt shorts.
's Avonds wil men niet naar bed,
omdat de nachten zo mooi zfln. En
's ochtends is men al om 3 of 8 uur
aan de gang, omdat het in bed niet
uit te houden is. Zonde ook van die
mooi dag.
De een timmert aan zijn huisje, een
ander bouwt een radio-toestel, een
derde plukt aardbeien. Iedereen doet
dat, waar hy toevallig zin in heeft.
Maar hij doet het kalm. Er is tijd
genoeg. De dagen zfln immers zo
lang.
