Grote en kleine sterren flonkeren
op indrukwekkend Weens Festival
Schitterende reeks namen van
vermaarde artiestenmaar een
der grootste is Von Kara jan
DE GAULLE VOOR BEZOEK
NAAR ITALIË VERTROKKEN
Opnieuw voorzichtig optimisme
voor de confectie-industrie
Mislukte liet Suez-avontuur ten
dele door de onkunde van Eden?
Opgericht 1 maart 1860
Dinsdag 23 juni 1959
Derde blad no. 29776
(Van onze Weense correspondent)
Afgezien van de moeilijkheid om tijdens het Holland Festival de aandacht te
vragen voor de zogenaamde Weense „Festwochen", is een beschrijving van dit
Oostenrijkse monster-festival eenvoudig onbegonnen werk. Niet alleen wordt er
gedurende drie weken vrijwel iedere avond een andere opera opgevoerd, maar
tevens worden er in de twee concertgebouwen elke avond tezamen zes concerten
gegeven, namelijk in de twee grote en de vier kleine zalen van de Musikverein
en het Konzerthaus. Het wemelt van solisten, die op 't ogenblik nog in Wenen
vertoeven, zoals Menuhin, Backhaus, Mainardi of Schneiderhan, maar die spoedig
weer vertrekken en dan alle grote festivals afreizen. In de couloirs van de Weense
Opera hoort men geen zweem meer van het Oostenrijkse zangerige dialect omdat
Amerikaanse, Engelse, Franse en Italiaanse toeristen al maanden geleden de
duurste plaatsen hebben besteld en nu in groot avondtoilet en soms in een witte
smoking de loges en het parket vullen, terwijl het Weense stampubliek ontevreden
is omdat alle zitplaatsen zijn uitverkocht, behalve dan ten koste van idem
zoveel bjj de chef de reception van de drie of vier grootste en duurste hotels.
festival in de intieme en gemoedelijke
Weense paleizen, waar symfonieën van
Hay dn ten gehore worden gebracht in
een milieu en op een manier die men
verwant aan het stuk zelf moet noe
men. Men zou alomtegenwoordig moe
ten zijn om van al deze kostbaarheden
te kunnen genieten. In een van deze
zaaltjes werden onder leiding van de
bekende muziekpedagoog Ebenstein en
kele werken van Haydn zo authentiek
opgevoerd, dat men zich in de tijd van
Napoleon verplaatst voelde en dat
gebeurde zonder een enkele truc of
kunstgreep.
Ebenstein had het niet nodig om
evenals Münchinger de „Afscheid sym
fonie" van Haydn zonder elektrisch
licht en alleen in de schijn van kaarsen
uit te voeren, die een voor een werden
uitgedoofd door de stil wegsluipende
muzikanten. Na Ebenstein trad er in
hetzelfde zaaltje een ensemble van
Weense „Sangerknaben" op, die op on
navolgbare manier Haydn's kleine opera
..La Canterina' (de zangeres) opvoer
den. Het is onwaarschijnlijk over hoe
veel natuurlijk toneeltalent deze knapen
beschikken, die met hun dikke jongens
vingers toch gracieus gesticuleren en
met hun stemmen een toonhoogte en
een reinheid van klank bereiken, waar
om een rijpe zangeres hen zou kunnen
benijden.
Weense Opera is een
groot internationaal
centrum van muziek
Niet alleen het publiek in de opera is
internationaal, maar ook het ensemble,
dat nu tijdens het festival zijn typische
Weense kleur heeft verloren. Dagen
lang beheerst de Scala van Milaan nu
de Weense Opera, want Karajan bezit
de artistieke begaafdheid en de per
soonlijke charme om de beste Italiaan
se krachten aan te trekken, ook al zijn
de honoraria niet zo hoog als in de
Verenigde Staten, in Engeland, of de
Duitse Bondrepubliek. Afwisselend met
Karajan staat Molinari-Pradelli achter
de lessenaar om werken van Verdi en
Puccini te dirigeren, natuurlijk met de
beste krachten uit Italië: Di Stella.
Zampieri, Di Stefano, Tebaldi. Votti,
Simoniato, Fernandi, Gobbi en zoveel
anderen.
Daarnaast staan dan de werken van
Mozart en Wagner, waarvoor Oosten
rijkse en Duitse, soms Amerikaanse of
Scandinavische krachten worden ge-
engageerd: Schwarzkopf, Güden, Ma
deira, Seefried, London. Windgassen en
ver boven allen uit Birgit Nilsson, het
ongelofelijke fenomeen, dat zich tegen
over de algemeen bewonderde Renata
Tebaldi kan staande houden en dat nog
altijd boven het dreunende geluid van
het orkest hoorbaar is, terwijl een
Windgassen daaronder geheel bezwijkt.
Maar ondanks alle bezwaren van de
kritiek musiceert Karajan met gelijk
blijvende geluidssterkte. Hij begeleidt
niet meer, maar hij celebreert de opera's
als symfonieën. En men moet het, on
danks alle reserve, toegeven, dat het
meeslepend is. betoverend en adembe
nemend. Want hoe groot de eerste ster
ren ook mogen zijn, de grootste ster van
dit festival is en blijft Herbert von
Karajan, de man die de Weense opera
weer gemaakt heeft tot een van de
eerste internationale centra van muziek.
Kostbare parels
Dat is het kostbare en dure festival
met de grote sterren als een Renata
Tebaldi, die ostentatief in tegenstelling
met Meneghini Callas als lieveling van
het publiek wordt gehuldigd, met de
precieuze colliers en kostbare nerz-
capes, maar dan is er nog het kleinere
„Pawlatschen-theater"
Tenslotte zijn er nog de kleinste ster
ren. Zij treden niet op in de concert
zalen of in oude barokke paleizen, maar
in de buitenwijken van Wenen, in een
koffiehuis of een verouderd en verfom
faaid voorstad-theater. Daar wordt nu
nog toneel gespeeld als tweehonderd
jaar geleden, op een geïmproviseerd
toneel, dat wil zeggen op een gewone
planken vloer, die bestaat uit een paar
planken op schragen. In Oostenrijk noemt
men dit nog altijd Pawlatschen-theater,
afgeleid van het Tsjechische woord
.pavlac", dat niet anders betekent dan
balkon of planken vloer. Voor het hui
dige festival heeft men een stuk uit de
18de eeuw opgegraven, dat de „Furcht-
same" heet en dat- door Philip Hafner
werd geschreven. Het is een boertige
klucht, die veel overeenkomst vertoont
met het werk van Pieter Langendijk,
maar in Oostenrijk is dit genre vrucht
baar gebleven, omdat het werd voort
gezet door een man als Nestroy, van
wie nu „Der Zerrissene" tijdens 't Hol-
Reserve-officieren
bij „Operatie Walcheren"
Ruim 200 Nederlandse en Belgische
reserve-officieren hebben tijdens het
afgelopen weekeinde de „Operatie
Walcheren" uitgevoerd. Deze operatie
omvatte een excursie van Belgische
en Nederlandse reserve-officieren naar
de slagvelden en de landingsplaatsen
van de afgelopen wereldoorlog op
Walcheren.
Zaterdagavond heeft het gezelschap
te Middelburg een krans gelegd bij het
monument voor de gevallenen tijdens
de tweede wereldoorlog, op de Groen
markt vóór de Abdijgebouwen.
In de loop van zondag heeft men de
landingsplaatsen te Vlissingen en West-
kapelle bezocht, waar kolonel Danloy,
die 15 jaar geleden in Westkapelle land
de, een uiteenzetting gaf. Kapitein
Declerck, die eveneens by de invasie-
troepen was, gaf ook een uiteenzetting
van de landing. Bij het monument voor
de omgekomen geallieerde militairen
werden eveneens kransen gelegd. De
aalmoezenier, majoor Smits van Waes-
berge, sprak een herdenkingsrede uit.
In het Verenigingsgebouw te West
kapelle werden vervolgens de reserve
officieren door het gemeentebestuur
ontvangen. De officieren vervolgden
hun rondrit over de Walcheren met een
bezoek aan Domburg en Vrouwenpolder.
Bij deze excursie waren o.m. aanwezig
de commandant van het territoir Ant
werpen, generaal L. Bouhon, en de
territoriaal commandant Zuid-Neder
land. brigadegeneraal V. J. M. van
Arcken. Gisteren zijn de Belgische gas
ten naar België teruggekeerd.
Massaal gevecht tussen
families te Den Haag
(Van onze Haagse redactie)
Een familie uit de Tullinghstraat te
Den Haag kan een familie uit de nabij
gelegen Koningstraat niet zetten, en an
dersom. Reeds vele malen is het tot een
botsing gekomen. Maar de vete is nog
nooit zo massaal uitgevochten als gis
termiddag in de Tullinghstraat, toen
maar liefst 50 mensen zich intensief be
zig hielden met schoppen, slaan en zelfs
zwaaien met mesSen. Zij waren natuur
lijk niet allen leden van beide families,
maar er zijn bij zulke gelegenheden al
tijd lieden in de buurt, die hun sympa
thie voor een van de partijen met een
duidelijke daad willen stellen.
Weinigen zullen zich hebben bekommerd
over de regelrechte oorzaak van de
vechtpartij, want ondanks het verhoren
van talloze getuigen, is de politie niet
verder gekomen dan het vage feit, dat
een van de leden van de ene familie
naar de hond van de andere familie zou
hebben geschopt.
Het kind van de rekening werd een
vijfjarig jongetje dat door een woeste-
'ing werd omvergelopen en een sleutel
been brak.
De politie wist de zaak snel op orde te
brengen. Ook een kwartier later toen
de vete enkele straten verder weer op
laaide.
literaire waarde beoordeeld is het geen
groot kunstwerk, maar toch verdient
het de aandacht vooral van de Oosten
rijkers, omdat zij daarin het begin kun
nen zien van een toneeltraditie, die zich
totnutoe heeft weten te handhaven.
Al heeft het Weense publiek maar
weinig kans om het grote festival mee
te maken, tenzij op een lastige staan
plaats in de Opera, toch is er gelegen
heid genoeg om van dit „feest" in kleine
en bescheiden afmetingen te genieten.
Al noemt men Karajan nog zo'n groot
dirigent, hij blijft niets anders dan een
profeet in dienst van anderen die groter
zijn.
Advertentie.
Stil d« plln van aambeien
van binnen uit.
Neem Hemotabs.
Een complete kuur om van Uw aam
beien verlost te worden, maar allereerst
óók om de pijn te stillen. Zonder zalf,
zetpillen en dergelijke.
Deze aambeien-remedie in tabletvorm
bracht reeds duizenden lijders baat.
Blijvend Daarom moet U niet wach
ten, maar liever vandaag dan morgen
beginnen met deze weldadige kuur. Die
werkt óók nog zacht laxerend en helpt
de normale functies te regelen. Com
plete kuur (f 1.47) bij apothekers en
drogisten.
Clark Gable naar ons land
Op 4 juli a.s. arriveert Clark Gable
met zijn echtgenote per „Nieuw Amster
dam" in Rotterdam. Hij is van plan drie
dagen in ons land te blijven en vertrekt
vanuit ons land voor een trip van onge
veer een maand door verscheidene Euro
pese landen. Het einddoel van de reis is
Italië waar dan de opnamen beginnen
van de nieuwe Paramount film „Bay of
Naples" waarin de hoofdrollen gespeeld
worden door Clark Gable, Sophia Loren
en Vittorio de Sica.
Mr. Stikker hield feestrede
in Groningen
Mr. D. U. Stikker, Nederlands ambas
sadeur in Londen, heeft ter gelegenheid
van de lustrumfeesten van de Groning
se Universiteit, gisteravond in de Marti
nikerk te Groningen een feestrede uitge
sproken. Mr. Stikker was rector van de
Senaat van „Vindicat atque polit" in
1919.
Hij sprak over de groei van de uni
versiteit sinds de oprichting in 1614, toen
met 82 studenten en 127 hoogleraren
werd begonnen. Er zijn thans 3000 stu
denten en mr. Stikker wilde zich met de
reünisten verheugen over de enorme
vlucht die wetenschap en techniek in de
laatste jaren hebben genomen. Hij be
toogde echter dat er ook aanleiding be
staat voor ongerustheid over de doelein
den en zelfs over een ongewilde uitwer
king van die vooruitgang.
En al hunkert en streeft West-Europa
ernaar de vaart der vooruitgang bij te
houden, mr. Stikker wenste de West-
europese academicus toe het warme in
nige contact met de mens te kunnen
bewaren en zich innerlijk gebonden te
blijven voelen met het complex van
waarden dat in zovele plechtige verdra
gen en verklaringen omschreven wordt
als het Europese erfdeel.
Nogal zivaar programmazoivel op gebied
van politiek als van handelsrelaties
Zeer uitgebreide staf
van deskundigen
(Van onze Parijse correspondent)
Hedenochtend is generaal De
Gaulle voor enige dagen naar
Italië vertrokken tot het afleggen
van een staatsiebezoek. Hij gaat
eerst naar Milaan, van daar zal hij
de vroegere slagvelden van Sol-
ferino en Magenta bezoeken. Ver
volgens staat Rome op het pro
gramma en daarbij zal generaal De
Gaulle natuurlijk ook zijn opwach
ting bij de Paus maken.
Het is het eerste buitenlandse
bezoek, dat De Gaulle als hoofd
van de Franse republiek aflegt en
het heeft zeker enige betekenis,
dat hij, de dringende uitnodigin
gen voor Washington en Londen
naast zich neerleggend, eerst naar
Italië gaat.
Het minst gelukkig met de visite zijn
waarschijnlijk de Italiaanse politieauto
riteiten, die verantwoordelijk zijn voor
de veiligheid van De Gaulle. Zij hebben
land-Festival wordt opgevoerd. Op zijn reeds versterking gekregen van onge-
Gisteren is op Schiphol een buien-
radar" in gebruik genomen. Met
deze apparatuur kunnen wolken
formatiesdie neerslag geven, tot
een afstand van 450 km. worden
waargenomen. Op de bovenste foto
de antenne op hangar 6, op de
onderste foto de ontvanginrichting
met het beeldscherm, waarop de
buien worden weergegeven.
veer honderd Franse inspecteurs van
politie, die in het bijzonder het oog zul
len moeten houden op de circa 3000
mohammedaanse Algerijnen, die in en
rondom Milaan zijn gevestigd!
Er staan vrij veel punten op het pro
gramma van de besprekingen, welke De
Gaulle in Italië zal voeren. Men kan de
belangrijkste in het kort als volgt sa
menvatten
inleidende besprekingen voor een pact,
dat de landen van het westelijk deel
van het Middellandse Zeebekken: Italië,
Frankrijk, Spanje en Marokko zou om
vatten, zulks in tegenstelling tot het
Engels-Amerikaanse plan, dat de gehele
Middellandse Zee en zijn kustlanden
Israël inbegrepen zou willen insluiten.
Men dichtte De Gaulle trouwens het
plan toe de relaties tussen Spanje en
Frankrijk spoedig nauwer aan te halen.
Een bezoek van de generaal aan Franco
behoort dan ook tot de mogelijkheden;
samenwerking tussen Italië en Frank
rijk op het gebied van de kernenergie.
In dit verband kan worden herinnerd
aan de omstandigheid dat de Italiaanse
oliemagnaat Enrico Mattei enige tijd
geleden de eerste voor Italië bestemde
kernreactor in Engeland heeft besteld;
samenwerking wat betreft de exploita
tie van de petroleumbronnen in de Sa
hara. Ook hier komt de naam van Mat
tei weer in het gesprek. Hij is namelijk
degene, die in afwijking van de oude
fifty-fifty basis met Perzië en andere
landen contracten heeft afgesloten,
waarbij deze vijfenzeventig percent ont
vangen. Gezien de terughoudendheid
van de Amerikaanse olieconcerns, gevolg
van de onzekere militaire en politieke
toestand in Frans-Afrika, zou Frankrijk
vermoedelijk wel bereid zijn met Mattei
in zee te gaan;
uitbreiding van de Frans-Italiaanse
handelsrelaties binnen het kader van de
Euromarkt.
Men ziet. dat het programma nogal
zwaar is. Vandaar waarschijnlijk dat
De Gaulle wordt begeleid door een dele
gatie van deskundigen van het ministe
rie van Buitenlandse Zaken en van dat
van Economische Zaken, die groter is
dan die, welke ooit door een Frans
staatshoofd op een buitenlandse reis is
meegenomen
De juist gerestaureerde Ned. Herv.
Kerk te Purmer is gisteren door
brand vrijwel geheel verwoest. Een
interieuropname van de uitge
brande kerk met de gedeeltelijk
ingestorte toren.
Buitenlandse interesse tevredenstellend
(Speciale berichtgeving)
De Nederlandse confectie-industrie Is in herstel. In het laatste kwartaal van
1958 manifesteerde deze tendens zich reeds duidelijk en zij zette zich gelukkig
ook in de eerste maanden van dit jaar door. Als gevolg van de recessie, heeft
voor het eerst sedert vele jaren de totaal-omzet van de confectie-industrie echter
verleden jaar een daling ondergaan: 8.4%. Indien de export trouwens niet met
6 gestegen zou zijn, dan zou de omzetdaling zelfs nog iets groter zijn geweest.
Het jaar 1958 is dus voor de confec
tie-industrie een jaar met een dubbel
gezicht geweest, zo wordt opgemerkt in
het jaarverslag over 1958 van het Ne
derlands Economisch Verbond van de
Confectie-industrie. In het begin van het
jaar stond het gezicht van de confectie-
fabrikant nog somber, aan het einde van
het jaar kon hij weer optimistisch zijn
ten aanzien van de toekomst, al ver
toonde de balans dan ook in vele geval
len minder fraaie cijfers. Het oog is
echter op de toekomst gericht en die
begint de confectionairs weer toe te
lachen.
De totale binnenlandse omzet daalde
in '58 met 9,9% hieruit mag echter niet
direct worden afgeleid, dat de consu
ment verleden jaar ook minder kocht.
Tengevolge van de daling der grond
stof fenprij zen speciaal wol zakte
Churchill jr. schreef een boek over het leven
en de val van de oud-premier
Onthielden zijn collega's hem
de nodige informatie
Randolph Churchill, zoon van
de Britse oud-premier Sir Winston,
heeft een boek geschreven over
oud-premier Eden, waarin hij diens
zorgvuldige, goed geordende op
gang" en „rampzalige val" be
schrijft. Het boek is vandaag in
Londen gepubliceerd onder de
titel ..The rise and fall of Sir
Anthony Eden".
Volgens Randolph Churchill zou Edens
premierschap ook van korte duur zijn
geweest als hij niet wegens zijn ge
knakte gezondheid na de Suez-affaire
had moeten aftreden. „Zelfs vóór het
Suez-avontuur had hij veel collega's, die
meenden dat hij niet opgewassen was
tegen zijn taak en dat hij zo spoedig
en zo vriendelijk mogelijk zou moeten
worden vervangen door iemand met een
krachtiger politiek gestel".
„Na Suez was dit meer dan ooit waar",
schrijft hij. Voorts meent hij dat men
er verkeerd aan zou doen als men emo
tionele sympathie voor Eden zwaarder
zou laten wegen dan „de onvergelijk
baar grotere schade die aan het land
was toegebracht".
Randolph Churchill vraagt zich o.a.
af waarom Eden niet op de hoogte was
van de plannen voor de Israëlische aan
val op Egypte in de herfst van 1956, die
tot het mislukte Brits-Franse ingrijpen
leidde. Eden heeft steeds met nadruk
ontkend dat hij op de hoogte geweest
zou zijn. en Churchill twijfelt niet aan
zijn woord. Maar, zo schrijft hij, „het is
de plicht van een Britse premier die zijn
land in een oorlogshandeling betrekt om
te weten wat er gaande is. Misschien
gaf hij, gezien zijn diplomatieke oplei
ding, er de voorkeur aan om niets te
weten of vonden sommige van zijn col
lega's het beter dat hij niets wist?"
Randolph Churchill knoopt hieraan de
overweging vast, dat het mislukken van
het Suez-avontuur mogelijk voor een
deel het gevolg van deze onwetendheid
van Eden is geweest.
De minister van O.. K. en W. heeft
aan de Haarlemse kunstschilder Kees
Verwey opdracht verleend tot het schil
deren van een portret van de toneelspe
ler Albert van Dalsum. die in januari j.l.
70 Jaar Is geworden. Het ligt in de be
doeling dat het Rijk het schilderij in
bruikleen zal geven aan de gemeente
1 !Zlter plaa'
nlnklfjke Schouwburg.
het prijspeil, de vraag naar goedkopere
kwaliteiten steeg en de scherpe concur
rentie drukte verder nog de prijzen. De
voortgezette voorraadinkrimping door de
detailhandel begin '58 deed tenslotte ook
de omvang van de omzet in ons land
dalen.
De totaal-omzet (inclusief export dus)
bereikte in 1958 een peil van
f. 965.046.000,de uitvoer-sector beliep
f. 102.817.000,de invoer van gerede
kleding liep met nietm inder dan 16%
terug tot f. 110.090.000,— dekkingsper
centage: 93%, hetgeen aanzienlijk beter
was dan in 1957, toen het slechts 74%
bedroeg. Het aandeel van de Nederland
se industrie in de voorziening van de
Nederlandse markt is dan ook iets ge
stegen en wel tot 88,7%. De stijgende
tendens van de kleding-import is uiter
aard een gevolg van de toenemende in
ternationalisatie van de handel in con
fectie goederen, doch de gunstige keer
zijde van deze medaille is, dat ook onze
export stijgende is.
De buitenlandse belangstelling voor de
Nederlandse kleding kan tot tevreden
heid stemmen. Van de zijde van de af
zet zijn er geen beletselen meer om het
apparaat ongestoord te laten draaien.
Aanvragen om korter te mogen werken,
behoren weer tot de uitzonderingen. De
zorg wordt echter weer: krijgen wij onze
stoffen op tijd? De klachten, zo wordt
in het verslag opgemerkt, over te late
levering nemen weer snel toe, vooral uit
de Tilburgse sector. Ook de handel uit
weer klachten dat er te laat geleverd
wordt. Het structurele personeelstekort
laat zich derhalve weer gevoelen.
„Overdreven optimistisch mag men
zich echter niet tonen", aldus de
NEVEC. Te verwachten valt immers dat
het loonpeil een verhoging zal onder
gaan. En daar de produktiviteit in deze
sector van het economisch leven minder
stijgt dan de gemiddelde produktiviteit,
hebben loonstijgingen de tendens het
relatieve prijspeil van kleding ongun
stiger te doen worden, vooral nu de
winstmarges geen ruimte meer laten om
gestegen kosten op te vangen. Ook dient
te worden afgewacht of de afschaffing
van verschillende subsidies repercussies
Er is dan reden om een waarschu
wend geluid te laten horen, zo zegt de
voor het kledingverbruik oproepen.
NEVEC. al mag men dan ook reden tot
optimisme hebben. Overtrokken order
portefeuilles hebben bovendien uitein
delijk een onbevredigend effect, zo heeft
het verleden geleerd. Speciaal geldt dit
wel indien dit zijn grond vindt in al te
optimistische verwachtingen van de de
tailhandel. Het uitblijven van een vlotte
doorstroming naar de consument gaat
dan leiden tot te grote voorraden bij de
handel en bij de aanpassing daaraan
tot onderbezetting bij de industrie. Ge
vaarlijk is dit uiteraard, vooral indien
een dergelijke irrieële voorraad vorming
leidt tot expansie bij de industrie.
Ten behoeve va nde meteorolische
dienst voor de burgerluchtvaart is op
Schiphol door het K.N.M.I. In samenwer
king met de Rijksluchtvaartdienst giste
ren een radarinstallatie in gebruik ge
nomen, waarmee men tot op een afstand
van 450 kilometer wolkenformaties, die
neerslag geven, kan registreren. Deze
„buienradar" ls de eerste in Nederland.
