CONFERENTIE IN GENEVE TOT
HALF JULI A.S. UITGESTELD
WEERBERICHT
ADEMPAUZE IN DE „PRAAT-MARATHON"
Gromyko negeerde „laatste ivoord van Westen''
Kroesjtsjef stak oud plan in een nieuw kleed
Gisteren dramatische momenten
Slaan met deuren
bleef achterwege
Fa. D. KRET Zn.
BRAND IN WIERDENSEVELD
NOG LANG NIET BEDWONGEN
Verheer liep vast in zwaar rookgordijn
IN 1961 GEREED
SCHEVENINGEN KRIJGT EEN
NIEUWE PIER MET TOREN
Even lang maar breder dan vroeger
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 20 JUNI 1959
No. 29774
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Genève, 20 juni In een witte Geneefse villa
aan de Avenue de la Paix, waarboven zich zware
loodgrijze onweerswolken samenpakten, hebben
gistermiddag vier ministers het doek laten zakken
over het eerste bedrijf van de Geneefse ministers
conferentie. Terwijl buiten het hek de wereldpers
voor het eerst in conferentie-crisissfeer wachtte
en in de tuin Russische diplomatenkindertjes krij
gertje speelden tussen zilverwitte berkeboompjes,
besloten binnen, in Gromyko's villa, de ministers
Herter, Gromyko. Lloyd en Couve de Murville de
Geneefse conferentie tot 13 juli te verdagen. Zij
moeten opnieuw proberen de overeenkomst te be
reiken, waar zij in zes weken, zeventien plenaire
zittingen en twaalf geheime, alsmede dozijnen
tête a têtes, tevergeefs naar hebben gezocht.
Die dag van gisteren, waarop de conferentie en haar aanhang voor het eerst
uit haar lethargie leek te ontwaken, had zijn dramatische momenten, vooral toen
de tekst van Kroesjtsjefs Moskouse rede begon binnen te druppelen, daar de
Sovjet-premier zijn oude eisen nieuw formuleerde, hier wat soepeler, elders even
dreigend als weleer. Kroesjtsjefs rede maakte door haar toon, maar meer nog
door haar „timing" een sombere indruk. Hij begon zijn toespraak een uur voordat
de Westelijke ministers naar de zitting gingen, waarop Gromyko dan eindelijk
het antwoord zou geven op dat „laatste woord van het Westen inzake Berlijn",
een antwoord dat hij al tweemaal 24 uur had uitgesteld.
tie van de tijdslimiet is onzerzijds geen
zaak van overwegend belang noch van
beginsel. Het gaat er de Sovjetrussische
regering slechts om dat men het tegen
houden van een vredesverdrag en het
bezettingsregime in West-Berlijn niet tot
in het oneindige kan voortzetten". Gro
myko herhaalde deze stelling, die ook
door Kroesjtsjef was geponeerd, twee
keer. De Russische woordvoerder legde
er na de zitting nog eens zo zwaar de
zweep over, dat men er wel uitdrukke
lijk nota van mag nemen. Gromyko zei
dat het aanvankelijke Westelijke vredes
plan de al-Duitse commissie 2Vi jaar de
tijd wilde geven. Wat hern betreft zou
men het nu best over een tijdslimiet van
anderhalf jaar eens kunnen worden.
Toen de Westelijke ministers de villa
van Gromyko binnen moesten, hadden
zy nauwelijks een derde van Kroesj
tsjefs rede gehoord. Een tweede onaan
gename surprise wachtte hen daar.
Gromyko reageerde eenvoudig met geen
enkel woord op het Westelijke compro
mis-voorstel. In plaats daarvan kwam
hij met een nogal vaag geformuleerd
tegenvoorstel. De Westelijke ministers
verlieten daarop reeds na een half uur
de geheime zitting, namen in Couve de
Murville's villa Kroesjtsjefs rede en
Gromyko's nieuwe voorstel door, achtten
beide onaanvaardbaar, redigeerden een
gezamenlijke verklaring, waarin zij ver
daging van de conferentie eisten, reden
terug naar Gromyko's villa en werden
het daar na wat heen en weer gepraat
eens over hervatting op 13 juli.
Men had met deze onaangename slot-
procedure een hevig slaan met deuren
kunnen verwachten, vooral van de zijde
der Amerikanen, die op zulke grappen
geenszins gesteld zijn. Maar het viel, na
tie eerste paniekerige krampreactie van
sommige Westelijke gedelegeerden en
commentators, waaraan men in Genève
zo langzamerhand wel gewend is, aardig
mee. Vooral toen men na de eerste op
winding nog eens rustig het Russische
standpunt had bestudeerd, zoals het in
Kroesjtsjefs rede en in het zeker even
eens door Kroesjtsjef aan Gromyko ge
dicteerde nieuwe voorstel was vervat.
Zelfs het totaal negeren van het laatste
Westelijke voorstel inzake Berlijn, dat
zo behendig had vermeden nadrukkelijk
erkenning van het bezettingsrecht van
West-Berlijn te eisen, maar alleen op de
praktische uitvoering van dat recht
stond, bracht geen werkelijke diepe te
leurstelling, want geen mens had ver
wacht, dat het in deze vorm zou worden
aangenomen.
Twee keer
De belangstelling gold dus in de eerste
plaats Gromyko's nieuwe voorstel. De
Rus leidde het in door, evenals Kroesj
tsjef, te verklaren, dat die Geneefse con
ferentie toch wel haar nuttige kanten
heeft gehad. Hij betreurde het dat het
Westen het eerdere Russische voorstel
verkeerd had verstaan, dat voorzag in
een al-Duitse commissie met gelijke
vertegenwoordiging van Oost- en West-
Duitsland ter voorbereiding van Duitse
hereniging en een vredesverdrag en dat
het Westen bjj aanvaarding het recht
gaf nog een jaar zijn troepen in Berlijn
te handhaven. Gromyko zei: „De kwes-
LOODGIETERSBEDRIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rjjndük 71 - Leiden
Telefoon 20023—24350
Gezamenlijke lunch
Dit voorstel ontmoette een afwijzende
reactie van het Westen, dat met mis
noegen wees op het samenvallen ervan
met Kroesjtsjefs rede. Hoewel de Sovjet-
Unie haar tijdslimiet voor een Weste
lijke ontruiming van West-Berlijn nu
tot anderhalf jaar verlengt, behoudt zij
zich na afloop van die datum kennelijk
eenzijdige actie voor. Als de al-Duitse
commissie faalt en een nieuwe confe
rentie der in Genève vertegenwoordig
den zou moeten beginnen, dan zou het
Westen die conferentie ingaan zonder
enige erkenning van zijn rechten in
Berlijn. Omdat het nieuwe voorstel geen
wezenlijke verandering in het Sovjet
standpunt brengt, achten de Westelijke
ministers het wijs de Geneefse confe
rentie tot 13 juli te verdagen, zodat
beide partijen eikaars standpunten ver
der kunnen bestuderen. Gromyko ant
woordde daarop, dat men de Sovjet-
Unie niet mag beschuldigen van dreiging
met eenzijdige actie, waarop de al-Duitse
commissie zou falen. De Sovjet-Unie
wil dan onderhandelingen openen, soort
gelijk aan de huidige. De Westelijke
ministers kunnen nu wel de conclusie
trekken, dat zij dan geen rechten in
Berlijn meer zouden hebben, maar de
Sovjet-Unie acht zich aan die conclusie
allerminst gebonden. Gromyko vond het
spijtig dat het Westen de conferentie
wil verdagen, maar verklaarde zich be
reid met die Westelijke wens rekening
te houden.
Vanochtend zou in een korte plenaire
zitting een officieel communiqué over
de verdaging openbaar worden gemaakt.
Herter zou hedenmiddag bij Gromyko
lunchen alvorens naar de V.S. terug te
vliegen. De andere ministers vertrekken
morgen per vliegtuig naar hun hoofd
steden.
Nieuwe onrust in
Durban en Kongo
Ongeveer vijftig Bantoevrouwen zijn
gisteren aangehouden wegens het ver
wekken van nieuwe relletjes in Durban
maar deze groeiden niet tot incidenten
van betekenis uit.
De minister van Natureilenzaken, De
Wet Nel, betoogde in de Senaat te Kaap
stad dat de belangrijke les, die men uit
de gebeurtenissen kan leren is, dat de
neger zijn bier wenst. De oproerige ne
gers hadden geen grieven tegen de rege
ring, maar slechts tegen de bierbrouwerij
die de nieuwe bierhuizen exploiteert.
De minister voegde eraan toe dat de na-
turellenbeweging het Afrikaanse Natio
nale Congres zich er op ongelukkige
wijze mee bemoeid had en getracht had
de neger tegen hun regering op te ruien.
In de plaatsen Linzolo en Kinkala op
65 km van Brazaville zijn gisteren na
drie dagen ongeregeldheden in Brazza
ville, de hoofdstad van Frans Kongo,
nieuwe relletjes ontstaan tussen aan
hangers van premier Joeloe en de gods
dienstige sekte Matsoea. In Brazzaville,
waar de afgelopen dagen 150 mensen
gewond raakten en nog een avondklok
van kracht is, was het gisteren rustig.
'N PHIUSHAVE
v.a. 39.75
VOOR VADERDAG.
U persoonlijke service
Lange Mare 66 - Tel. 26500
Gaat Fokker voor Europa
jachtvliegtuig bouwen
De heer F. L. J. Diepen, commer
cieel directeur van de Fokkerfabrieken,
die op het ogenblik in Parijs vertoeft
in verband met de 23ste luchtvaartten
toonstelling, deelde aan een verslaggever
van het ANP mede, dat Republic Avi
ation, de fabriek die de jachtbommen
werper F-105 bouwt, contact heeft opge
nomen met Fokker, teneinde de plan
nen van de fabriek te ontvouwen om
trent de mogelijke bouw van dit militai
re vliegtuig in Europees verband.
De directeur van de Fokkerfabrieken
merkte op, dat binnenkort de directie
van Republic Aviation een bespreking
over de F-105 zal hebben met de autori
teiten in Den Haag.
Gistermiddag werd Prinses Beatrix
in de Ridderzaal te Den Haag ge
ïnstalleerd als Ere-commandeur in
de Johanniter Orde in Neder
land. De Landscommandeur Prins
Bernhard installeerde liaar met de
traditionele zwaardslag. Links op
de achtergrond Koningin Juliana,
die de plechtigheid bijwoonde.
Vuur halve meter diep
Steeds meer veen en heide gaan ver
loren in het Wierdenseveld, waar de
enorme brand, die woensdagmorgen
uitbrak, nog op geen stukken na be
dwongen is. Het vuur, dat zich een
weg door de ondergrondse veenlaag
zoekt, is op sommige plaatsen meer
dan een halve meter diep. De Neder
landse Heidemaatschappij is er met
bulldozers in geslaagd de brand te
lokaliseren. Het gevaar van uitbrei
ding in de richting Wierden is voor
komen mede doordat de wind is ge
draaid naar het noorden, zodat het
vuur weer in de richting Nij verdal
kroop, waar de vuurhaard ook lag.
Door deze verandering van windrich
ting kwam gisteren het snelverkeer op
Zonnig weer
De Bilt verwacht van heden tot mor
genavond: Voor morgen wordt opnieuw
droog en overwegend zonnig weer ver-
Wacht met iets hogere temperaturen.
(Opgemaakt te 10 uur)
21 JUNI
Zon op: 4.19 uur; onder: 21.04 uur.
Maan op: 21.20 uur; onder: 5.21 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.10 en
15.41 uur.
Laagwater te 11.24 en 23.49 uur.
(22/6 hoogwater te 3.57 en 16.28 uur,
laagwater te 12.10 uur).
Dit blad bestaat uit 16 pagina's,
en een Bijvoegsel
Lening van vijf miljoen
(Van onze Haagse redactie)
Het staat vast dat Scheveningen een
nieuwe pier zal krijgen. Op de gisteren
iu het Palace-Hotel aldaar gehouden
vergadering van aandeelhouders van de
maatschappij „Zeebad Scheveningen" en
van de Exploitatie Maatschappij Sche
veningen is namelijk besloten de com
missarissen te machtigen tot het aan
gaan van een hypothecaire lening, groot
vijf miljoen gulden. Er waren nog lo
pende leningen ter grootte van 2 miljoen
gulden, welke in de nieuwe lening zullen
worden opgenomen.
Het hoofdkenmerk van de naar een
ontwerp van architect H. A. Maaskant
nieuw te bouwen pier, welke niet op de
oude plaats is geprojecteerd, doch in
het verlengde van de Zwolsestraat en
de Van Alkemadelaan, is gelegen in de
principiële scheiding, welke gemaakt zal
worden tussen het gedeelte, dat bestemd
is voor rust en dat, bestemd voor ver
maak. Met de werkzaamheden zal direct
na dit badseizoen, in september, worden
begonnen, opdat de pier in 1961 gereed
zal zijn.
Het uiterlijke beeld van de pier zal
zijn: een brug boven de zee, zonder la
waai en vermaaksbedrljven. uitsluitend
voorzien van een aantal winkeltjes en
vitrines, welke op enkele plaatsen zyn
geconcentreerd. De brug eindigt in oen
zonneterras, dat ruimte biedt voor 1200
stoelen en voor een overdekt cafe-res-
taurant met circa 250 plaatsen. In dit
café kan men ook des winters terecht.
Men kan daarbij dan genieten van een
wilde zee.
Afgescheiden van de brug en het zon
neterras is het vermaaksgedeelte. dat
men het best kan karakteriseren als een
„kindereiland". De jeugd kan hier ver
maak vinden in een aanbouwsel, dat
twee overdekte verdiepingen heeft.
De gedachten gaan uit naar het In
richten van een soort sprookjestuin op
de benedenverdieping en van een auto
baan of au*oscooterbaan op de boven
verdieping. Dit kindereiland zal via een
onder de pier doorlopende brug verbon
den zijn net het zonneterras, zodat
De leiders van de Nieuw-Guinea-
expeditie dr. L. D. Brongersma
uit Leiden (midden) en overste
Venema (links) in gesprek met
hoofdagent Kroon van de politie-
troepen, die de expeditie verge
zellen.
Het Hollandse natuurschoon
wordt hoe langer hoe schaar
ser. Helpt het in stand houden
door in bos, hei en duin voor
zichtig met vuur om te gaan.
ouders op dit terras zittend, hun kinde
ren, buiten de drukte van de wandelbrug
om, naar het kindereiland kunnen laten
gaan.
Voorts bevindt zich aan het uiteinde
van de pier een achterplatform, waarop
zich een uitzichttoren van ongeveer 35
meter hoogte zal verheffen. Van deze to
ren af zal men een buitengewoon uit
zicht landinwaarts hebben.
De pier zal even lang worden als de
vroegere, te weten 375 meter, maar haar
breedte, die voorheen acht meter be
droeg, wordt thans 12 meter. De wandel-
brug zal over de gehele lengte door een
windschuit in tweeën worden gedeeld. In
tegenstelling tot vroeger zal deze ver
deling excentrisch zijn. Aan de zuidelijke
zijde wordt de wandelweg namelijk acht
meter, aan de noordelijke vier meter
breed.
WEG EN WATER
EISTEN HUN TOL
Op de Rijksweg van Ridderkerk naar
Meteren is bij Alblasserdam gistermid
dag een Duitse vrachtwagen met opleg
ger tijdens een inhaalmanoeuvre fron
taal gebotst tegen een olietankauto, die
uit tegenovergestelde richting kwam.
De cabine van de tankwagen werd ge
heel vernield. De chauffeur, de 46-jarige
Dordtenaar J. van der Graaf kwam om
het leven.
De 55-jarige heer A. van Kampen uit
Scherpenzeel, die met zijn bromfiets
dezer dagen werd aangereden op de Bar-
neveldseweg onder Scherpenzeel, is in
het St.-Elisabethziekenhuis te Amers
foort aan zijn verwondingen overleden.
De oud-commissaris van politie van
Leeuwarden, de heer C. Kool, die na de
oorlog is gepensioneerd en die in Loos-
drecht woonde, is gisteren tegenvolge
van verdrinking om het leven gekomen.
De heer Kool die een groot liefhebber
was van de hengelsport, is tijdens het
vissen waarschijnlijk onwel geworden en
in het water gevallen.
De rijkspolitie te water heeft gister
middag bij de Oranjesluizen te Amster
dam het lijk van een onbekende, naar
schatting 55 jaar oude man opgevist.
De vierjarige Jaapje Vos van de Van
Adrichemweg te Rotterdam is gistermid
dag bij het spelen op een bruggetje bij
de van Noortwijcksingel door de opening
van de brugleuning gevallen en ver
dronken.
In de Spuihaven te Dordrecht is de
zesjarige jongen H. R. A. Kuiters te
water geraakt en verdronken.
Gisteren is bij de werf van N.V. Boe-
le's Scheepswerven te Bolnes het lijkje
van de 10 jarige Alida Bras, die ge
woond heeft in Dordrecht, uit het water
van de Maas opgehaald. Zondag was het
meisje in de Noort onder de gemeente
Papendrecht gaan zwemmen. Zij dreef
in een auto-binnenband, waaruit zij
plotseling weggleed waarna zij verdronk.
de weg WierdenZwolle in de grootste
moeilijkheden. Een dicht rookgordijn
legde zich over de weg en bood de
automobilisten over een afstand van 100
meter nog geen twee meter zicht. Twee
auto's uit Enschede, die in de richting
Zwolle reden, kwamen resp. in een sloot
en tegen een boom terecht en even ver
der reed een vrachtauto uit Nijverdal
tegen een boom. Persoonlijke ongeluk
ken deden zich niet voor.
Rond het terrein van de brand ligt
thans een kordon van waakzame mili
tairen. Twee compagnieën van de land
macht uit Schalkhaar hebben gisteren
militairen van de vliegbasis Twente af
gelost. Er wordt een radioverbinding
onderhouden, zodat geregeld kan worden
gemeld, waar het vuur opnieuw uit
breekt. Van tijd tot tijd maakt men ge
bruik van een militair vliegveld, zodat
de bewaking op de grond wordt gesteund
door luchtverkenning.
Omstreeks half drie is gistermiddag
op het landgoed ..Drakenstein" in de
gemeente Baarn een bosbrandje uitge
broken. Tegen half vier meldde de
politie van Baarn, dat het vuur bedwon
gen was voordat het een zeer grote
omvang kon aannemen. Het vuur woed
de op een terrein grenzende aan het
door Prinses Beatrix aangekochte ge
bied.
In twee bospercelen te Soest, eigen
dom van deze gemeente, zijn gistermid
dag branden uitgebroken. De eerste
brand begon omstreeks twee uur in een
perceel vliegdennen aan de Foekenlaan.
Een vrij grote oppervlakte bos ging daar
verloren. Toen de brandweer er arri
veerde brak achthonderd meter verder
een nieuwe bosbrand uit, die door spoe
dig ingrijpen tot een oppervlakte van
vijftig vierkante meter beperkt kon blij
ven.
President Frondizi
overleeft tegenstand
President Arturo Frondizi van Argen-
gentinië leidt vandaag de nationale
feestelijkheden ter herdenking van de
creatie van de landsvlag na een week
van verwarring .waarin door onrust on
der de legerofficieren de regering in
haar bestaan werd bedreigd.
Tot dusver heeft de president de
campagne overleefd, die tegen hem
schijnt te worden gevoerd door een deel
van het officierencorps, doch waar
nemers vragen zich af hoe lang hij
het nog kan volhouden tegen het mis
noegen van het leger over zijn beweer
de betrekkingen met de vroegere dicta
tor Juan Peron.
De voornaamste grieven van het le
ger zouden gelegen zijn in een verkie
zingsovereenkomst met Peron, waar
door Frondizi in 1958 de verkiezingen
zou hebben gewonnen, en in het feit
dat hij het leger heeft gebruikt om de
jongste golf van arbeidsonrust te be
strijden.
Verwacht werd, dat gisteren op een
bijeenkomst van officieren het heen
gaan van Frondizi zou worden geëist,
maar daarvan is niets gebleken. De mi
nister van Binnenlandse Zaken heeft
kort na deze bijeenkomst voor de radio
verklaard dat alle legeronderdelen nor
maal functioneren en dat de „samen
zweerders" zouden worden berecht.
