ADENAUER WENST TOCH MAAR
BONDSKANSELIER TE BLIJVEN
geroutineerde stenotypiste
1
WEERBERICHT
see
1
Verbazingverontrusting en verontwaardiging
in Bonn Invloed van president Eisenhower?
Voortzetting buitenlandse koers
NIEUW GUINEA-EXPEDITIE
ZET DOOR NAAR ANTARES
Duizenden Oostduitse spionnen
wroeten tegen West-Duitsland
kS
ML
Opgericht 1 maart I860
VRIJDAG 5 JUNI 1959
No. 29761
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur i J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratiei 25041; Redactie 21507
Sensatie in de Westduitse hoofdstad
(Van onze correspondent in Bonn)
De 83-jarige Westduitse Bondskanselier Ade
nauer wil zijn positie als leider van de regering
niet uit handen geven en zal zijn reeds op 7 april
j.l. aanvaarde kandidatuur voor het president
schap als opvolger van prof. Heuss teruggeven.
Hij heeft dit enkele dagen geleden reeds aan
vooraanstaande CDU-leiders meegedeeld. Dit be
richt schoot gisteravond als een sissend vuur
werkstuk door de gangen en het restaurant van
het broeierige Bondsdaggebouw te Bonn, waar
vijfhonderd doodvermoeide parlementsleden al
twee dagen bezig waren zich door de rijstebrij
van de begroting te werken. Het bericht werd
omstreeks half tien bevestigd door leden van de
CDU-Bondsdagfractie, die voorts mededeelden,
dat minister van Financiën Etzel, tot dusverre
Adenauers kandidaat voor het kanselierschap,
thans de beste kansen voor het presidentschap
maakt. Adenauer zelf heeft voorgesteld Etzel te
nemen.
Naar verluidt wil Adenauer Bondskanselier blijven omdat hü meent dat hy dan
slechts in staat zal zyn de huidige koers met betrekking tot het buitenlandse
beleid te garanderen. In Genève is zyns inziens duidelyk geworden, dat over het
lot van Duitsland niet snel, maar pas na een lange reeks van top- en ministers
conferenties beslist zal worden. Eisenhower zou vorige week tot Adenauer gezegd
hebben, dat de huidige Duitse politiek zeer consequent dient te worden voort
gezet. Het zou de Bondskanselier verder duidelijk zijn geworden uit gesprekken
met de CDU-fractie, alsmede met Erhard, fractie-voorzitter Krone en anderen,
dat zijn aftreden als kanselier en zijn eventuele benoeming tot president zouden
betekenen, dat zyn invloed op de dagelykse gang van zaken bijzonder klein zou
worden.
Kansen prof. SclitnitI
voor presidentschap
sterk gestegen
Op basis van deze, nog magere mede
delingen, is in Bonn een ware golf van
verontwaardiging en verbazing, van spot
bij de oppositie-groepen en van veront
rusting bij de regeringspartijen ontstaan.
Men heeft de hele, bijna rampzalige ge
schiedenis met de presidentskandida-
0toef w
mij
Staat van beleg in
geheel Ecuador
By wanordelijkheden in Guayaquil, de
voornaamste haven van Ecuador, zijn in
de nacht van woensdag op donderdag
twintig personen gedood en een vijftig
tal gewond. Dit gebeurde toen gepeupel
gebouwen in brand stak en winkels plun
derde. Militairen patrouilleerden giste
ren in de straten van Guayaquil, waar
een algeheel uitgaansverbod is afgekon
digd. Voorts is in geheel Ecuador de
staat van beleg afgekondigd.
Gedurende de wanordelijkheden is het
hoofdkwartier van de geheime politie in
het centrum van de ongeveer een kwart
miljoen inwoners tellende stad verbrand.
Hierbij werden 69 gevangenen, onder wie
zeven vrouwen, in vrijheid gesteld.
De moeilijkheden begonnen dinsdag
avond jJ. bij een betoging van studen
ten tegen een provinciale politieleider,
wiens aftreden door de betogers werd ge-
eist. Politie schoot op de betogers, van
wie er acht werden gedood en dertig
gewond.
Woensdag braken er opnieuw wanor
delijkheden uit by de begrafenis van
zes der slachtoffers. De ongeregeldheden
duurden de gehele nacht voort, waarby
de ordeverstoorders meer dan veertig
winkels en twee centrale marktgebou-
wen plunderden.
Er wordt ook melding gemaakt van
betogingen in de hoofdstad Quito en in
de provincieplaats Cuenca.
In beide plaatsen waren militairen
echter in staat de orde te handhaven.
Iets minder worm
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond: Wat minder warm weer met
plaatselijk enkele regen- of onweers
buien. Overwegend zwakke wind. (Op
gemaakt te 11.15 uur).
6 JUNI
Zon op: 4-23 uur: onder: 20.54 uur.
Maan op: 4-50 uur; onder: 20.36 uur:
Hoogwater te Katwijk te 3.15 en 15.38
uur.
Laagwater te 11.22 en 23.40 uur.
Dit nummer bestaat uit 20 pagina's
tuur van de CDU-CSU (de protestants-
katholieke regeringscoalitie) van de
laatste maanden nog eens opgehaald.
Eerst was het fractie-voorzitter Krone
een niet bijzonder op de voorgrond
tredend man, maar in het partyleven
toch wel een belangrijke schakel die
als kandidaat werd gedoodverfd. Krone
zag er van af, toen hem duidelijk werd
gemaakt dat een meer geprofileerde
persoonlijkheid voor de opvolging van
Heuss in aanmerking moest komen.
Daarop schoof Adenauer de minister
van Economische Zaken Erhard naai;
voren, naar later bleek, zo zegt men in
Bonn, om hem daarmede uit te scha
kelen voor het kanselierschap. Een
storm van verontwaardiging steeg op:
Erhard was voor 's lands economische
politiek onmisbaar, Erhard moest „neen"
zeggen. En Erhard zei tenslotte „neen",
waarschijnlijk in het bijzonder omdat
hij aanspraken liet gelden op het kan
selierschap na Adenauers dood. De 7-de
april werd tenslotte een historische dag
voor de Bondsrepubliek: toen verklaarde
Adenauer zich, onder de druk van voor
aanstaande partijleden, bereid om met
het oog op zyn gezondheid en de con
tinuïteit van de regeringspolitiek de
kandidatuur voor het presidentschap te
aanvaarden.
Strijd tussen twee groepen
Sedert die 7-de april is in Bonn voor
en achter de schermen een strijd aan
de gang geweest tussen Adenauer en de
zynen, die Etzel als kanselier wilden
hebben, en anderen, die Erhard als zo
danig wensten. De tweede groep was de
laatste weken duidelijk aan de winnende
hand. Aan Adenauer werd daarbij dui
delijk gemaakt, dat de CDU-fractie ten
deze niet gediend was van zyn vasthou
den aan Etzel en dat hij als president
niet moest rekenen op een grote in
vloed op de dagelijkse politiek. Dat werk
kon de toekomstige kanselier Erhard
zelf wel af
Nog in het bondsdagdebat van woens
dag tussen Adenauer en de socialist
Erler verzekerde de kanselier dat hij,
eenmaal president, dezelfde koers als
prof. Heuss zou gaan volgenIn tijd
van vier en twintig uur is dit alles blyk-
baar naar de achtergrond gedrongen.
Adenauer wenst nu regeringschef te
blijven
In bepaalde CDU-kringcn meent men
thans, dat dit zal betekenen dat de kans
van de SPD-kandidaat prof. Schmid
aanzienlijk is gestegen. Bij een derde
verkiezingsronde in de Bondsdagverga
dering, die de president op 1 juli zal
kiezen, zouden wel eens zovele CDU-
leden zich van stemming kunnen ont
houden, dat Schmid een gewone meer
derheid krijgt.
Slot op pag. 2
r r T i
Optimistischer geluiden
Gouvernement opende krediet, één Twin
vliegt iveer en er wordt gedropt
Van de zijde van "het bestuur van de Stichting Nederlandse Weten
schappelijke Expeditie Nieuw-Guinea vernemen wij, dat besloten is
ondanks de opgetreden moeilijkheden met de aanvoer van materiaal
naar het basiskamp aan de Ok Sibil het oorspronkelijke doel van de
expeditie, het Antaresgebergte, gehandhaafd zal worden. Na de som
bere berichten van de laatste tijd zijn er thans weer wat meer licht
punten. Voor de directe financieringsmoeilijkheden is een oplossing
gevonden, een van de Twin-Pioniervliegtuigen van de Kroonduif is
weer in staat materiaal aan te voeren, de helikopters vliegen weer en
er worden bovendien voorraden gedropt. In ons land zijn reeds
(bescheiden maar welkome) financiële bijdragen toegezegd, die kun
nen meehelpen de mede door de geringe financiële reserves ontstane
moeilijkheden op te lossen. t
heeft plaatsing voor een
Enige bekendheid met de moderne talen strekt tot aanbeveling.
Sollicitaties: VESTESTRAAT IE - LEIDEN
Toch telefonade
Aanvankelijk was door het te Leiden
zetelende stichtingsbestuur getracht, te
lefonisch contact met de technisch lei
der van de expeditie overste Venema op
te nemen. Deze was moeilijik bereikbaar,
zodat het telefoongesprek vandaag zou
plaatsvinden met de wetenschappelijk
leider, dr. L. D. Brongersma uit Leiden.
Later werd echter bericht ontvangen,
dat dr. Brongersma niet naar Hollandia
kon komen voor dit telefonisch onder
houd. De Kroonduif kan met de ene be
schikbaar Twin-Pionier (de andere is
nog enige weken in reparatie na de be
schadiging van de staart bij een lan-
dig( niet voor het vervoer uit het Sibil -
kamp zorgen, daar dit vliegtuig juist el
ders opdrachten uitvoerde.
Gisteren werd echter bericht ontvan
gen, dat dr. Brongersma waarschijnlijk
wèl Hollandia kon bereiken, zodat het
telefonisch overleg tussen stichtings
bestuur en de leiding in Nieuw-Guinea
vandaag toch doorgang zou kunnen vin
den.
Het schilderachtige Marken geniet jeugd duet aun genietingen al
al evenzeer van de zeldzame zomer evenzeer mee als elders,
als de rest van het land. En de
Dat is de rode „vreedzame samenleving"
Kapitein Heim overgelopen ambtenaar,
deedeen boekje over de communisten open
Valse brieven van hoge
Westduitse autoriteiten
(Van onze correspondent in Bonn)
Het Oostduitse ministerie voor
Staatsveiligheid beschikt in com
munistisch Oost-Duitsland zelf
over 10.000 agenten, die zijn opge
leid om te kunnen werken in de
Bondsrepubliek; in West-Duits-
land werken reeds 2000 a 3000
Oostduitse agenten, die van allerlei
technische instrumenten zijn voor
zien.
Dit werd gisteren in de West
duitse hoofdstad meegedeeld nadat
op 16 mei j.l. de Oostduitse kapi
tein Heim, een voormalige hoge
ambtenaar van het Oostduitse
ministerie voor Staatsveiligheid,
naar de Bondsrepubliek was ge
vlucht en uit de doeken had ge
daan hoe de Oostduitse spionage
dienst werkt.
Sedert zyn vlucht uit Oost-Duitsland
kon men te Bonn en te West-Berlyn op
zijn aanwijzingen 23 leden van een zo
genaamde agentenring arresteren, die
allen werkzaam waren op bureaus van
de grote regeringsparty, de CDU; 38
personen hebben zich de laatste dagen
by de binnenlandse veiligheidsdienst van
de Bondsrepubliek aangemeld, die heb
ben medegedeeld dat hun gevraagd was
spionage werkzaamheden voor Oost-
Duitsland te verrichten. Heim had bij
zijn vlucht naar het Westen een reeks
documenten, uittreksels uit belangryke
brieven en ïysten van agenten meege
bracht. Het is daaruit en uit zijn mede
delingen duidelijk geworden, dat de in
West-Duitsland werkende Oostduitse
agenten van Oost-Berlijn uit ..bestuurd"
worden door middel van speciale radio
installaties. De agenten zelf beschikken
over kostbare instrumenten, waarmede
zij hun berichten bijna feilloos aan hun
Oostberlynse centrale kunnen doorge
ven.
In de Bondsrepubliek is de strijd te
gen de Oostduitse spionage thans bij
zonder actueel; in de Bondsdag riep mi
nister van Binnenlandse Zaken Schro
der gisteren op tot een gemeenschappe
lijk afweren van het communistische ge
wroet. Hy kreeg daarbij van de socialist
Mommer de toezegging, dat men ook in
de SPD bereid is tot een dergeiyke ge
meenschappelijke strijd.
Bijzondere afdelingen
Uit de mededelingen van Heim, die
zeven jaar lang voor de Oostduitse
staatsveiligheidsdienst heeft gewerkt, is
namelijk gebleken dat dit apparaat bij
zondere afdelingen heeft voor Westduit
se regeringsinstanties, de Westduitse
partyen en de Westduitse vakverenigin
gen. Ook beschikt men over een afde
ling voor het plegen van sabotage in de
Bondsrepubliek in geval van oorlog of
een crisis. Bij dit alles ontziet men zich
niet te werken met valse brieven van
Adenauer, Gerstenmaier en andere
Westduitse politici. Voor het plegen van
economische spionage is men zelfs be
reid grote sommen te betalen.
Deze mededelingen zyn op het ogen
blik gekomen, dat van Oostduitse zyde te
Genève hoog wordt opgegeven van de
eigen vredelievendheid! Het is evenwel
duidelijk geworden dat van Oostduitse
kant gepoogd wordt op grootscheepse
wijze het leven in West-Duitsland te
verstoren en dat men daarvoor een gi
gantisch apparaat in het leven heeft ge
roepen. Men zegt in Bonn, dat te rech-
Deze tekening geeft een beeld, hoe
de „Koningin Wilhetmina", die za
terdag j.l. door Koningin Juliana
te water werd gelaten, er mettertijd
uit zal zien, wanneer het schip, dat
1600 passagiers kan vervoeren, de
dienst tussen Hoek van Holland en
Harwich zal onderhouden.
Ton krediet
Inmiddels heeft het gouvernement van
Nieuw-Guinea aldaar een krediet van
een ton geopend ten behoeve van de
expeditie, zodat de eerste financiermgs.
moeilijkheden van de geforceerde aan
voer van materiaal opgevangen kunnen
worden. Dit is niet aanvullende subsidie
van overheidswege, doch slechts een kre
dietmaatregel die de snellere uitvoer van
maatregelen mogelijk maakt.
Aanvoer loopt weer
Overigens heeft de Twin Pionier van
de Kroonduif, die op de landingsstrip
by het basiskamp was gestrand, een
nieuwe motor gekregen. Dit vliegtuig
heeft ook elders in Nieuw Guinea be
langrijke taken, maar kan thans toch
weer, zij het onregelmatig, voor normale
aanvoer zorgen. Dit gebeurt ook door de
helikopters. Voorts heeft het gouverne
mentele krediet de mogelijkheid ge
schapen, toch belangryke droppings uit
te voeren.
Deze optimistischer geluiden hebben
het besluit gerechtvaardigd, de expeditie
volledig te laten doorgaan, en dus door
te laten trekken naar het Antaresge
bergte. Het valt niet te verwachten, dat
het telefonisch onderhoud van vandaag
in dit besluit verandering zal bregen.
Advertentie
vakantie,
en weekend
pantalons'
DUMAJC paruions van 7tf,7S af
t*TERLENKA SS/AS vaa I9.7S af
Haarlemmerstraat 175
„Onaanvaardbaar"
Griekenland heeft gisteren de Sovjet-
Unie meegedeeld dat het aanleggen van
raketbases in Griekenland een kwestie
is die alleen de Griekse regering aan
gaat en dat inmenging van buitenaf
„onaanvaardbaar" is.
In een nota. die aan de Sovjetrussische
ambassadeur in Athene is overhandigd,
verwerpt Griekenland de Russische no
ta van 14 mei waarin werd verklaard
dat Griekenland uit de NAVO zou moe
ten treden. Ook wordt Russische kritiek
op de Amerikaans-Griekse militaire
overeenkomst van 1953 verworpen.
In de Russische nota was voorts de
suggestie gedaan om van de Balkan,
met inbegrip van Griekenland, een zone
zonder kernwapens te maken. Het
Griekse antwoord verklaart dat dit denk
beeld een „politieke leuze" is om de de
fensieve kracht van het Westen te ver
zwakken.
ter tyd de stryd tegen de communisti
sche infiltratie over het gehele front van
de politiek aangepast is, nu ook in de
SPD groepen zyn opgestaan, die willen
afrekenen met openlijke meelopers, vak
bondsleden. studenten en anderen, die
ook maar de schyn ophouden van sym
pathie met Oost-Duitsland.