EUROPA HUIVERDE VIJFTIEN
JAAR GELEDEN BIJ INVASIE
Machtige onderneming werd met
verrassend succes bekroond: na
vier maanden vóór op het schema
HET KLAVERBLAD
Pleidooi voor ex-nazi's bij de
eerste - steenlegging Europa - dorp
Socialistische Kamerleden mèt
Mommer tegen „Trojaanse ezels"
DRIE EUROPESE KLACHTEN
OVER SCHEEPVAART VAN VS
Opge/icht 1 maart 1860
Vrijdag 5 juni 1959
Derde blad no. 29761
Morgen, 6 juni, is het precies vijftien jaar geleden, dat de strijd om
de bevrijding van Europa werd aangepakt. Meer dan 5000 schepen
en ca. 9000 vliegtuigen trokken op naar het invasiestrand in Frankrijk,
Europa huiverde en hield de adem in, want het mislukken van de
invasie zou onvoorstelbare gevolgen hebben. Het lukte! De 82-ste en
101-de Amerikaanse luchtdivisie alsmede de 6-de Britse luchtdivisie
werden aan de Normandische kust neergelaten. Omstreeks kwart over
drie in de ochtend begon het verschrikkelijke bombardement op de
Duitse versterkingen en om tien voor zes vonden de eerste landingen
plaats. De nazi's geloofden niet direct, dat dit dé grote invasie was en
dachten aan een afleidingsoperatie. Op het strand in Normandië werd
echter het lot van Europa in de weegschaal geworpen en deze balans
sloeg naar de bevrijding door toen na twee dagen strijd ca. 200.000
man en honderden tanks slag leverden. Zes miljoen kilo bommen
braken de Duitse kustversterkingen en het eerste doel: de vorming van
een bruggehoofd was bereikt.
Harde gevechten aan
beide zijden
Het tweede doel, de verovering van de
stad Cherbourg werd op 26 juni een
feit, maar de hoop, dat men deze grote
haven kon gebruiken, ging in letterlijke
en figuurlijke zin in rook op: de havens
waren door de Duitsers dermate ver
nield, dat men tot in het najaar duizen
den tonnen aan materiaal over de
kunstmatige havens van de landings
plaatsen moest aanvoeren. Zeer hard
werd er aan beide zijden gevochten en
de Duitse tegenstand was zo zwaar, dat
de geallieerde legers bij hun schema
achterop geraakten. Zo had men het ge
bied, dat men na twintig dagen veroverd
had willen hebben, na vijftig dagen na
de invasie nog niet bereikt. Alleen dit
enkele feit toont wel duidelijk aan, dat
het beslist niet allemaal van een leien
dakje ging. Eind juli begon de Ameri-
Advertentie
Vijftig jaar S.O.V.
De Spoorweg Onthouders Vereniging
bestaat vijftig jaar. Dit feit wordt vol
gende week met een internationaal con
gres in Utrecht gevierd.
De minister van Verkeer en Water
staat, de heer H. A. Korthals zal dins
dag dit congres waaraan door 350 bui
tenlandse afgevaardigden wordt deelge
nomen .officieel openen.
De stichting SOV-kantines exploiteert
thans 46 alcoholvrije kantines bij Spoor
wegen bij Van Gend en Loos en in de
seotor van het wegvervoer. Hierin wer
ken ongeveer 200 personen, terwijl de
omzet per jaar ongeveer 1.3 miljoen gul
den bedraagt.
De regering heeft de SOV-stichting
onlangs verzocht een SOV-kantine voor
het wegverkeer voor te bereiden op rijks
weg 43 (Amsterdam-Afsluitdijk-
Drachten - Groningen - Noord - West-
Duitsland). Het ligt in de bedoeling deze
kantine omstreeks 1960 te stichten iets
ten noorden van Drachten.
MIJNENVEGER VOND LIJK
VAN ONBEKENDE IN ZEE
De mijnenveger „Roermond" heeft op
de Noordzee ter hoogte van Vlieland het
in verre staat van ontbinding verkeren
de lijk van een man drijvende aange
troffen en aan boord genomen. De
„Roermond" heeft het stoffelijk over
schot in Den Helder binnengebracht. Het
lichaam was gekleed in zwembroek,
hemd en jekker, doch vertoonde verder
geen enkele aanduiding omtrent de iden
titeit van de man. Het lijk was niet ge
schonden door vogelpikken en daarom
neemt de politie aan. dat het onder wa
ter vast heeft gezeten en na loskomen
vrij spoedig is gevonden.
Men denkt in dit verband aan de
overvaren kleine Duitse kustvaarder
„Mariene" uit Haren a.d. Ems op 30
april j.l., waarvan de bemanning met het
schip in de golven is verdwenen. Het on
derzoek van de gemeentepolitie in Den
Helder in deze richting heeft totnutoe
nog geen resultaat opgeleverd.
NIEUWE UITGAVEN:
Uspalels, roman uit Alaska door E. Fer-
ber. Uitg. Hollandda, Baarn.
De tuin der vergetelheid, door M. Lange-
wiesche en
Noem mij geen nltaker, door J. Reding.
Uitg.: W. Gaade, Den Haag.
Invasie 6 Juni 1944. door G. Blond: Uitg.:
„West-Friesland", Hoorn.
Spoorzoekers, door M. Revis. Uitg.: We
reld-Bibliotheek, Amsterdam.
Gering gerijm, door Chr. Scheffer met 111.
van T. Schaap Uitg.: D. van Sijn en
Zonen. Rotterdam.
Algemeen toerlstenboek van Nederland,
4-tallg. Uitg.: A. J. Osinga NV. Bols-
waxd.
kaanse generaal Bradley echter een
groot offensief en na de mislukking van
een sterke Duitse aanval wist Bradley
vrijwel in één ruk tot aan de Maas op
te dringen. De ineenstorting van de
Duitse macht werd volledig na een ge-
Advertentle.
Neem dit tabletje
tegen aambeien f f—f
om de pijn L
te stillen
enom afdoend een einde te maken
aan die hinderlijke kwaal. Als U de
Hemotabkuur volgt kunnen zalf of zet
pillen achterwege blijven. De zwellingen
slinken al gauw, genezing wordt tege
lijkertijd bevorderd. Daarom, ook voor
U Hemotabs, om van aambeien spoedig
te herstellen.
De complete kuur (f 1.47) by apothekers
en drogisten.
DE INVASIE.
door deGeail. legers bereikte lijn
urn 11 in 20dagen na de invasie
"50 u
120
allieerde landing in Zuid-Frankrijk (zie
kaart i. Mede dank zy de felle activiteit
van de Franse verzetsbeweging verliep
de bevrijding daarna zo snel, dat alle
doelen en data ver overschreden werden,
in gunstige zin wel te verstaan. In deze
plannen had men n.l. berekend, dat men
na 120 dagen zo ongeveer tot Parijs zou
zijn gevorderd. Nu had men na 120 da
gen echter bijna heel Frankryk, België
en een deel van Zuid-Nederland in han
den. Deze resultaten, gevoegd by de
successen van de Russen aan het oost
front, deden toen een snel einde van de
oorlog in Europa hopen. Zo snel bleek
de bevryding van ons werelddeel echter
niet te gaan en het zou nog tot mei
1945 duren eer het lot van Hitler-Duits-
land was bezegeld.
Politieke ontsporing van hoge am btenaar
uit Bonn in aanwezigheid van vader Frank!
(Van onze correspondent
in Bonn)
By de eerste steenleg
ging voor het Europa
dorp „Anne Frank" naby
Wupperthal is het dezer
dagen tot 'n politieke ont
sporing gekomen, waar
over men te Bonn offi
cieel nog altyd het zwij
gen doet. Bij deze steen
legging waren o.m. de
vroegere Belgische minis
ter-president Van Zeeland
en de vader van Anne
Frank aanwezig. Zij moes
ten op een gegeven ogen
blik een rede aanhoren,
die een vertegenwoordi
ger van het Westduitse
ministerie van Vluchte
lingenzaken, de „Ministe-
rialrat" Polzer, meende te
moeten en te kunnen uit
spreken. Daarin sprak hy
over de zeven miljoen
werklozen, die Duitsland
vóór 1933 had en die in
niet onaanzienlijke mate
aanleiding waren geweest
tot de nazi-revolutie. Hij
noemde het aan de macht
komen van de nazi's in
dat jaar dan ook een col
lectieve schuld van alle
Duitsers. Of alle Duitsers
daarmee ook schuldig be
vonden moesten worden
aan de weerzinwekkende
misdaden van het nazisme
vertelde hy niet. Maar de
„Ministerialrat" meende
wèl, dat het verantwoord
was om bij de eerste
steenlegging van een Eu
ropa-dorp, dat de naam
„Anne Frank" kreeg, te
kunnen spreken over de
arme Nazi's, die er in 1945
althans voor een deel, be
kaaid zyn afgekomen.
Polzer sprak namelijk over
het „onrecht", dat sedert
1945 de arme kleine nazi's
de kleine meeloperij es
zogezegd is aangedaan
Hij voerde daarby zelfs
een fictieve figuur op, de
tionaal-socialistische hulp
hulppostbode Sabelbein die
in 1945 ontslagen was om
dat hy penningmeester was
geweest van een nationaal
socialistische hulporgani
satie. De gevoelvolle .Mi
nisterialrat" betreurde het
lot van de kleine Sabel
bein zeer
Over deze speech weet
men niet het ware. Zij, die
er bij zijn geweest, bewe
ren bij hoog en bij laag
dat Polzer zeker tegen
over de Duitse collectieve
schuld aan de „Machter-
greifung" der nazi's het
„onrecht", dat de kleine
nazi's in 1945 zou zyn
aangedaan, heeft gesteld.
Een Noordrijn-Westfaalse
minister zou na de speech
van Polzer bijzonder kwaad
zyn geworden. Polzer zelf
heeft er evenwel op ge
wezen. dat men hem „met
goed heeft begrepen. De
luidspreker-installatie was
een beetje kapot, zei hij
maandag in Bonn. En
daardoor zijn bepaalde
zinsneden op verkeerde
wyze mét elkaar verbon
den
Maar of die luidsprekers
nu goed of slecht waren:
het droeve feit is, dat een
hoge ambtenaar van een
ministerie in Bonn het in
zijn hoofd heeft gehaald
om uitgerekend by een
Europa-dorp dat „Anne
Frank" heet, en uitgere
kend in aanwezigheid van
Frank zelf, wiens hele ge
zin door de nazi's is ver
moord, een pleidooi te
houden voor ex-natio-
naal-socialiStenIn de
Westduitse pers heeft men
Polzers speech dom en
kwaadaardig genoemd.
Maar dat is bepaald niet
voldoende. Men mag ho
pen, dat de Westduitse
regering zélf opening van
zaken zal doen over een
incident, dat ten hemel
schreiend is als Polzer
inderdaad een pleidooi
voor zijn arme „Sabel-
beins" heeft gehouden
gaat
natuurt ij k
Het conflict in de Westduitse SPD
Bedenkelijke invloed van ex-communist
Wehner op Ollenhauers partijleiding
Er moet voor eens en
altijd gekozen worden
(Van onze correspondent in Bonn)
De tegenstellingen in de grootste
Westduitse oppositieparty, de socialisti
sche SPD, zyn bijzonder onoverzichte
lijk geworden. De Bondsdagfractie van
de partij heeft zich namelijk achter de
secretaris van de fractie Mommer ge
schaard voor wat zyn felle kritiek be
treft op de zogenaamde „Trojaanse
ezels": die SPD-ers, die op een of ande
re wijze sympathie hebben getoond voor
communistisch Oost-Duitsland.
Als gemeld heeft Mommer scherpe
kritiek geuit op socialistische studenten,
die gepleit hebben voor meer contact
met de Oostduitse communisten, en op
negen SPD-joumalisten. die in Moskou
de Russische partyleider vriendelyk met
„kameraad" aanspraken en daarby rus
tig aanhoorden, hoe Kroesjtsjef de Ber-
lynse SPD-burgemeester Brandt bekriti
seerde. De negen journalisten hebben
daarop by het partijbestuur een aan
klacht ingediend.
Mommer en de journalisten zijn thans
uitgenodigd om maandag voor het be
stuur te verschijnen, teneinde daar de
rel te proberen uit te praten. Van de
zijde van de Bondsdagfractie van de
SPD meende men gisteren weliswaar, dat
Mommer zijn uitlatingen over de jour
nalisten beter voor de fractie dan in het
openbaar had kunnen doen, maar wat de
zaak zelf betreft staat men tenvolle ach
ter hem. Mommer zelf heeft de laatste
dagen uit de partijafdelingen vele tele
grammen en brieven ontvangen, waarin
men sympathie voor zyn optreden uit
sprak. Men is het er te Bonn algemeen
over eens, dat deze aan het daglicht ge
treden tegenstelling in de grond van de
zaak niets anders is dan de strijd tussen
uiterst-links en gematigde groepen in de
SPD.
Mommer en de zynen menen dat men
zich duidelyk moet distantiëren van de
communisten, speciaal die in Oost-
Duitsland. En een dergelyke houding
strookt in geen geval met het optreden
der negen journalisten in Moskou.
Kritiek op Ollenhauer
Partijvoorzitter Ollenhauer en vice-
voorzitter (en ex-communist) Wehner
achten het thans niet nodig om nog eens
principieel stelling te nemen tegen de
communisten. De houding van de SPD
ten deze is huns inziens duidelyk. Weh
ner heeft enkele dagen geleden in een
brief aan Mommer meegedeeld, dat diens
verwijten aan de SPD-journalisten on
billijk waren. Hy zweeg gisteren ook op
de fractie-vergadering, toen men daar
van zijn sympathie met Mommer blyk
gaf.
Dit alles heeft aanleiding gegeven tot
felle kritiek op Ollenhauer, die men ver
wijt, dat hij er niet in is geslaagd naar
buiten toe de partij als een gesloten een
heid te laten optreden. Hy is, zo zegt
men, als het er op aankomt, niet in staat
hard in te grijpen en tegenstellingen te
overbruggen. Men meent tenslotte dat
de invloed van Wehner op de dagelijkse
gang van zaken in de party met de dag
groter wordt.
Het is juist hierom, dat zovele SPD-
bondsda gleden thans een grote schoon
maak wat betreft de houding tegenover
de Oostduitse communisten wenseneens
en voor altyd, zo zeggen zy, moet duide
lijk worden gemaakt, dat men niet ge
diend is van een vriendelyke koers ten
deze. Mommer en de zynen willen zich
in het byzonder distantiëren van vele
vakbondsleiders, die onder invloed van
de inmiddels geroyeerde uiterst-linkse
socialist Agartz er nog altijd half-com-
munistische ideeën op na zouden hou
den; zy menen dat voor de Bondspresi
dentsverkiezingen op 1 juli en zeker voor
de Bondsdagverkiezingen in 1961 de
kiezer duidelijk moet worden gemaakt,
waar de SPD staat. In de kern van de
zaak willen zij daarmee de basis van hun
partij verbreden tot een partij die ook
aantrekkelijk wordt voor burgerlyke
groepen.
„Smokkelkoningin" werd in
West-Berlijn gearresteerd
De Westberlijnse politie heeft de
48-jarige smokkelkoninginCarola
Sauer gearresteerd. Zij dreef in
Oost-Berlijn een export- en import
zaak, maar was bij de communisti
sche autoriteiten uit de gratie ge
raakt. Kort geleden waren haar
eigendommen in beslag genomen.
De „smokkelkoningin" vluchtte toen
naar West-Berlijn ondanks het feit
dat daar een bevel tot aanhouding
tegen haar was uitgevaardigd we
gens verraad en spionage voor de
Oostduitsers! Twee jaar geleden had
zij bemiddeling verleend tussen de
communistische spionagediensten en
een Nederlands ingenieur, die haar
mededelingen moest verstrekken en
een exemplaar van een bepaald type
Belgisch geweer, dat bestemd was
voor de NAVO-troepen, moest leve
ren. Carola verloor in Oost-Berlijn
een kapitaal van ruim een miljoen
mark.
Prinses Mitsjiko heeft samen met
de Japanse Kroonprins Akihito
deelgenomen aan tenniswedstrijden
in Tokio. De Prinses verscheen in
een charmant wit ensemble met een
marine-blauw vest. Het valt niet te
betwijfelen of deze „Michie-stijl"
zal navolging vinden.
Sophia Lor en kreeg tn Wenen een
hartelijk welkom van Maurice Che
valier, toen zij daar arriveerde voor
opnamen voor de fiiin ,,v>lynipia
waarin zij met de Franse chanson
nier optreedt.
Overleg in Washington begint op 8 juni
ferentie, weten ingewijden toch wel wat
hier ter sprake zal komen. De Europe
se landen hebben, inzake Amerika's
scheepvaart, reeds jarenlang drie on
derwerpen in hun klachtenboek staan:
1) de subsidies, die Amerika aan de
eigen scheepvaart verstrekt:
2) het varen onder goedkope vlag;
3) Amerikaanse wetgeving, die voor
schrijft dat vyftig procent van de re
geringsgoederen met Amerikaanse-
schepen moet worden verzonden.
Het zou waarschynlyk weinig zin
hebben om een serieuze aanval te gaan
doen op de subsidies voor de bouw van
Amerikaanse schepen en voor de Ame
rikaanse lijnvaart. Amerika heeft een
eigen renderende handelsvloot nodig
en moet ervoor zorgen dat deze in het
land zelf kan worden gebouwd en gere
pareerd. Zonder subsidies zyn deze
doelstellingen moeilijk te bereiken.
Veel grotere winst
Meer zal er waarschynlyk gediscus
sieerd worden over het varen onder
goedkope vlag. Daar maken trouwens
niet alleen Amerikanen zich aan schul
dig. Als Nederlandse scheepvaart- maat
schappyen hun schepen in Nederland
registreren, moeten zy een aanmerke
lijk deel van de winst afstaan voor de
belastingen. Voor Amerikaanse maat
schappyen geldt hetzelfde in Amerika
Maar als Amerikaanse maatschappyen
(het gebeurt voornamelijk met tank
schepen en met schepen van de wilde
vaart) hun vaartuigen laten registreren
in Panama of Liberia en deze dus onder
Panamese of Liberiaanse vlag laten
varen, is de belasting veel en veel ge
ringer. Men kan zo dus veel groter
winst maken en sneller overgaan tot de
bouw van meer schepen.
Schotel liete brij!
(Van onze correspondent in
Washington)
Het heeft heel wat voeten in de
aarde gehad voordat eindelijk tal van
Europese landen gezamenlijk met Ame
rika overleg gaan plegen over scheep
vaartproblemen. In 1954 en 1956 had
men al een aanloop genomen tot een
dergelijke conferentie, daarna zou het
maart 1959 worden, maar nu is dan
toch definitief 8 juni als begindatum
vastgesteld.
Op die dag zullen regeringsvertegen
woordigers van Nederland, Enge
land. Noorwegen. Zweden. Denemar
ken, België. Frankrijk. West-Duitsland,
Italië en misschien Griekenland dis
cussies openen met de Amerikanen. De
reeks bijeenkomsten zal waarschynlyk
niet langer dan een week duren en
spijkers met koppen zullen er wel niet
worden geslagen. Men zal, figuurlyk
gesproken, om een schotel brij zitten,
die flink heet is en als men verstandig
is. dan zal men - terwille van later
overleg - voorkomen dat er iemand zijn
mond brandt. Het is al een zekere vei
ligheidsmaatregel. dat hier alleen ver
tegenwoordigers der diverse regeringen
bijeenkomen. Had men óók represen
tanten van reders en van vakverenigin
gen uitgenodigd, dan was daardoor de
kans op een wat fel dispuut waarschyn
lyk gestegen
De Nederlandse delegatie zal geleld
worden door de Nederlandse ambassa
deur in Washington, dr. J. H. van Roij-
en. De heer W. L. de Vries, directeur-
generaal van de scheepvaart, zal voor
deze gelegenheid uit Nederland over
komen.
Zonder dat men in details is getre
den over de onderwerpen van dei* con-
T.B.C. TE DRUNEN
By een routine-onderzoek op de lage
re scholen te Drunen, enkele weken ge
leden gehouden, is plotseling een aantal
gevallen van tbc-besmetting aan het
licht gekomen. Aan een vyftiental kin
deren is een rustkuur voorgeschreven,
terwyi vyf kinderen reeds in een sanato
rium zyn opgenomen.
Dr. W. Wyk van het medisch centrum
in Waalwyk, die de leiding heeft van
het onderzoek, spreekt van enkele ern
stige infecties, die reden geven tot gro
tere waakzaamheid. In de meeste geval
len is de infectie beperkt tot de lucht
wegen. Onder leiding van dr. Wjjk
speurt men thans in Drunen Uverig naar
de haard van besmetting. Men over
weegt een algemeen röntgenologlsch on
derzoek. Op korte termyn zullen in da
Langstraat voorlichtingsavonden over de
tbe-bestryding worden gehouden.
Op de schepen onder Amerikaanse
vlag betaalt men hoge lonen aan de be
manning. op de schepen onder goedkope
vlag behoeft men zich aan die loonre
geling niet te houden. Men moet echter
niet denken, dat die quasi Panamese
of Liberiaanse schepen niet deugen.
Vroeger kwam dat nogal eens voor,
doch tegenwoordig tellen de vloten van
genoemde landen veel nieuwe vaartui
gen terwyl voor de bemanning in vele
gevallen behooriyk wordt gezorgd.
Dat de Amerikaanse regering aan
de niet-gesubsidieerde maatschappyen
deze praktyken toestaat is eigenlyk
een soort verkapte subsidie.
Alleen door het Congres
Het derde punt is de Amerikaanse
wet die voorschryft dat Amerikaanse
regeringsgoederen voor vyftig procent
op Amerikaanse schepen verzonden
moeten worden; zulk een wet zou uiter
aard alleen door het Amerikaanse Con
gres veranderd kunnen worden en van
de besprekingen op het State Depart
ment (ministerie van Buitenlandse Za
ken) in juni moet men dan ook geen
concrete resultaten verwachten. Maar
de Europese landen zullen niet nalaten
om te wyzen op wat zij veelal ken
schetsen als vlagdiscriminatie. Om tot
een verbetering in de situatie te gera
ken zal er nog wel een meer officiële
conferentie nodig zyn dan de reünie
om de hete bry die 8 juni begint.
