LEGER VERBIEDT POLITIEKE
ACTIVITEIT IN INDONESIË
Gematigder houding van
Gromyko op conferentie
„Handhaving orde en veiligheid"
WEERBERICHT
PRINS ALBERTS HUWELIJK
OP EEN ANDER TIJDSTIP?
VERDWENEN RADIUMNAALD
WERD SNEL OPGESPOORD
Het Westen spitste de oren
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 3 JUNI 1959
No. 29759
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
DECREET VAN NASOETION
De stafchef van het Indonesische leger, generaal Nasoetion, heeft
met ingang van vandaag alle politieke activiteit in Indonesië verboden,
zo meldt net Indonesische persbureau „Antara". Nasoetion, die cen
traal militair gezaghebber is, kondigde dit verbod gisteren bij decreet
af, nadat het voorstel van president Soekarno om terug te keren tot
de revolutionaire grondwet van 1945, bij drie stemmingen in het par
lement niet de vereiste meerderheid van twee derden had behaald.
Soekarno, die een wereldreis maakt, vertoeft op het ogenblik in
Hollywood.
ke waarnemers geloven, dat hij in zijn
„geleide democratie" mogelijk de grond
wetgevende vergadering zou samensmel
ten met het Volkscongres.
Grappen maken
Terwijl in Indonesië de beslissing viel
over zijn voorstel, was Soekarno in Hol-
Soekarno poseert en
lacht in Hollywood!
Volgens „Antara" wordt onder poli
tieke activiteit verstaan „alle actieve
verplichtingen, die positieve vormen
aannemen" en die „direct of indirect de
koers van de Indonesische staat zouden
kunnen beïnvloeden of bepalen". Onder
het verbod vallen o.a. alle bijeenkomsten
en vergaderingen, demonstraties, optoch
ten. en het drukken en verspreiden van
artikelen en aanplakbiljetten.
Overtreding van het verbod kan ge
straft worden met zware boete of gevan
genisstraf van twaalf maanden.
Geen conflicten
In een toelichting op het verbod wordt
verklaard, dat zolang de constitutionele
besprekingen in het parlement gaande
zijn „politieke activiteit mogelijk onge
wenste gevolgen zou hebben voor de
handhaving van orde en veiligheid, we
gens het bestaan van intimidatie en
dreigementen". „Ideologische geschillen"
tussen de politieke organisaties zouden
fanatisme en „andere verschijnselen"
kunnen opwekken die op hun beurt een
conflict zouden kunnen veroorzaken, al
dus de toelichting volgens „Antara".
President Soekarno heeft voor zijn
vertrek uit Indonesië gevraagd om te
rugkeer tot de oude grondwet, die hem
vrijwel dictatoriale macht geeft. Politie-
Argentijnse peso
nog verder
gedaald
Zware economische crisis
Argentinië, dat zich gesteld ziet voor
een ernstige economische crisis, heeft
gisteren de waarde van zijn peso, eens
een der gezondste valuta van de wereld,
zien dalen tot het equivalent van min
der dan één Amerikaanse cent. In de
afgelopen drie dagen is de notering van
de peso met tien punten gedaald tot 101
peso voor één dollar. Tien jaar geleden
was de notering 4.80 peso voor een Ame
rikaanse dollar; in januari 1958 was de
notering 37 en in januari j.l. 66 peso
voor een Amerikaanse dollar.
De jongste daling wordt toegeschreven
aan de vraag naar dollars, die uitgelokt
is door de bekendmaking van de rege
ring, dat materieel voor essentiële indus
trieën vrij van invoerrechten en douane
deposito's mag worden ingevoerd.
De Argentijnse minister van Finan
ciën, dr. Cesar Bunge, schilderde gister
avond in een rede voor de radio een
grimmig beeld van de crisis, die Argen
tinië tegemoet gaat. Hij kondigde aan,
dat zeer spoedig overheidspersoneel zal
worden ontslagen, dat staatsonderne
mingen zullen worden geliquideerd, dat
de stijging der lonen drastisch zal wor
den tegengegaan en dat de kredietver
strekking streng zal worden beperkt.
Wat de te verwachten ontslagen van
overheidspersoneel betreft, wordt er in
Buenos Aires aan herinnerd, dat presi
dent Frondizi enige tijd geleden reeds
heeft verklaard, dat ongeveer 300.000
man overheidspersoneel overtollig was.
De minister van Financiën zei in zijn
radiotoespraak, dat hij het Argentijnse
volk een korte periode van offers aan
kondigde.
Soldaten patrouilleren in het finan
ciële centrum van Buenos Aires met de
bajonet op het geweer en uitgerust met
tomrhy-guns, hetgeen wordt opgevat als
een aanwijzing, dat de regering vastbe
sloten is ondanks de protesten van de
vakbeweging, haar economische plannen
uit te voeren. Tien dagen geleden wer
den ruim 30.000 stakende bankbedienden
ontslagen.
Zonnig
De Bilt verwacht van heden- tot mor
genavond:
Droog, zonnig en warm weer met
zwakke tot matige wind tussen oost en
zuid. (Opgemaakt te 11.15 uur)
4 JUNI
Zon op: 4.24 uur; onder: 20.52 uur.
Maan op: 3.40 uur; onder: 18.44 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.05 en 14-29
uur.
Laagwater te 9.59 en 22.30 uur.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's.
lywood. Gistermorgen verbleef hij drie
uur in de studio's van 20th Century Fox.
Hij gebruikte daar ook de lunch, die
werd bijgewoond door notabelen van de
filmstad, zoals Joan Crawford, Suzy Par
ker, Martha Hyer, Tope Lange en Diane
Baker. Soekarno, die gestoken was in
een militair gala-uniform was vergezeld
door ongeveer dertig personen. Soekar
no, die een ruime collectie onderschei
dingen droeg, poseerde gewillig met de
actrices. Hij maakte grappen en lachte
met hen.
Joan Crawford liet de president onge
veer een half uur wachten voor de
lunch. Zij verscheen halverwege 't maal
en ging toen naast hem zitten. Soekar
no en Joan Crawford omhelsden en
kusten elkaar voor zij ging zitten. „Pret
tig U weer te ontmoeten" zei zij. Zij
hadden elkaar de avond tevoren voor de
eerste keer ontmoet tijdens een banket,
dat ter ere van Soekarna was gegeven
door de Motion Picture Association of
America in het Beverly Hotel en waar
aan vele filmschoonheden hadden aan
gezeten.
Koning Boudewijn zal over enkele maanden
bezoek brengen aan Pershuis in Brussel
Socialisten spreken
van overwinning
(Van onze Brusselse
correspondent)
Door de beslissing van Paus Jo
hannes en de Belgische regering
om het huwelijk van Prins Albert
zowel religieus als burgerlijk in
Brussel te laten voltrekken, was
de socialistische interpellatie van
gistermiddag in de Tweede Kamer
overbodig geworden. Toch legde
premier Eyskens een verklaring
af. Hij was gepikeerd door de op
merking van de socialistische
woordvoerder, dat de regering in
deze zaak in ieder geval beneden
haar taak was gebleven. De oud
minister van Buitenlandse Zaken,
Victor Larock, vroeg zelfs vanaf
de tribune van de Kamer of het
dan onder de invloed was van een
buitenlands staatshoofd. Paus Jo
hannes III (Larock vergiste zich
en werd fel in de rede gevallen
door de r.-k. volksvertegenwoor
digers die Johannes de 23ste"
riependat de regering ten
slotte achteruit krabbelde. Hij be
schouwde de beslissing in ieder
geval als een grote socialistische
overwinning, daar de regering
eindelijk beslist had om de burger
lijke wetten van België de voor
rang te geven op de religieuze
gebruiken.
De achtergrond van de kwestie is dat
noch de regering, noch de socialistiscne
oppositie de zaken op de spits wilde
drijven. Gisteravond had Koning Bou-
dewijn de premier, prof. Eyskens, Dij
zich ontboden en er wordt gezegd dat
hij ook met de socialistische oppositie
contacten had.
De jonge Koning is zeer gevoelig voor
alle kritiek, die op de koninklijke fami
lie wordt uitgeoefend. Hij wil voortaan
met de regering en het parlement de
beste contacten hebben en over enkele
maanden zal hij ook een bezoek brengen
aan het Pershuis van de Brusselse Jour
nalisten. een pershuis. dat op zichzelf
een klein museum is daar het belang
rijke persdocumenten bevat van 1830 tot
heden. Bovendien is er een journalisten
school gevestigd en een bibliotheek met
alle literaire werken, die in het verleden
door Belgische en sommige buitenlandse
journalisten zijn geschreven. De Koning
heeft het Pershuis nooit bezocht of
schoon zijn grootmoeder. Koningin Eli
zabeth, het heeft ingewijd.
De „New Look" van het hof is het
werk. zo formuleerden wij het gisteren,
van een ploeg jonge diplomaten, onder
meer de persattaché van de Koning, de
heer Claude de Valckeneer. die in Leu
ven rechten en economie studeerde bij
de huidige premier, prof. Eyskens. hoog.
leraar in de economie.
Gisteren op de eerste persreceptie van
Koning Boudewijn had De Valckeneer
de journalisten gewaarschuwd: „Wees
vooral niet te stijf
De journalisten moesten nochtans aan
de „New Look" wennen. Er was maar
één journalist, die de Koning een on
aangename en brutale vraag heeft ge
steld. namelijk een New.vorks persman,
die wilde weten welk gezicht Koning
Leopold heeft, nu hij het kasteel van
Laeken verlaat De directeur van
het Belgische communistische blad daar
entegen boog zeer beleefd voor de Ko
ning.
Onhandig optreden
Het onhandige optreden van de Bel
gische ambassadeur in Vaticaanstad,
baron Poswick die jarenlang ambassa
deraad was in Den Haag. schijnt wel de
oorzaak te wezen van de eerste beslis
sing om het huwelijk in Rome te laten
voltrekken. De ambassadeur zou hier
over hebben onderhandeld met de secre
tarie van het Vaticaan. zonder hierin
zijn minister van Buitenlandse Zaken te
Brussel te kennen. Men fluistert in de
Wetstraat, dat de ambassadeur zal wor
den verplaatst. In het gehele geval zou
ei dan toch één zondebok zijn!
De enige zaak die thans voortvarend
moet worden geregeld is de voorberei
ding van het huwelijk Het staat vast,
dat het huwelijk voor de burgemeester
van Brussel, prof. Lucien Cooremans. in
het historisch stadhuis op de Grote
Markt zal plaatsvinden, terwijl het re
ligieus huwelijk daarna in de St. Goe-
dele kathedraal van Brusel zal plaats
vinden. waar het zal worden ingezegend
door de kardinaal-primaat van België,
mgr. J. van Roe.v. Maar of het reeds op
1 juli zal kunnen worden georganiseerd
is een andere vraag. Op 8 juli namelijk
vertrekt Koning Boudewijn naar Neder
land tot 11 juli en op 17 juli arriveert de
Keizer van Ethiopië in Brussel voor een
officieel bezoek!
(Van onze reisredacteur, W. LBrugsma)
Genève, 3 juni Gromyko heeft gistermiddag in Genève een ge
matigder houding aangenomen: op de plenaire zitting in het Paleis der
Volken, die het geheim overleg kwam afwisselen, zei de Sovjetrus-
sische minister, dat hij het Westen helemaal niet vraagt de „Duitse
democratische republiek" (Oost-Duitsland) te erkennen, maar alleen
een realistische oplossing voor Berlijn zoekt. Hij zei ook dat de Sovjet-
tfiftle^èlstrekt niet beweert, dat de Westelijke troepen illegaal in
Berlijn verblijven, alleen dat hun aanwezigheid als bezetters niet langer
strookt met de gewijzigde omstandigheden. Mocht het Westen zijn
troepen toch in West-Berlijn willen handhaven, welnu dan is daar ook
geen bezwaar tegen, alleen niet als bezetters die het stadsdeel besturen.
Het Westberlijnse stadsbestuur moet verlost worden van vreemde
inmenging. De Grote Vier kunnen bijvoorbeeld in West-Berlijn sym
bolische eenheden van nauwkeurig vastgestelde sterkte legeren, zei
Gromyko in zijn rede, waarin hij en passant Herters zevenpuntenplan
voor Berlijn nog eens verwierp.
„Dialoog tier doven"
Men kan niet zeggen, dat de Sovjet-
russische minister werkelijk nieuwe pun
ten naar voren bracht, maar er was iets
in de manier, waarop hij de zaak aan
pakte en alternatieve oplossingen voor
stelde, dat de Westelijke waarnemers de
oren deed spitsen. Een kinderhand is
dezer dagen in Genève gauw gevuld.
Minister Herters voorstel om de ge
heime zitting, die gisteravond gehouden
zou worden, naar hedenmiddag te ver
schuiven, zal dan ook niet ingegeven
zijn door het feit „dat het op de mid
dagzitting zo laat was geworden", zoals
hij zei. Men mag wel aannemen, dat de
Westelijke ministers in onderling beraad
en in contact met hun hoofdsteden
Gromyko's woorden nauwkeurig hebben
afgewogen.
Zit er in het toelaten van symbo
lische Russische eenheden tot West-
Berlijn in een of andere vorm inderdaad
De hofambtenaren buigen zich over
de kalender van het huwelijk van Prins
Albert, daar men o.m. ook nog de dui
zenden Belgische en buitenlandse da
mes, die de garden party in de tuinen
van het koninklijk kasteel van Laeken
zullen bijwonen de tijd moet geven om
zich nieuwe toiletten aan te schaffen.
De juweliers deden reeds gisteren goe
de zaken in Brussel
De KLM heeft besloten alle vlieg
tuigen van haar vloot een nieuwe
beschildering te geven. Het op
schrift Flying Dutchman" (Vlie
gende Hollander) is verdwenen en
heeft plaats gemaakt voor „KLM-
Royal Dutch Airlines ood-
wit-blauw van het staartvlak is
veranderd in een beschildering met
blauwe diagonaal-strepen met in
het midden een witte cirkel met in
fel rood de letters KLM en daar
boven een kroontje Het eerste toe
stel, de Convair Willem van de
Velde", verliet gisteren de hangar
in zijn nieuwe jasje.
een uitweg voor de Berlijnse impasse?
Fransen en Westduitsers beantwoorden
deze speculatieve vraag met een hard
nekkig „neen", maar het lijkt toch niet
helemaal uitgesloten, dat Britten en
Amerikanen die mogelijkheid zouden
kunnen overwegen, wanneer zij zonder
al te veel prestigeverlies verwezenlijkt
zou kunnen worden. Een moeilijk te
verteren punt zal natuurlijk zijn, dat
tegenover de Russische entree in West-
Berlijn geen Westelijke winst in Oost-
Berlijn zal staan. Voordat Gromyko aan
het woord kwam, hielden de Duitsers
In de nabijheid van New York ont
spoorde dezer dagen een goederen
trein. Vierentwintig wagens liepen
uit de rails en schoven in en naast
elkaar. Dat leverde dit spectacu
laire beeld op. Persoonlijke onge
lukken deden zich niet voor!
NEDERLANDER IN WENEN
SCHIET INBREKER NEER
Een Nederlandse bedrijfsleider van
een Oostenrijkse textielfabriek te We
nen heeft in de afgelopen nacht een in
breker in zijn woning neergeschoten.
De Nederlander, die in de Weense
voorstad Doeblen woont, was wakker
geworden door gestommel in zijn huis.
Hij ging op onderzoek en betrapte een
inbreker. De man trachtte te vluchten
en de Nederlander zond hem twee
schoten achterna, die doei troffen. De
politie heeft de inbreker nog niet kun
nen identificeren.
De Nederlander is bedrijfsleider van
de St. Poelten Lanzstoffabrik. Zijn Ne
derlands adres is bij de politie niet be
kend.
Bolz (Oost-Duitsland) en Grewe (Bonds
republiek) nog eens een „dialoog der
doven". Bolz sprak zichzelf tegen door
eerst te verklaren, dat de DDR de Rus
sische voorstellen inzake Berlijn nauw
keurig had bestudeerd en toen besloten
had ze te ondersteunen, en door later te
zeggen, dat de DDR aan de totstand
koming van die voorstellen zelf had
meegewerkt. Grewe hield een lange,
scherpe rede, waarin hij om. de ge
dachte van een al-Duitse commissie
verwierp, wanneer die niet in het raam
van het Westelijke vredesplan kan ope
reren. De scherpte van Grewe's rede zal
wel ingegeven zijn door de ruzie, die
binnen de Westduitse delegatie (hefc
Westen wordt steeds verdeelder!) tussen
hem en de woordvoerder Von Eckardt
woedt. De laatste, die delegatieleider
Grewe te slap vindt, gaat zich nu in
Bonn bij Adenauer beklagen
Onheil voorkomen
In stortbak A'damse vuilverbranding
Deze dagen is bij het Nederlands Kanker Instituut in Amsterdam
een radiumnaald zoekgeraakt, zonder dat terstond aanwijsbaar was»
waar in het zorgvuldig uitgebalanceerde controlesysteem van een ver
zuim of een onvolledigheid sprake was geweest. Terstond na gebruik
van radiumnaalden worden deze, veelal in een serie van vier, in con
tainers opgeborgen. Ditmaal bleek bij de na-controle een der naalden
te zijn verdwenen. Het vermoeden, dat deze naald in de rubberslang,
welke bij de behandeling wordt gebruikt, was blijven steken, dwong
tot het instellen van een grootscheeps onderzoek.
Het apparaat dat daarvoor in werking moest worden gesteld heeft
bij deze gelegenheid op ongezochte wijze zijn deugdelijkheid bewezen.
De naald werd enkele uren later opgespoord.
Het spoor voerde naar het uitgestrek
te terrein van de Amsteramse vuilver
branding. Dank zij de medewerking van
de gemeentelijke reinigingsdienst kon
het opsporingswerk met grote snelheid
worden uitgevoerd. De deskundigen van
de farmaceutische inspectie van de
volksgezondheid, het Nederlands Kan
ker Instituut eii het Rijksinstituut van
de Volksgezondheid hebben gedurende
vier uren vijfhonderd ton Amsterdams
vuil met hun Geiger-Müller-tellers af
getast. Zij strekten hun ondezoek ook
uit naar de schuiten met afval die naar
de vuilverbranding aan de Papaverweg
in Amsterdam-Noord varen, terwijl ook
de as van de reeds verbrande afval
waarin de sporen uiteraard moeilijker
te achterhalen zijn nauwkeurig werd
onderzocht.
Gedurende het gehele onderzoek werd
de verbranding stopgezet.
Tenslotte werden proeven genomen
in de stortbakken. In één dezer stort
bakken werden vage sporen gevonden,
nicrin kon tenslotte de geconstateerde
uitstraling worden gelocaliseerd. Na
vier uren werd inderdaad de vermiste
naald een 5 cm lang en 1% mm.
breed goudkleurige buisje gevuld met
radiumpoeder gevonden. Het in
strumentje is weer in de veilige kluis
van het Nederlands Kanker Instituut
opgeborgen zonder onheil te hebben
aangericht.
Twee zaken trekken hier wel de aan
dacht, zo deelt de voorlichtingsdienst
van het Ministerie van Sociale Zaken en
Volksgezondheid mee. In de eerste
plaats dat ook bij de uiterst doeltreffen
de beveiligingsmaatregelen als in het
Nederlands Kanker Instituut, het men
selijk handelen noopt tot een steeds
verfijnder controle. Het ligt in de lijn
van de verwachting, dat dit controle
systeem nog verder zal worden toege
spitst.
Het tweede is. dat Nederland de oe-
schikking heeft over een goed gecoördi
neerd en snel en effectief werkend op
sporingsapparaat. waardoor het moge
lijk is bij een falen van beveiligings- of
controle-systemen onheilen te voorko
men. Daarbij mag bovendien worden
worden opgemerkt, dat bij een snelle
alarmering als waarvoor het Kanker
instituut thans zorg droeg, de kans op
opsporing aanzienlijk wordt vergroot.
