President-curator en ere-doctor van
Universiteit kreeg borstbeeld
Het Nederlandse portret sinds 1380,
expositie in museum De Lakenhal
Na maar voor 70ste verjaardag
Korte
eenvoudige
aanbieding
in het Groot Auditorium
formule meubelen
Uiterst gevarieerd en boeiend
overzicht van een nog altijd
levend facet van onze kunst
Opgericht 1 maart 1860 Zaterdag 23 mei 1959 Tweede blad no. 29750
In tegenwoordigheid van velen uit alle Leidse Academische kringen
werd gistermiddag in het Groot Auditorium aan dr. J. E. baron de Vos
van Steenwijk, de president-curator en eredoctor van de Leidse
Universiteit, diens bronzen borstbeeld aangeboden, dat hem door
vrienden uit de Leidse Universitaire gemeenschap was toegezegd als
huldeblijk bij zijn zeventigste verjaardag, dertig april jongstleden.
Dr. De Vos van Steenwijk werd in januari van dit jaar op indruk
wekkende wijze gehuldigd bij de verlening van het eredoctoraat van
de Leidse Universiteit, op grond waarvan men er thans van afzag de
onthulling en aanbieding van het borstbeeld tot een dergelijke plech
tigheid te maken. De rector-magnificus prof. dr. H. J. Lam voerde het
woord, een kleindochter van baron de Vos van Steenwijk verrichtte
de onthulling en de president-curator dankte in een kort woord voor
het bijzonder op prijs gestelde geschenk, waarvan hij toezegde dat het
in de toekomst aan de Leidse Universiteit ral worden
voor dit geschenk. Ook deze betuigde zün
grote bewondering voor het werk van de
beeldhouwer en de gieters. Spreker
waardeerde de sfeer, waarin deze huldi
ging plaats vond, en stelde in zijn slot
woord, dat hij niet slechts dankbaar was
voor het geschonken beeld als zodanig,
maar tevens voor het feit, dat de tot
standkoming van dit borstbeeld een ver
rijking van het kunstbezit is, iets wat
ons allen tot voldoening moet stemmen.
Zoals gezegd deelde baron de Vos van
Steenwijk in zijn toespraak mede, dat
het beeld mettertijd aan de Universiteit
zal worden geschonken.
Na deze korte en luchtige toespraken
kregen de aanwezigen gelegenheid, het
beeld van nabij te bewonderen. Alge
meen werd waardering uitgesproken, over
hetgeen tot stand was gekomen.
altijd inspirerend geschenk
Dat is elk van de 180 Formule-elementen, deel
voor deel een afgerond geheel, maar te kombi-
neren en uit te breiden op meer manieren dan
er mensen wonen in Nederland. Begin met één
aanbouwelement, of twee of drie - precies bij
passende aanbouwelementen zijn altijd verkrijg
baar (na jaren zelfs - gegarandeerd!)
Vraag het gratis For
mule Meubelen pros
pectus bij uw woning
inrichter of vraag aan
Kempkes Meubelfa
brieken te Waddinx-
veen prospectus no 87
Levering
uitsluitend
via uw
woning
inrichter.
'n kempkes produkt
aanbouwmeubelen
LEIDS STUDENTENZANGKOOR EN
KAMERORKEST „COLLEGIUM
MUSICUM"
Bovengenoemd gezelschap stelt zich
voor a.s. woensdag een concert te geven
in de grote Stadsgehoorzaal. Het pro.
gramma bestaat uit werken van Pales-
trina, H. Strategier en J. S. Bach, terwijl
de leiding berust bij de heer Huub
Buurman.
Is het geschilderde portret, onder de invloed van zowel de fotografie als de
non-figuratieve stroming der modernen, gedoemd te verdwijnen? Is een tentoon
stelling als thans onder de titel „Het Nederlandse portret sinds 1880" in
Leidens Stedelijk museum De Lakenhal gehouden wordt, slechts een terugblik
op een bijna verdwenen facet van onze kunst? Het antwoord mag ontkennend
luiden. Terecht constateert de directeur, de heer J. N. van Wessem, die met zoveel
voortvarendheid en toewijding een groot aantal portretten van zeer uiteenlopende
kunstenaars bijeen bracht, in de inleiding tot de catalogus: „Wanneer de jongere j
generatie zich afzijdig zou houden, kon men van een schoon verleden spreken.
Gelukkig spreken de feiten dit tegen". Ook in deze tijd wordt de kunstenaar
geboeid door de menselijke persoonlijkheid, al kan niet ontkend worden, dat de
portretkunst in een ongemakkelijke situatie is geraakt. Maar er is bepaald geen
reden tot wanhoop. Nog altijd is er een vry groot aantal bekwame schilders,
grafici en beeldhouwers, ook onder de jongeren, die de kunst verstaan het men
selijk gelaat, eventueel de menselijke gestalte, uit te beelden als de verschijnings
vorm van zijn diepste wezen.
De rector magnificus prof. dr. H. J.
Lam merkte in zijn toespraak op, dat
reeds enige jaren geleden overwogen
werd, in welke vorm door de Universi
taire gemeenschap hulde kon worden
betuigd aan de president curator voor
de wijze waarop hij als mens en als be
stuurder zoveel aan deze gemeenschap
heeft geschonken. Het eredoctoraat, hem
in januari van dit jaar verleend, was een
van deze vormen met een hoofdzakelijk
officieel universitair karakter, de aan
bieding van een borstbeeld, tijdens de
bijeenkomst van gistermiddag gereali
seerd. was de vorm waarin meer het per
soonlijke element spreekt. Het deed
spreker bijzondere vreugde, dat reeds
het eerste verzoek om financiële bijdra
gen uit alle kiringen van de Universitaire
gemeenschap zo werd beantwoord, dat
een herhaald verzoek niet meer nodig
bleek te zijn.
In zijn bijzonder humoristische toe
spraak schetste prof. Lam enkele andere
aspecten van dit geschenk, terwijl hij
grote dank bracht aan de Rotterdamse
beeldhouwer W. A. Verbon, die op zo bij.
zon de re wijze in het borstbeeld de per
soonlijkheid van baron de Vos van
Steenwijk in alle opzichten heeft weiten
te vereeuwigen. Voorts betoonde hij hul
de jegens de kunstgieterij Stöxen, die
voor het gieten zorg had gedragen, daar
bij in herinnering brengend hoe het co
mité voor deze huldigingsactie met bij
zondere belangstelling het gietprocédé in
deze uiterst merkwaardige werkplaats
heeft mogen gade slaan.
Nadat Margriet de Vos van Steenwijk,
een kleindochter van de president-cura
tor, het in het Groot Auditorium ge-
CHR. HUISHOUDSCHOOL VOOR
MEISJES „BOSHUIZEN"
Dank zij het feit, dat de winter wei
nig stagnatie heeft veroorzaakt, is de
bouw van de Chr. Huishoudschool aan
het verlengde van de Toussa int kade zo
ver gevorderd, dat de school op 1 sep
tember zal worden geopend. De school,
waarvan mej. A. Molenaar directrice
fcrordt, krijgt de naam „Boshuizen".
Kerkelijk Leren
NED. HERV. KERK.
Aangenomen naar Schalkwijk (toez.)
Chr. s. Verwoert te Rhenen.
GEREF. KERKEN.
Beroepen te Terneuzen K. Ubels te
Zwartebroek.
Aangenomen naar Klazienaveen (2de
pred.pl.) Joh. Dijkstra te Schermerhorn.
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT).
Beroepen te Houwerzijl H. W. Ophoff,
kand. te Dalfsen. Te Nieuwleusen A. P.
Dyk, kand; te Groningen.
Margriet de Vos van Steenwijk
heeft zojuist het borstbeeld van
haar grootvader onthuld. Linkde
beeldhouwer W. A. Verbon. die
van vele zijden gecomplimenteerd
werd met de uiteindelijke resultaten
van zijn arbeid.
(Foto L.D./Van Vliet)
plaatste borstbeeld had onthuld, sprak
baron de Vos van Steenwijk in een even
geestige toespraak zijn grote dank uit
Kleur en psyche
Met verheuging herkent men tal van
„klassieke" stukken uit de tijd na '80.
zoals Charley Toorop's groep „H. P.
Bremmer met zijn vrouw met kunste
naars uit hun tijd", op het eerste ge
zicht wat hard van toon. maar bij na
dere beschouwing toch blijk gevend van
een uitzonderlijk knap observerings- en
expressievermogen. Men vergelijke dit
werk eens met Paul Citroen's „Schut
tersstuk". dat, minder compact van
compositie, met geheel andere uitdruk
kingsmiddelen een zeer suggestief schil
derij is. Tot de bekende werken in de
hoofdzaal boven behoren verder Jan
Slu.vters' Wibaut. Verwey's Van Devssel
en Pyke Koch's Bertha van Antwer
pen", dat een interessante vergelijking
uitlokt met het daarnaast hangende
„Asta".
Het is uitermate boeiend op deze ex
positie de instelling van de kunstenaar
tegenover het menselijke object na te
gaan: sommigen concentreerden zich
nadrukkelijk op de uitbeelding van de
psyche en be.schouwden de kleur als be
trekkelijk bijkomstig, anderen gebruik
ten juist de rijkdom der kleuren om tot
uitdrukking tg brengen wat zij zagen als
de essentie van de geportretteerde, of
dit nu de kunstenaar zelf dan wel een
ander was. Enkelen ook benaderden het
object vanuit zijn of haar levenssfeer,
zoals duidelijk waarnecmbaai in Daan
Wildschut's „De heer T. J. Botke",
E.vck's „Mevrouw W." of Willink's „De
schilder en zijn vrouw".
Tot de knapste stukken uit de hier
gerepresenteerde periode behoort o.i.
Breitners kleine, bijna kleurloze zelf
portret. een briljant-ironische visie op
eigen jeugdige arrogantie (de schilder
was toen 25 Jaar). En vergelijk daar
mede eens het min of meer tragische
portret van Floris Verster a!s 60-jarige.
I In beide werken een bijna onbarmhar
tige zelfkritiek, hoe verschillend deze
j schilderijen overigens mogen zijn.
Herhaaldelijk betrapt de toeschouwer
zich erop. dat hij zo graag een groter
aantal werken van een bepaalde kun
stenaar zou willen zien dan hier aan
wezig. Maar de opzet van deze rijke ex-
positie was nu eenmaal een inzicht te
geven in de geschiedenis van de por
tretkunst van de laatste tachtig jaar.
zodat het maximum aantal vier werd.
Niettemin is er ruimschoots gelegen
heid tot instructieve vergelijkingen, zo
als b.v. tussen de portretten van de
moeders van een drietal schilders: M.
Kamerlingh Onnes, de exacte uitbeel
ding van een vrouw, die kennenlijk veel
geleden heeft, Henri Jonas, schijnbaar
veel vlakker, maar toch diepgaand, en
Kees Verwey, die een wel kleurig, maar
toch verstild en uiterst gevoelig schil
derij maakte.
Wie binnen het kader van het werk
van eenzelfde kunstenaar vergelijken
wil, lette ook op de verschillende werk
wijze van H.H. Kamerlingh Onnes in
zijn portretten van resp. prof. Einstein
en prof. Ehrenfest. waarvan het eerst
genoemde afkomstig is uit de Rijksuni
versiteit alhier.
Het zou ons te ver voeren, indien wij
tot een vermelding van alle met een of
meer werken vertegenwoordigde schil
ders zouden overgaan. Wij beperken ons
dus tot het noemen van nog enkele na
men. zoals Schuhmacher Röling, Fern-
hout. Bruyn. Schroder. Kruyder e.a.
Grafiek, penningkunst en
beeldhouwwerken
Aparte vermelding verdient zeker het
originele grafische werk van W. J. Ro-
zendaal en het psychologisch bijzonder
rake oeuvre van Citroen. Dat H. H. Ka
merlingh Onnes juist in sün grafiek
een zeer scherp waarnemer is, bewijzen
zijn tekeningen van o.m. prof. Knap
pert en prof. Meyers. Van Kuno Brinks
vindt men een kopergravure van Jan
Sluvters en daarnaast van Arend Hen
driks een doorwrochte ets. Voor belang
stellenden in penningkunst is er een
aparte vitrine met kleine meesterwer
ken en in een benedenzaal is de beeld
houwkunst ondergebracht, o.m. L. O.
Wenkebach's ruige kop van Albert Ver-
H. P. Bremmer en zijn vrouw met
kunstenaars uit hun tijd, door
Charley Toorop
wey. Raedecker's liefelijke „Eva Ben
dien" en het onbedoeld-pathetische „De
schilder Opsomer" van Hildo Krop. Ook
hier deden wij maar een enkele greep:
de belangstellende bezoeker zal er ver
scheidene waardevolle en kenmerkende
portretten aantreffen.
Verheugend is. dat bij deze keuze
want zó moet men deze tentoonstelling
zien in voldoende mate aandacht
werd geschonken aan werk van kunste
naars uit Leiden en naaste omgeving:
Floris Verster. Menso Kamerlingh On
nes. Chris van der Windt en de nog be
trekkelijk jonge Will H. Tweehuysen,
L. O. Wenckebach's brons:
„Prof. dr. Albert Verwey"
voorts uit Wassenaar: Jacob Bruyn.
Paul Citroen, W J. Rozendaal, Sierk
Schroder en J. L. Vorkink uit Voor
schoten, H. H. Kamerlingh Onnes en
Willem Schrofer en uit Noordwijker-
hout L. O. Wenckebach.
Wie kennis wil nemen van de „tradi
tie en vernieuwing" in het Nederlandse
portret na 1880 verzuime deze tentoon
stelling niet: zij is geopend tot eind
augustus.
Afscheid van mr.
M. A. V. Slingenberg
Als Leids directeur van
Rotterdamsehe Bank
Na precies tien jaar de directeurs-
functie van het kantoor Leiden van
de N.V. Rotterdamsehe Bank te heb
ben vervuld, nam mr. M. A. V. Slin-
genberg gistermiddag tijdens een zeer
druk bezochte receptie in het bankge
bouw aan het Rapenburg afscheid van
zijn zeer vele relaties en vrienden.
Een afscheid, dat verband hield met
zijn benoeming tot districtsdirecteur
voor Noord Holland en zijn opneming
in de directie van het kantoor Haarlem
van deze bankinstelling.
Onder de velen, die gistermiddag van
hun belangstelling voor de persoon en
het werk van mr. Slingenbcrg blijk ga
ven. waren o.m. mr. G. P. Korten horst,
onderdirecteur van deze N.V. en tevens
directeur van de provinciale kantoren,
de heren C. F. Meerpoel en mr. H. A.
C. Brandei horst, resp. ondervoorzitter
en secretaris van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Rijnland, de
directies van de Ned. Bank. de Amster-
damsche, Twentsche en Ned. Midden-
standsbank en de Ned. Handel Mij en
verder een groot aantal zakenrelaties,
met wie mr. Slingenberg zulk een har
telijk contact onderhield.
Aan deze receptie ging een afscheid
in de kring van het personeel vooraf.
De heer A. Schwencke, procuratiehou
der van de N.V., die namens het perso
neel het woord voerde, belichtte de vele
verdiensten van inr. Slingenberg voor
het kantoor Leiden. Met name werden
zijn rustig en humaan optreden gerele
veerd. waardoor in de loop der laren
een prettige samenwerking tot stand
kwam. Een blijvend aandenken onder
streepte deze woorden van dank en
waardering.
Mr. Slingenberg. die wederkerig zeep
getroffen was door de prettige ver-
Monument voor Auschwitz
Drie en twintig grote blokken beton
in de vorm van spoorwagens zullen het
voornaamste deel uitmaken van een mo
nument, dat in Auschwitz de herinne
ring levend moet houden aan de uit
roeiing van vier miljoen gedeporteerden
in dit vernietigingskamp tijdens de
tweede wereldoorlog.
Ruim 400 architecten en beeldhouwers
uit 35 landen hadden deelgenomen aan
een prijsvraag voor een gedenkteken.
Een groep van tien inzenders won met
het denkbeeld der wagons de eers e
prijs. Het getal 23 symboliseert de 23
landen waaruit de slachtoffers kwamen.
Achter de wagons, geplaatst op de rails
waarover de slachtoffers werden aange
voerd, komt een groot betonnen plat
form met de resten van de verbran
dingsovens. Ook de overblijfselen van de
gaskamers zullen zichtbaar blijven.
standhouding, welke tijdens zijn tien
Leidse jaren is gegroeid, overhandigde
aan zijn opvolger, de heer A. van de
Koppel, de sleutels van het bankgebouw,
een. zoals hij zeide, symbolisch gebaar,
doch voor een bank van zinvolle beteke
nis.
