h
1AANDAG BEGINT IN GENEVE
IET OVERLEG DER MINISTERS
BOUW MODERN BEJAARDENTEHUIS IN
RIJNSBURG BEGINT ZEER SPOEDIG!
ff eg daarheen ivas geplaveid met dreigementen
nnge redevoeringen en onuitvoerbare plannen
peine kans op topconferentie
Igericht 1 maart 1860
Vrijdag 8 mei 1959
Zevende blad no. 29738
Verschuiven van
ide schaakstukken
weg naar Genève was geplaveid
Ireigementen, paaiende redevoerin-
fe
(Van onze correspondent in Bonn)
het meest geroutineerde conferentieoord ter wereld, Genève,
jint maandag a.s. de poging om de af en toe kokende Russisch"
itelijke spanning van de afgelopen zes maanden in het kanaal der
(spanning te leiden. De ministers van Buitenlandse Zaken van
feland (Gromyko), de Verenigde Staten (Herter), Engeland (Sel"
in Lloyd) en Frankrijk (Couve de Murville) fungeren hierbij als
Jomatieke waterbouwkundigen, die het beste voor hebben. Maar al
goede woorden van de laatste dagen wassen niet weg, dat van
g optimisme over deze conferentie geen sprake is. Waar beide
(tijen tegenover elkaar staan met maximale eisen, daar lijkt het
kilijk bruggen naar elkaar toe te slaan. Wat men tenminste mag
(wachten van deze ministersconferentie is, dat men er in slaagt
flerzijds zoveel concessies te doen, dat de weg geëffend wordt
>r een topconferentie tussen Kroesjtsjef, Debré (of De Gaulle?),
lonillan en Eisenhower. Maar of zo'n topconferentie met een
:euwende Kroesjtsjef veel zin heeft? In het Westen is men be-
ld niet overal overtuigd van het nut van een dergelijke con"
itie in deze zomer.
ster begon te rijzen Een week later
verkondigde de NAVO te Parijs, dat het
Westen niet van plan was West-Berliln
op te geven. Daarna trokken een reeks
Westelijke tegenslagen de aandacht, die
zo meent men pas de laatste
weken konden worden geneutraliseerd.
De Britse premier Macmillan ging naar
Moskou, tot grote teleurstelling van
Bonn, dat daarna te lijden kreeg van
een anti-Duits offensief in de Britse
pers. Macmillan sprak vervolgens met
De Gaulle en Adenauer maar de ge
ruchten over Westelijke tegenstellingen
hielden aan.
Alsof het nog niet genoeg was, verloor
het Westen met één slag in feite twee
staatslieden van wie bekend was, dat zR
tot de standvostigste mannen behoor
den wat betreft de houding tegenover
de Sovjet-Unie. De Amerikaanse minis
ter Dulles, al maanden zwaar ziek, moest
aftreden en werd vervangen door Her
ter, en de Westduitse bondskanselier
Adenauer kondigde zijn verdwijnen uit
de actieve dagelijkse politiek aan. Hij
werd CDU-kandidaat voor het West
duitse Bondspresidentschap. Daartussen
door speelden dan nog reeksen ongecon
troleerde berichten over tegenstellingen
betreffende verdunde zones in Europa,
over al te grote Britse bereidheid tot
consessies en al te grote Duitse starheid,
over de slagzin „geen Westelijke conces
sies zonder Russische tegenconcessies",
over plannen om een herenigd Duits
land te krijgen via (wat men aan de
Amerikanen toeschreef) een confedera
tie tussen Oost- en Westduitse deel
staten.
Kortom, in een sfeer van zes maan
den durende geruchten over plannen en
voorstellen, alle de toekomst van Berlijn
en Duitsland betreffende, kwam het
eindpunt Genève in zicht. Het eindpunt
waar twee diametraal tegenover elkaar
staande meningen op elkaar zullen
stuitenI
dreigementen, paaiende rede-
plan na onuitvoerbaar pl:
den als „disengagement" waar
een iets anders onder verstaat. De
ie-plaatsen van deze zes maanden
weg kan men als volgt aangeven:
)p 10 november van het vorige
verklaarde de Russische minister
den t Kroesjtsjef te Moskou: „De
5 kennelijk gekomen, dat de Weste
machten, die de overeenkomst van
lam ondertekenden, afzien van de
iten van het bezéttingsregime in
n en daarmede de mogelijkheid
pen om een normale situatie in de
stad van Oost-Duitsland te creëren.
ovjet-Unie zal van haar kant die
ies in Berlijn, die nog worden uit
end door Sovjet-organen, over-
aan het soevereine Oost-Duitsland
t betekende, dat de Russen wensten
Amerika, Engeland en Frankrijk
uit West-Berlijn zouden terugtrek-
ZU dreigden met eenzijdige opzeg
van het bezettingsstatuut en met
vergeven van hun rechten aan het
duitse bewind.
)p27november zond de Sovjet
nota's aan de Westelijke mogend-
i, waarin geëist werd, dat West-
"a een „vrije, gedemilitariseerde
zou worden. Binnen zes maanden
t het Westen ten deze toegeven,
dit ultimatum liep dus tot 27
panstaande!
e in die dagen in Berlijn was,
«zich op een tijdbom wonen, waar-
het mechanisme op 27 mei in wer-
zou komen. In werkelijkheid bleek
ltimatum niets anders te zijn dan
van die talloze dreigementen, die
ussen de laatste jaren zo kwistig
en rondgestrooid om de tegenstan-
n tijdnood te brengen.
Vrijheid van West-Berlijn
Dp 3 1 december antwoordde het
en waardig en kalm op de Russi-
nota, die werd verworpen. Onder
gingen onder druk zijn. aldus het
elijke antwoord, onaanvaardbaar,
eenzijdig opzeggen door Rusland
de overeenkomsten over Berlijn
toteerde men evenmin. En van een
t gedemilitariseerde stad West-
Èn liggende midden in commu-
|sch Oost-Duitsland met alle ellende
flien, indien het Westen zijn troepen
(it zou terugtrekken wilde men in
[Westen evenmin iets weten. De
rikanen stonden erop, dat hun troe-
vry en ongehinderd naar West-
ljn door Oostduitse zones mochten
Zo nodig zouden zij voor die vrije
tocht en voor de vrijheid van de
miljoen Westberlijners vechten
deze Westelijke nota's aan Moskou
evenwel ook een verzoenüjker
Washington vroeg bijvoorbeeld of
tussen bereid waren te onderhande-
over de kwestie-Berlijn, en wel In
raam van onderhandelingen over de
ssing van het Duitse probleem en
kwestie van de Europese veilig-
Op 10 januari deden de Russen
hun neus bloedde. Zij verrasten de
ild met een ontwerp-vredesverdrag
Duitsland. In een vredesconferen-
net 29 landen, te houden te War-
u of Praag, zouden de 48 artikelen
dit Sovjet-ontwerp besproken moe-
worden.
st ontwerp zelf was in alle onder-
n voor het Westen onaanvaardbaar,
tussen eisten namelijk een neutraal
5: halfcommunistisch) Duitsland,
terugtrekken der vreemde troepen,
'orpiing van een vrije stad West-
ijn, het verbod voor Duitsland om
im. en raketwapens te bezitten, en
lelijke. In feite kwam het ontwerp
op de vorming van drie Duitslan-
Oost- en West-Duitsland en West-
Hjn.
Op 16 februari wezen de Weste-
mogendheden dit voorstel van de
Eerst moest er, aldus de Weste
landen, gepraat worden over alle
jse problemen. Amerika, Engeland
frankrijk stelden concreet voor een
rsterconferentie te houden over
tsland, waarbij Oost- en West-
island als adviseurs mochten aan-
n.
.Op 2 maart draaiden de Russen
»et meer om heen: zij grepen, bijna
'ig, de gelegenheid aan om met het
ilea te kunnen praten. Maar ook
oen zR erop, dat er een topconfe-
lemet Kroesjtsjef, Eisenhower,
Milan en Debré (of De Gaulle?)
moeten plaatsvinden.
Van Brandt tot Dulles
!o verliep het spel In nota's, rede-
Rngen en interviews, vol dreigemen-
B Plannen en wat dies meer zij. Maar
I hier ging het niet om het spel, maar
I ae knikkers. Evenwel, tussen 10
PJwer en 11 mei gebeurden er nog een
»s andere dingen in de wereld, die
van belang waren voor 't „papieren
»t van de afgelopen zes maanden.
H december toonde de Westberlijnse
Ffing in vrije verkiezingen, waar zij
P«' Be communistische S.E.D. werd
pwtlgencl verslagen. Willy Brandt's
Het politieke spel
Waar gaat het in Genève om, wat is
het Westelijke wat het Russische stand
punt? Het gaat om onderhandelingen
tussen de vier ministers over zoals
het officieel heet „vragen, die samen
hangen met Duitsland inclusief een
vredesverdrag met Duitsland en de
kwestie-Berlijn". Over Duitsland ging
het óók op de ministersconferentie van
Genève in de herfst van 1955, nadat
enkele maanden tevoren een topconfe
rentie was gehouden. Tóen kwam men
geen stap verderf Thans staan opnieuw
tegenover elkaar:
Het Westen, dat te Genève met
een „onderhandelings pakket zal ver
schijnen waaruit zal blijken dat:
1. maatregelen nodig zijn om de
Europese veiligheid, de algemene
ontwapening en de hereniging van
Duitsland in drie etappes tot stand
te brengen;
2. in een grote Europees-Russische
ruimte een inspectie op de bewa
pening zal moeten plaatsvinden;
3. een toenadering tussen Oost- en
West-Duitsland via een intensie
vere technisch contact tot stand
kan komen;
4. aan het slot van een gehele ont
wikkeling vrije verkiezingen in
geheel Duitsland zullen staan en
pas na de Duitse hereniging spra
ke zal zijn van een vredesverdrag
met Duitsland;
5. voor de nabije toekomst de vrij
heid van West-Berlijn niet zal
worden opgegeven.
Advertentie.
Gevestigd in 2200
postkantoren
Rente 3°/o
Tot f 10.000,-
rentegevend
Bovendien: u kunt er
practisch altijd terecht,
zolang 't kantoor
geopend is - dus ook
na drieën!
U kunt het geloven of niet, maar
de aapjes in Artis en de olifanten,
de beren en alle andere dieren, be
gonnen hedenochtend met ten
levensgrote kater-
De Sovjet-Unie, die dezer dagen
op een conferentie met haar satellieten
te Warschau nog eens liet blijken, dat:
1. zij de Duitse hereniging niet
wenst. Op 7 maart j.l. verklaarde
Kroesjtsjef te Leipzig: „De volke
ren van de wereld en de Duitsers
zouden heel goed zonder hereni
ging van belde Duitse staten kun
nen leven";
2. zij slechts van plan is te praten
over een vredesverdrag (met Oost-
Duitsland) en de kwestie-Berlijn
(waar men het communistische re
gime wil doen infiltreren en de
Westelijke macht, die hier een
waardevol pand bezit midden in de
communistische wereld, wil uit
schakelen).
Geen reden tot optimisme
In het licht van dit alles is ieder groot
optimisme over Genève ietwat onwe
zenlijk. Waar het Westen moet vasthou
den aan wat het heeft en er daaren
boven op uit moet zijn de communisti
sche macht terug te dringen, daar is de
Sovjet-Unie op consolidering van haar
macht uit. vooral na de morele neder
lagen in Hongarije, Polen en Oost-
Duitsland.
De gewapende toestand van beide
opponenten is wel zo ver gevorderd, dat
beiden weten wat de druk op de laatste
knop zal inhoudenTer andere
zijde: de huidige toestand in Europa zal
steeds wéér onzekerheid met zich mee
brengen, gevaar voor conflicten, gevaar
voor erger. Waar van Westelijke zijde te
Genève zal worden gezegd: „Eerst
Duitse eenheid, pas daarna een vredes
verdrag met Duitsland" en van Russi
sche kant: „Eerst een vredesverdrag en
daarna moeten Oost- en West-Duitsland
maar verder zien", daar gaat het in
feite dan ook om veel meer: om het
heen-en-weer-schuiven van belangrijke
politieke schaakstukken rond het drei-
gendste gevaar, een groter conflict, dat
men ten koste van veel moet vermijden.
Alleen déérom zal men reeds blij zijn als
„Genève" een opnieuw heen-en-
weer-schuiven van oude stukken naar
nauwelijks nieuwere posities zal beteke
nen
Het is op Hemelvaartsdag n.l.
goedkope dag" geweest in de
Amsterdamse dierentuin en dat
feit, gepaard aan het prachtige
weer, zorgde voor een enorme toe
loop van publiek.
Deze foto laat zien hoe druk het
vroeg op de dag al was.
Gevechten In Noord-lrak
Volgens berichten van de Turks-
Iraakse grens zijn driehonderd Koer
dische krijgers uit Irak naar Turkije
uitgeweken.
Enkele van de Koerden zeiden dat zij
als Soennitisch mohammedanen liever
in het Soennitische Turkije wonen dan
in Irak. waar de Sji'tische mohamme
danen in de meerderheid zijn.
De vijandigheid tussen de Koerden en
de Barzani's, die heeft geleid tot ge
vechten, heeft niets met politiek te ma
ken. In de geschiedenis zijn er voort
durend conflicten geweest tussen deze
twee Iraakse bevolkingsgroepen, aldus
is uit Ankera gemeld.
Advertentie.
kou.
een hanige f lastac HUISAPOTHEEK
(mfffipt Iskk^r
zorWB"%>nj$vWhc§inï? *^»lyiRF(nogist.
MEENK'S POEDERS helpcnl Er ojo
Meenk's Poeder^^ji hoofdpijn, kies
pijn. hoest, gridp, ^arrhec. influenza,
rheumatiek, koortsfljicid bu gevatte kou,
periodieke pijnen uz. enz. Vetkrijgbaar
in etuis met 6 jweders maar ook in
een handige plastic HUISAPOTHEEK
(met 6 verschillende etuis 6 poeders),
zonder prijsverhoging. Vraag uw drogist.
MEENK ^C£DE££^eioc&.,aEr zijn
Mnfl CC Éli/ #1"-
«▼ICC |1|,|V,fwza*
rheumatiek, koortsigneiabij gevattekou,
P DAC1\CD ^rkfjgbaar
in eJis W.EcMoEeKiJbr«opk in
Volgens in Ankara ontvangen berich
ten wordt erin Noord-lrak gevochten
tussen Koerden en Barzani's; laatstge
noemden zijn inwoners van het gebied
Barzan. Het Jraakse leger zou de Bar
zani's steunen. Vooral in de langs de
Turkse grens gelegen gebieden van
Zakho en Amadija en in het dal van de
rivier de Zab zou de toestand gespan
nen zijn.
Radio-Bagdad heeft in de afgelopen
dagen opnieuw oproepen tot de Iraakse
bevolking gericht om haar kalmte te
bewaren en te letten op „buitenlandse
agenten, die Irak binnendringen om er
samenzweringen op touw te zetten en
sabotagedaden te plegen".
Mau-Mau-gevangenen
doodgeslagen
Britse pers eist onderzoek
naar kampen in Kenia
Een onderzoek naar de dood van elf
Mau-Mau-gevangenen in een inter
neringskamp in Kenia heeft aan het
licht gebracht, dat deze mensen dood
geslagen zijn en dat slaan van de ge
vangenen in de Keniase kampen meer
voorkomt.
De lijkschouwer, Goudie, verklaarde
woensdag te Mombasa, dat de bewakers
niet alleen slaan om geweldpleging door
de gevangenen te voorkomen, doch dat
zR ook ook van hun gummiknuppels en
stokken gebruik maken om de gevange
nen aan het werk te houden. Dit laatste
achtte hR ontoelaatbaar.
De elf Mau-Mau-gevangenen zijn op
3 en 4 maart in het Holakamp om het
leven gekomen. Aanvankelijk was offi
cieel bekendgemaakt, dat zij waren ge
storven na het drinken van onzuiver
water.
Namens de regering van Kenia i» in
middels bekendgemaakt, dac een spe
ciale studie zal worden gemaakt van de
verdere toekomst van de vier resterende
interneringskampen.
De liberale „Manchester Guardian**
schrijft, dat het „tijd is, dat het Britse
bestuur in Kenia deskundige raad in
wint omtrent een herziening van het
gehele gevangenisstelsel ln zijn gebied".
En de eveneens liberale „News Chro
nicle" eist. dat een „volledig, openbaar
en gerechtelijk onderzoek" zal worden
ingesteld.
Dit laatste blad schrijft o.m.: „Het
moet niet voorkomen dat mannen, ook
al zouden zij afschuwelijke misdaden
hebben begaan, worden doodgeslagen.
Indien er geen openbaar en gerechtelijk
onderzoek wordt ingesteld, zal er in Ke
nia niet meer worden vertrouwd op de
Britse gerechtigheid.
Vele regeringen zouden hebben ge
poogd het voorgevallene geheim te hou
den en zij zouden het instellen van een
onderzoek hebben verhinderd. Het pleit
voor de Britse opvatting van gerechtig
heid. dat dit niet is geschied. Doch dit
alleen is niet voldoende. De minister
van Koloniën Lennox Boyd moet een
volledig, openbaar en gerechtelijk on
derzoek gelasten en hij moet maatrege
len treffen, opdat dergelijke schande
lijke misdaden niet meer worden be
dreven", aldus de „News Chronicle".
Rijiiubun krijgt een modern bejaar
dentehuis!
De tekeningen zijn gereed en met de
bouw zal binnenkort een aanvang
worden genomen. Waarschijnlijk kan
in juni reeds de openbare aanbe
steding plaatsvinden. Het nieuwe ge
bouw verrijst op een terrein tussen
de Smidstraat en het gemeentehuls,
in het centrum van het bloemendorp
dus. De plannen, die dateren uit 1954
xrjn van de Stichting „Avondzon".
Deze stichting is samengesteld lilt
drie kerkelijke groeperingen: neder-
lands hervormd, gereformeerd en
christelijk gereformeerd.
De gemeente is erin zoverre bij be
trokken dat deze hulp heeft verleend
bij de financiering. Zij heeft n.l. ten
behoeve van de Stichting een lening
van een miljoen gulden weten aan te
trekken. De architectenbureaus Kraan
en Van Nieuwkoop in Oegstgeest en
Van Donkelaar, Bodegraven en Vroman
te Woerden voeren het bouwplan ge
zamenlijk uit. Zowel de beter gesitueer
den als de financieel minder draag-
krachtigen te Rijnsburg zullen in dit
christelijk tehuis een goed onderkomen
kunnen vinden. Dat ook de laatstge
noemde groep er terecht kan blijkt wel
uit het feit, dat de diacionieën zich ga
rant hebben verklaard voor dertig pro
cent van de ongedekte verpleegkosten.
De pensionprijzen zijn als volgt: f50,—
per week voor één persoon en f 85,
per week voor twee personen. Er is
plaats voor 62 betalende gasten. Het ge
bouw zal 5 tweepersoons en 52 éénper
soonskamers bevatten. Ook aan logeer-
gelegenheid en bedden voor zieken en
inwonend personeel is dus gedacht. Het
totaal aantal bedden zal zeventig be
dragen. Iedere kamer heeft zijn eigen
comfort: w.c„ wasgelegenheid warm en
koud water. Er komt een gemeenschap
pelijk eetzaal, maar de mogelijkheid
bestaat om de maaltijden op de kamer
te gebruiken. Dp toekomstige bewoner
van dit tehuis mogen desgewenst hun
eigen meubilair meebrengen Elke ver
dieping krijgt een recreatiezaal, terwijl
een grote ontspanningsruinve beneden
ingericht zal worden. Een lift zal het
trappenlopen overbodig maken. Uit een
en ander blijkt wel, dat aan alles
dacht is om het de oudjes zo gemal
lijk mogelijk te maken. Het hoofdge-
;s ge-
akke-
bouw zal uit drie lagen bestaan, één
vleugel uit vier en één vleugel uit twee
lagen. In de ziekenafdeling is plaats
voor zeven patiënten. Het ligt in de be
doeling van het stichtingsbestuur, waar
van ds. H. van Gosliga en ds. H. Post
voorzitters zijn, een aantal verpleegsters
in dienst te nemen. Aan het hoofd
komt een directrice.
Ds. Post vertelde ons dezer dagen, dat
het rusthuis van de hervormde kerk
„Avondrust" in de naaste toekomst
opgeheven zal worden; vanzelfspre
kend na de voltooiing van het nieuwe
bejaardentehuis. Men hoopt tegen de
herfst van het volgende jaar met de
bouw van dit tehuis gereed te komen.
Via de weg van sanering wil men in
Rijnsburg aan de noordzijde van het
binnenkort in aanbouw zijnde bel aar-
centrum huisjes voor ouden van «lagen
neer laten zetten, een plan, dat ol, zo
spoedig mogelijk gerealiseerd moet wor
den. Het voortvarende gemeentebestuur
heeft echter in dit verband nog veel
meer plannen o.m. wordt later de Hof
straat doorgetrokken, welke dan weer
aansluiting geeft op een noordzuid-
De maquette van het nieuwe be
jaardentehuis. welke in een etalage
in het centrum van Rijnsburg ten
toongesteld zal worden.
Leerlingen van de Leidse Am
bachtsschool hebben deze maquette
(belangeloos) vervaardigd.
(Foto L.D.'Van Vliet)
straat. Voordat met de bouw van het
bejaardentehuis een aanvang wordt ge
maakt zal eerst een bodemonderzoek
plaats moeten hebben. De Rijksdienst
voor Bodem Onderzoek te Amersfoort
zal zich hiermede belasten.
Vermelden wij tot slot nog de namen
van hen, die in het stichtingsbestuur
zitting hebben genomen. Behalve de
reeds genoemde voorzitters maken van
dit actieve bestuur deel uit de heer C.
Kralt. secretaris. K. Breed ijk. penning
meester. C. Ravensbergen, R. Blar.kert,
A. van Egmond. G. van Zuijlen. T.
Kralt, M, van Delft, J. Tramper en W.
Blanken.
Duizenden woonden
A.V.R.O.-landdog bij
De AVRO-Ianddag die gisteren in het
natuurpark „Berg en Bos" te Apel
doorn is gehouden, heeft een record
aantal bezoekers getrokken. Naar
schatting zRn er namelijk tussen de
35.000 en 40.000 betalende bezoekers
de controle gepasseerd.
De landdag werd geopend door de
Apeldoornse burgemeester, mr. A. L.
des Tombe, die werd ingeleid door chef
omroeper Jan Boots. Burgemeester des
Tombe heette de duizenden mensen in
Apeldoorn welkom en sprak de hoop uit
dat de Avro-ianddag in Apeldoorn een
traditie zal worden. Hij zegde van de
zijde van het gemeentebestuur ook voor
de toekomst alle mogelijke medewerking
toe. Het optreden van de talrijke Avro-
artiesten en de orkesten begon om half
twee. doch reeds om half twaalf 's-
morgens. waren de vier grote tenten,
waarin programma's werden geboden,
geheel vol. Ook in de openlucht en op
verschillende andere plaatsen werden
attracties gebracht. Er werd o.m. ge
danst in de openlucht op muziek van de
..Skymasters" en het kindertoneel van
Anneke Elro hield de jeugd in het
openluchttheater bezig. Het feest werd
besloten met een taptoe en vuurwerk
