Er is grote aanwas spaartegoed
en creditgelden bij de banken
Vakantie-
nieuws
Moeten spaarbanken belegging
in aandelen gaan bevorderen?
Hier is het
aantrekkelijkste
voor deze zomer!
Vier voormalige super-spionnen
zijn in een proces gewikkeld
S2M
Leidse Tuiniers81 o e -
misten ver. viert van-
i Laag 7°iarMeest.
Opgericht maart I860
Zaterdag 2 mei 1959
Derde blad no. 29734
(Van onze financiële medewerker)
Tal van gegevens, waarover allengs de beschikking wordt verkregen, duiden er
onmiskenbaar op dat de effectenbeurzen, zowel wat betreft de obligatie- als de
aandelenmarkt, nog altijd de wind mee hebben. Vooral sinds de bepalingen inzake
de aankopen van effecten met vreemd geld in de V.S. en ook ten onzent (pro
longatie) moeten de beurzen het voor een groter deel van spaargeld hebben. En
in de loop van het vorig jaar is dit in steeds toenemende mate voor de beurzen
beschikbaar gekomen. De recessie met haar verminderde industriële bedrijvig
heid is daaraan uiteraard ten goede gekomen, zomede de nog steeds aanhou
dende Amerikaanse aankopen op de Nederlandse en de Duitse beurzen, maar
ook de nationale besparingen, welke het om zo te zeggen in 1957 lelyk hebben
laten zitten, zyn in 1958 in sterke mate toegenomen en bewegen zich nog altijd
langs een stijgende lijn.
In het verslag van de Ned. Bank vindt
men een opgaaf van het spaartegoed
van alle spaarbanken, de Rijkspost
spaarbank, de Algemene Spaarbanken
en de Lanebouwbanken, waaruit bhjkt,
dat dit tegoed in 1957 met niet meer
dan f. 258 miljoen is gestegen, hetgeen
dan nog in hoofdzaak op rekening komt
van de landbouwbanken, maar dat 1958
een totaal accrès vertoond van f. 882
miljoen, waardoor het totale tegoed tot
i. I12 miljard is toegenomen. Men heeft
hier voor een deel te doen met een
reactie op de omvangrijke terugbetalin
gen gedurende 1957, toen de vrees voor
een devaluatie van de gulden gerecht
vaardigd scheen, maar ook de reëele
besparingen zijn in het afgelopen jaar
belangrijk gestegen en ook de cijfers
over de eerste maanden van het nieuwe
jaar gaan weer in opgaande richting.
Dit is niet alleen bij de spaarbanken
het geval, maar ook bij de handelsban
ken, die nog steeds ruimer in het geld
komen te zitten. Zo beschikten 34 han
delsbanken eind 1957 over een totaal
van f. 5.2 miljard aan deposito's en
creditgelden, een bedrag, dat eind 1958
met een cijfer van f. 6.2 miljard een
miljard hoger was. Gedurende de eerste
twee maanden van het nieuwe jaar is
dit tegoed bij de handelsbanken verder
met f. 480 miljoen tot bijna f. 6.7 miljard
toegenomen, terwijl de landbouwbanken
in die periode hun tegoed met f. 200
miljoen hebben zien stijgen.
Handelsbanken en landbouwbanken
vertonen samen dus een accrès van
niet minder dan f. 680 miljoen en dat
de eerstgenoemde instellingen van hun
renteloos tegoed bü de Nederlandsche
Bank f. 200 miljoen hebben mogen
besteden voor de overneming van een
31/4% lening van de Wereldbank,
groot per saldo 54 miljoen, betekent
voor die banken een ongetwijfeld zeer
gewaardeerde vermeerdering van hun
rentebaten.. Want de belegging in
schatkistpapier, nagenoeg de enige
mogelijkheid, die er tot dusver was om
nog wat rente van de creditgelden te
maken, was wegens het sterk verlaag
de disconto, weinig remuneratief.
Ook al vinden de bij de handelsban
ken gedeponeerde gelden hun weg niet
naar de effectenbeurs, ze duiden toch op
een nog steeds ruim aanbod van kapi
taal, dat o.m. in de geleidelijke koers
stijging van obligaties tot uitdrukking
komt en waardoor het rendement van
sommige Nederlandse staatsobligaties
reeds beneden 4% is gedaald. Deze week
heeft de Friesch-Groningsche Hypo
theekbank de koers van afgifte voor
haar 4%% pandbrieven, aanvankelijk
voor 99%% uitgegeven, reeds tot 101%
verhoogd en de andere hypotheekban
ken blijven op dat punt uiteraard niet
echter.
Als gezegd houdt deze ruime kapitaal
markt voor een groot deel verband met
de geringe kapitaalvraag van de onder
nemingen, die hun investeringen in 1958
in sterke mate hebben beperkt. Een
voorbeeld hiervan vindt men ook bij de
Hoogovens, die in 1957 voor rond f. 100
miljoen investeerde, in 1958 echter niet
meer dan f. 56.6 miljoen. Eerst gedu
rende de eerste twee maanden van het
nieuwe jaar valt bij handelsbanken een
lichte stijging van de debiteurensaldi te
constateren (ul't. februari f. 3028 miljoen
tegen f. 2840 miljoen uit. december 1958)
en uit vele van de thans gepubliceerde
jaarverslagen over 1958 blykt, dat voor
het lopende jaar grotere investerings
uitgaven zijn uitgetrokken.
De grote crediteurensaldi, bij de ban
ken aanwezig, duiden erop, dat de kapi
taalbehoeften op korte termijn, alge
meen gesproken, bij de ondernemingen
nog niet groot zijn. Bij tal van bedrij
ven is in 1958 de liquiditeit groter ge
worden, naarmate echter de investe-
ringsdrang toeneemt en hierin niet uit
de aanwezige middelen en de winsten
van het lopende jaar kan worden voor
zien. zal op de kapitaalmarkt een beroep
moeten worden gedaan. Blijft de rente
stand zich in een dalende richting be
wegen, dan is de verleiding groot, die
kapitaalbehoeften door de uitgifte van
obligaties te dekken, omdat dit voor de
ondernemingen als zodanig en voor de
aandeelhouders het voordeligst is. In
dustriële investeringen dienen echter,
zoals de Amsterdamsche Droogdok Mij
terecht in het prospectus van haar aan-
delenuitgifte heeft opgemerkt, niet met
z.g. risicomijdend, maar met risicodra
gend kapitaal te geschieden en naar
mate de investeringen in ons land toe
nemen, zal dus de vraag naar risicodra
gend kapitaal groter moeten worden..
Het tegoed bij de spaarbanken kan
Landdag Rotary International
De eerste landdag van het district 159
van de Rotary International is gisteren
te Zeist geopend. Ten gemeentehuize
vond een officiële ontvangst plaats, waai
de Rotarianmeester de heer A. P. Kort
hals Altes, burgemeester van Zeist, zijn
gasten verwelkomde waarna de gouver
neur van het. district, ir. F. E. D. En
schede dankte voor de hartelijke ont
vangst.
De eerste plenaire zitting is gister
middag in de Schouwburgzaal van Figi
gehouden. Welkomstwoorden en goede
wensen werden gewisseld door de gou
verneur door de Commissaris van de
Koningin in de provincie Utrecht, mr. C.
Th. E. Graaf van Lynden van Sanden-
burg, voor de persoonlijke vertegenwoor
diger van de president van de Rotary
International, oud-gouverneur Jacques
Giraud uit Frankrijk, door de Duitse
vertegenwoordiger M. Grotoweki en de
Voorzitter van de club Zeist, J. D. Lebret.
Als onderwerp voor de landdag was ge
kozen „Het misdeelde kind".
Prof. dr. B. C. J. Lievegoed hield een
inleiding over het onderwerp „Heeft het
misdeelde kind nog een plaats in onze
tauldige maatschappij
als zodanig niet gelden en aandelen
belegging komt bij deze instellingen dan
ook nauwelijks voor. Als blijkens het
jongste verslag van de Ned. Spaarbank-
bond thans de wenselijkheid wordt
overwogen om aan kleine kapitaalbezit
ters door middel van de spaarbanken de
gelegenheid te geven in aandelen te
beleggen, wordt dan ook terecht opge
merkt, dat aan een dergelijke nieuwe
spaarvorm alleen dient te worden deel
genomen door spaarders, die over een
voldoende liquiditeitsreserve beschikken
en dus. onvoorziene omstandigheden
voorbehouden, op langere termijn van
de beschikking over de op deze wijze
belegde gelden kunnen afzien.
Men heeft zich afgevraagd of de
gemeenschappelijke oprichting van
een instituut hier te lande zoals in
West-Dmtsland, waarbij de spaarban
ken indirect niet ter beurze verhan
delbare participatiebewijzen in omloop
brengen, waarvan de tegenwaarde in
aandelen wordt belegd, mogelijk en
raadzaam zou zijn. De mogelijkheid
wordt door de Spaarbankbond niet
uitgesloten, maar aan de uitvoering
staan enkele praktische bezwaren in
de weg en men overweegt daarom of
een popularisering va.n de aandelen
van een of meer bestaande beleggings
depots voor het moment niet raad
zamer is.
Hoewel men bij de belegging van de
gelden der kleine spaarders uitermate
voorzichtig moet zijn, ook al behoeven
zij daarover op korte termijn niet te be
schikken, zo kan toch worden toegege
ven, dat naarmate het gemiddeld inko
men van de bevolking stijgt, een groter
deel van de besparingen in de risico
dragende sector zou kunnen worden
belegd, omdat, zoals de Spaarbankbond
opmerkt, voor onze groeiende beroeps
bevolking een toeneming der investerin
gen noodzakelijk is. Maar of hier een
taak voor de spaarbanken ligt is een
vraag, waarop wij niet aanstonds een
bevestigend antwoord zouden willen
geven.
We hebben ln ons land een aantal
goede beleggingsmijen, die de laatste
tijd door de uitgifte van aandelen of
participatiebewijzen van f. 50 en f. 100
ook de kleine spaarder in de gelegenheid
stellen hun geld in de risicodragende
sfeer te beleggen. Deze beleggingsmijen
worden deskundig beheerd en bij de
banken en de effectenkantoren kan ook
de kleine belegger algemeen gesproken
deskundige en betrouwbare voorlichting
over zijn belegging krijgen. Het komt
ons voor, dat de popularisering van de
aandelenbelegging op deze wijze in vol
doende mate wordt bevorderd en de
spaarbanken zich beter tot het aantrek
ken van risicomijdend kapitaal kunnen
blijven bepalen.
Want aandelenbelegging is de laatste
tijd weliswaar zeer aantrekkelijk, maar
zij kan ook tot teleurstelling leiden,
waarvoor men dan, zij het ten onrech
te, de spaarbanken verantwoordelijk
zou stellen en waardoor dan hun goede
reputatie zou worden geschaad.
Poolse vrachtschepen
voor Indonesië
Er zijn plannen gemaakt voor de
bouw van 24 moderne vrachtschepen,
die in Polen voor Indonesië zullen
worden gebouwd.
De schepen zullen in totaal 65.000
deadweight ton wegen en in 1959 tot
1962 opgeleverd worden. Betaling ge
schiedt in termijn volgens een verle
den jaar tussen beide landen gesloten
overeenkomst.
Verwacht wordt, dat de eerste twee
schepen dit jaar te water zullen worden
gelaten. De schepen zullen gebouwd
worden op de Gdynia scheepswerf en
zijn speciaal ontworpen voor dienst in
de tropen.
Een scheepswerf in Stettin zal. naar
verwacht, een deel van de grote order
uitvoeren.
Een nieuwe samenwer
king van de KLM met de
erkende Nederlandse reis
bureaus brengt deze zomer
een vliegvakantie binnen
ieders bereik. In sommige gevallen is nu zelfs de
vliegreis plus het volledige verblijf in het buitenland
niet duurder dan normaal het vliegen alleen!
Toch bent U bij deze „alles-inbegrepen" vlieg
reizen niet gebonden aan een groep. U bent een
individuele passagier op de normale lijndiensten
van de KLM. met alle hoffelijke service die daarbij
hoort. Ook in Uw hotel of pension bent U een
individuele gast.
ledereen kan van deze belangrijke besparing op
een zorgeloze vliegvakantie profiteren. Elk erkend
reisbureau zal U gaarne
inlichten en Uw reis en
verblijf voor U regelen.
Vliegen verlengt
Uw vakantie
4Ê&
Weinig nieuws op
touringcar-concours
(Van onze correspondent)
Tachtig keurig opgepoetste touring
cars, glanzend van nieuwigheid, voorzien
van veel comfort, afkomstig uit alle de
len van het land, rolden woensdag de
Gelderse hoofdstad binnen. De Federatie
Nederlandse Organisatie Personenver
voer had dit jaar het concours d'elegan-
ce voor touringcars in Arnhem georga
niseerd. De wagens waren in de och
tenduren opgesteld op Onderlangs, bij de
rechteroever van de Rijn, en draaiden
's middags, toen het concours begin, over
de ruime Markt. Vergeleken bij vorig
jaar was er op deze show weinig te zien,
dat werkelijk nieuw kon worden ge
noemd.
De jury, die een kapitaal van ruim 4
miljoen gulden zag voorbijrijden, en die
stond onder voorzitterschap van de heer
M. J. Clarenbeek, lette op tal van de
tails zoals het comfort in het algemeen,
het uitzicht, de ruimte, het interieur, de
lijn, de kleurencombinaties, de breedte
der zitting, de diepte, de armleuningen,
knieruimte, rugleuning, het uitzicht in
het algemeen.
Er waren ongeveer 32 prijzen, die alle
bestonden uit bekers. Bovendien hadden
diverse firma's extra prijzen beschik
baar gesteld. De prix concours werd ge
wonnen door Delfland Reisbureau te
Delft. In de klasse bouwjaar 1559, afde
ling I viel de ereprijs bij Europa Ex
press NV te Rotterdam. In de afdeling
II werd de ereprijs toegekend aan de
firma L. Beuk en Zn. te Noordwijk, die
ook in de afdeling III de ereprijs in be
slag nam. De ereprijzen in de klasse
bouwjaar 1958 en ouder kwamen in af
deling I terecht bij Delfland Reisbureau
te Delft en bij afdeling n bij Jan van
Dijk te Den Bosch.
RECHTZAKEN
Straf voor heibaas
KINDERWAGEN VERPLETTERD
„Een steen had het kind kunnen
doden, het is een roekeloos en onvoor
zichtig gedrag", zo zei de officier van
Justitie in de zaak tegen een heibaas uit
Kaag. Deze was indertijd naast een
huis aan het heien. Buiten lag een
baby in de wieg naast het huis. Plotse
ling stortte met donderend geraas de
schoorsteen van het dak en verpletterde
de kinderwagen. De baby kwam er won
der boven wonder goed af Een woedende
en geschrokken vader rende naar buiten,
de politie maakte proces-verbaal op.
De heibaas zou namelijk de oorzaak
van dit ongeluk op zijn geweten hebben.
Hij zou de heistelling met een z.g. tui-
draad over het dak heen hebben vastge
maakt. Bij het verplaatsen van de hei
stelling was de draad strak komen te
staan en had de schoorsteen van het
dak getrokken.
Verdachte zelf betoogde dat hij aan het
heien was geweest en dat door de tril
ling van de grond de schoorsteen naar
beneden was gekomen. Een getuige, vis
ser van beroep, vertelde dat het een af
schuwelijk gezicht was om de schoor
steen bovenop de kinderwagen te zien
vallen. Verdachte was toen niet aan het
heien, betoogde hij. De vader, de heer
Groenendijk, had van het ongeluk zelf
niet veel gezien.
De officier van Justitie meende uit de
getuigenverklaringen te kunnen afleiden
dat het ongeluk inderdaad te wijten was
aan de onvoorzichtig gespannen draad.
Hij vorderde honderd gulden boete en
betaling van de kinderwagen, t.w. hon
derdzestig gulden. Het vonnis luidde:
vijftig gulden boete, met betaling van de
kinderwagen.
Strijd om een geruchtmakend boek
Komen sijself niet tot een akkoord, dan
sal rechtbank in Frankfort heslissen
Mathilde Carré oorzaak
van veel verwarring
(Van onze correspondent in Bonn)
Tot het midden van deze maand zal
de rechtbank te Frankfort aan de Main
waohten of vier vroegere zg. meester
spionnen tot overeenstemming kunnen
komen over een eis tot schadevergoe
ding. Lukt dat het viertal niet dan zal
het gerecht zelf een beslissing nemen.
De Franse schrijver Michael graaf
Soltikow heeft onlangs een boekje ge
schreven, getiteld ..La chatte" (De kat),
waarin hij een boekje opendoet over het
lot van een befaamd spionne uit de
tweede wereldoorlog. Het gaat hier om
de thans 49-jarige Mathilde Carré, die
op het ogenblik, bijna blind en ais
hartpatiënte, in Parijs woont. Tijdens
de oorlog zwermden om haar een reeks
mannen, van wie de voornaamsten de
zer dagen te Frankfort het een en an
der hebben verteld over de spionnage-
activiteiten tijdens de tweede wereld
oorlog. Als eiser verscheen in het pro
ces de blonde Pierre de Vomécourt. on
derscheiden met de orde van het Franse
Legioen van Eer. Vomécourt was eens
majoor bij de Franse contraspionnage-
dienst. Hij had als getuige mee naar
Frankfort genomen de voormalige ma
joor van de Britse spionagedienst
Cowburn. En dit tweetal stak van
wal tegen een tweetal Duitse voor
malige spionag-experts, de voormalige
onderofficier Bleicher en de voormalige
majoor Eschig. Vomécourt beweerde,
dat zijn eer als officier door het boek
van Soltikow was aangetast. Hij eiste
het weglaten uit het boek van de be
treffende zinsneden en daarnevens een
schadevergoeding van 50.000 mark.
Tweemaal „omgedraaid"
De achtergrond van het proces kan
als volgt geschetst worden: Vomécourt
behoorde tot de eerste Franse spionnen,
die na 1940 per parachute in Frankrijk
werden neergelaten om daar een splo-
nigenet en een verzetsorganisatie op te
bouwen. Als contactpunt moest hij het
hebben van Mavhilde Carré, die van de
eerste dag na de val van Frankrijk,
voor de Fransen in Londen als spionne
tegen de Duitsers werkte. Maar de
D' se contra-spionage-expert Bleicher
had ,.de kaf' gevangen vóór Vomécourt
Op Koninginnedag is in Boxtel een drieling geboren, drie meisjet van elk ruim drie pond. De derde
naam nart ieder meisje Juliana*
in Frankrijk was gekomen en kans ge
zien Mathilde Carré „om te draaien",
zoals het in het spionnenjargon schijnt
te heten: Mathilde ging namelijk voor
de Duitsers werken, nadat zij de geliefde
van Bleicher was gewordenZij zond
valse berichten naar Londen. Vomé
court evenwel slaagde er na verloop van
tijd in contact met „de kat"' op te
nemen enhaar weer aan Franse
kant te krijgen, waarop zij zo gaat i
het fantastisch maar vermoedelijk ware
verhaal verder weer voor de Geal
lieerden en tegen de Duitsers ging wer
ken!
De Duitser Bleicher kreeg dat al spoe
dig door, snapte Vomécourt en Mathilae
enstelde hen in de gelegenheid
naar Engeland te vluchten! Daar werd.
in juli 1942. Mathilde Carré, gearres
teerd. Zij werd in 1945 aan Frankrijk
uitgeleverd, in 1949 ter dood veroordeeld,
maar in 1955 op vrije voeten gesteld.
Nog tijdens de oorlog keerde Vomécourt
naar Frankrijk terug om, aldus Bleicher,
laatstgenoemde te doden, hetgeen de
Franse officier ontkent Waarop Blei
cher weer zei, dat Vomécourt zijn eigen
leven had gered door hem, Bleicher. in
1942 de namen te noemen van een reeks
Franse spionnen, die dan ook door de
Duitsers gearresteerd konden wor
denBleicher had ervoor gezorgd.
zo beweert hij, dat deze spionnen na
de oorlog weer naar hun land konden
terugkeren, zoals de afspraak Bleicher-
Vomécourt ook had geluid. Nee, zei
Vomécourt, ik heb slechts de namen
opgegeven van diegenen, die door Ma
thilde Carré aan Bleicher waren ver
raden.
Aanklachten over en weer
Over en weer beschuldigde men elkaar
op dpze wijze in het proces te Frank
fort. De rechters wisten geen uitweg in
de doolhof, zoals die in de roman „La
chatte" tot uiting komt Daarin komt
de versie-Bleicher meer aan haar trek
ken dan die van Vomécourt, die dan
ook om schadevergoeding vraagt. Graaf
Soltikow heeft zich nu bereid verklaard
uit zijn boek de desbetreffende, voor
Vomécourt mogelijk beledigend zijnde,
zinsneden (waarin gezegd wordt, dat
Vomécourt het verraad van Mathilde
Carré *niet aan Londen heeft gemeld
omdat zij ook zijn geliefde was gewor
dente schrappen, maar hij wei
gert om ook maar één mark aan Vomé
court te betalen Medio mei zal het ge
recht ingrijpen, ter.zii de ex-spionnen
onder elkaar tot een vergelijk zijn ge
komen!
Per vliegtuig naar de
bollenvelden
Uit Frankrijk en een enkele maal uit
Engeland komen sinds veertien dagen
chartervliegtuigen naar het Rotterdamse
vliegveld met passagiers, die op deze
wijze naar ons land komen om de bloeien
de bollenvelden te zien. Van Rotterdam
uit gaan zij dan per bus om van de
bloemenpracht te genieten.
Gistermorgen arriveerde de duizenste
gegadigde uit Parijs en ter gelegenheid
hiervan kreeg zij een bos tulpen aange
boden bij aankomst op de luchthaven
„Rotterdam".
Neü.tomedie Vwawn
met. De twaaU gezwore
nen" naaf Leiden
eninVassevtaav voer-
de Suurtver. Kerke hout
VI arte vi op Wop.
K.v 0. waakte woensdag
excursie naar de Keuken
hoven Aalsmeer»
donderdag waren we
een (nationaal) dag
je vrij.
Leiden heeVt morgen 2
diamanten bruids
paren (hulde
