driedoornige stekeltjes
Wat is 't verschil tussen Holland
en Nederland?, vragen Australiërs
Een Zoeklicht
BLOEMEN UIT EIGEN TUIN
ZATERDAG 2 MEI
WEKELIJKS BIJVOEGSEL
PAGINA 2
Nederlandse ambassade verricht
belangrijk voorlichtend werk
OP DE BOEKENMARKT
Voorjaarsliefhebberij
Ziezo, het voorjaar is met storm en
regen gekomen, het ziet er met z'n
gure vlagen op het ogenblik dat wtf dit
schreven, nog niet erg innemend uit,
maar het is er in ieder geval. We kun
nen nu alleen nog vooruitzien, omzien
naar wat is geweest, doen we niet
meer, want iedere nieuwe dag brengt
ons de een of andere verrassing.
Ons voorjaarsaquarium staat op een
tafeltje voor het raam, klaar voor het
ontvangen van de gasten. Dat zyn de
stekeltjes, onze jaarlijks weerkerende
voorjaarskinderen.
„O.." zucht een huismoeder „moet
dat? Dat hele gedoe in de huiskamer?"
Welja, moeder, en waarom eigenlijk
niet? Een fles, dat is wat anders, maar
een met zorg ingericht aquarium met
een paar zeer levendige visjes erin (en
dat zijn die stekelbaarsjes!) staat lang
niet gek in Uw kamer, in ieder geval
beter dan de poppetjes en stenen prul
len, die nog zo vaak als „pronk" ach
ter de ramen zijn te zien.
En ik weet zeker, dat, als straks „de
kweek" goed marcheert, moeder de
vrouw er net zoveel plezier in heeft als
man en zoonlief. Ook dochterlief
neemt er dan een stoel bij, om op
haar gemak de komende wonderen te
bekyken. Want gelooft U me, als de
zoon (want meestal zijn het de jon
gens, die aan deze echte voorjaarslief
hebberij doen) 'n beetje geluk heeft
(en veel geduld!) dan kunt U en Uw
hele gezin van zeer nabij een bijzon
der interessant natuurverschijnsel
waarnemen.
WAT die stekeltjesvangery betreft,
die onverwoestbare hartstocht
van onze jeugd, het zal wel een
overblijfsel zijn uit de oertijd, toen
onze primitieve voorouders wel niet op
stekeltjes visten, maar toch wel jagend
en zwervend langs zee en rivieren aan
hun kostje moesten komen. Ik geloof,
dat het bij onze langs de waterkant
snuffelende jongetjes een onbewuste
reactie is op het leven in en tussen
huizenblokken, in boomloze straten, in
die wereld van steen en beton, waarin
speciaal het stadskind zijn jonge jaren
slijt. En al heb ik het niet erg begre
pen op rondschuimende en vernielende
oermensjes in onze al schaarser wor
dende Nederlandse natuur, zo lang ze
met overgave en op een behoorlijke
manier bezig zijn aan een slootkant.
laat ze hun gang gaan. En als ze dan
thuis komen met hun vangst, bonjour
ze dan niet naar de bijkeuken of het
schuurtje, kraakzindelijke Nederlandse
huisvrouw, maar ruim een plaatsje in
door
S jouke van der Zee
voor datgene, waarvoor Uw kind zo'n
belangstelling heeft.
En met die rommel valt het heus erg
mee. Als de glazen bak, voorzien van
een bodem schoongewassen metselzand
en aangekleed met wat waterplanten
(en gedekt met een glasruit!) dan ein
delijk z'n plaatsje heeft gekregen en de
stekeltjes hun tijdelijke woning hebben
betrokken, dan gaat U er zelf straks
nog plezier aan beleven.
MISSCHIEN zegt U: „Nou ja, een
paar visjes in een bak, wat is
daar voor bijzonders aan". Maar
we hebben 't niet over goudvissen, die
goeie lobbesen, die vandaag net eender
zijn als gisteren en verleden week. Er
is hier sprake van de driedoornige ste
kelbaars, die in alle sloten in deze tijd
van het jaar bij tientallen is te vin
den, een zeer mooi gekleurd diertje, dat
bovendien een uitzondering is in onze
Nederlandse vissenwereld, omdat het
een nestje bouwt. Wie hiervan nooit
heeft gehoord, moet wel erg verbaasd
zijn! „Een vis, die een nest bouwt! 't Is
toch geen vogel!" Nee, dat niet, maar
een vis legt wel eieren, honderden te-
liek zien, want in zekere zin leeft ieder
kind in een natuurstaat, waar het
door het vlammende zwaard der be
schaving uit verdreven wordt. Aange
zien wij dus via Hughes en Helman
ik laat Defoe, Kipling en Verne maar
buiten beschouwing al weten hoe
dat toegaat met kinderen in de wil
dernis, plaatst mevrouw De Jong—
Keesing haar Jack bijna onmiddellijk
in contact met de buitenwereld. Deze
iongen is minder strijdbaar dan de
:inderen van Hughes, die onder el
kaar zo voortreffelijk aan hun eigen
logica en moraal vasthouden en ook
minder dan de genoemde drie van
Helman, die zich met harte en ziel in
de politiek storten. Jack vertoont
minder onverschilligheid en minder
positieve verachting voor de maat-
gelijk, die zo maar in het water van
sloot, rivier of zee worden losgelaten.
Het kleine grut moet zich dan zelf
maar zien te redden. Dit is de alge
mene gang van zaken in de vissenwe
reld.
En nu komt er de uitzondering, nl.
bij ons stekeltje. Dat vertoont een zorg
voor het broed, die wel zeer uniek mag
worden genoemd en deze zorg nu is in
een kameraquarium en het hoeft nog
niet eens zo'n geweldige bak te wezen,
van het begin af heel duidelijk waar
te nemen.
Het allermerkwaardigste bij het ste
kelbaarsje is de omstandigheid, dat het
mannetje hier in alle opzichten de lei
ding heeft. Hij doet alles zelf, hij trekt
aan de waterplanten, hy sleept lange
slierten mee en duwt ze in een kuiltje,
dat tevoren uit het bodemzand is ge
hapt. Hij plakt het hele bouwsel vast
met dunne lijmdraden, die hij zelf
produceert en die voor een aandachtig
waarnemer heel goed zichtbaar zijn.
Onder de bedrijven door doet het
driftige en met prachtige kleuren rood
en iriserend blauwgroen overtogen
heerschap verwoede uitvallen naar al
les en iedereen, die maar naar zijn
bouwwerk durft komen kijken. Als een
razende Roelant gaat hij dan te keer
en bijt naar alles, wat in z'n buurt
komt, ook naar de wijfjes, die hij
toch niet kan missen.
Want eieren leggen oftewel kuit-
schieten, dat kan het kereltje zelf niet,
daar heeft hij nu eenmaal een van
zijn harem voor nodig.
Ualle handelingen beschrijven, die
een stekelmannetje en het vrouw
tje achtereenvolgens te zien ge
ven, daarvoor ontbreekt nu de ruimte,
want werkelijk, er zou een heel boek
over zijn te schrijven. Bovendien, U
moet dit zelf zien, ik verzeker U, dat
U nog nooit zo iets wonderlijks en te
gelijk boeiends in de dierenwereld hebt
gezien. Als U het treft en juist op het
goede tijdstip voor de glasruit zit te
kyken, kunt U getuige zijn van een
spel tussen twee dieren, een zwijgend
dansspel, dat eindigt met een uitnodi
gend vooruit zwemmen van het man
netje in de richting van het wachten
de nestje. Het siddert van drift, terwijl
zijn kleuren op hun mooist zijn, dan
duwt het met kleine kopstootjes zijn
wederhelft in het kokervormige nest,
waarin het klem komt te zitten: de
enige manier, om daaruit te komen is
de eieren er achter te laten. Als ze uit
het nest komt, ziet ze er magertjes uit.
Nu kruipt het mannetje door het nest
je en bevrucht de eitjes, d.w.z. laat er
zijn homvocht over lopen. De vrouw
heeft haar taak hiermee volbracht, ze
is in het verdere proces van de ontwik
keling der eieren, alleen nog maar een
lastpost, een overbodigheid, die als vij
andige mogendheid wordt beschouwd.
meen luidt het antwoord tegenwoor
dig: „The Hague" (Den Haag) en dat
is al een heel gewin. Per slot van reke
ning ligt, naar Australische begrippen,
Amsterdam er vlakbij. Veel van wat de
Australiërs tegenwoordig weten over
Nederland, is hun bijgebracht door
kinderen van „Hollandse" immigran
ten. Die hebben de weetgierigheid van
hun Australische kameraadjes op
school bevredigd. („Lopen er ook trei
nen in Nederland? Hebben ze daar
vliegtuigen? Is het niet angstig om
„onder het water" te wonen?, enz.).
Dikwijls komt het voor, dat de onder
wijzer of leraar een „Hollandse" im
migranten-leerling verzoekt de klas
het een en ander over „Holland" te
vertellen.
Actieve informatiedienst
Onze Nederlanders in Australië heb
ben in de loop der jaren vriendschap
pen met Australiërs gesloten en in
onderlinge gesprekken over Holland
de kennis van Australiërs over Neder
land belangrijk vergroot. Een deel van
de bredere kennis van Nederland moet
echter worden toegeschreven aan de
werkzaamheid van de Nederlandse in
formatiedienst van de Nederlandse
ambassade De ambassade is gevestigd
in Canberra, de federale hoofdstad,
maar de informatiedienst is in Syd
ney. Deze staat onder leiding van een
pers-attaché (de heer D J. van Wij
nen, oud-journalist), die zijn vleugels
verder uitstrekt dan het uur vliegen,
dat Canberra van Sydney scheidt, en
die met zijn voorlichting een gebied
bestrijkt, dat zo groot is als van Am-
NU volgt er een zeer drukke pe
riode, want het nieuwbakken va
dertje staat voor alles alleen. HIJ
mpet zorgen voor de ventilatie, hij ver
wijdert een beschimmeld eitje, verjaagt
iedereen uit z'n territorium, zelfs die
ren, die veel groter en sterker zijn dan
hy.
En dan komt het grote moment: de
geboorte van de stekelkindertjes, aan
vankelijk kleine glasvisjes, die al heel
gauw reisneigingen vertonen, maar die
door het waakzame vadertje onverbid
delijk tot huisarrest worden gedwon
gen. Maar het grut wordt al groter, de
kleintjes beginnen zich te roeren, ze
doen ontsnappingspogingen, maar papa
is op z'n post! Hij achterhaalt zo'n
uitbreker, hapt hem op en spuugt hem
in de wieg weer terug!
Dit spelletje van terugvangen en uit
spugen duurt natuuriyk niet eeuwig, er
komt een ogenblik, dat vader de smaak
te pakken krygt van z'n eigen kroost,
hU is per slot van rekening een baars,
dus een roofvis. Voordat zyn kanniba
lisme te ernstige gevolgen gaat veroor
zaken, doen we daarom verstandig,
naar de sloot terug te brengen, hem
naar de sloot teruge te brengen, hem
en z'n dames, dan kunnen wü ons ver
der bezig houden met de jonge gene
ratie. En zU kunnen het volgend voor
jaar weer een ander jongetje gelukkig
maken.
De persafdeling van de Nederlandse
informatiedienst geeft elke week een
gestencild bulletin uit met het laatste
nieuws uit Nederland. Uiteraard wordt
ook veel gedaan om begrip te kweken
voor Nederlandse politiek inzake Ne-
derlands-Nieuw-Guinea.
Studiebeurzen
Grote indruk heeft gemaakt het feit,
dat Ned. regering beurzen ter beschik
king heeft gesteld voor Australische
studenten om, met een toelage voor le
vensonderhoud, enige tyd in Nederland
te studeren. De eerste grote studiebeurs
werd uitgegeven in 1955 aan de toen
29-jarige William Roth Smith, een
geboren Tasmaniër. Muziekminnend
Australië was aangenaam verrast, toen
dezer dagen een 23-jarige Australische
violist, Robert Retallick, uit Sydney,
een Nederlandse studiebeurs werd toe
gekend om een jaar te studeren aan
het conservatorium te Amsterdam.
Voorts is mej. Alison Linden, uit Ring-
wood (Victoria) in staat gesteld haar
theoretische en praktische muziekstu
dies (piano) in Amsterdam voort te
zetten en kreeg mej. Lesley Williams,
uit Brisbane, een beurs om in Wage-
ningen in plantenziekten te studeren.
Begin mei komt dit drietal Australiërs
met de „Waterman" in Nederland aan.
(Van onze correspondent in Australië)
Nederland trekt bij de Australiërs grote belangstelling sinds de
stroom van Nederlandse immigranten de honderdduizend beeft over
schreden. Die belangstelling zal blijven groeien met elk honderd
duizend-tal, dat er méér naar „Nieuw Holland" trekt.
„Holland" is „tops" bij de Australiërs, maar velen vragen mij:
„Wat is bet verschil tussen Holland en The Netherlands?" Dat is
dan het begin van een lang verhaal over de geschiedenis van de
beide Hollanden en hun invloed op de vorming van het rijk der
Nederlanden, maar al vindt de Australiër de historie interessant, hij
blijft „Holland" zeggen en waagt het niet te vragen: „Are you from
the Netherlands?" (Komt u uit Nederland?).
De Nederlandse overheid volgt een beleid, waarbij in haar offi
ciële publikaties in Australië niet de naam „Holland" wordt gebruikt,
maar „The Netherlands". Deze laatste term veroorzaakt verwarring.
De Australiër gebruikt namelijk nooit de woorden „The Nether
lands", maar „Holland", kort, krachtig en duidelijk. Hij zegt ook
„Hollander" of „Dutchman" (nog liever „Dutchie", op vertrouwe
lijke toon), maar nooit „Netherlander" (Nederlander). Trouwens,
dat doe ik zelf, en alle 99.000 andere „Hollandse" immigranten,
Hella S. Haasse. „Een kom
water, een test vuur".
Moussaults Uitgeverij Am
sterdam 1959.
De romanschrijfster en dichteres,
Hella Haasse. heeft zich in dit essayis
tische werk bezonnen op het vrouwe
lijke element in het maatschappelijke
leven. Zy heeft dit gedaan op de
wijze van de verstandige mens, die
geneigd is over de problemen, waar
mee hij of zij geconfronteerd wordt, na
te denken. Met nadruk zegt zijdat dit
boek van haar geen wetenschappelijke
Eretenties heeft. Dat is ook juist.
:ella Haasse is een veelzydig ont
wikkelde en belezen vrouw met een
helder verstand, zy staat wat men
„midden in het leven" pleegt te noe
men. Zij leeft vol belangstelling in
haar tijd. Van deze heldere belang
stelling beschouwt zij de rol, die de
vrouw in het algemeen en de moder
ne vrouw in het bijzonder speelt in de
ontwikkeling van wereld en maat
schappij. Uiteindeiyk concentreert zij
zich op de Nederlandse vrouw en op
dat, wat deze onderscheidt van vrou
wen van andere landaard.
In haar boek toont Hella Haasse
zich in de eerste plaats een mens van
deze tijd in haar opvatting betref
fende de elementen ..mannelijk" en
„vrouwelijk". Zij ziet de genera als
twee gelijkwaardige helften van één
geheel. „De mens is man én vrouw", is
haar stelling. En waar dus de tradi
tionele man-vrouw begrippen hebben
afgedaan, dienen de geslachten elkaar
te ontmoeten op het terrein van de
humaniteit. Hoogst wonderlijk doet de
moderne vrouw de hoeveelheid door
de schrijfster geciteerde uitspraken uit
vroeger en zelfs nog uit deze tijd
aan. Wij vinden o.a. de vrouw be
schreven als „niets" (Weniger), als on
begrijpelijk monster (Amiel) en ten
slotte als de „sexkitten" uit de mo
derne realistische film Een mens heeft
men blijkbaar nooit in de vrouw ge
zien.
Vervolgens beschouwt Hella Haasse
de emancipatie en haar tekort. Dui
delijk toont zij aan hoe de vrouw, be
vrijd van haar traditionele taak, haar
ware terrein nog af moet bakenen.
In haar beschouwing over de Neder
landse vrouw wijst de schrijfster er
op, dat deze eigenlijk nooit de onder
geschikte van de man geweest is. Zij
heeft altijd min of meer buiten de
officiële code gestaan, omdat in onze
burgermaatschappij ook voor haar het
werk een voorname rol speelde. Zij
ziet de aohttiende-eeuwse galanterie
in Nederland ook voornamelijk als een
modeverschijnsel. De voornaamste
moeilijkheid voor de Nederlandse
vrouw bij haar aanpassing aan haar
moderne status, is haar gebrek aan
een culturele instelling. Met deze
status bedoelt Hella Haasse niet de
emancipatie, maar de status van een
volgroeid mens. Want dit acht Hella
Haasse de beste weg tot harmonie in
de wereld: uitgaande van het gezin,
man en vrouw als gelykwaardige, be
wuste individuen, die „weten wat er
aan de hand is" in deze wereld en
die leven in het volle besef van him
rol in deze tijd van kentering. Is het
overdreven hier van een zachtmoedig
existentialisme te spreken? Het lijkt
my van niet.
Elisabeth De JongKeesing.
„Wennen aan de wereld".
Querido. Amsterdam 1959.
Kijk, daar komt de regelrechte af
stammeling aan van Rien, Jan en
Karei uit „Waarom niet" van Albert
Helman. Jongelieden, die overigens
zelf al f amilie waren van de gel ij k-
geaarde kinderen uit „A high Wind
in Jamaica" van Richard Hughes. Al
deze kinders hebben hun jeugd in de
wildernis doorgebracht en worden
plotseling, hoewel lang niet onvoorbe
reid ,in de bewoonde wereld neerge
worpen .regelrecht uit hun natuur
staat. Zo men wil, kan men in een
dergel yke situering een zekere symbo-
sohappij, waarin hij terecht komt. Hij
doet wat heden ten dage als het sum
mum van verstand wordt beschouwd
je zo snel mogelijk proberen aan
te passen. Dat dat niet lukt, komt
waarschijnlijk eerder door de vreemde
situaties, waarin hy geplaatst wordt
bij een grootvader, die een kamer
geleerde is, in een bohème-milieu in
Amsterdam en tenslotte bij een joods
gezin in Amerika dan door de z.g.
wildheid van Jack zelf. Tot slot raakt
hij op weinig aannemelijke wijze in
het gevang alwaar hij zich afvraagt
of het eiland toch het paradijs ge
weest is. Neen .zegt hij, een paradijs
was het niet. Hij wil wennen aan de
wereld en zyn plaats innemen. Ik
vind dat heel best.
CLARA EGGINK.
In deze voorzomertyd kunt U
volop bloemen uit eigen tuin
plukken; eigenlyk moet U ze
niet plukken, doch snyden. Er
wordt ook wel een schaar ge
bruikt; die maakt echter grove
wonden als zy niet voldoende
scherp is en met een scherp
mesje gaat het veel beter. U
moet het snyden van bloemen
met een beetje overleg doen.
Als er in een snijbloemenbedje
wordt gesneden, behoeft men
niet zo precies te kyken, doch als
bloemen uit een border gesne
den worden, zal men hier en
daar een paar bloemen moeten
wegnemen en is het verkeerd en
jammer indien een bepaalde
plant helemaal leeg gesneden
wordt. Er zullen dan kleurloze
plekken in Uw border ontstaan
en dat is niet prettig.
Het is verleidelyk bloemen te
snyden als het zonnetje heerlyk
schijnt, doch het is niet goed
het dan te doen. U kunt het veel
beter vroeg in de morgen of te
gen de avond doen. Zet ze dan
ook niet direct in een nauwe
vaas, doch liever eerst in een
ruime kan of in een emmer
water. Bloemen zijn alleen maar
houdbaar als ze van de onderste
bladeren verlost worden. Die
moeten niet in het water ko
men; ze gaan daar vry snel tot
ontbinding over en verspreiden
dan de bekende, onaangename
geur. Die nare geur kunt U
echter ook vermijden, indien
chrysal wordt opgelost in het
water; een soort kunstmest voor
snybloemen, die ook voedsel no
dig hebben als ze eenmaal in
water staan. Dat poeder heeft
niet alleen een desinfecterende
werking, doch het heeft ook een
goede invloed op de kleur van
de bloemen. Speciaal rode bloe
men zullen hun zuivere kleur be
houden, doch het grootste voor
deel is nog niet genoemd: de
houdbaarheid. Speciaal bloemen
met houterige stelen, doch ook
vele andere soorten blijven zeker
enkele dagen langer fris als ze
op chrysal worden gezet.
By het schikken van bloemen
moet U ook een beetje rekening
houden met de natuur. Grove
bloemen worden niet in een fijn
geslepen glas gezet, doch zullen
veel beter tot hun recht komen
indien ze in een grove stenen
kan of pul kunnen staan. Het
schikken van bloemen is 'n pret
tig werkje en vooral de dames
en jonge meisje hebben hier
voor tegenwoordig belangstel
ling. Zy kunnen dat leren, om
dat in vele steden en dorpen
lessen gegeven wox-den in het
schikken en verzorgen van sny
bloemen. Het is niet bedoeld als
een opleiding tot bloembindster,
doch eenvoudig om U te vertel-
Foto Turkenburg
len wat er met bloemen uit eigen
tuin bereikt kan worden. De
huisvrouw zal veel plezier van
die enkele lessen hebben.
In onze stad heeft K. en O. al
meerdere van deze cursussen ge
organiseerd.
G. KROMDIJK.
„Is het niet angstig" onder
het water te wonen
De tyd is voorby, dat zoals het my
acht jaar geleden overkwam een
leerlinge van een Australische middel
bare school op myn vraag wat de
hoofdstad van Nederland was, ant
woordde: „Kopenhagen". In het alge
sterdam naar Moskou en van Den
Helder tot Casablanca.
Nederland is voor de Australiërs niet
langer het land van Volendammers en
klompen alléén of van het jongetje,
dat zyn vingers in het gat van de dyk
stopte, hoewel deze legende nog altijd
opgang doet in gesprekken met Austra
liërs en in karikaturen (waarvan by-
gaande uit een der Australische kran
ten een aardige illustratie is). De Ne
derlandse informatiedienst en de hon
derdduizend Nederlandse immigranten,
die hier wonen, hebben er wel voor ge
zorgd, dat de kennis der Australiërs
niet langer tot klompen en dykgaten
is beperkt gebleven.
Schering en inslag
Acht jaar geleden riep ik alle ge
zinsleden bij elkaar, als er een „Hol
lands liedje" door de radio klonk.
Tegenwoordig is zo'n lied geen verras
sing meer. „Hollandse" volksliederen
worden uitgezonden door zowel de
officiële A.B.C.-zender als de commer
ciële stations. Grammofoonplaten met
Hollandse zang en muziek zyn sche
ring en inslag geworden.
De Nederlandse informatiedienst
heeft een belangryk aandeel in de
spreiding van Nederlandse cultuur, zo
wel voor het grote publiek als de scho
len, Australische culturele instellin
gen, enz. Projectie-lantaarnplaatjes,
films, boekjes, vouwblaadjes, enz. wor
den op ruime schaal ter beschikking
gesteld. De meeste indruk maken foto's
van molenlandschappen en waterwe
gen. Dikwijls worden exposities gehou
den over Nederland. Wand-foto's,
reprodukties van Nederlandse schilder
stukken worden ook uitgeleend aan
by voorbeeld lunchrooms. Lezingen wor
den gehouden voor allerlei organisa
ties.
Karikatuur in een Australisch dagblad met Nederland als
onderwerp. „De oude Hollandse dijk" luidt het opschrift
op het bord. Het plaatje behoeft geen nadere toelichting.
Let op de wonderlijke vorm van de dijk
