Eerste Kamer akkoord
met onderwijsbegroting
S.E.R. ADVISEERT TOT EEN
HUURVERHOGING VAN25PCT.
WEERBERICHT
Massa gegevens voor sportnota
ikml Bolletje/'
LEIDRAAD VOOR DE REGERING
Standpunten lopen sterk uiteen
LONDEN GESCHROKKEN VAN
WOORDEN VAN MONTGOMERY
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 29 APRIL 1959
No. 29732
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte sm*el l> Giro no 67055
Hoofdredacteur: J. Brouwer Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Nog meer rebellen
naar Panama op weg?
De raad van de OAS (Organisatie van
Amerikaanse Staten) heeft gisteren
eenstemmig besloten Panama te helpen
bij het tot staan brengen van de groep,
die het afgelopen weekeinde is geland.
Panama had om hulp verzocht op grond
van het verdrag voor wederzijdse bij
stand. Het besluit betekent dat de rege
ringen van de Amerikaanse republieken
overleg zullen plegen over de middelen
om Panama hulp te verlenen.
In Washington noemde de democra
tische senator George Smathers de re
volte „door de communisten geïnspi
reerd." Hij heeft het Witte Huis ver
zocht twee torpedobootjagers en mili
taire vliegtuigen ter beschikking van de
Organisatie van Amerikaanse Staten te
stellen om Panama te helpen, president
De la Guardia van Panama had hem
telefonisch gezegd dat de opstand „bij
zonder ernstig" was.
Ruben Miro, die tezamen met dr.
Arias de echtgenoot van de ballerina
Margot Fonteyn aan het hoofd zou
staan van de opstandige beweging in Pa
nama, heeft in Havanna verklaard dat
er op 3 mei in Panama een algemene
staking zal worden gehouden. Volgens
hem zijn de dagen van president Ernesto
de Ia Quardia geteld. Volgens geruch
ten, die te Havanna de ronde doen, is
er een nieuwe groep van 300 tot 400
revolutionairen van Cuba op weg naar
Panama.
De Oubaanse vice-premier, Augusto
Martinez Sanchez, verklaarde gisteren,
dat zijn regering alles in het werk stelt
om te zorgen, dat Cuba niet het uit
gangspunt wordt van expedities naar
andere landen. Als bewijs van de ernst
van dit streven noemde de vice-premier
de onderhandelin genwelke twee Cu
baanse afgezanten voeren met de lan
dingstroep, die in het afgelopen week
einde in Panama aankwam.
Intussen heeft de Organisatie van stu
denten in Panama-stad de actie van deze
groep toegejuicht. Zij noemde de be
trokkenen „vrijheidssoldaten en geen
huurlingen". In een resolutie drongen de
studenten aan op ontwapening der Na
tionale Garde, het aftreden van de mi
nister van Onderwijs, een landhervor
ming en nationalisatie van de openbare
diensten. De secretaris van de organi
satie werd kort na de putolikatie van de
resolutie gearresteerd.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Eerste Kamer heeft gisteravond
de begroting van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen aangenomen. In ant
woord op de kritiek van de heer Van
Hulst (CHU) op de mammoetwet voor
het voortgezet onderwijs, verklaarde mi
nister Cals met enige verontwaardiging,
dat het beslist onjuist is dat hij staats
scholen wil en geen vrije scholen wenst.
Er zijn wel moeilijkheden met de mam
moetwet, gaf de minister toe, maar tij
dens de kabinetsformatie is hij er in
een gesprek met een aantal fractievoor
zitters uitgekomen.
Aan regels gebonden
Tegenover de klacht van de heer De
Roos (PvdA) dat de nieuwe scholen
niet voldoende nevenruimten hebben,
maakte de minister er op attent, dat
met uitzondering van de industriebouw
alle overige bouw aan regels is gebon
den, omdat het bouwvolume nu een
maal beperkt is. Hij was het ermee eens
dat de scholenbouw gelijke tred moet
houden met de woningbouw.
Met de heer Gielen (KVP) was mi
nister Cals van mening, dat het aantal
studiebeurzen te gering is. Maar tot he
den is het niet voorgekomen, dat aan
een student een Rijksstudietoelage is
geweigerd omdat er geen geld voor was.
Elk jaar is het totale bedrag voor beur
zen verhoogd. Er zijn geen financiële
belemmeringen.
Wetswijziging
Op een bezorgde vraag van prof.
Schermerhorn (PvdA) antwoordde de
minister dat een subcommissie van de
beide Rijkscommissies voor het tech
nisch hoger onderwijs, de mogelijkheid
onderzoekt aan de THS te Eindhoven
doctoraal examen af te nemen in wis-,
Duitse importeur krijgt
een halfjaar
Zes maanden gevangenisstraf en 3
jaar ontzegging van de rijbevoegdheid
was het vonnis, dat de rechtbank te
Arnhem gisteren over een 49-jarige
Duitse importeur uit Kranenburg uit
sprak. De man wordt ervan beschuldigd
op 8 februari dronken achter het stuur
zittend (hij had Carnaval gevierd) in
Groesbeek een autobotsing te hebben
veroorzaakt, waarbij een meisje uit
Nijmegen werd gedood en haar verloof
de ernstig gewond. De eis luidde 12
maanden gevangenisstraf en 3 jaar ont
zegging van de rijbevoegdheid.
natuur- en scheikunde. Daarvoor zal
echter wetswijziging nodig zijn. zodat
van de Kamer t.z.t. eventueel goedkeu-
ring wordt verlangd.
Staatssecretaris Höppener verklaarde j
de teleurstelling van de heer Van Hulst
te begrijpen, dat de sportnota nog niet
is ingediend. Aan de samenstelling
wordt echter hard gewerkt. De moeilijk
heden zijn groter dan in ruime kring
wordt gemeend. Zij hangen samen met
de verzameling van gegevens, die van
derden (gemeenten en sportorganisaties)
moeten worden verkregen. Die gegevens
stromen thans echter binnen.
Tot een vast toneelgezelschap voor de
televisie (Ensemble) is men gekomen
als de beste oplossing in de huidige om
standigheden. Het ls een proef voor een
jaar. Wellicht leidt de ervaring tot het
vinden van een beter systeem.
Besprekingen der „zes" in
Brussel
De speciale adviseur van de minister
van Buitenlandse Zaken, de heer E.
H. van der Beugel, zal morgen in Brus
sel de Nederlandse delegatie leiden naar
de besprekingen in het speciale comité,
ingesteld door de raad van ministers
van de E.E.G.. teneinde een gemeen
schappelijk standpunt der zes leden-
landen voor te bereiden inzake de Euro
pese economische associatie.
Herter in Parijs
Contact met collega's zal
niet gemakkelijk zijn
(Van onze Parijse correspondent).
De nieuwe Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Christian Herter,
is gisteren in Parijs gearriveerd voor
overleg met zijn ambtgenoten van
Frankrijk. Engeland en West-Duits-
land, met het oog op hun gezamenlijke
ontmoeting op 11 mei a.s. in Genève
met hun Russische collega Gromyko.
Voor Herter was de aankomst eigen
lijk een terugkeer naar zijn stad van
oorsprong, want Dulles' opvolger werd
geboren in Parijs, waar hij tot zijn
tiende jaar ook woonde. Zijn eerste be
zoek gold het Elyssée, waar de nieuwe
chef van de Amerikaanse diplomatie
gedurende drie kwartier met generaal
Charles de Gaulle, die ook Frankrijks
buitenlandse politiek beheerst en be
paalt. heeft mogen kennis maken en
van gedachten wisselen.
Hedenoohtend zouden op de Quai
KONINGIN JULIANA
die morgen haar vijftigste
verjaardag viert
(Foto M. C. Meyboom)
Interessant nieuws over
BOLLETJE EIERBESCHUIT
in de damesbladen van
2 en 16 mei.
Dr. Drees bij de
Koningin
deelt
Het kabinet der Koningin
mede:
H.M. de Koningin heeft hedenoch
tend ten paleize Soestdijk de minis
ter van staat, dr. W. Drees, ontvan
gen.
d'Orsay (waar het Franse ministerie
van Buitenlandse Zaken is gevestigd)
de voornaamste internationale proble
men, zoals de kwestie-Berlijn, de Duit
se eenheid en de toekomst van Europa,
de revue passeren in aanwezigheid van
de ministers Herter. Couve de Murville,
Selwyn Lloyd en Von Brentano. De
algemene indruk is, dat de ministers
in de paar dagen, die hun tot zaterdag
zijn toegemeten, niet geringe moeilijk
heden zullen ontmoeten om hun inzich
ten tot een sluitende diplomatieke leg
kaart ineen te passen. Uit een rede
van Couve de Murville in het Palais
Bourbon is gisteren duidelijk gebleken,
dat Frankrijk in Genève en later even
tueel bij een topconferentie, het 'oeen
bijzonder stijf wil houden met betrek
king tot Berlij en een gedemilitari
seerde zone in Midden-Europa. De eis
van vrije verkiezingen in de beide
Duitse helften staat ook bij West-
Duitsland en Amerika nog altijd voor
op en aangezien nauwelijks verwacht
mag worden dat de Russen die pil zul
len slikken, zijn de kansen voor een
vruchtbare transactie tussen Oost en
West voor het moment nog altijd bij
zonder mager.
Het lang verbeide en reeds veelbesproken advies van de Sociaal-
Economische Raad is verschenen.
Het is door de regering gevraagd om als leidraad te kunnen dienen
voor het te voeren sociaal-economische beleid.
Erg gemakkelijk is het de regering niet gemaakt. Op nagenoeg
geen enkel punt werd in de boezem van de Raad eenstemmigheid
bereikt. Er waren drie groeperingen te onderscheiden, die elk een
complex van onderling onverbrekelijke maatregelen voorstelden.
Drie combinaties
van maatregelen
In die drie adviezen, waaruit de re
gering moet trachten een beleid te dis
tilleren, valt zeer globaal en schema
tisch de volgende kern samen te stel
len.
1. Huurverhoging met ingang van
1 april 1960 van 25 procent voor de
woningen gebouwd in de periode
19181945 en voor de woningwet
woningen, gebouwd in de jaren 1945
tot en met 1956.
De vóór 1918 gebouwde woningen
dienen in eerste instantie te worden
uitgeschakeld van verdere huurver
hoging, indien zij volgens bepaalde
normen niet als volwaardig be
schouwd kunnen worden, of indien
zij beneden een bepaald huurniveau
liggen.
2. Verlaging van de subsidies te be
hoeve van nieuw te bouwen wo
ningen.
3. Verhoging van de melkprijs met
3 cent per liter. (Een deel van de
Vermist vliegtuig in
Turkije gevonden
Een R.A.F.-toestel heeft het wrak
van het sedert donderdag jl. vermiste
Britse vrachtvliegtuig van het type
Tudor. dat geheime uitrusting voor een
Australische raketbasis aan boord had,
op een 4200 meter hoge bergpiek noor
delijk van het Wanmeer in Turkije ont
dekt. Dit grote Turkse meer ligt op de
route van het toestel naar Teheran. Het
toestel had 12 man aan boord.
Enkele dagen geleden had Engeland
nog inlichtingen gevraagd aan Rusland
maar de Russen antwoordden van niets
te weten. De route liep op 160 km. van
de Russische grens. Er is nu dus geen
enkele aanleiding meer de Russen er
van te verdenken, dat zij door mislei
dende seinen van radiobakens het Brit
se toestel over de grens hadden gelokt.
raad wenst echter handhaving van
de consumentensubsidie en derhalve
ook het huidige prijspeil).
4. Loonsverhoging. Al naar gelang de
opvatting van de verschillende groe
peringen: bedrijfstaks- of onderne
mingsgewijs, of algemeen en uni
form (4%).
5. Compensatie van hogere huren en
duurdere melk.
6. Verhoging van de toeslagen op de
invaliditeitsrenten van de personen
beneden de 65 jaar.
7. Overheidsinvesteringen tot een be
drag van ongeveer vijftig miljoen
gulden per jaar in de ontwikke
lingsgebieden.
Elders in dit nummer gaan wij uit
voerig in op dit merkwaardig driede
lige werkstuk van bijna 300 pagina's.
Weinig tactvolle opmerkingen jegens de
Amerikanen aan vooravond Russische reis
(Van onze Londense correspondent)
In Londen is men ontdaan over kritiek op Amerika, welke de Britse
veldmaarschalk Montgomery voor de Amerikaanse televisie ten beste
heeft gegeven en dat nog wel juist op het ogenblik, dat hij zijn delicate
bezoek aan Moskou brengt, waar hij gisteravond is aangekomen. De
algemene opvatting in Londen was, dat Montgomery's bezoek aan de
Sovjet-Unie onschuldig was. Zijn tactloze optreden tegenover Amerika
koren op de molen van de Russen! heeft deze mening echter
doen veranderen. Hoewel hij er tegen is, dat militairen zich met de
politiek bemoeien, doet de veldmaarschalk dat zelf wel. Een dag, nadat
de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Selwyn Lloyd, zich tegen
de terugtrekking van troepen in Centraal-Europa uitsprak, propa
geerde Montgomery dit denkbeeld. Ook in Amerika zijn reeds scherpe
persstemmen tegen Montgomery vernomen: de New York Daily News
vraagt zich af of Monty in zijn kritiek op de V.S. optreedt als de pop,
die door een buiksprekende Macmillan wordt gebruikt om „Eisen
hower en Herter uit te schelden, opdat deze mannen onderdanig wor
den tegenover Macmillan en Kroesjtsjef".
Tot zover onze Londense correspondent.
De heer Guépin treedt af als
directeur Kon. Olie
In verband met het bereiken van de
60-jarige leeftijd heeft de heer F. A. C.
Guépin, sinds 1950 directeur van de
N.V. Kon. Ned. Petroleum Mij, de wens
te kennen gegeven, per 30 juni 1959 af
te treden. Voorgesteld zal worden de
heer Guépin een plaats in de Raad van
Commissarissen aan te bieden.
Voor de benoeming van een nieuwe
directeur der Koninklijke wordt de heer
A. Hofland voorgedragen.
Slecht bewapende Khamba's
neergemaaid door Chinezen
Opstandige Tibetaanse stammen zui
delijk van de Tsangpo (Brahmapoetra)
hebben tegen de communistisch-Chinese
strijdkrachten een zware nederlaag ge
leden, aldus berichten, die uit Tibet
India binnendruppelen.
Chinese automatische wapenen en
vliegtuigen zouden de slechts met mus
ketten en pül en boog gewapende
Khamba's bij grote aantallen neerge
maaid hebben. Stuk voor stuk moeten
de Khamba's de forten prijsgeven die
ze in de winter moeizaam op de Chine
zen veroverd hadden. Ook de ontsnap
pingswegen naar Bhoetan zijn groten
deels afgesneden.
r'TT/;'1r";!;:r",P!
Morgen, Koninginnedag, zal het
Leidsch Dagblad niet verschijnen.
Onze bureaus zullen de gehele dag
gesloten zijn.
Iets kouder overdag
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Aanvankelijk zwaai' bewolikit met tij
delijk regen, enkele opklaringen, maar
ook hier en daar een bui. Matige tijde
lijk krachtige wind, eerst uit oostelijke,
daarna uit westelijke richtingen. Minder
koude nacht, morgen overdag iets lagere
temperaturen dan vandaag.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
30 april
Zon op: 5.14 urn-; onder: 20.01 uiur.
Maan op: 2.11 uur; onder: 12.20 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.00 en 21.41
uur. Laagwater te 4.22 en 16.59 uur.
(1/5 hoogwater te 10.18 en 23.04 uur;
laagwater te 5.29 en 18.23 uur).
Dit blad bestaat uit 16 pagina's.
„Duitse hereniging onder op
de agenda"
Montgomery verklaarde in zijn tele
visie-uitlatingen van gisteravond „dat
het Amerikaanse leiderschap van de
laatste jaren nogal verdacht is geweest
en waarom dat zo is, zult u beter weten
dan ik". Hij kritiseerde het feit, dat de
Amerikaanse leiders (Eisenhower, Dul
les, Herter) niet gezond zijn, waaraan
hij toeschreef, dat er te weinig besluit
vaardigheid aan de top is geweest, Hij
was het niet eens met Eisenhowers op
vatting om geen topconferentie bij te
wonen tenzij er zekerheid is over het be
halen van enig resultaat. Voorts ver
klaarde hij: „Ik geloof niet, dat Rusland
een atoomoorlog op grote schaal tegen
het Westen zal ontketenen om dan, ver
slagen en verwoest, aan zijn lot te wor
den overgelaten met een miljard Chi
nezen aan zijn oostgrens". De veld
maarschalk meende voorts, dat de West-
duitse Bondsrepubliek tactische atoom
wapens moet krijgen. „Die kun je niet
blijven opbergen in een gesloten kast,
waarvan de Amerikanen de sleutel heb
ben"
En als het tot een vechtpartij in
Europa mocht komen, dan moet er de
eerste dag de beste Amerikaans bloed
vloeien, aldus Montgomery. Over de
Duitse hereniging merkte hij op: „Ik
ben van mening dat het Westen moet
leren begrijpen dat de Russen vreselijk
Veldm aar schalk Montgomery van
Alamein wuift bij zijn vertrek van
een Londens vliegtuig naar Moskou
de velen toe, die hem uitgeleide
deden. Hij verklaarde in Moskou
enige gesprekken te zullen voeren
over het conflict tussen Oost en
W est.
bang zf]n voor de Duitsers. Zij weten
wat 70 miljoen Duitsers kunnen doen
als zij verenigd rond een leider zijn".
Montgomery meende ook dat de kwes
tie van de Duitse hereniging „onmiddel
lijk onder op de agenda geplaatst zal
moeten worden". „En verder", aldus
Montgomery, „is het onlogisch van het
Westen om te zeggen dat de Oostduitse
regering niet bestaat. Zij bestaat wel
degelijk en zij zal waarschijnlijk nog wel
een tijdje blijven bestaan".
Vandaag een gesprek met
premier Kroesjtsjef
Montgomery zou vandaag in Moskou
een onderhoud hebben met premier
Kroesjtsjef. Toen hij gisteravond in de
Russische hoofdstad aankwam, werd hij
begroet door maarschalk Sokolofski,
stafchef van het Sovjet-leger, en kolo
nel-generaal Sokolof, hoofd van de af
deling Buitenlandse Zaken van het
ministerie van Defensie.
Niet te somber over
tie kabinetsformatie
(Van onze parlementaire rédacteur)
In politieke kringen in Den Haag
worden de vooruitzichten voor de vor
ming van een kabinet nog niet al te
somber beschouwd. Men maakt er op
attent, dat er volgens prof. De Quay
geen moeilijkheden waren bij de uit
werking van het regeringsprogram. Er
zijn ook geen onoverkomenlijke poli
tieke tegenstellingen tussen de vier
partijen (KVP, VVD. AR en CHU) die
in het kabinet vertegenwoordigd zou
den zijn. De voornaamste moeilijkheid
is geweest de verdeling en de bezet
ting van de ministerszetels. Men heeft
de indruk dat een nieuwe formateur,
die niet gebonden is aan toezeggingen
van prof. De Quay, gemakkelijker met
de zetels kan schuiven om een oplos
sing te bereiken door het aantrekken
van slechts enkele nieuwe figuren. Als
dat snel gebeurt, zonder teveel gerucht
er omheen, zou de kabinetsformatie
geen lange lijdensgeschiedenis behoeven
te worden als in 1956.
