Weer geruchten in Parijs over de
kans op spoedige Algerijnse vrede
Soekarno vraagt morgen
grotere bevoegdheden
WEERBERICHT
Rebellen zouden het aanbod van
De Gaulle willen aanvaarden
Eis Ned. tabaksmaatschappijen
in eerste instantie afgewezen
JoYluL
Tweederde meerderheid verwacht
Mar got Fonteyn
gearresteerd
Opgericht 1 maart 1860
DINSDAG 21 APRIL 1959
No. 29725
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; t0.59 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze Parijse correspondent)
In Parijs circuleren de laatste dagen weer geruchten, dat de leiding
van de Algerijnse opstandige beweging, de F.L.N., in meerderheid
bereid zou zijn in te gaan op het aanbod dat einde vorig jaar al door
generaal Charles de Gaulle uit naam van Frankrijk werd geformuleerd,
toen hij op een persconferentie sprak van de „vrede der dapperen".
Tot diepe teleurstelling en verslagenheid van alle Fransen, voor zover
zij niet tot het kamp der ultra's behoren, verwierp toen, na enkele
dagen aarzelen, de „voorlopige regering der Algerijnse republiek" (die
onder leiding van de voormalige apotheker Ferhat Abbas in Cairo
zetelt) het genereuze aanbod van De Gaulle om in Parijs als erkende
tegenpartij, en dus niet als rebellen over het einde der krijgsverrich
tingen te komen spreken.
wen op een mogelijke beëindiging van
de oorlog in Algerije, die nu al vier jaar
onafgebroken voortwoedt.
Tot zover onze Parijse corespondent.
De broer van Krim Belkacem, minis
ter van Oorlog in de „Vrije Algerijnse
regering", is gearresteerd op beschuldi-
Maar Fransen wantrouwend
door vroegere ervaringen
De goed-geïnformeerde Parijse direc
teur van het Engelse persbureau Harold
King heeft enkele dagen geleden het
bericht rondgeseind, dat hij uit zeer
betrouwbare bron vernomen had, dat
de meerderheid der Algerijnse rebellen
leiders en minister nu van oordeel ver
anderd was en dus wèl met de Fransen
wilde komen praten.
Deze verzekering uit Engelse bron, die
intussen door een communiqué van de
FLN vannacht tegengesproken werd,
zou volgens sommige waarnemers in
Parijs in verband kunnen worden ge
bracht met twee andere gebeurtenissen,
waardoor de geloofwaardigheid van het
bericht van Reuter nog zou kunnen stij
gen. De Algerijnse „premier" Ferhat
Abbas vertoeft thans als officiële gast
van Pandit Nehroe in India en de paci
fistische reputatie van deze laatste
staatsman maakt het waarschijnlijk,
dat ook hij op de tegemoetkomendheid
en vredesonderhandelingen zou hebben
aangedrongen. Anderzijds is het in Pa
rijs sterk opgevallen, dat generaal De
Gaulle tijdens zijn jongste vierdaagse
tournee door de Franse provincie in al
zijn redevoeringen geheel tegen zijn ge
woonten in de naam „Algerije" niet of
nauwelijks heeft uitgesproken. Hij heeft
alleen een mysterieuze toespeling, die
zich al tot velerlei interpretaties leende,
gemaakt over „een vrede, waarvan
iedereen de betekenis wel begreep" en
die Frankrijk dit jaar zou staan te
wachten. Het is niet helemaal uitge
sloten, dat de president zich met opzet
in geheimzinnigheden wilde hullen om
zo een soort diplomatiek rookgorijn op
te trekken en nieuwe contacten met de
Algerijnse FLN te vergemakkelijken.
Het is zeker niet de eerste maal, dat
de hoop op een spoedige vrede in Alge
rije werd geopend, een hoop waarvan
kortere of langere tijd daarna de bodem
weer zou worden ingeslagen. Die erva
ringen stemmen ook nu zeker tot scep
ticisme al hoeft men de ontkenning van
FLN, dat ze van zins zou zijn enig wa
ter bij haar wijn te doen, dan ook niet
als het allerlaatste woord te verstaan.
Hoe dit ook zij, in ieder geval blaast in
Parijs de laatste dagen de wind weer
uit de hoek van een gematigd vertrou-
Opstand in Bolivia
kostte 54 levens
Nader blijkt de opstand in Bolivia van
zondag bloediger te zijn geweest dan
men aanvankelijk had gedacht: officieel
is meegedeeld dat 54 personen om het
leven zijn gekomen en 129 gewond zijn
geraakt. Ook president Zuazo is maar
ternauwernood aan letsel ontsnapt. Toen
hij zich zondag in zijn gepantserde auto
met twee ministers van zijn huis naar
het presidentieel paleis begaf, hoorde hij
bij de omroepstudio's schieten en gaf hij
zijn chauffeur opdracht erheen te rijden.
Dichterbij gekomen werd ook de auto
van de president door een mitrailleur
onder vuur genomen. Enkele kogels
drongen ondanks de pantsering in de
auto door. maar alleen de chauffeur die
terstond de wagen uit de gevaarlijke
zcne reed, werd licht gekwetst. De op
standige beweging was tot de hoofdstad
zelf beperkt.
De regering heeft de staat van beleg
afgekondigd.
Het is overigens rustig in het land en
in La Paz wordt weer normaal gewerkt j
De kabinetsformateur prof. De
Quay heeft gisteren de voorzitter
van de CHU, mr. H. K. J. Seer-
mnk rechtsen de voorzitter van
de CNV de heer C. J. van Mas-
trigt (links) ontvangen om nader te
worden ingelicht over het standpunt
in deze kringen ten aanzien van de
kabinetsformatie.
De kabinetsformatie
„Landbouw" nu liet
grootste probleem
De kabinetsformateur, prof .dr. J. E.
de Quay, heeft hedenochtend nogmaals
de heer H. A. Korthals ontvangen.
Naar in kringen van de kabinetsfor
mateur verluidt, zou het antwoord van
mr. Beernink (CH), op hem gestelde
vragen, dat gisteravond door de forma
teur Tis ontvangen, enige mogelijkheden
bieden voor een uiteindelijke oplossing
van de moeilijkheden, die gerezen zijn
in verband met het bedanken van
Christelijk Historische kandidaten voor
de posten van Landbouw en Volkshuis
vesting.
De heer Beernink was gevraagd per
sonen aan te wijzen, die mogelijkerwijs
zouden kunnen worden uitgenodigd een
ministerpost te aanvaarden voor een
der genoemde departementen. Op het
ogenblik schijnt te bezetting van het de
partement van Landbouw de grootste
moeilijkheden op te leveren.
De kamerkring 's-Gravenhage van de
CHU heeft aan mr. H. K. J. Beernink,
voorzitter der Christelijk Historische
Unie, een telegram gezonden, waarin
deze kamerkring verklaart, geheel ach
ter het standpunt van mr. Beernink te
staan. De kring is van mening, dat de
CHU slechts bereid kan zijn tot mede
werking aan een kabinet onder voor
waarde, dat zij als volwaardige partner
wordt erkend.
In de beschouwing van onze parle
mentaire redacteur in ons blad van za
terdag werd de eerste bijeenkomst van
het nieuwe kabinet een „constitutionele"
vergadering genoemd: dit had vanzelf
sprekend moeten zijn „constituerende"
vergadering.
ging van het organiseren van een bom
aanval, die zaterdag in Algiers werd ge
pleegd. Een woordvoerder van het leger
zei dat de arrestant behoort tot het Na
tionale Bevrijdingsfront en dat hij heeft
bekend. Voorts werd meegedeeld, dat
een kandidaat voor de gemeenteraads
verkiezingen die in het gebied van Con-
stantine door opstandelingen was ont
voerd, gered was. Bij deze operatie wa
ren 15 opstandelingen gedood.
Ned. Bank boekt
minder winst
De geleidelijke verlaging van het
wisseldisconto van 5 tot 3% heeft
uiteraard de rentebaten van de Ned.
Bank in sterke mate beinvloed. De
bruto-ontvangsten hebben in 1958
f. 39 miljoen bedragen tegen f. 49,5
miljoen in het voorafgaande jaar. Bij
nagenoeg gelijkgebleven kosten en
reserveringen, bedraagt het winstsaldo
ditmaal f 10,4 miljoen tegen f 18,6 mil
joen in 1957, dat ten gunste van de
staat is gebracht.
Voor een financieel economische be
schouwing van de president van de
de Ned. Bank verwijzen wij naar elders.
Prins Bernhard in Washington
Prins Bernhard is gisteravond de ere
gast geweest aan een diner aangeboden
door de Amerikaanse minister van oor
log, Neil Mcelroy. Voorts heeft de Prins
een aantal vrienden ontvangen in de
Nederlandse ambassade in Washington.
Vandaag voert hij particuliere bespre
kingen met een aantal kennissen, mor
gen keert hij terug naar New York.
Staatsgreep in Perzië
Volgens een bericht in de Londense
„Daily Mail" zouden politieke waarne
mers in Beiroet (Libanon) van mening
zijn, dat er een door de Russen ge
steunde staatsgreep tegen de Sjah van
Perzië op handen is.
Zachter
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Bewolkt met opklaringen en op de
meeste plaatsen droog weer. Zwakke tot
matige wind uit westelijke richtingen.
Zachter. Bijna nergens nachtvorst meer.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
22 APRIL
Zon op: 5.31 uur; onder: 19.48 uur.
Maan op: 20.25 uur; onder: 5.44 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.25 en
14.47 uur.
Laagwater te 10.29 en 22.55 uur.
Dit nummer bestaat nft 13 pagina's.
Tabak mag na te Bremen verkocht worden
(Van onze correspondent te Bonn)
De zevende civiele kamer van het Landsgerecht te Bremen heeft het
verzoek van de Ver. Deli Maatschappij en de Senembah Mij. N.V.
tot in beslagneming van een partij tabak van de Deutsch-Indonesische
Tabak Handelsgesellschaft te Bremen van de hand gewezen. In eerste
instantie is daarmee de poging der Nederlandse maatschappijen om de
handel in tabak, afkomstig van Indonesische plantages, die tot voor
kort geëxploiteerd werden door de Deli Mij. en de Senembah, mislukt.
Het juridische gevecht om deze tabak zal thans in tweede instantie
worden voortgezet voor het Oberlandesgericht te Bremen.
Het kort geding in deze zaak speelde
op 13 april j.l. te Bremen. De Deli Mij.
en de Senembah betwistten de recht
matigheid van het verhandelen van 1147
balen Sumatra-tabak van de Deli Mij.
en van 412 balen van de Senembah
(proces-waarde resp. 2.5 en 0.9 miljoen
mark) voor rekening van de PPN
Baroe, de Indonesische staatshandel-
maatschappij, door de Deutsch-Indone
sische Tabak Handelsgesellschaft. De
PPN Baroe beheert de genationaliseerde
Nederlandse plantages in Indonesië, de
Deutsch-Indonesische Tabak Handels
gesellschaft wordt door de PPN Baroe
en vier Bremer tabaksfirma's gevormd.
De Nederlandse maatschappijen be
toogden gelijk bekend vorige week
Prins Bernhard heeft in Califor-
nië een bezoek gebracht aan de
Northrop - vliegtuigfabrieken. Hij
liet zich door de directeur van de
fabrieken, V. Jonesvoorlichten
over de N-156-F straaljager Free
dom Fighter", waarvoor de Neder
landse militaire autoriteiten grote
belangstelling koesteren. De Prins
in de cockpit van dit toestel.
dat de oogst over 1958 waarvan de be
treffende tabak afkomstig is, als eigen
dom van de eisers moet worden be
schouwd en dat dus de Deutsch-Indone
sische Tabak Handelsgesellschaft deze
tabak onrechtmatig onder zich heeft.
Verkoop van deze tabak kon vol
gens de Deli Mij. en de Senembah
slechts geschieden voor rekening van
de Nederlandse maatschappijen. Deze
eis is dus in eerste instantie afgewe
zen. Het betrof hier in feite twee ge
vallen. daar de Deli My. en de Se
nembah elk afzonderlijk een kort ge
ding aanhangig hadden gemaakt.
Advertentie.
oorueinde 54
K. Rapenburg 10
verwarming
en koeling.
Tel. 21387
Tel. 20025
President Soekarno zal morgen de grondwetgevende vergadering
vragen hem grotere bevoegdheden te geven. Daarmee wil hij een
einde maken aan een lange strijd over een definitieve grondwet voor
de Republiek.
De president zal trachten terug te keren tot de beginselen van de
revolutionaire grondwet van 1945 volgens welke de president werke
lijke macht had. De nieuwe voorlopige grondwet van 1950 voorzag
in de vestiging van een kabinet onder een premier.
Verwacht wordt dat de president zal
vragen om het vestigen van een 1) pre
sidentieel kabinet met de bevoegdheid
om bij decreet te regeren, mits de
decreten binnen een bepaalde termijn
door het parlement worden goedge
keurd; 2) een parlement dat tenminste
voor de helft bestaat uit vertegenwoor
digers van verschillende sociale groepen
in het land en voor de rest uit verte
genwoordigers van politieke partijen. De
strijdkrachten zouden door 35 benoem
de leden vertegenwoordigd worden; 3)
een omvangrijke instantie die bekend
zal zjjn als de Madjelis- of algemeen
raadgevend orgaan voor de bevolking.
Hierin zullen parlementsleden en verte
genwoordigers van sociale groepen en de
provincies zitting hebben. Dit lichaam
zal minstens eens in de vijf jaar bijeen
komen om een president en een vice-
president te kiezen.
Verwacht wordt dat Soekarno een
meerderheid van tweederde zal ver
krijgen voor de grote wijzigingen die
hü zal voorstellen als hij morgen
één dag voor het begin van zijn we
reldreis van twee maanden voor
de grondwetgevende vergadering zal
verschijnen.
Dit orgaan is drie jaar bijeen geweest
zonder overeenstemming over een defi
nitieve grondwet te bereiken.
Naar men verwacht zal het plan de
steun krijgen van alle grote partijen
met uitzondering van de Masjoemi, die
waarschijnlijk zal verzoeken de oude
grondwet te amenderen.
Het leger heeft reeds bekend gemaakt
dat het zijn steun zal geven aan het
nieuwe plan.
Ned. Nike-bataljon
naar Duitsland
(Van onze Haagse redactie)
Het eerste bataljon van de Kon.
Luchtmacht, dat is uitgerust met ge
leide projectielen van het type „Nike"
zal tegen het einde van dit jaar in
West-Duitsland worden gestationeerd.
De uit vier lanceerbatterijen bestaan
de eenheid zal op 60 km. van de grens
tussen Twente en Venlo komen te lig
gen. De 250 technische specialisten,
die de kern van de bemanning van de
vier batterijen zullen vormen, worden
thans opgeleid in de Amerikaanse
staat Texas. Zij zullen op het eind van
het jaar uit Texas meteen naar West-
Duitsland vertrekken. Het „Nike"-
bataljon omvat totaal 700 man.
De manschappen die niet direct voor
de bediening van de lanceerbatterijen
nodig zijn, zullen in Nederland op htm
taak worden voorbereid. Zodra dit eer
ste Nike-bataljon functioneert, zal wor
den begonnen met de vorming van het
tweede bataljon uitgerust met geleide
projectielen. In de toekomst zal de Ned.
Luchtmacht tevens de beschikking krij.
gen over Hawk-raketten, die speciaal
zijn bestemd voor de verdediging tegen
laag overkomende vliegtuigen.
De bedoeling is het bataljon onder te
brengen in de nabijheid van de batte
rijen.
De Nike-batterijen zullen de eerste
luchtaanvallen, in geval van vijandelijke
acties, moeten opvangen.
Samenzwering tegen
regering van Panama
O O
De politie van Panama-stad heeft
de beroemde Britse ballerina Mar-
got Fonteyn gearresteerd.
Dit is de jongste ontwikkeling
van een nogal operette-achtig aan
doende affaire, waarin de hoofd
rollen vertolkt werden door Dame
Margot Fonteyn en haar echtge
noot, dr. Roberto, zoon van een
Panamese oud-president.
Vier dagen geleden voeren zij uit met
him sportvissersvaartuig „Nola". De re
gering van Panama geraakte in rep en
roer, toen de bemanning van een vis-
Dame Margot Fonteyn.
sersboot kwam vertellen, dat zij de
„Nola" geholpen had een gezonken bar
kas buiten de ingang van het Panama-
kanaal aan de zijde van de Grote
Oceaan te lichten. In dat wrak bevon
den zich wapens en munitie. Ook deel
den de vissers mede, dat dr. Arias plan
nen had de havenplaats Chorrera te
veroveren.
Opstand
Verleden week had de regering be
kend gemaakt, dat een expeditiemacht
van rebellen, die zich op Cuba verza
meld had, wilde proberen een landing
uit te voeren op het tijdstip, dat de Her
tog van Edinburgh zou arriveren. De
Hertog kwam zondagavond in Panama
aan op zijn wereldreis met de „Britan
nia", maar er deden zich geen inciden
ten voor en de regering voerde de offi
ciële receptie uit. Margot Fonteyn, die
ook uitgenodigd was, verscheen echter
niet.
Dr. Roberto Arias
De Panamese regering heeft geen ma
rine of luchtmacht. Maar twee barkas
sen met leden van de Nationale Garde
werden uitgestuurd om de „Nola" te
zoeken. Inmiddels was een bevel tot
arrestatie van dr. Arias uitgevaardigd.
Q Slot paz. 2