Fa. C. D. LIGTVOET
Cf
In de correctiegebieden zijn nu
de sterkste tegenstellingen weg
„Bijlibo"
voordijk's houthandel
foto v. VLIET
■om
radio- en TELEVISIEREPARATIE
SCHOON
SCHONER V^°
spronkL
LEIDSCHE SPAARBANK
ZAL HET ALTIJD ZO BLIJVEN?
Het Drostambt Elten onderging
een kennelijke opbloei
Trouwauto's?
J. H. Houps
Voor le-klas spuitwerk:
Hard- en Zachtboard
FOTO'S OP ELK GEBIED
Si
N.vanderHORSTv,
l
geslepen glas
OMLIJSTINGEN
2/s werk i/a
TUIN - aanleg
slijperij „vlijm"
flbm persoonlijke service
LANGE MARE 66 TELEFOON 26500
ME
frits de goede
bootlakken
troost
DRONK
\jj/ucet de id&S istut
S TARKET-vloer en
ZATERDAG 18 APRIL 1959
Keuze: Hollands of Duits zeer moeilijk
(Speciale berichtgeving)
Toen bijna vier jaar na de ineenstorting van het Derde Rijk op
verschillende plaatsen langs de Nederlands-Duitse grens de grens
palen verplaatst werden, is dit door de bewoners van deze correctie-
gebieden met lede ogen aangezien. Echter, het was de consequentie
van een verloren oorlog, die men had te aanvaarden. Thans, tien jaar
na het aanbrengen van deze voorlopige correcties, welke op 23 april
1949 een feit werden en het Nederlandse grondgebied met ongeveer
10.000 ha. verrijkten, ligt de situatie wel enigszins anders. De scherpe
kantjes zijn wat afgesleten, de Duitse bewoners hebben zich in hun
lot geschikt, zijn er zelfs door een verhoogde mate van welvaart
rijkelijk in getroost, en ook wat de verhouding tussen de volkeren
onderling betreft is er sinds de oorlogsjaren veel veranderd, waardoor
de scherpe tegenstellingen zijn weggenomen.
ren, die het gemakkelijk maken de
bestaande toestand zonder moeite nog
een tijdje te continueren en die de
keuze tussen terugkeer of blijven zélfs
wat kunnen bemoeilijken; gesteld dat
men voor die keus geplaatst zou wor
den.
Blij moedigheid
Er heerst dan ook een zeker blijmoe
dig aanvaarden van de status quo,
zoals b.v. in het Drostambt Elten valt
te constateren. Het zou te ver voeren
te gaan beweren, dat de Duitsers in
dit gebied nu ineens volbloed Neder
landers zijn geworden, het zou een
miskenning zijn van de Duitse volks
aard en wellicht een gevaarlijke mis
rekening. Maar er is een aantal facte-
Alles of niets
Overigens, evenmin als het zeker is,
dat het Drostambt Elten bij Nederland
blijft, staat de terugkeer naar de „Hei
mat" vast. Immers deze gehele kiwestie
is een onderdeel van de onderhandelin
gen met Duitsland over een „General-
bereinigung", waarbij behalve de terug
gave van de correctiegebieden de Rijn
vaart, de Dollartkwestie, het vraagstuk
van de tractaatlanderijen, de oorlogs
schadevergoeding en de doortrekking
van Rijksweg 12 aan de orde zijn.
Al deze vraagstukken zullen bij de
onderhandelingen tot een oplossing die
nen te worden gebracht waarbij het
gaat om „alles of niets".
Veel investeringen
Intussen heeft Elten in de afgelopen
tien jaar een kennelijke opbloei onder
gaan, waarvan alle lagen der bevolking
hebben geprofiteerd. Toen het gebied
onder Nederlands bestuur kwam, waren
er voor onze begrippen tal van werk
lozen. Sinds 1949 is werkloosheid er
onbekend. Miljoenen zijn er in de afge
lopen periode geïnvesteerd: een miljoen
en zeven ton in de woningbouw, ruim
vier ton in de restauratie van de beide
kerken (de Abdijkerk in Hoog-Elten en
de kerk in Laag-Elten) en bovendien
ruim zeven ton in de aanleg van wegen
en straten. Bij de overname werd het
Nederlandse bestuur in Elten geconfron
teerd met een schreeuwende woning
nood, welke ook een der oorzaken is
geweest, dat het bevolkingstal zo laag is
gebleven: tien jaar geleden bedroeg dit
3235, thans bedraagt het aantal inwo
ners 3375, een zeer geringe groei dus. die
behalve aan het betrekkelijk lage ge
boortecijfer moet worden toegeschreven
aan het gebrek aan woonruimte, waar
door vestigingen, welke men had kun
nen aantrekken, uitbleven.
Het woningenaantal, dat in 1949 on
geveer 600 bedroeg, is thans uitge
groeid tot ruim 750. Er werd dus 25%
bijgebouwd: 113 woningwetwoningen
door het Drostambt en circa 50 wonin
gen in de particuliere sector. De
woningwetbouw wordt thans minder,
terwijl de particuliere bouw toeneemt.
Het is in de eerste plaats de nieuw
bouw, die maakt dat Elten thans een
tamelijk welvarende aanblik biedt
tegen de achtergrond van de toestand
van verregaande verwaarlozing en
oorlogsvernielingen, welke men 10 jaar
geleden aantrof.
De Nederlandse bouwtrant blijkt er
goed te zqn ingegaan. Men woont
prettig in de Nederlandse huizen en
zelfs particulieren volgen de bouwstijl
in rode baksteen en keren daarmee de
rug toe aan de grauwe woningen.
Mes snijdt aan twee kanten
De Elifcense beroepsbevolking werkt
voor 44% aan de andere zijde van de
grens (Emmerik) en heeft voor 56% zijn
emplooi in Elten en overig Nederland
(Turmac-Zevenaar, Aku-Arnhem, Phi-
lips-Doetinchem)waarbij zij de keus
heeft tussen de betere sociale voorzie
ningen in Nederland en de hogere lonen
in Duitsland. Vooral zij die aan de
overzijde van de grens emplooi hebben
gevonden, zijn er na de grenscorrectie
goed op vooruitgegaan dankzij de hoge
Duitse lonen en de relatief lage Neder
landse levensmiddelenprqzen.
Het mes snijdt hier dus aan twee kan
ten, waardoor de welvaart toeneemt.
Ook de middenstand profiteert hier
van. Zij weet zich echter vooral gebaat
bij de vreemdelingenindustrie, die van.
grote invloed is geweest op de opbloei
van Elten. Enkele cijfers ter illustra
tie: in 1958 werd de grenspost Elten-
Hüthum gepasseerd door vijf miljoen
personen, één miljoen driehonderd
duizend personenauto's en ruim vijf
tigduizend vrachtauto's.
Tekent men 'hierbij aan, dat de meeste
toeristen enige tijd in Elten zoek bren
gen, alleen al wegens de naam die het
als oorrectiegetoied heeft gekregen, dan
wordt het duidelijk, dat deze vreemde
lingenstroom de middenstand geen
windeieren legt. Behalve middenstand
en beroepsbevolking is er nog een derde
bevolkingscategorie, die in tegenstelling
tot de beide eerder genoemde aanvan
kelijk meer nadeel dan voordeel van de
grenscorrectie heeft ondervonden. Wij
doelen hier op de boeren en tuinders,
die met hun produkten op de Neder
landse markt achterbleven. Sinds zij
echter enkele jaren geleden hun pro
dukten rechtstreeks naar Duitsland
mochten gaan uitvoeren en hun daar
mee de omweg via de veiling werd be
spaard, zijn zij hogere prijzen gaan
maken en nu zijn ook zij tevreden.
Ondanks taalbarrière
uitstekend begrip
Het bestuur over het Drostambt Elten
wordt uitgeoefend door de Landdrost,
dr. A. Blaauboer, die de bevoegdheden
van de gemeenteraad, het college van
B. en W. en van de burgemeester in zich
verenigt. Hij wordt hierin bijgestaan
door een adviescollege, dat door de be
volking is gekozen en uit elf personen
bestaajt (9 Duitsers en 2 Nederlanders).
Tijdens de vergaderingen van dit college
dat dus slechts een adviserende stem
heeft, spreken de leden Duits en de
Landdrost Nederlands. Ondanks deze
„taalbarrière" begrijpt men elkaar uit
stekend en laat de samenwerking weinig
te wensen over.
De vraag waar de Eltense bevolking
de voorkeur aan zou geven: blqven bq
Nederland of terugkeer naar Duits
land, acht dr. Blaauboer moeilqk te
beantwoorden. Voor velen zal de keuze
tussen een grotere welvaart in Neder
lands staatsverband enerzijds en be
antwoording aan gevoelens van vader
landsliefde anderzijds, moeilijk zijn.
Zjjnsinziens zal daarom slechts een
volksstemming 'n duidelijk antwoord op
de gestelde vraag kunnen geven. Naar
het persoonlijk inzicht van de Land
drost weet de Eltense bevolking zich
echter het meest gebaat bij con
tinuering van de bestaande toestand.
Maar of dit op den duur zo zal
blijven? Elten is voor 70% Duits
Voor een beschouwing over de situatie
in het gebied Tudderen een volgende
maal.
Beraad in de mijnen
Produktiebeperking en
kortere werkweek
(Van onze Limburgse correspondent)
In het bestuur van de Mijnindustrie-
raad dat wegens de belangrijkheid
van de situatie in zijn beraad ook de
vertegenwoordigers van de socialis
tische en neutrale mijnwerkersbond
heeft opgenomen, ofschoon deze bon
den thans geen zitting hebben in het
dagelijks bestuur, vindt beraad plaats
over een oplossing die moet worden
gevonden om tot teen zekere produktie
beperking in onze Limburgse mijnen
te komen, zonder dat deze de kostprijs
der kolen ongunstig beïnvloedt en de
mijnwerkersionen wezenlijk aantast.
De besprekingen zijn geheim en er is
nog weinig van naar buiten gekomen
behalve het gerucht, dat gestreefd wordt
naar een vijfdagen arbeidsweek, waarbij
het loon ongewijzigd blijft. Dit zou dan
alleen mogelijk zijn door de dagelijkse
arbeidstijd van acht uur met een half
uur te verlengen. Daartegen rijzen bij
de vakbonden echter bezwaren, omdat
men de mijnwerkers, die met de acht
urige arbeidstijd in den lande gepionierd
hebben, een langere arbeidsduur moei
lijk kan „verkopen". Een voordeel zou
echter zijn, dat de zaterdag steeds „vrij"
wordt. Een langere arbeidsduur van
acht uur is ook daarom aan de onder-
gronders moeilijk te „verkopen", omdat
de huidige werktijd, tegen de achter
grond van de verzwarende omstandig
heden, waaronder de ondergronder nu
eenmaal moet werken, al zwaar genoeg
is. Hoe het zij: de mijnstreek leeft in
een sfeer van afwachting.
VARIA
Soms zet de mens de concurrentie
voor schut. Voor de Engelse com
merciële televisie werd een prijs
vraag voor toneelstukken uitgeschre
ven. De prijswinnaar was een zekere
Casey Daniels. Maar wat iedereen
vermoedde bleek niet waar te zijn;
het was geen man, maar een vrouw,
En bovendien bleek zij nog werk
zaam te zijn bij de concurrentie: de
BBC.
afhaaldienst
Oude Rijn 56 - Bevrijdingsplein 7
Oegstgeest, Geversstraat 46
Onze afhaaldienst biedt U gelegenheid weke
lijks of maandelijks een vast bedrag aan huis
te laten afhalen. Geen kosten.
Minimum f 1.per week of f 4.per maand.
autoverhuur
Dan de gekroonde CHRYSLER van
GEBR. DE JONG - Hogewoerd 164
vanouds DE STALHOUDERIJ TEL. 20239—23656
autospuitinr.
LEIDSEVVEG 402,
VOORSCHOTEN.
Telefoon k 1710—24003
k 1710—24609
aannemers
NIEUWBOUW,
VERBOUW,
REPARATIES
MAURITSSTRAAT 8
telefoon 24342
AUTOSPUITINRICHTIN G
FIRMA J. VAN MUIDEN ZOON
LEVENDAAL 176—178 - TELEF. 31826
chem. wasserijen
Chem. Wasserij en
Ververij, Stoppage,
Plisseren, enz.
OUDE VEST 189
Telefoon 24214
HAARLEMMERSTR. 42A
telefoon 21797
doe het zelf
op maat en aan de plaat.
Bezorging door geheel Leiden.
H. JANSE - Haarlemmerstraat 129
LEIDEN TELEFOON 21808
TAFELBLADEN in elk gewenst model. PLASTIC
PLATEN - PLASTIC RANDEN - Gedraaide POTEN
In elke- of beukehout, van 15 tot en met 75 cm.
LET OP T JUISTE ADRES
LANGE MARE 106 TELEF. 22017
inlichtingen over deelneming aan deze weke
lijkse rubriek worden gaarne telefonisch
verstrekt. (No, 25041 toestel 4).
Haarlemmerstraat 248
Telefoon 21555
FOTOREPORTAGEBEDRIJF
FOTO HA N D EL/
N.vf^ST
DOEZASTRAAT 39 TELEF24702
GEDENK-EN JUBILEUM RAMEN
OUDE R'JN 104
J-EIDEN TEL<24<29<2
Fo.L.QUESTROO
KUNSTHANDEL X-ffiwe»
NffiPUH 51 LEIDEN
koeltechniek
Alles voor
BEDRIJFS- EN
HUISHOUDKOELING.
KOELTECHN. BUREAU
C. VERHOOG
Oude Singel 4 - Tel. 32004
- ontwerp
- verzorging
J. Velzel, Roodborststr. 7
Tel. 20563
Heesters, vaste planten,
graszoden, enz.
Voor
binnen- en buitenlandse
TIJDSCHRIFTEN
S. v. MAANEN
LEVENDAAL 27
Telefoon 20300
kledingreparatie
HET adres voor HERSTEL
van Uw OVERHEMD is
„BEBO",
bovenkraag 1.85
hele kraag 2.50
kledingreparatie
Pieterskerkkoorsteeg 30
Leiden - Telef. 31369
Wilt U Uw gang, keuken,
douchecel, badkamer of
schoorsteenmantel
BETEGELD hebben?
Dan is het adres:
J. v. d. BROEK
Narmstr. 18 - Tel. 30966
rep. onderh. aan!.
Reparaties - Onderhoud
Aanleg van elektrische
installaties.
Electro-Technisch Bureau
D. FA5SEUR
Mauritsstraat 18,
Tel. 33564
Leiden
KOELTECHNIEK
Gekoelde toonbanken, etalages, koel
en vriescellen, conservatoren, buf
fetten, enz., ook rep. en revisie.
Hereng* 81 Tel. 8307* en 80480
BOTERMARKT 25
Voor onderhoud en aanleg van
LICHT- EN
KRACHTINSTALLATIES
TECHNISCH BUREAU
C. L. M. VAN CLEEF
- TEL. 22669 - LEIDEN
lompen en metalen
Een oud en bekend adres
voor lompen, papier en
metalen, enz.
H. v. WEEREN CO..
BAKKERSTEEG 16,
by de Kaiserstraat,
telefoon 21538
Desgewenst aan huis te
ontbieden.
pedicure
De vakantie nadert
Denk aan Uw voeten,
laat ze door een gedipl.
pedicure verzorgen. Alles
op het gebied van voet
verzorging. Ook aan huis
te ontbieden.
Mevr. JASPER,
De Genestetstraat 80A,
telefoon 33395
S. VAN WEESEL
LOODGIETER
ERKEND
INSTALLATEUR
voor gas, water en
sanitair
HOGEWOERD 112
Telefoon 20354
voor het slijpen van al
Uw gereedschappen, etc.
KOREVAARSTR. 25
Telefoon 21844
Voor al het loodgieterswerk
KRAAIERSTRAAT 10
TEL. 22356
VOOR VERANTWOORDE
H.H. STUDENTEN
Voor goede, goedkope,
warme en koude maal
tijden naar
Nieuwe Beestenmarkt 12
Telefoon 25437
Terweeweg 60, tel. 23815
OEGSTGEEST.
iiiinniiiiinT
IND.-CHIN. RESTAUDANTi
-BÖH&KÖEHTCI
TcurooniAoaa
ree&t«aat .31
schoonmaakbedrijf
Schoonmaakbedrijf
„DE HOOP".
H. C LA VAN.
Witte Rozenstraat 7,
Telefoon 25325
Dagelijks onderhoud van
gebouwen en kantoren
schoonheidssalons
L. VAN TONGEREN
heeft de
RANI-PERMANENT.
Dit is de vorstin der
permanenten.
LEVENDAAL 104
Tel. 23612 - Leiden
en Rijksstraatweg 709,
Wassenaar.
schilders
Voor al Uw schilderwerk
natuurlijk
P. F. SMIT'S
schildersbedrijf
Havenkade 5 - Tel. 24053
Oude Rijn 67 - Tel. 32803
Verhuur
KLAPSTOELEN
BAKFIETSEN
HANDWAGENS
t© huur.
M. J. v. d. REEK
Oude Vest 169,
telefoon 25248
transport
Gaat U verhuizen?
Dan naar S. A. v. LEEUWEN
Eveneens vakkundige
verzorging van
Emigratieverpakkingen.
Zoeterwoudseweg 7, tel. 25773
VERHUIZINGEN
met gratis beperkt
personenvervoer.
JAN VAN DUUREN
Middelstegracht 36, Leiden
Telefoon 25468
Na 6 uur 30292
EMIGRATIE
VERPAKKINGEN
LIJNDIENSTEN
HOGENES
Noordwqk - Katwjjk -
Gouda - Den Haag -
Leiden - Haarlem en alle
L-, tussen en omliggende
plaatsen.
TEL. 22108 - 21256 b.g.g. 33715
watersport
KAMPEERTENTEN EN
HUISJESTENTEN
JACHTZEILEN
BOOTKLEDEN
Janvossensteeg 37
Telefoon 20607
BOOT-ARTIKELEN
ZEILMAKERIJ
HAVEN 14 - LEIDEN
Telefoon 21664
WITTE SINGEL II TEL. 21035
woninginrichting
Parket-, Colovinyl-, Linoleumvloeren en -trappen
PARKETVLOEREN in div. houtsoorten incl. legkosten.
Vraagt prijsopgave
HOGEWOERD 45—47 - TEL. 30496 (b.g.g. 20779)
van 2—6 uur GEOPEND.
Meubelstoffeerder^
I. v. d. BLOM
Laat ons Uw meubelen
opnieuw overtrekken.
Grote keuze
meubelstoffen.
KORT GALGEWATER 2
Leiden m Tel. 22291
Laat vakmensen Uw
matrassen en meubelen
repareren. Behangerij
stoffeerderq. Complete
woninginrichting.
JAN VONK,
HAARLEMMERSTRAAT 81
Telefoon 22580
