DE PRINS WAARSCHUWT MET
KLEM TEGEN MATERIALISME
WEERBERICHT
Formateur legt laatste
hand aan zijn kabinet
Schaamteloze communistische
bedreiging menselijke vrijheid
Voorlopig niet naar de Koningin
HEUSS VRAAGT ADENAUER IN
BRIEF OM OPHELDERING
Opgericht 1 maart 1860
ZATERDAG 18 APRIL 1959
No. 29723
LEIDSCH
DAGBLAD
Waar God geen plaats krijgt, valt de
mens ten prooi aan grote ellende
Prins Bernhard heeft gisteren een rede gehouden op de wereldcon
ferentie over godsdienst en vrijheid, die te Dallas in Texas wordt
gehouden.
De rede was getiteld: „De aanval van het materialisme op de
mens". De Prins wees erop, dat de tijd, waarin men geloofde dat men
elkaar als leden van verschillende godsdienstige genootschappen, op
een negatieve basis kon benaderen, voorbij is en stelde hier tegenover
de pogingen, die op de conferentie gedaan zullen worden om een
nieuwe eenheid te zoeken. Hoe groot onze verschillen ook mogen zijn
van ras, afstamming, traditie of opvattingen. God het opperwezen
is ons.centraal en onaantastbaar punt van ontmoeting.
Aanval zonder weerga
Maar, zo vervolgde de Prins, om
generaal Smuts te citeren: „De duivel
spreekt ook een woordje mee". Wij
zijn ook hier bijeengekomen omdat
wij overal in de wereld bedreigd wor
den door het gevaar van een aanval
zonder weerga in de geschiedenis.
Nooit eerder heeft er een dergelijke
schaamteloze, methodische en tota
litaire aanval op het wezen en het
bestaan van de mens, op zijn ontwik
kelingsmogelijkheden, zijn waardigheid
en vrijheid plaatsgevonden als die
waarvan wij de afgelopen tientallen
jaren getuige zijn geweest.
ZWAARD VAN DAMOCLES
De Prins wees vervolgens op de
„weergaloze mogelijkheden" die onze
tijd biedt. Hij noemde o.m. de vrijheid
die verschillende rassen en klassen pas
hebben verworven en de gevolgen hier
van op politiek, cultureel en godsdien
stig terrein en vestigde de aandacht op
de contacten die er tussen de volkeren
en rassen van de wereld zijn gelegd.
Dit duidt erop dat er zich een nieuwe
toekomst opent, een toekomst van een
heid en veiligheid, aldus de Prins.
Maar in scherp contrast hiermee staat
het feit van het ijzeren gordijn in
Europa en Azië, dat elk doeltreffend
contact tussen de twee wereldblokken
feitelijk onmogelijk maakt.
Boven de talloze mogelijkheden en
beloften voor de toekomst hangt als
een zwaard van Damocles de drei
ging van de ontzaglijke beweging ge
worteld in het historisch materialisme,
waaruit het communisme is ontstaan.
En dit communisme bestaat uit een
fanatieke en zelfverzekerde mensen
gemeenschap die vastbesloten is een
wereldrevolutie te ontketenen. Het ge
organiseerde materialisme is totalitair
en kan niet bevredigd worden door
minder dan alles, aldus de Prins.
Hij legde er de nadruk op dat het
communisme krachtens oorsprong en
wezen atheïstisch is.
Waar God geen plaats krijgt, valt
de mens ten prooi aan grote ellende.
De erkenning van God betekent het
ontwaken van het besef van eigen
waarde, maar het betekent ook de
doodsteek aan de zelfverheffing, al
dus Prins Bernhard.
Daar waar het materialisme en het ab_
solutisme hand in hand gaan, is echter
geen plaats meer voor vrijheid.
De Prins wees vervolgens op de ver
bijsterende verspreiding van het mate
rialisme over de wereld. In 40 jaar tijd
is een derde van de mensheid aan zijn
verstikkende greep ten prooi gevallen.
In de huidige wereld kan men overal
groepen individuen en zelfs hele volke
ren aantreffen, die nog steeds onder de
betovering van dit materialisme komen.
Geen enkele beweging, die zich in de ge
schiedenis heeft voorgedaan, heeft in
zo'n korte tijd zulke schrikbarende ver
overingen gemaakt.
Gevaarlijk bedrog
De Prins hield dit gevaar echter niet
voor het enige. Het materialisme be
driegt de mensheid ook en misschien
werop een nog gevaarlijker wijze van
een andere kant, aldus de Prins.
„Wij kunnen de wereld niet verdelen
in zwart en wit, zwart aan de ene kant
van het ijzeren gordijn en wit aan de
andere. Wy zien ons niet alleen ge
plaatst voor het theoretische materia
lisme. Er bestaat ook nog zo iets als het
Koud weer
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
De komende nacht zal er als gevolg
van de heersende wind nog nergens
nachtvorst optreden, maar daarna ne
men de nachtvorstkansen toe. De tem
peratuurdaling zal zich verder voort
zetten. (Opgemaakt te 11.15 uur).
19 april
Zon op: 5.37 uur; onder: 19.34 uur.
Maan op: 15.04 uur; onder: 3.45 uur.
Hoogwater te Katwijk te 12.19 uur.
Laag water te 7.31 en 20.27 uur. (20/4
hoogwater te 0.51 en 13.15 uur, laag-
water te 8.43 en 21.25 uur).
Dit nummer bestaat uit 16 pag. en
een Bijvoegsel.
praktische ma terialisme dat ontstaat uit
de feitelijke ontkenning vain God in het
leven van alledag.
Uiit de geschiedenis, zo zei de Prins,
is gebleken dat geen land of cultuur ten
onder is gegaan louter en alleen door
een aanval van buitenaf. De neergang
ging altijd gepaard met corruptie in het
land of binnen het verband van de cul
tuur zelf. „Ik ben minder bang voor het
theoretische communisme dan voor het
feitelijke. De Prins stond hierna stil bij
de gevaren en de bekoringen van het
materialisme en wees in dit verband op
het woord van Christus: „Gij kunt God
niet dienen en de Mammon".
De naaste dienen!
Het enige radicale antwoord op de
uitdaging van het materialisme is een
levende godsdienst.
En de beste manier om God te dienen
is het dienen van zijn naaste. Als God in
waarheid en oprechtheid wordt erkend,
wordt de waardigheid, vrijheid en onaf
hankelijkheid van de mens volledig ge
ëerbiedigd. Hierover zijn alle godsdien
sten het volkomen eens. Hoe sterk wij
ook in elk aspect van ons menselijk be
staan worden bedreigd, wij zullen oqs
vi-ij moeten houden van angst en haat.
Wij behoeven geen angst te hebben om
dat wij in God geloven. Wij kunnen
geen haat koesteren omdat het onze
plicht is onze naaste en ook onze vijand
lief te hebben, zo besloot de Prins.
Den Haag krijgt
netnummer 070
Het nieuwe telefoonnetnummer voor
de gemeenten 's Gravenhage, Rijswijk
en Voorburg wordt 070.
De abonnees van het telefoon-district
Den Haag dat wil zeggen alle plaatsen
waarvan het netnummer met 017 begint,
dlus ook Leiden kunnen het plaatse
lijke Haagse net reeds thans bereiken
onder dit nieuwe netnummer. Het bleek
technisch mogelijk de oproepen 01700
als 070 door te la-ten. Voorlopig zal dit
zo blijven hoewel het nummer 070 reeds
nu de voorkeur verdient. Dit laatste
nummer is dan ook vermeld in de nieu
we districtsgids voor het telefoondistrict
Den Haag, welke in mei a.s. zal verschij
nen.
De overgang naar dit nieuwe netnum
mer zal voor de overige delen van ons
land in verband met de zeer uitgebreide
werkzaamheden voor de ombouw in vier
etappes gebeuren. Op 24 mei heeft de
gehele omschakeling zijn beslag gekre
gen. Men is tot dit verkorte netnummer
overgegaan, omdat het veel minder ap
paratuur vergt.
BESPREKINGEN DUREN VOORT
(Van onze parlementaire redacteur)
De Kabinetsformateur, prof. dr. J. E.
de Quay, legt de laatste hand aan zijn
kabinet. Hij heeft gistermorgen eerst
mr. Ph. C. M. van Campen (K.V.P.)
gepolst voor Economische Zaken en bij
hem een welwillend oor gevonden. Gis
termiddag heeft hij een bespreking ge
voerd met minister ir. C. Staf (CHU),
by wie zich later de heer H. A. Kort
hals (VVD) voegde, over een verschui
ving van de personen op de drie zetels
van Binnenlandse Zaken, Volkshuisves
ting en Verkeer en Waterstaat, waarbij
figuren uit de CHU en VVD zijn betrok
ken. De kabinetsformateur wacht nog
op een definitieve beslissing van prof.
mr. C. W. L. van der Grinten (KVP)
voor de portefeuille van Justitie. Aan
het eind van de middag heeft de for
mateur nog een gesprek gehad met de
heer W. K. N. Schmelzer, staatssecre
taris voor P.B.O. en Bezitsvorming, om
dat het de bedoeling is dat prof. De
Quay de Bezitsvorming onder zijn hoede
neemt.
In beraad
Wanneer iemand van de Koningin op
dracht krijgt een kabinet te formeren
en hij daartoe een poging onderneemt,
luidt altijd de formulering dat hij de op
dracht „in beraad" heeft genomen. Pas
wanneer hij is geslaagd, gaat hij direct
naar de Koningin om mee te delen dat
hij de opdracht aanvaardt.
Wanneer prof. De Quay is geslaagd,
zal het echter langer duren dan bij
vorige kabinetsformaties alvorens hij
naar de Koningin gaat. Want vorige
keren was er een kant en klaar rege
ringsprogram, waarmee een aantal par
tijen zich had verenigd, maar ditmaal
moet het kabinet het uitgewerkte rege
ringsprogram nog opstellen, omdat prof.
De Quay alleen algemene beleidslijnen
op papier had gezet zonder uitwerking
in details.
Uitwerken
Op de verschillende departementen
moeten nu met de betreffende minister
de diverse punten voor het regerings
program worden uitgewerkt. Pas wan
neer het nieuwe kabinet voor het eerst
bijeenkomt (de constitutionele vergade
ring) wordt het regeringsprogram in zijn
geheel vastgesteld, waarvoor het kabinet
de verantwoordelijkheid op zich neemt.
In theorie kunnen de ministers zich
dan alsnog losmaken van het kabinet
en bedanken. Prof. De Quay kan dus
met zekerheid pas naar de Koningin
gaan wanneer alle ministers het gehele
regeringsprogram hebben aanvaard.
Nog enkele dagen
Hoewel er deze week reeds hard aan
de opstelling van het gedetailleerde rege
ringsprogram is gewerkt, zijn er al met
al nog wel enkele dagen mee gemoeid.
Het kan aldus nog donderdag worden,
voor de nieuwe ministers worden be
noemd en beëdigd.
Voor de Eerste Kamer zou dat goed
uitkomen. Zij behandelt dinsdag en
woensdag de begrotingen van Sociale
Zaken en van Defensie en de voorzitter
van de Eerste Kamer, mr. J. A. Jonk
man, stelt er prijs op dat dit zonder ver
traging nog gebeurt met de demissio
naire ministers.
Ons nieuwe vervolgverhaal
De vrouw die haar
geheugen verloor
Een jonge vrouw wordt op het
moment, dat zij een beslissende
stap in haar leven zal doen, aan
gereden door een auto, tengevolge
waarvan zij een ernstige geheugen
stoornis oploopt. Eigenlijk herin
nert zij zich niets meer van haar
leven tot dusverre en talrijke com
plicaties zijn hiervan het gevolg.
Geboeid zal de lezer van ons
nieuwe vervolgverhaal haar lotge
vallen volgen, welke op vlotte on
derhoudende wijze zijn beschreven.
Nationale Handelsbank
in Indonesië onder beheer
De directie der Nationale Handels
bank N.V. te Amsterdam bericht dat,
krachtens een besluit dd. 3 april j.l. van
de Indonesische minister van Financiën,
het centraal toezichthoudend lichaam
voor de Nederlandse banken in Indone
sië bevolen heeft het beheer van het
gehele bedrijf der bank in Indonesië op
20 april 1959 aan dat lichaam over te
geven.
De 7-jarige enige zoon van ex-
Koning Faroek van Egypte. Prins
Foead. is ingeschreven als leerling
van een lagere school in Cully bij
Lausanne. De jeugdige prins, die
weinig kans heeft ooit nog op de
troon te komen die zijn vader heeft
moeten opgeven, in de schoolbank.
Ongewenste discussie
In Bonn wordt in het algemeen dit
..incident" Heuss-Adenauer betreurd.
Maar ter andere zijde zegt men, dat de
Bondskanselier het er ook wel naar heeft
gemaakt. Hy heeft de discussie over zijn
presidentiële bevoegdheden in de toe
komst zelf veroorzaakt: ten eerste door
dat hij op 7 april vlak voor zijn aan
vaarding van de kandidatuur een uit
voerig exposé aan het CDU/CSU-kies-
college over de rechten van de Bonds
president gaf; ten tweede, door boven
genoemde zin in een korte radiorede,
waarin ieder woord zwaar woog. Er ont
stond dan ook een felle discussie in de
Bondsrepubliek, zowel over de presiden
tiële rechten met betrekking tot de ac
tieve politiek, als wat bijvoorbeeld de
aanwijzing van de volgende Bondskan
selier door Adenauer of Heuss aangaat.
Heuss was daarbij ten zeerse betrokken,
omdat het er op begon te lijken, dat
Adenauer met een slag de positie, die
het Bondspresidentschap door het op
treden van Heuss had gekregen, wilde
teniet doen en er een volkomen eigen
accent aan zou willen geven, dat ten
zeerste zou kunnen afwijken van wat
Heuss gecreëerd heeft en zou kunnen
gaan lijken op het presidentschap van
De Gaulle in Frankrijk!! Met zijn brief
aan Adenauer heeft Heuss thans dui
delijk gemaakt, dat hij de discussie over
zyn ambt ongewenst, zo niet ongepast
acht. Maar ook dat hij van zijn bevoegd
heden op het juiste ogenblik wel dege
lijk gebruik weet te maken! Hij was be
paald niet gediend, zo zegt men hier, van
het visitekaartje, dat presidentskandi
daat Adenauer vorige week uit angst om
de greep op de actieve politiek te ver
liezen, op tafel legde. Hij was er even
min van gediend onderschat te worden
door de man, die hijzelf bepaald nooit
heeft gevreesd.
Op het matje.
Kanselier waakte het er dan ook naar
Uitleg gevraagd van een zin
uit een radiorede
(Van onze correspondent in Bonn)
De Westduitse Bondspresident
prof. Heuss heeft enige dagen ge
leden persoonlijk ingegrepen in de
discussie over het presidentschap,
zo werd gisteravond laat in Bonn
bekend. In een brief aan zijn waar
schijnlijke opvolger, Bondskanse
lier Adenauer, verzocht hij deze
om opheldering over een bepaalde
zin uit diens radiorede van vorige
week.
Het gaat hierbij om de volgende zin
uit Adenauers radiorede van woensdag
8 april j.l.„Ik zou u graag met alle na
druk het volgende willen zeggen: de
positie, de taak en het werk van de
Bondspresident worden in het Duitse
openbare leven en daarmee ook inter
nationaal veel te gering gewaardeerd.
Die positie is veel belangrijker dan men
pleegt te denken". Heuss verzoekt nu in
zijn brief Adenauer, die thans met
vakantie in Noord-Italië vertoeft, om
een uitleg van deze zin, omdat hij het
daarmee kennelijk niet eens is. De hui
dige Bondspresident ziet in Adenauers
interpretatie van het Bondspresident
schap, zo kan men aannemen, een soort
berisping, zo niet een belediging. Men
kan er namelijk uit opmaken, dat Heuss
uit zijn ambt, dat hij tien jaar lang
heeft bekleed, niet dat gehaald heeft,
wat er uit diende te worden gehaald
volgens Adenauer. Algemeen is nu wel
bekend, dat de Bondskanselier wil trach
ten uit het presidentschap, dat hij zeker
na 11 september aanstaande zal bekle
den. veel meer te halen wat betreft de
actieve politiek dan Heuss heeft gedaan.
Adenauer heeft de brief van Heuss nog
niet beantwoord.
Heuss kan bogen op een bepaald zeer
succesvol presidentschap, dat hij zonder
veel uitingen naar buiten voortreffelijk
heeft bekleed. Hij is er daarby overigens
Jong en oud is in de bollenstreek
in touw geweest de laatste dagen,
om de slingers te vervaardigen die
die weekeinde ongetwijfeld in gro
ten getale fietsen en auto's zullen
sierenals het weer tenminste
maar een beetje mee wil werken.
nooit voor teruggedeinsd in te grepen
in de dagelijkse politiek, byv. toen Ade
nauer de FDP-er Dehler in 1953 als
minister van Justitie voorstelde, maar
Heuss dit afwees en Dehler geen minis
ter werd. Ook in andere gevallen heeft
hij ingegrepen, uiteraard zonder dat er
ooit publiciteit aan is gegeven. Zijn
voornaamste taak achtte Heuss het
waardig te representeren als staatshoofd
als eerste man in de Bondsrepubliek,
die de gemiddelde Duitser vertrouwen
moest geven en geen angst. En juist
omdat hy dat de taak acht van de pre
sident in het Westduitse staatsgebouw
en omdat hij er desondanks toch nooit
voor terugggedeinsd heeft in te grijpen,
waar hij dat nodig achtte, heeft hij
waarschijnlijk zijn brief aan de 83-jarige
Adenauer geschreven, die daarmee als
het ware op het matje en ter verant
woording wordt geroepen
Verklaring Hosselman:
De lieer Seheele is
een diplomaat
De Nederlandse diplomatieke
vertegenwoordiger in Djakarta, de
heer A. H. Hasselman, heeft het
intrekken van het uitreisvisum van
de heer N. J. Seheele een schen
ding van de diplomatieke gebrui
ken genoemd.
De heer Seheele moest gelijk
bekend donderdag enkele uren
voor zijn vertrek naar Nederland
het Nederlandse schip „Borneo"
verlaten.
Steeds veelvuldiger worden de
aanwijzingen dat de huidige waar
nemend minister van Buitenlandse
Zaken in de Verenigde Staten,
Christian Herterdezer dagen tot
opvolger van Dulles zal worden
benoemd. Thans heeft de leider
van de Republikeinen in de Ameri
kaanse Senaat, Dirksen, meege
deeld. dat hij de verzekering heeft
gekregen, dat Herter de opvolger
van Dulles wordt. Hij verklaarde
de benoeming op zeer korte termijn
te verwachten.
De woordvoerder van het Indone-
sische ministerie van Buitenlandse Za
ken verklaarde dat het uitreisvisum was
ingetrokken omdat de Nederlandse
diplomatieke vertegenwoordiger weiger
de het vertrek van de heer Seheele te
laten uitstellen. De woordvoerder noem
de de heer Seheele een niet-diploma-
tieke functionaris.
De heer Hasselman ontkende op een
persconferentie ten stelligste dat de
heer Seheele een niet-diplomatieke
functionaris is. Hy zei dat de heer
Seheele tydens de tienjarige periode
dat hy in Djakarta is geweest, alle
voorrechten genoot die voor diploma
ten gebruikelijk zijn.
Volgens de heer Hasselman was de
juiste handelwijze voor Indonesië ge
weest de heer Seheele „persona non
grata" te verklaren en zijn terugroe
ping te eisen. Minister van Buiten
landse Zaken Soebandrio had hem
beloofd de zaak te onderzoeken. De
heer Seheele verricht intussen zyn
gewone bezigheden.
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN w,tte Smgel Lelden Glro 110 67055
Hoofdredacteur: J. Brouwer 17.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie; 25041; Redactie 21501