Mensen: denk er goed aan!
ZATERDAG 18 APRIL WEKELIJKS BIJVOEGSEL PAGINA 4
Srank ioxfd
leeft voort in talloze originele gebouwen
Ontbijten is li
Wrights scherpe kopeven origineel als zijn werken.
Zijn architectuur was aanvankelijk sterk
omstreden, nu algemeen erkend
Man van gedurfde
uitspraken
(Van onze correspondent in
Washington)
Amerika's grote architect Frank
Lloyd Wright is overleden. De
man, die altijd een sterke neiging
had tot het dramatische en thea
trale is achter de coulissen ver
dwenen. Wright is 89 jaar oud
geworden en heeft na zijn 65ste
jaar nog bijzonder grote schep
pingen verricht. Zijn creativiteit
bleef hem bij tot aan het einde
van zijn leven. Steeds weer ver
wachtte hij, dat zijn volgende
werk zijn belangrijkste zou zijn
en vaak had hij daarin gelijk.
Het meest zal Wright natuurlijk
voortleven in zijn bouwwerken: de be
roemde „prairiehuizen" uit zijn begin
tijd, het Imperial Hotel in Tokio,
„Falling-water", het huis dat hij in
Bear Run (Pennsylvanië) over een
waterval bouwde, het" thans bijna
voltooide tonvormige Guggenheim-
museum te New York. Wij noemen
hier nu maar enkele uit de zevenhon
derd gebouwen van deze ax'chitect, die
men, over de wex*eld verspreid, kan
bewonderen. Maar nu, in de eerste
dagen na zijn dood, komen allerlei
uitspraken in de herinnering van deze
onconventionele beeldenstormer, van
deze man, die naar hij zelf zei
liever eerlijk-arrogant dan schijnheilig-
nedei'ig was. In zijn taal en in zijn
kleding toonde hij een stex*ke neiging
naar de klinkende frase en de opval
lende gestalte van het toneel. Waar
lijk, aan zin voor publiciteit heeft het
hem niet ontbroken!
Hij was het die televisie kenschetste
als „kauwgummi voor de ogen". Het
gedenkteken in Washington voor pre
sident Jefferson noemde hij een „open
bare retirade". Modexme stadswijken
heeft hij eens „achterbuurten met bad
kamers" genoemd en de classicistische
regeringsgebouwen in de Amerikaanse
hoofdstad kwalificeerde hij als „steen
groeven om grootheidswaanzin te be
vredigen".
Compliment uit Tokio
Lange tijd was Wright een zeer om
streden figuur in de Verenigde Staten,
maar in 1949 kende het Amerikaanse
Instituut van Architecten hem dan
Actie en charme tot een harmonische eenheid verenigd door de
beroemde Aquamaidsdia hun water balletten met een bijna vol
maakte precisie uitvoeren in Miami, Florida
toch eindelijk de hoogste onderschei
ding toe: een gouden medaille. Wright
had de gewoonte om over de leden
van dat instituut te spreken als over
„oude heren die niet zonder over
schoenen de straat op durven" en men
kan zich daarom wel voorstellen, dat
hij van die kant niet zo vlot onder
scheiden werd
Het Imperial Hotel in Tokio dateert
van vlak na de eerste wereldoorlog.
Wright had aan dit bouwwerk een
„drijvende fundering" gegeven. In 1923
publiceerden de Amerikaanse kranten
het sensationele nieuws over de grote
aardbeving te Tokio. Ook het grote
hotel van Wright heette ineengestort
te zijn. Maar de architect zelf weiger
de dit te geloven. Pas enkele dagen
later kreeg hij een telegram van zijn
oude vriend baron Okura. Deze seinde
hem, „Imperial onbeschadigd. Een mo
nument voor uw genie in Japan. Ge
lukgewenst."
Wright haatte de opeengehoopte ge
bouwen in de moderne steden en ge
loofde dat iedereen een woning kon
hebben waar voldoende ruimte is om
zich te bewegen. Zijn ideaal legde hij
in het ontwerpen van Broadacre City
een plan voor een modelstad die
nimmer werd gebouwd.
Wright nam de strenge lijnen van
de 20ste eeuwse machines en ver
mengde deze met de levende vormen
van de natuur. Door het materiaal
van de natuurlijke omgeving te ge
bruiken schiep hij een gebouw dat „bij
het landschap behoorde".
Het hierboven genoemde Guggen
heim-museum in New York is thans
bijna gereed. Het bouwwerk contras
teert scherp met de statige woonhui
zen van Fifth Avenue, tegenover het
enorme Central Park. Maar voor
contrastwerking werd Wright minder
en minder beducht. Het museum ziet
er uit als een kolossale ton en daar
binnen zullen de bezoekers de schilde
rijen kunnen bekijken langs spiraals
gewijs oplopende gangen.
Het is nog niet zeker of een ontwerp
dat hij voor Chicago maakte, zal wor
den uitgevoerd. Wij bedoelen de mijl-
hoge wolkenkrabber met 510 verdiepin
gen. In het conventionele Wash
ington kreeg Wright geen voet aan de
grond. Daar houdt men het bij olas-
sicistische onechtheid of enorme,
plompe kolossen.
vulling met melk- of vleeseiwitten. Heet
gebruik van een eiwitrijke belegging
verdient daarom voorkeur boven uit
sluitend zoete beleggingen.
Voor het gebit is het goed om niet
uitsluitend zachte kost (pap e.d.) te
geven. Heeft men te maken met kin
deren. die 's ochtends geen hap brood
door de keel kunnen krijgen, dan kan
een ontbijt van alleen pap tijdelijk de
beste oplossing zijn, (In sommige ge
vallen zaï de sfeer aan, de ontbijttafel
de eetlust belemmeren en niet zozeer
het feit, dat er brood wordt gegeten).
Als bindmiddel voor pap en als brood
soorten verdienen de vitamine B-rijke
produkten de voorkeur boven de sterk
gezuiverde. Pap van zgn. kant-en
klaar havermout of kindermeel doet
in voedingswaarde niet onder voor ge
kookte havermout of kindermeelpap.
Het ontbijt in ongeveer driekwart
van de gezinnen in ons land bestaat
alleen uit belegd brood met thee. In
1 op de 10 gezinnen wordt behalve be
legd brood iets anders opgedist, zoals
pap, fruit of ei of beschuit.. Ei en fruit
gebruikt men in slechts 1 2% van de
gezinnen geregeld aan het ontbijt.
Dat het gehele gezin niet ontbijt,
komt zeer sporadisch voor. Hoe het in
dit opzicht staat met alleenwonenden
en gezinsleden afzonderlijk, is ons niet
bekend.. Zeker is, dat de getallen hier
ongunstiger liggen. Bij volwassenen
kunnen redenen voor niet- of onvol
doende ontbijten zijn: onvoldoende
waardering voor het ontbijt (daarom
b.v. niet tijdig opstaan), al of nie't
werkelijk gebrek aan eetlust in de
morgen. Vooral bij kinderen wordt de
tijd, die voor het ontbijten nodig is,
nog wel eens onderschat, met als ge
volg, dat deze maaltijd een en al ge
haast en gejakker is.
Bij de voorlichting dient er daarom
op te worden gewezen, dat het ontbijt
niet alleen goed samengesteld moet
zijn. maar dat het ook in rust genoten
behoort te worden.
Het Voorlichtingsbureau voor de
Voeding meldt
In onze maatschappij is het gebruik
van drie maaltijden, waaronder twee
broodmaaltijden vrijwel algemeen. Het
ontbijt is bij ons, in tegenstelling tot
dat in enkele Angelsaksische landen,
gewoonlijk de lichtste maaltijd. Ook al
is ons ontbijt dan weinigomvattend.
het is van grote waarde. In de eerste
plaats omdat het niet gemakkelijk is
om zonder ontbijt de in de loop van de
dag benodigde hoeveelheid voedings
stoffen op te nemen. Men rekent b.v.,
dat van de calorieën 1/4 bij de eerste
maaltijd wordt opgenomen. Bij onder
zoekingen in de VB. verricht, is o.m.
gebleken, dat personen, die geen ont
bijt tot zich namen, niet toekwamen
aan de aanbevolen hoeveelheden calo
rieën calcium en vitamine C, terwijl
zij, die wel ontbeten, deze hoeveelheden
wèl opnamen: ook de opname van
ijzer en thiamine door de niet-ontbij-
ters bleef beneden de aanbevolen hoe
veelheden. Door 80% van de onder
vraagde personen werd in de loop van
de dag de .schade" niet ingehaald.
Ten gerieve van degenen, die menen
de slanke lijn te dienen door niet te
ontbijten, zij vermeld, dat bij het
onderzoek bleek, dat de lekkernijen of
het andere voedsel, dat in de morgen
uren werd gegeten om het hongerge
voel te stillen, veel calorieën leverde.
Een tweede punt is, dat het al-of-
niet-ontbjjten van invloed kan zijn op
geestelijke en lichamelijke prestaties.
Tubtle c.s. lichten ons hierover in na
proeven genomen te hebben met diver
se kleine groepen vrijwilligers van ver
schillende leeftijd. Deze vrijwilligers
werden aan enkele .tests" onderworpen,
waaruit o.a. reactiesnelheid, mate van
trillen van de hand, hoeveelheid arbeid
en uithoudingsvermogen bij een be-
éél belangrijk
paald „proef-werk" werden vastge
steld; in kunstmatige proefsituaties
dus.. Uit deze onderzoekingen, die vele
weken duurden, bleek dat niet-ont-
bijten bij de meeste personen een on
gunstige invloed had op het uithou
dingsvermogen en de hoeveelheid wex-k
die in een bepaalde tijd kon worden
verzet.
Vermoeidheidsverschijnselen traden
minder spoedig op wanneer men wel
ontbeten had. Van de schooljongens
werd bovendien gerapporteerd, dat zij
beter opletten en betere vorderingen
maakten in de proefperiode, waarin
een ontbijt genuttigd werd.
Bij de bejaarden (60—83 jaar) was
er een verschil van betekenis in het
trillen van de hand al naar gelang
men wèl dan niet een ontbijt had ge
bruikt. Opmerkelijk was, dat de jonge
mannen sterker reageerden op niet-
ontbijten dan de jonge vrouwen en dat
de reacties zeer individueel waren.
Aangenomen mag worden, dat de ge
constateerde verschillen niet alleen in
px'oef-situaties, maar ook bij het ge
wone werk aanwezig zullen zijn. Eer
lijkheidshalve dient te worden ver
meld, dat in de geen-ontbijt-periode van
's avonds 6 of 8 uur tot de volgende
ochtend 12.00 uur niets gegeten of ge
dronken werd.
Bij het samenstellen van het on tb ij t-
„patrocn" dient rekening te worden
gehouden met de samenstelling van de
andere maaltijden. Z'o is het b.v. ge-
wenst, dat bij het ontbijt fruit wordt
gebruikt, als dat niet gebeurt bij de
andere maaltijden. Zeker indien de
consumptie van melk (als drank of in
spijzen) beneden de dagelijks aanbe
volen portie van 1/2 3/4 liter blijft,
is een melkdrank of melkgerecht op de
ontbijttafel nodig.
Zoals U weet. wordt de eiwitwaarde
van het brood verhoogd door een aan-
Frank
Lloyd
Wrights
schepping
Falling water"
zie artikel)
Ik wil wedden, dat menigeen haar nog niet eens gezièn
heeft
Een kabinetsformateur bijv. is bezig met zijn ministers
keuze.
Hij tuurt peinzend uit zijn Torentje op 't Binnenhof
en ziet alleen figuren, die voor de keuze bedanken
Een koopman kijkt misschien niet eens naar buiten: hij
heeft 't vèèl te druk met z'n klanten, facturen en for
mulieren.
Een bewsmakelaar ziet alleen reeksen cijfers en oplo
pende of dalende koersen.
Een ambtenaar vult tabellen in, een journalist ziet een
oneindige reeks sensatieberichten op de telexrol, de foto
graaf zit in z'n donkere kamer en ziet helemaal niks.
Zo gaat een ieder z'n treurige gang en intussen laat hij
de natuur groeien en bloeien, zonder er een ogenblik naar
te kijken
Vergeet de 'lente niet!
Dat mag menigen wèl op 't hart gedrukt.
Zijn we met z'n allen niet volkomen verstrikt
in de jacht om het dagelijks bestaan?
Zijn we niet van uur tot uur, beter gezegd, van minuut
tot minuut, bezig met onze dagelijks opgaven: persoon
lijke, zowel als zakelijke?
En vergeten we dan niet te profiteren van de pracht
aan lentebloesem, die nu overal uitgebot is en kleuren
rond ons tovert?
Wie weet: als deze zorgelijke vriend even die heer
lijke bloesemtooi had aangeraakt, was alles, waar
hij nü over tobt, allang in orde.
Nu tobt hij waarschijnlijk nóg.
U doet toch niet met hem méé?
Daarvoor is de lente waarachtig niet bestemd!
Denk daar góed aan.
Dat moet ik zélf ook!
FANTASIO.
Foto Wil
Eiselin,
Rijswijk
Misschien ben ik de vos die de passie preekt, maar
kom aan mensen, we moeten er gèèn gras over
laten groeien: het gras is uit de grond geschoten,
vóór we er erg in hebben.
Dan is de lente al zó ver gevorderd, dat ze haast achter
de rug is.
Het is de benauwende vloek van deze tijd, dat iedereen
zó met z'n eigen gedachten bezig is, dat-ie nauwelijks
tijd en gelegenheid voor de ander vindt, om niet te spre
ken van èl het mooie, dat rond hem open staat.
De natuur is er om U 't leven wat prettiger te maken:
waarom zoudt U dan van dit gratis geschenk niet méér
voordeel trekken dan U nü doet?
Zet Uw beide ogen open; 't is héus kort dag!
Bent U misschien als deze meneer?
In z'n actetas zitten alle belangrijke papieren, die
beslist vandaag nog om afhandeling vragen.
Z'n hoed diep over de ogen, kijkt hij niet opzij of om
hoog, alleen strak voor zich uit: er is zó veel te doen!
Boven hem, hangen de geurigste boeketjes.
Merkt deze geplaagde ziel er iéts van?
Welnee: die tx-ansactie is nog niet voor mekaar. Dat is
toch vèèl belangrijker?
Tót er geen transacties voor hem nodig zijn
Daarom: 't is vèèl verstandiger vrij rond U heen te
kijken, met allebei Uw longen de frisse lucht in te
ademen en te profiteren van de enkele zonnestralen, die
als ze komen góed komen, dan U op dat ene armzalige
punt dood te staren
