Nieuwe Amerikaanse kunstmaan gedeeltelijk naar de aarde terug? Nog geen KVP-minister voor Economische Zaken WEERBERICHT Discoverer II met succes gelanceerd Capsule van 70 kg. zou levend wezen kunnen bevatten OOK PROF. THURLINGS BEDANKT In Den Haag toch optimisme SPOOR IN AXELSE MOORDZAAK SLACHTOFFER EN DADER IN EEN CAFE IN TERNEUZEN Verjaarsgeschenk onzer Vorstin voor het Koningin Julianafonds Deel inzameling voor haar persoonlijk Djoeanda in verlegenheid Opgericht 1 maart 1860 DINSDAG 14 APRIL 1959 No. 29719 LEIDSCH DAGBLA Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 Kans op slagen: „zeer klein" Een woordvoerder van de Amerikaanse luchtmacht zei, dat de kansen om het onderdeel terug te krijgen „zeer klein" zijn. De .Discoverer II" is een verbe terde versie van de satelliet, die op 28 februari op de luchtbasis Vandenberg werd gelanceerd en die slechts een week in zijn baan is gebleven. De scheiding van satelliet en onder deel zal langs radiografische weg moe ten geschieden. Na het signaal moet een zogenaamde „raket voor terugkeer", die zich in het onderdeel bevindt, zor gen voor afremming van dit deel op dat het na terugkeer in de atmosfeer niet verbrandt. Als dit onderdeel een bepaalde hoogte heeft bereikt, moet er een parachute ontsnappen, die het verder moet afremmen. Het is de be doeling, dat het onderdeel in de buurt van Hawaii een hoogte heeft, die het mogelijk maakt, dat vliegtuigen kun nen ingrijpen. Acht tweemotorige toe stellen van de Amerikaanse luchtmacht zullen dan tien minuten de tijd hebben om het onderdeel op te pikken door middel van een trapezevormig net, dat achter de vliegtuigen is bevestigd. Als de vliegtuigen er niet in mochten slagen het onderdeel te grijpen, zullen twee Amerikaanse torpedobootjagers misschien proberen om het uit zee op te vissen, daar het kan drijven. Het gedeelte van de kunstmaan, dat men terug hoopt te krijgen is een capsule waarin een levend dier zou kunnen worden geplaatst. Bij deze eerste proef bleef de capsule leeg op enkele wetenschappelijke instrumenten na. Deze eerste proef zou, indien zij slaagt, een belangrijke stap vooruit zijn naar verwezenlijking van de ruimte vaart. Het onderdeel dat naar de aarde moet terugkeren, weegt 70 kilo, is circa 42 cm lang en heeft een maximum middellijn van 87 cm. Het heeft geen radio en men moet het dus in handen krijgen wil men de geregistreerde gegevens over kosmische straling kunnen ontcijferen. Een woordvoerder van het ministerie van Defensie heeft later op een pers conferentie gezegd, dat het signaal van de „Discoverer II" duidelijk is. De kunstmaan zal langer dan dertig dagen om de aarde blijven wentelen. TWEE MANEN MISLUKT Vyf-en-een-half uur na de lancering van de raket met de „Discoverer" heb ben de Amerikanen tevergeefs getracht twee andere kunstmanen met een „Van- guard"-raket in een baan om de aarde te brengen. De tweede trap van de drie trapsraket, die van de basis Cape Cana veral was gelanceerd, werkte niet, zodat de raket met de kunstmanen in de Atlantische Oceaan viel. De kunstmanen waren een bol van kunstglas met een doorsnede van 33 centimeter waaraan een 43 centimeter lange cilinder was bevestigd, en een in de ruimte opblaasbare plastic ballon met een middellijn van 75 centimeter. Dit was de negende proef met een Vanguard. Van de vorige acht zijn er slechts twee gelukt, n.l. op 17 maart 1958 en 16 februari 1959. De Amerikanen hebben gisteravond om 22.19 uur Nederlandse tijd van de raketbasis Vandenberg in Californië met behulp van een 24 meter lange 50 ton wegende Thor Able raket een kunstmaan voor wetenschappelijke doeleinden gelanceerd. De nuttige lading van de satelliet weegt 199.57 kg., het grootste gewicht dat tot dusver als nuttige lading door de Amerikanen in een baan om de aarde werd gebracht. De nieuwe kunstmaan, de Discoverer II, omvat onder meer een gedeelte van 70 kg., dat langs radiografische weg van de rest kan worden gescheiden en door vernuftige technische kunstgrepen naar de aarde kan worden teruggestuurd. Het is de bedoeling, dit gedeelte, dat bij terugkomst in de atmosfeer een parachute ontplooit, met behulp van vangnetten achter patrouillerende vliegtuigen op te vangen voor dat het op land of in zee neerstort. Het is nog niet bekend, wanneer men deze operatie uitvoert. De nieuwe satelliet beschrijft een baan welke vrijwel over de polen loopt. Een omwenteling om de aarde duurt een uur en 34.2 minuten. De grootste afstand tot de aarde bedraagt 391 kilometer, de kleinste afstand 251 kilometer. De snelheid bedraagt 28.000 km. per uur. (Van onze parlementaire redacteur) Prof. Thurlings (KVP) heeft voor de hem aangeboden portefeuille van Eco nomische Zaken bedankt. Deze bedank jes worden voor de KVP een pynlyke geschiedenis. Zij heeft de eis gesteld in het nieuwe Kabinet de portefeuille van Economische Zaken te krijgen, maar nu het er op aankomt, blijkt telkens, dat de aangezochte personen uit de kring van de KVP weigeren. Prof. De Quay heeft gisteravond een informatieve be spreking gehad met prof. Beel, die als informateur een rapport voor de Koningin had opgesteld (waarover thans prof. De Quay beschikt) en waarin de eis van de KVP is vermeld. Men neemt aan, dat het gesprek heeft gelopen over een nieuwe verdeling van de portefeuilles teneinde via prof. Beel te bereiken, dat de formateur meer armslag krygt. Ook volkshuisvesting De formateur is ook nog steeds op zoek naar een katholiek voor de por tefeuille van Volkshuisvesting na het bedanken van de heer W. J. Andriessen afkomstig uit de Katholieke Arbeiders Beweging, in welke kring prof. De Niet alleen de bollenvelden Keukenhof getuigen in deze dagen van het nieuwe leven in de natuur, ook andere tere bloementinten be ginnen alom in het land de kale bomen en de laatste herinneringen aan de winter te verdringen. Een stralend bloeiende magnolia op het dorpspleintje van het Brabantse dorpje Etten is hiervan een zeld zaam mooi voorbeeld. Quay nu naar een andere kandidaat speurt, in verband waarmee hij giste ren in Utrecht een onderhoud heeft gehad met de heer J. A. Middelhuis, de tegenwoordige voorzitter van de K.A.B., om van hem inlichtingen te krijgen over enkele personen. Als kan didaat-minister voor Volkshuisvesting wordt nu genoemd de heer W. D. Lelieveld, 43 jaar, verbondssecretaris van de K.A.B. Prof. De Quay ondervindt bij zijn formatiepoging wel enige teleurstelling, maar de tegenslag heeft uitsluitend betrekking op personen, die hij heeft gepolst. Er zijn geen politieke moei lijkheden, waarop zijn formatiepoging zou kunnen stranden. In Haagse poli tieke kringen blijft daarom het optimis me overheersen. Van de baan Het aparte ministerie voor Buiten landse Handel schynt na het gesprek van de formateur met de ministers Luns en Zijlstra van de baan te zijn. Men zou tot de conclusie zijn gekomen, dat de gehele buitenlandse politiek onder het toezicht van een persoon dient te blijven zonder afsplitsing van de Europese Zaken. Er zou echter wel weer een staatssecretaris aan het departement van Buitenlandse Zaken verbonden kunnen worden voor de Europese politiek als opvolger van de afgetreden staatssecretaris v. d. Beugel. Het is echter de vraag of mr. P. A. Blaisse ,die is gepolst als minister voor een eventueel apart ministerie voor Europese Zaken en Buitenlandse Han del daar zin in heeft. Een beslissing omtrent deze kwestie is gisteren echter niet genomen. Het gesprek van de for mateur met de minister Zijlstra en Luns had nog slechts een oriënterend karakter. In verband met de zetelver deling over de verschillende partijen moet de formateur nog mogelijkheden open houden. Nieuwe figuren Vanmorgen had prof. De Quay op nieuw een gesprek met de heer C. P. Hazenbosch (AR). Vanmiddag zou hij een onderhoud hebben met mr. E. H. Toxopeus uit Breda, die behoort tot de Polderwerkenj. Hedenavond stille getuigen Voor televisie Van onze correspondent) Cornells Hamelink, de rustige en serieuse eigenaar van restaurant Monopole in Terneuzen heeft gister middag tegenover het parket te Middelburg verklaard er van over tuigd te zijn, dat hij de moordenaar en zijn slachtoffer woensdagavond voor de moord te Axel in zijn zaak op bezoek heeft gehad. Zijn kelner, W. de Moor. die toen bediende, is dezelfde mening toegedaan. De verklaringen van beide heren, die door de politie beslist serieus worden genomen, hebben het spoor naar Gent en omgeving geleid, waar de Belgische politie thans een nauw- gezet onderzoek instelt. Het signalement, dat de caféhouder van de vermoedelijke dader heeft kun nen geven, luidt: een man van om streeks 50 jaar, gekleed in een licht pak, flink van postuur, ongeveer 1.75 m. lang, Frans sprekend met slechts enkele woor den Vlaams en naar de indruk van de heer Hamelink „een man van de we reld". Van de vrouw kon hy zich herin neren, dat ze veel kleiner was, slank, knap van uiterlyk, met kort, zwart haar, leeftijd ongeveer 25 jaar. Ze was gekleed in een hardblauwe japon en grijze man tel. Het was de kelner opgevallen, dat ze een ring met een opvallend grote en kleurige steen droeg. Iets gedronken sprak Vlaams, maar tegen haar bege leider. die zich moeilijk in de Neder landse taal kon uitdrukken, Frans. De heer, die vertelde uit Mons (Bergen) te komen, had nog geïnformeerd naar een dansgelegenheid. Tegen half elf vertrok ken de Belgen, nadat de man nog ge vraagd had of de heer Hamelink voor hem in een hotel een tweepersoonska mer wilde bespreken voor zaterdagavond. Vermoeden Onmiddellijk toen de heer Hamelink over de moord in de krant las, dacht hy aan de late gasten van woensdagavond. Vooral door die ring, maar de in de eer ste berichten gegeven beschrijving van leeftijd en kleding van het slachtoffer - 17 jaar en gekleed in spijkerbroek - klopte niet. Toen hij maandag echter het signalement las. dat de Belgische politie had verstrekt, (een kleine vrouw van omstreeks 25 jaar. gekleed in een wollen jurk) wisten hij en zijn kelner zeker dat hun vermoeden juist was ge weest. Hij waarschuwde de politie, waar na gistermiddag het parket uit Middel burg arriveerde. Slot op pag. 2 Woensdagavond, om even na acht uur, betrad het paar Monopole. Er werd iets gedronken en daarna gebruikten de gas ten een hors d'oeuvre en biefstuk en champignons. Toen tegen tien uur de laatste gasten waren vertrokken, maakte de eigenaar een praatje met het paar. De vrouw vertelde dat ze ook in een café werkzaam was, namelijk in Gent. Ze VVD, mr. A. C. W. Beerman, advocaat te Rotterdam <Chr. Hist.), lid van de gemeenteraad aldaar en ir. A. Minder- houd te Zwolle, die landdrost is van het openbare lichaam „De Noordoostpolder" en van „De Zuidelijke IJsselmeerpol- ders". Voorts is ir. Minderhoud hoofd van de directie „Wieringermeer" (N.O. Zuidelijke wind De Bilt verwacht van heden tot mor genavond: Aanvankelijk weinig, later meer be wolking maar op de meeste plaatsen droog weer. Matige tot krachtige zuide lijke wind. Weinig verandering in tem peratuur. (Opgemaakt te 11.15 uur). 15 APRIL Zon op: 5.46 uur; onder: 19.36 uur. Maan op: 10.35 uur; onder: 1.27 uur. Hoogwater te Katwijk te 7.31 en 20.03 u. Laagwater te 3.05 en 15.26 uur. Dit nummer bestaat nit 12 pagina's. Wapens voor Indonesië Militaire missie in Europa Een Indonesische militaire missie onder leiding van de tweede plaats vervangende stafchef kolonel Ahmad Jani probeert op het ogenblik in West-Europa militair materieel te ko pen, zo wordt van doorgaans welinge lichte zijde te Londen vernomen. Na bezoeken aan Frankrijk en En geland bevindt de afvaardiging zich nu in de Duitse Bondsrepubliek. In Frankrijk was de belangstelling van de Indonesiërs uitgegaan naar lichte tanks waarvan zij er 60 zouden willen hebben. In Engeland, waar het gezelschap vo rige week vijf dagen doorbracht, was getracht valschermen en ongeveer 180 lichte pantserwagens aan te kopen. De levering zou in drie jaar tyd tegen con tante betaling in ponden moeten ge schieden. Over de leverantie in het ko- De Westberlijnse burgemeester Willy Brandt (links) in gesprek met burgemeester mr. G. van Hall van Amsterdam tijdens de ont vangst door het gemeentebestuur van Amsterdam ter ere van de Duitse gast in de hoofdstad. mende jaar zou al overeenstemming zijn bereikt. Kolonel Jani, die vorig jaar de operaties op Sumatra leidde, had een „hartelijk" onderhoud met Macdermot, de onderminister van Staat aan het mi nisterie van Buitenlandse Zaken en met generaal Sir Francis Festing, de stafchef van de Britse imperiale staf, die vorig jaar een bezoek aan Djakarta heeft ge bracht. De Britse stafchef verzocht ko lonel Jani, aan de Indonesische staf chef. generaal Nasoetion, een uitnodi ging voor een bezoek aan Engeland over te brengen. In Bonn zou de Indonesische delegatie de mogelijkheid onderzoeken van West- duitse steun bij de bouw van een muni tiefabriek by Bandoeng. (Van onze Amsterdamse redacteur) Het bedrag, dat op 30 april namens de Nederlandse bevolking aan Koningin Juliana zal worden aangeboden, zal ten goede komen aan het Koningin Julianafonds, zo heeft de vorstin beslist. Dit fonds ver leent steun aan instellingen voor maatschappelijke zorg, in het bijzonder in de vorm van subsidies In tal van gemeenten zijn de inzame lingen thans in volle gang. Het comité „Verjaarsgeschenk HM. de Koningin" heeft de burgemeesters alsmede de directies van grote bedrijven verzocht deze acties te leiden. In sommige ge meenten hebben de burgemeesters zich per brief tot de burgery gewend met het verzoek een bijdrage te willen storten, elders heeft men bussen geplaatst, waar door het storten wordt vergemakkelijkt. Nergens worden overigens straatcollec tes gehouden. De voorzitter van het comité, jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, zal vanavond via de televisie nogmaals wijzen op deze inzameling. Vroeger zyn soortgelijke acties een groot succes geweest. Zo heeft de Ne derlandse bevolking in 1898, by de in huldiging van Koningin Wilhelmina, de gouden koets ten geschenke gegeven. In 1948, by de troonsafstand van deze vorstin, werd op haar verzoek het inge zamelde geld ter beschikking gesteld van het Koningin Wilhelminafonds. Ieder dubbeltje, ieder kwartje is welkomMen kan het geld tot 18 april voorzover er niet op bedrijf of in vereniging wordt ingezameld storten op giro 640.000 te Amsterdam. Op de girostortingsbiljetten behoeft geen postzegel te worden ge plakt. Voorts kan men zyn bydrage vol doen by een bank, die evenals de PTT kosteloos voor overmaking zorgt. Een deel van het ingezamelde be drag zal worden besteed aan een per soonlijk geschenk, terwyl de Koningin vermoedelijk ook nog een byzondere verrassing kan worden bereid. Het comité zal op de verjaardag van Ko ningin Juliana 's middags om kwart voor drie in paleis Soestdijk worden >ntvangen. Leger redt kabiuet De ontslagen president van het Hof van Appèl te Djakarta, Soe- prapto, heeft te Djakarta een pers conferentie belegd en daar gedu rende anderhalf uur aan meer dan 40 journalisten een uiteenzetting gegeven over wat thans in Indo nesië de geruchtmakende zaak- Schmidt heet. Hij gaf afschriften van de 13 bladzijden tellende brief waarin hij bij premier Djoeanda protesteerde tegen zijn plotseling ontslag, dat hem geen kans gaf om zichzelf te verdedigen. Het plotseling vrijlaten van Schmidt heeft eerst het justitieel apparaat, maar tenslotte de gehele regering-Djoeanda in opspraak gebracht. Het aantal kran ten, vakbonden en organisaties dat de regering om uitleg vraagt wordt met de dag groter. De druk op de regering is zo groot dat Djoeanda op het punt heeft gestaan zijn reis naar Malakka uit te stellen. Maar dat bezoek van vijf dagen is doorge gaan, waarschynlijk omdat het kabinet Djoeanda binnenkort, bij de herinvoe ring van de „Pantja Sila" en het invoe ren van de geleide democratie, toch aftreedt. Het leger is inmiddels opgetreden als redder van een wankel kabinet, een rol die het reeds meer heeft moe ten spelen. Na afloop van Soeprapto's persconferentie deed de garnizoens commandant de journalisten in Dja karta weten dat niets over die pers conferentie gepubliceerd mocht wor den. En om de waarschuwing kracht by te zetten kreeg „Pedoman" weer een verschyningsverbod, wegens het publiceren van een artikel „dat open bare orde en veiligheid verstoord heeft". De procureur-generaal heeft zijn ver weer niet in het openbaar kunnen voe ren, maar wel is bekend geworden dat hy opnieuw, en met klem. heeft gezegd dat het bevel om Schmidt vrij te laten niet van hem, Soeprapto, gekomen is, maar van hogerhand.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 1