Frondizi behoudt wankel evenwicht
tussen vakbonden en strijdkrachten
ggi-betiffiao:
hoge
IOM
ja7\
Zelfs zijn tegenstanders schuiven overneming
van zijn verre van benijdenswaardige positie
Sterke peronistische invloeden
achter de schermen der regering
kwaliteit
prijzen
Regenkleding
Burgemeester van Oost-Berlijn
ageert in Zweden tegen de NAVO
Opgericht 1 maart 1860
Vrijdag 10 april 1959
Derde blad no. 29716
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Buenos Aires 1 .toen werden de stakingen zo veelvuldig, dat
de politie haar vuurwapens ging gebruiken. De semana tragica (de
tragische week) kwam, waarin vele doden vielen. Hoewel de president
de autocratische methodes van zijn voorgangers gelaakt had, maakte
hij nog méér gebruik (of misbruik) van zijn recht tot interventie. Hij
zelf verrijkte zich niet, maar de horde aanhangers in het ambtelijk
apparaat ging zich te buiten aan een orgie van corruptie en vriendjes
politiek, die iedereen, ook de beste elementen in de radicale partij,
misselijk maakte.De peso kelderde, de arbeiders waren gedesillu
sioneerd en gaven de president de schuld van de stijgende kosten van
levensonderhoud. De radicalen hadden hun kans gemist. Zo hing er
opnieuw een revolutie in de lucht, een nieuwe worsteling tussen
Argentinië's traditie van caudillo's (persoonlijke leiders) en zijn hang
naar een regeringssysteem dat het gehele volk zou bevredigen. Het
eerste gevolg was een conservatieve reactie!"
leden, het latent conflict tussen „por-
tenos" en „gauchos", d.wz. het unita-
ristische Buenos Aires tegen het federa
listische platteland, de conservatieve
oligarchie tegen de vrijzinniger midden
stand, de ordezucht van het leger tegen
wat de militairen als anarchistische
tendensen van de arbeiders zien, het
streng-vaderlijke caudillisme tegen ro
mantische vrijheidszucht. En bij gebrek
aan een partijenstelsel, waarin ideeën
en belangen elkaar op het politieke plan
zouden kunnen ontmoeten of bestrijden,
wordt het lot van de Argentijnse rege
ring niet door parlementaire maar door
buiten-parlementaire krachten beslist.
In Argentinië's huidige crisis staan
twee van die buiten-parlementaire
krachten tegenover elkaar: de strijd
krachten en de vakbonden. De groep
leger- en marine-officieren onder Aram-
buru en Rojas beschouwen zich als de
belichaming van de anti-peronistische
revolutie, willen die revolutie zuiver
houden, verwijten Frondizi pacteren
met de peronisten, eisen vooral een
strenge economische sanering van het
land. De vakbeweging vecht voor het
behoud van de (veelal overmatige privi
leges), haar door het regime Peron ge
schonken, voert echter ook begrijpelij
kerwijze actie tegen de haast ondraag
lijke lasten, die Frondizi's soberheids-
politiek op het huishoudboekje van de
kleine man legt.
Baatzucht en corruptie
Dat er in de vakbeweging enerzijds
een communistische-peronistische coa
litie tot stand is gekomen, die troebele
politieke doeleinden nastreeft en ander
zijds een leiderskorps opereert, dat
voornamelijk op persoonlijk financieel
gewin uit is (behalve dan bij de com
munisten) wekt weinig sympathie voor
het syndicale streven. Maar aangezien
persoonlijke baatzucht ook in het leger
en in de regering geen onbekend ver
schijnsel is, mag men daar niet te
zwaar aan tillen. Wat ons als corruptie
tegen de brave borst stuit, is in Zuid-
Amerika een particulier initiatief tot
humanisering van de harde maat
schappij.
Op de Plaza de Mayo brandt ook
de eeuwige vlam ter herdenking
van Argentiniës grote vrijheidsheld:
generaal José de San Martin, die
tezamen met Simon Bolivar Zuid-
Amerika van de Spanjaarden be-
vtijdde. Bolivar bleef in de politiek.
De San Martin zei: „Mijn beloften
zijn vervuld, deze landen zijn nu
onafhankelijklaten zij hun eigen
regeringen kiezen
Labiele democratie
Dit beeld bevat zoveel kenmerken van
de hedendaagse Atgentijnse situatie,
roept zoveel actueel dreigende mogelijk
heden op, dat men er haast het huidige
regime van president Frondizi in zou
herkennen. In werkelijkheid zijn het
snapshots uit de twee ambtstermijnen
(19161922 en 19281930» van president
Hipolito Irigoyen, stichter van Argen
tinië's radicale party, die zyn land na
een lange reeks van militaire en con
servatieve caudillo's voor het eerst een
democratisch regime schonk.
De rechtse revolutie, die er in 1930
een eind aan maakte, werd geleid door
een groepje officieren. Onder hen be
vond zich een zekere kapitein Juan Do
mingo Peron. Vijftien jaar later, was die
kapitein generaal geworden. En ook
president van Argentinië. De kapitein
van rechts werd een caudillo van links,
steunende op de „descamisados", het
hemdloze proletariaat. Het duurde tien
jaar voordat de strijdkrachten onder
leiding van de generaals Aramburu en
Lonardi en de admiraal Rojas opnieuw
ingrepen en de dictator op een Para-
guayaanse kanonneerboot de balling
schap injoegen. In hun voorlopige rege
ring van twee jaar bereidden zij loyaal de
terugkeer der democratie voor. Maar reeds
een jaar na de presidentiële verkiezin
gen, die Frondizi op de stoel brachten,
doet een sociaal-economische crisis die
democratie op haar grondvesten schud
den; drijft staking op staking de rege
ring haast onafwendbaar naar steeds
harder tegenmaatregelen. Zal de droeve
geschiedenis van Irigoyen zich her
halen?
Frondizi contra Balbin
Wie met Westeuropese maatstaven en
definities de Argentijnse politiek zoekt
te doorgronden, tast in het duister.
Christen-democraten, moderne libera
len, sociaal-democraten vormen slechts
theoretiserende splintergroepen. De
enige herkenbare party van belang is
de communistische, die ongeveer 15 per
cent van de arbeiders achter zich heeft.
Van een systematisch politiek pro-
gramma-beleid is eigenlijk geen sprake
bij Argentinië's grootste groep, de ra
dicalen, een soort onduidelijke vrijzin
nig-democraten, die bijna alle zetels in
het parlement bezetten. Zfj zijn door
persoonlijke rivaliteiten gesplitst in de
„pueblo'-radicalen van Balbin en de
„intransigente" radicalen van Frondizi.
Die splitsing ontstond toen de ambi
tieuze Frondizi de eerste man Balbin op
zy duwde, met de peronisten pacteerde
en met hun stemmen president van de
republiek werd. Voor die stemmen heeft
Frondizi een prijs betaald. Er bevinden
zich vrij wat peronistische adviseurs in
zijn omgeving, de belangrijkste, Frigerio,.
heeft buitengemene invloed. Nog «steeds
ruilen Frondizi en Peron nauwkeurig
gedoseerde wederzijdse concessies. Nog
steeds reizen tussenpersonen van Buenos
Aires naar Ciudad Trujillo in de Domi
nicaanse republiek, waar Peron dan
even zijn amourettes onderbreekt om
politieke parolen van steun of oppositie
mee te geven voor zijn aanhangers
thuis, die in de peronistische vakbon
den (de „62" geheten) meer dan de
helft van de Argentijnse arbeiders geor
ganiseerd hebben.
Allerlei tegenstellingen
Geen gangbare scheidslijnen beheer
sen de Argentijnse politiek, maar andere
tradities en andere tegenstellingen doen
het: erfenissen van het koloniaal ver-
Tussen hamer en aambeeld van leger
en vakbonden zetelt nu de regering-
Frondizi en de slimme president heeft
zoh duivels plezier in de weergaloze
handigheid waarmee hij de ene partij
tegen de andere uitspeelt, dat hy ge
vleid glimlacht wanneer men hem met
Macchiavelli vergelijkt. Weliswaar heeft
hij de laatste tyd wat meer beschutting
tegen de stormloop van de vakbonden
bij het leger moeten zoeken, maar hij
is er heilig van overtuigd, dat hij straks
zijn evenwichtspositie kan herstellen.
Kan hij dat? Er wordt gemompeld dat
de groep Aramburu-Rojas klaar zou
staan om in te grijpen en admiraal
Rojas heeft inderdaad kortgeleden een
scherpe waarschuwing aan Frondizi ge
publiceerd.
Liever niet
Toch geloof ik niet, dat de militairen
trappelen van ongeduld om een staats
greep te ondernemen. Zij voelen er
weinig voor een constitutionele presi
dent omver te stoten. Zij weten, dat
Frondizi haast onvoorwaardelijke poli
tieke en economische steun van de Ver
enigde Staten geniet. Zij weten ook, dat
zy een sociaal-economische sanering
slechts onder de druk van de bajonet
ten zouden kunnen uitvoeren. Zij zullen
slechts met tegenzin ingrijpen, wanneer
Frondizi onder druk van de vakbewe
ging zou bezwijken. En de vakbeweging
doseert haar druk, omdat ook zij voor
een militaire dictatuur niet veel voelt.
En zo ziet het er warempel naar uit, dat
behoudens onvoorzienbare incidenten
de evenwichtskunstenaar Frondizi op
het koord kan blijven, waar Irigoyen
vanaf viel. Hetgeen, alle sombere con
stateringen ten spijt, op aanzienlijke
politieke vooruitgang in Argentinië zou
duiden!
Advertentie.
<=7
FABEA-C OAT S
dit seizoen favoriet 1 Dubbele sluiting,
extra bescherming in weer en wind; in
grijze, beige en marine ribcord, met con
trasterende poplin gevoerd. Modem, spor
tief. ideaal voor scooter, bromfiets enz.
AUTO-CO ATS
Grote collectie in de nieuwste Italiaanse
modellen, prachtige kwaliteiten katoenen
gabardine, in moderne lichte kleuren
3975 - 4975 - 5975
NIAGARA PLASTIC
De onmisbare jas die overal mee naartoe
gaat, geen plaats inneemt en een uitkomst
is bij een buil
590
U/ele&bnodeoleaUe3 - 7>iG ïcjqoiejtatiat l
Tal van Oosteuropese diplomaten rolden
in Stockholm de rode loper voor hem uit
Fraaie definitie
van begrip vrijheid
(Van onze correspondent in Stockholm)
Het léék niet alleen, neen, het was
een demonstratie, toen de burgemeester
van Oost-Berlijn. Friedrich Ebert, maan
dagochtend op het station te Stockholm
arriveerde. Daar stonden niet alleen de
In Stockholm werkende Oostduitse amb
tenaren, maar ook de ambassadeurs van
Rusland, (rood)-China en Bulgarye met
hun echtgenotes en de hoofden van vier
andere Oosteuropese vertegenwoordigin
gen in Stockholm. Tussen hen zag men
een jongeman van 20 jaar, de voorzitter
van het Zweedse Clarté-verbond, die,
zoals ons werd gezegd, de burgemeester
had uitgenodigd om hier een drietal
lezingen over het Berlijnse vraagstuk te
houden. Een mooie kans voor de heer
(Advertentie)
Bij de een is bet vocht,
bij de ander kon of toebt
die Rheumatische pijnen
veroorzaakt Maar in legio gevallen
zit de oorzaak heel ergens anders.
Onzuiver bloed, onzuiverheden die zich
vastzetten in gewrichten en ledematen,
zijn oorzaak van veler lijden.
Als dan de bloedzuiverende organen -
met de jaren trager geworden in hun
werking - met Kruschen's minerale
zouten jeugdige energie krijgen toege
voegd, dan gaan deze allengs weer krach
tiger werken; het bloed gaat sneller
stromen, de onzuiverheden worden af
gevoerd langs natuurlijke weg en daar
mee is dan ook de oorzaak van die
slopende pijnen er niet meer. Wie nog
niet die verlossende werking van
Kruschen aan den lijve ondervonden
heeft, neme de proef
Ebert om zyn over enkele dagen hier
arriverende rivaal, Willy Brandt, de
wind uit de zeilen te nemen.
Deze diplomatieke demonstratie (om
8 uur 's ochtends nog wel» was kennelijk
door de hoogste communistische leiding
bevolen. Zonder twijfel wilde het Oosten
de Zweden tonen, van welk belang men
Friedrich Ebert na Walter Ulbricht
en Otto Grotewohl de belangrijkste man
van de D.DR,. acht en tevens, dat de
D.D.R. door de andere volksrepublieken
wordt gesteund.
De burgemeester van Oost-Berlijn zal
tal van bezoeken in Stockholm afleggen
en deze reeks werd geopend met een
bezoek aan de burgemeester van Stock
holm, Karl Albert Andersson,
Op het programma stond tevens een
persconferentie, waar werkelijk met
woorden werd gevochten. Het begon al
met betrekking tot de uitnodiging. Men
sprak daarin namelijk niet van „de
burgemeester van Oost-Berlijn", maar
van „burgemeester Fr. Ebert, Berlijn".
Wat hij uiteindelijk zei. komt op het
volgende neer: Berlijn ligt op Oostduits
gebied; als het komt tot een vrij en ge
demilitariseerd West-Berlijn, dan is dat
een concessie. De gedachte, dat Oost-
Berlijn dan niet meer de hoofdstad van
de D.D.R. zou mogen zijn, vindt hij be
spottelijk. Als van een gedemilitariseerd
Berlijn wordt gesproken, gaat het dus
uitsluitend om West-Berlijn, zo meent
hij. Berlijn zal een gedeelde stad blijven.
Als „de NAVO-agenten en de Ameri
kaanse spionnen" dit militaire brugge-
hoofd van het Westen hebben verlaten,
zei hij woordelijk, zal het volk er zeker
een andere politieke opinie op na hou
den.
Zal men nog Westeuropese kranten in
Berlijn kunnen kopen, als het Westen
zich terug trekt? Zullen vluchtelingen
naar West-Berlijn kunnen komen? Zal
men er nog vrij kunnen leven? Ziehier
enkele vragen van de journalisten.
Wat nuttig voor het volk is
Over de vrijheid gaf de heer Ebert de
volgende definitie: vrijheid is, dat
iedereen mag doen wat van nut voor
het volk is.
Waarom, zo vroeg men, mag de Oost
duitse arbeider geen werk in het buiten
land aannemen? Antwoord: omdat het
tegen de belangen van het volk zou zijn,
als iedereen emigreert!
Wij zijn bang. aldus werd door een
journalist opgemerkt, dat de politici, die
op 11 mei bij elkaar komen, verschil
lende definities van bepaalde begrippen
hebben en langs elkaar heen zullen
praten. Wat zal er dan gebeuren?
De heer Ebert antwoordde: als de
conferentie mislukt, zal Rusland met
ons> een vredesverdrag sluiten en het
Westen uitnodigen dit verdrag dan mede
te ondertekenen.
De heer Ebert zal nu in Zweden drie
lezingen houden en zeker weer luidruch
tig te keer gaan over de „agenten-orga
nisaties" en de ,.NAVO-voorposten" in
Berlijn. Dat is volgens hem de oorzaak
van het kwaad. Hij is er zeker van, zegt
hij, dat, wanneer deze voorposten zyn
geliquideerd, de S.E.D. (de Oostduitse
„Sozialistische Einheitspartei Deutsch-
land") grotere successen zal behalen
Intussen geeft hij het Westen er de
schuld van. een oorlogspsychose te heb
ben ontketend
Er dreigt een nieuwe betoging in
het hart van Buenos Aires, de Plaza
de MayOt en de polttie heeft het
grote plein afgezet. Op de achter-1 kon, hield Peron zijn toespraken,
grond de „Casa Rosada", het pre- totdat het leger hem eruit joeg.
sidenthel paleis. Daarop hei bal-\
Postzegelverzameling van
De la Rue geëxposeerd
De firma Thomas de la Rue, die post
zegels voor alle landen maakt, zal een
tentoonstelling houden van een aantal
zegels uit haar verzameling. Deze zal
worden gehouden in de showroom in
Regent Street, waar 24 vellen tegelijk
kunnen worden getoond. De vellen zul
len elk kwartaal worden veranderd.
De verzameling bestaat geheel uit
goedgekeurde schetsen, ontwerpen, proe
ven en postzegels, die De la Rue in de
afgelopen 100 jaar voor 150 landen heeft
gedrukt. De verzameling wordt als een
vain de mooiste ter wereld beschouwd.
75 jaar Calvé Delft
Met grondnotenolie werd
begonnen
(Speciale berichtgeving)
Vier maanden nadat de eerste olie
uit de persen was gevloeid, ging op een
zondagmiddag in het jaar 1884 het
nieuwe gebouw van de Nederlandsche
Oliefabriek te Delft (N.O.F.l in vlam
men op. Maar deze voor de oprichters
ontstellende gebeurtenis heeft toch niet
kunnen verhinderen, dat het bedrijf
een glorieuze toekomst tegemoet ging.
Vandaag kon het dan ook zy het
onder de meer bekende naam Calvé-
Delft tijdens een personeelsbijeen
komst in de Stadsdoelen in de Prinsen-
stad zijn 75-jarig bestaan vieren.
Elfhonderd personen vinden thans in
deze onderneming werk, o.a. in de mo-
dere persery, raffinaderij en mengvoe
derfabriek, waar, naast vele andere
produkten, mayonaise, slasaus, toma
tenketchup, pindakaas en bakkerij
grondstoffen worden vervaardigd.
Op 8 april 1884 startten de initiatief
nemers tot het voor die tijd revolutio
naire project met 35 man personeel en
een stoommachine van 80 pk.
De groot-industrieel J. C. van Mar
ken, uit Delft, was tevoren tot het in
zicht gekomen, dat een industrie voor
de fabricage van grondnotenolie een
produkt dat totdantoe uit Frankrijk
werd geïmporteerd in ons land van
een veelbelovende toekomst verzekerd
zou kunnen zijn. In overleg met de ma
chinefabrikant E. H. Begemann, uit
Helmond, dr. J. R. Tutein Nolthenius,
expert op het terrein der grondnoten-
olieproduktie, en het Franse oliebedrijf
Serpette. Lorois, Lourmand en Cie,
bracht de heer Marken zijn plannen tot
uitvoering.
Ook nadat men de tegenslag van de
brand, direct na de opening, te boven
was gekomen, stapelden de moeilijkhe
den zich nog hoog op. De verwerkende
industrie in Nederland beperkte zich tot
Frans grondnotenolie en de veehouders
wensten alleen bruine lijnzaad- en
groene raapzaadkoeken. De nieuwe witte
grondnotenkoeken van de N.O.F. wezen
zij aanvankelijk beslist van de hand.
Een lange periode van vooruitgang werd
daarna gevolgd door een nieuwe Inzin
king, te wijten aan een uitstekende Ame
rikaanse katoenolie, die op de markt
verscheen. Dit leidde tenslotte tot een
fusie met het Franse bedrijf Calvé en
Cie. In 1898, waardoor de naam Calvé-
Delft voorgoed tot stand kwam. Een
felle concurrentiestrijd in de twintiger
jaren bracht nogmaals een ingrijpende
reorganisatie met zich mee. maar de
.roepnaam" bleef gehandhaafd. Betere
uitkomsten en fabrieksuitbreiding na
1934, volledige stillegging van de export
en een minimale binnenlandse produk-
tie in de oorlogsjaren, nieuwe initiatie
ven na 1945. dat is het beeld van de
laatste decennia, een ontwikkeling, wel
ke dit jaar voorlopig werd bekroond
met de ingebruikstelling van het proef
bedrijf Delfland ten behoeve van de
veevoeder-sector.
Schmidt in Nederweert
De heer H. C. J. G. Schmidt heeft
gisteren bezoek gebracht aan zyn ge
boorteplaats Nederweert waar hij 24
jaar gewoond heeft, 's Middags werd hy
ontvangen door burgemeester P. Spiertsz
en de wethouders. Na een kort samen
zijn in het gemeentehuis werd een rond
rit door de gemeente gemaakt, 's Avonds
werd de heer Schmidt aan de gemeente
raad voorgesteld. Na deze bijeenkomst
sloeg de heer Schmidt op de pui van het
stadhuis een défilé gade, waaraan door
vele plaatselijke verenigingen werd deel
genomen. Er was zeer veel publiek op
de been. Burgemeester Spiertsz hield
een korte rede. waarna de heer Schmidt
in een toespraak zei bijzonder bewogen
te zijn. Hij duidde daarna op de drie
levens, die hy in feite gehad heeft,
waarvan vooral het eerste hem heeft
aangesproken door de omstandigheden
van het ogenblik. Vervolgens vroe? hy
om met een minuut stilte zyn vriend
Jungschlager te herdenken, wiens echt
genote ook uit Nederweert afkomstig is.
I Tenslotte bracht de heer Schmidt een
driewerf hoera uit. voor Nederland,
Limburg en Nederweert.
De avond werd in gezelligheid door-
j gebracht, met leden van de gemeente
raad en met jeugdvrienden van de heer
1 Schmidt.
