is alleen
op staat
LANDSCHAPSSCHOON EN HISTORIE
OFFER VAN NIEUWE LAMMEBRUG
Bos reeds gerooidjagershuis
wacht op de slopers
Opgericht 1 maart 1860 Dinsdag 7 april 1959 Tweede blad no. 29713
Verkeersverbetering aan rand van Leiden
eeuw werd het kasteel gesloopt om I
plaats te maken voor het jagershuis,
dat thans ten offer zal vallen aan het
verkeer.
Omlegging Vrouwenvaart
Er is door vele instanties breedvoerig
gediscussieerd over de vraag, of dit
historische stukje grond, bos en bebou
wing inderdaad ten behoeve van het
verkeer zou moeten verdwijnen. Ver
keerstechnische overwegingen hebben de
doorslag gegeven en de nieuwe weg naar
de nieuwe brug zal thans aangelegd
worden precies over de plaats waar nu
het jagershuis ontdaan van de bebos
sing staat te wachten op de sloper.
Draglines zijn reeds bezig, de Vrou
wenvaart die langs de Vrouwenweg
een verbinding vormt tussen de Nieuwe
Vaart en Zoeterwoude, te verleggen
naar een noordelijker tracé. Deze
Vrouwenvaart zal namelijk evenals
thans langs de bestaande Vrouwenweg
ook in de nieuwe situatie ten noorden
van de nieuwe weg naar de nieuwe
brug blijven lopen.
Heistellingen zijn reeds ter plaatse
om de voorbereidende werken voor de
nieuwe brug, dertig meter noordelijker
dan de bestaande, te verrichten. Het ge
hele beeld van het landschap in deze
omgeving zal derhalve een grondige wij
ziging ondergaan.
„KAN HET WAT MINDER.
MAJESTEIT?"....
„Ik vind de vordering wel een beetje
hoog, majesteit", zei een bloemist uit
Leiden tegen de Haagse politierechter
prof. Van Hattum, toen de officier van
Justitie vijftien gulden boete tegen hem
had geëist wegens vernieling van een
ruit en betaling van f24,56 schadever
goeding. De politierechter reageerde niet
op deze vorstelijke betiteling, maar hij
veroordeelde de verdachte tot vijf gul
den boete onvoorwaardelijk, tien gulden
boete voorwaardelijk met twee jaar
proeftijd en betaling van de schadever
goeding binnen een halfjaar.
In de nacht van 6 op 7 juli vorig jaar
was verdachte na het nodige gedron
ken te hebben, uit een café aan de
Steenstraat gekomen. Hij had het bui
ten aan de stok gekregen met anderen.
Naar zijn zeggen had hij tijdens die
vechtpartij per ongeluk de ruit van een
vitrine stukgeslagen. Getuigen hadden
echter beweerd dat verdachte, nog voor
de vechtpartij begon, uit drift de ruit
had stuk gemaakt
Het jagershuisje op de hoek Nieu
we Vaart en Vrouwenvaart, dat
thans op de slopers wacht. Het
huisje stond eerst in een klein aan-
Itrekkelijk bosterrein. dat thans
reeds is verdwenen. Door het brug
getje is de Vrouwenvaart zichtbaar,
die naar het noorden naar links
op de foto) zal worden verlegd. De
j oprit voor de nieuwe Lammebrug
komt te lopen over de plaats, waar
nu dit jagershuisje staat.
(Foto L.D.—Van Vliet)
Grote verbetering
Zaag, bijl en dragline hebben een einde gemaakt aan een van de
weinh aantrekkelijk beboste hoekjes aan de rand van Leiden. Ditmaal
was het niet de behoefte aan bouwgrond voor woningen of industrie
maar die andere holle bolle Gijs, het verkeer, waaraan een historisch
stukje landschapsschoon ten offer viel.
De uitbreiding van Leiden in zuidelijke richting en de tot stand
koming van nieuwe wegen in dit gebied hebben tot gevolg gehad, dat
de Lammebrug en de Vrouwenweg naar Voorschoten een steeds
groter verkeer te verwerken krijgen. De bestaande Lammebrug is vol
komen ongeschikt voor dit toenemende verkeer. Reeds meer dan een
jaar geleden werd door de provincie besloten, een nieuwe Lammebrug
te bouwen, en Leiden heeft een aandeel in de kosten daarvan op zich
genomen. Aan deze nieuwe brug is thans het bos van Cronesteyn ten
offer gevallen, en daarvoor zal ook het rustieke jagershuisje op de
hoek bij de Vrouwenweg moeten sneuvelen. Daarmee verdwijnt de
laatste herinnering (behalve de naam) aan het kasteel Cronesteyn, dat
hier eeuwen lang de omgeving heeft gesierd en beheerst. De nieuwe
brug zal in augustus van het volgend jaar in gebruik kunnen worden
genomen.
Dertig meter van
huidige brug
Het is de vraag, of een iets andere
plaats van de nieuwe brug en een iets
ander tracé van de wegaansluitingen
niet verkieslijker waren geweest, zodat
dit lieflijke stukje bos onder de rook
van Leiden gespaard zou zijn gebleven.
De Sleutelstad is nu eenmaal in directe
omgeving niet rijk gezegend met bos
gebied, en het wil ons voorkomen, dat
zelfs kleine bosterreinen als dit zoveel
mogelijk gespaard dienen te worden.
Dit geldt te meer nu het hier gaat om
een terrein, dat in historisch opzicht
niet zonder betekenis is. De provincie
heeft echter deze overwegingen niet
doen gelden, en Monumentenzorg en
Oud Leiden hebben zich bij deze gang
van zaken moeten neerleggen.
Bij de t otstandkoming van de
Rijksweg 4A werd een nieuwe aanslui
ting van deze weg op de Vrouwenweg
tot stand gebracht. Deze aansluiting
gaat een paar honderd meter aan de
Zoeterwoudse kant van de Lamme
brug over in de oude Vrouwenweg.
Het ligt nu in het voornemen, deze
aansluitende weg verder rechtdoor te
trekken, zodat deze dertig meter van
de bestaande Lammebrug op de
Nieuwe Vaart uitkomt. Op deze plaats
(aan de Leidse zijde van de bestaande
brug) is de nieuwe Lammebrug ge
projecteerd.
Dit wegtracé maakte het nodig, dat
het bestaande bos in de hoek tussen
Nieuwe Vaart en Vrouwenweg aan de
Zoeterwoudse kant voor een groot deel
werd gekapt. Dat is thans reeds zo goed
als geheel gebeurd. In dit kleine boster
rein prijkte een zeer bijzondere woning,
een van de sporadische jagershuizen die
Zuid-Holland rijk is.
Rijk verleden
Dit huisje, min of meer in Zwitserse
trant gebouwd, vormde met eeuwenoude
moerbeibomen en andere schilderachtige
entourage een herinnering aan het kas
teel Cronesteyn, dat op deze plaats
eeuwen lang aanzienlijke geslachten
heeft gehuisvest. Reeds in het begin
van de vijftiende eeuw werd dit land
goed door adellijke geslachten beheerd.
In de „Beschrijving der Stad Leyden"
van Van Mieris en Van Alphen worden
over dit landgoed en het kasteel aar
dige historische bijzonderheden vermeld.
Daaruit blijkt, dat het landgoed in han
den is geweest van het geslacht Van
Een afbeelding van de hand van
R. Roghman van het kasteel Crone
steyn. zoals dat eeuwen lang de
omgeving van Vliet en Vrouwen
vaart heeft beheerst. Alleen de
naam zal in de toekomst nog aan
dit verre verleden herinneren.
Alkemade. Het heette aanvankelijk
Wouterswerf naar de bezitter Wouter
van Haarlem, doch in de loop van de
vijftiende eeuw kwam de naam Crone
steyn in zwang. Na de jaren van beheer
door het geslacht Van Alkemade kwam
het kasteel met de bijbehorende gronden
in handen van de familie Van Wijn-
gaerden. In de zeventiende eeuw ging
het over naar het geslacht Van Pan-
huysen. Nadien hebben er nog de fa
milies Huygens, Alderwerelt, Heucke-
lom, Kromhout en Van der Lis gewoond.
In 1574 was het kasteel, dat inder
tijd enigszins vervallen schijnt te zijn
geraakt, door de thesaurier van Prins
Maurits, jonkheer Van Panhuysen,
geheel gerestaureerd en uitgebreid.
In het begin van de negentiende
Uit verkeerstechnisch oogpunt moeten
deze veranderingen ongetwijfeld van
harte worden toegejuicht. De bestaande
Lammebrug is voor het moderne ver
keer een onding. Niet alleen kunnen
twee auto's elkaar daar niet passeren,
zodat in deze drukke verkeersverbinding
een flessehals ontstaat waardoor het
verkeer slechts in één richting tegelijk
kan persen, tevens is de situatie zeer
gevaarlijk voor voetbangers en wielrij
ders, die maar moeten zien hoe ze zich
kunnen redden tussen de brugleuning
en het autoverkeer. Veel ruimte hebben
zij daar waarlijk niet! Deze benarde
situatie wordt nog verergerd door het
feit, dat het drukke scheepvaartverkeer
door de Nieuwe Vaart ontelbare malen
per dag verkeersfiles aan beide zijden
van de brug doet ontstaan.
Vooral nu in de directe omgeving uit
stekende nieuwe verkeerswegen zijn ont
staan (Kanaalweg, weg naar Voorscho
ten, invalsweg naar Leiden, aansluiting
op Rijksweg 4A) is een brug als de be
staande een onhoudbaar obstakel.
De nieuwe brug, waarvan de bouw
nu wordt voorbereid ten koste van
waardevol landschapsschoon, krijgt een
royale breedte voor verkeer in beide
richtingen, terwijl voorts ruimte wordt
geschapen voor voetgangers en wiel
rijders.
Belang voor recreatie
Dit laatste is in het bijzonder voor
Leiden van belang. Het veelbesproken
structuurplan voorziet in een uitgebreid
recreatie- en groen-gebied ten zuidoos
ten van de Nieuwe Vaart. Ongetwijfeld
zal zich mettertijd een intensief voet
gangers- en wielrijdersverkeer ontwik
kelen tussen dit gebied en de nieuwe
woonwijken in Leiden Zuid.
Deze omstandigheid heeft ook sterk
meegesproken in het besluit van Lei
den, om bij te dragen in de kosten
van deze nieuwe provinciale brug. De
provincie had geen voetpad op de
brug willen maken, doch de functie
van deze brug voor de Leidse recrea
tie en het andere Leidse verkeer heeft
er toe geleid, dat de provincie ook een
voetpad projecteerde toen Leiden be
sloot een bijdrage van f 35.000.in de
bouwkosten te geven. Over het prin
cipiële aspect van deze bijdrage is in
dertijd uitvoerig in de Leidse ge
meenteraad gesproken.
De nieuwe brug krijgt een breedte van
15.25 meter, waarvan 7 meter is bestemd
voor het gemotoriseerde verkeer. Aan
weerszijden komen rijwielstroken van 3
meter, terwijl een voetgangerspad van
2.25 meter aan de noordoost zijde (de
zijde van de Rijndijk) komt. Er zijn nog
geen definitieve plannen voor de vorm
en omvang van het verkeersplein aan de
Leidse zijde van de nieuwe brug, dat een
belangrijke schakel gaat vormen in het
interlokale verkeer.
bedroeg aan het einde der maand
f. 32.096.896.41..
VERENIGING VAN
METAALINDUSTRIEËN
Op 27 mei zal de Vereniging van Me
taalindustrieën (VMI), in het bedrijf
van de NV Hollandsche Constructie
werkplaatsen. de jaarlijks algemene le
denvergadering houden. Zoals gebruike
lijk zal de voorzitter der VMI, dr. J. C.
Hooykaas, aan de gemeenschappelijke
lunch, die het huishoudelijke deel van
deze vergadering scheidt van het alge-
De huidige Lammebrug. een ob
stakel voor het verkeer vooral wan
neer na het passeren van schepen
lange files moeten wachten omdat
de brug slechts door auto-verkeer
in één richting tegelijk kan worden
gebruikt.
(Foto L.D.—Van Vliet)
mene gedeelte, zijn jaarrede uitspreken.
Hierin zullen enkele actuele vraagstuk
ken betreffende de metaalindustrie aan
de orde worden gesteld.
LEIDSCHE SPAARBANK
In de maand maart werd er by de
Leidsche Spaarbank ingelegd 1.391.553.97
gulden en terugbetaald 1.205 661.71 guld.
Het aantal nieuwe boekjes bedroeg 417
en het aantal afbetaalde boekjes 208.
Op 6.605 rekeningen van deelnemers
aan de Afhaaldienst werd f. 148.033 bij
geschreven.
Er werden 801 spaarbusjes ter lediging
aangeboden met een gezamenlijke in
houd van f. 20.427.31.
Het tegoed der 43.137 inleggers be-
Het tegoed der 43.137 inleggers
-szoèêÊÊÊI
