RECHTSE PARTIJEN EN V.V.D.
KOMEN DICHTER BIJ ELKAAR
Montgomery spoedig op
bezoek bij Kroesjtsjef
WEERBERICHT
P.v.d.A. in buitenspelpositie
Leeuwen verslonden bijna bun
oppasser in dierenpark
Verrassende stapvermoedelijk
in overleg met Macmillandie
zijn indrukken wil controleren
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 6 APRIL 1959
No. 29712
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; 10.50 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
Prins Bernhard
met Boeing 707 naar V.S.
Prins Bernhard zal zaterdag 11 april
a.s. met de Boeing 707 van Pan Ameri
can World Airways van Londen naar
New York vliegen. Het straalverkeers-
vlfeegtiiftg van deze maatschappij ver
trekt om 11 uur in de morgen van Lon
den en landt om 14.45 uur lokale tyd op
het vliegveld Idlewild van New York.
Naar bekend zal de Prins een kort
bezoek aan de VS brengen en o.m. een
deel van het Wereldluchtvaartcongres,
dat van 12 tot 19 april door de Ameri
kaanse Air Force Association in Las Ve
gas wordt georganiseerd, bijwonen.
Pan American heeft maatregelen ge
troffen om Prins Bernhard op deze dag
vlucht over de oceaan per straalvlieg
tuig door deskundigen van de maat
schappij over alle technische bijzonder
heden voor te lichten, aangezien men
weet dat de Prins bijzonder grote be
langstelling heeft voor de luchtvaart.
Koningin en Prinses Irene
maakten lange skitocht
Koningin Juliana heeft zaterdag een
lange ski-tocht gemaakt die haar over
de Italiaans-Zwitserse grens bracht.
Vergezeld van Prinses Irena en Char
lotte d'Orleans begaf de Koningin
zich per kabel naar het plateau Rosa
en ner sk» nocdwaarts «v«>r de srrens
naar Zwitserland, oostelijk van de
Matterhorn.
Het gezelschap, dat begeleid werd door
de beroemde gids Lea Gasperl, bereik
te Zermatt tegen lunchtijd en vloog te
rug naar plateau Rosa aan boord van
de kleine pipercub van de Zwitserse
„gletscherpiloot" Hermann Gaiger.
Van plateau Ro-a skide de Kóningin'
terug naar Cervinia. waar zij zich bij
Prins Bernhard en haar andere doch-
ters voegde.
De Koninklijke Familie geniet van
een korte wintersportvakantie in
het skiparadijs Cervinia in de Itali
aanse Alpen. Toen de fotografen,
die nu eenmaal altijd in de omge
ving van Koninklijke vakantie
gangers te vinden zijn. toestemming
kregen enige opnamen te maken,
werden onder meer deze bijzonder
geslaagde foto's van Prins Bern
hard en Prinses Beatrix gemaakt,
waaruit duidelijk de onbezorgde
vreugde spreekt. welke deze
vakantie kenmerkt.
(Van onze parlementaire redacteur)
De kabinetsformateur heeft zaterdag aan de vijf fractieleiders de
nauwkeurige formulering toegezonden van een aantal punten uit het
regeringsbeleid, met het verzoek hem binnen zo kort mogelijke tijd
hun „persoonlijke" zienswijze omtrent de „algemene lijn" te doen toe
komen. Afgezien van de bedoeling daardoor „zwart-op-wit" te krijgen
wat de P. v. d. A. wil, leidt deze werkwijze er ook toe dat de rechtse
partijen (KVP, AR, CHU) en de VVD dichter tot elkaar komen
omdat er op deze manier voor de rechtse partijen meer zekerheid
ontstaat omtrent het standpunt van de VVD.
Vooral in de CHU ontstond er nogal
bezwaar tegen samenwerking met de
VVD indien deze partij, volgens de
principes van prof. Oud, geen enkele
verantwoordelijkheid wenst te aan
vaarden voor het regeringsprogram
en dus op een gegeven moment de
regeringspartners in de steek zou kun
nen laten. Maar als prof. Oud om
trent de algemene lyn van het rege
ringsbeleid (dus niet omtrent een
gedetailleerd regeringsprogram) iets
op het papier zet, ontstaat er toch wel
zoiets als een morele binding van de
VVD aan het kabinet. En daartoe is
prof. Oud bereid.
Totnutoe heeft de kabinetsforma
teur steeds zorgvuldig vermeden te
spreken van een „regeringsprogram".
De fractieleiders hebben ook geen re
geringsprogram uit zyn handen kun-,
nen krijgen. De formateur vraagt de
zienswijze omtrent de „algemene lijn"
van „verschillende punten uit het re
geringsbeleid". Daartegen zal prof.
Oud geen bezwaar hebben gehad.
Krachtige ministers
Het oorspronkelijke denkbeeld in
„rechtse" kringen dat er in een kabinet
slechts plaats zou zijn voor tweede
rangsfiguren uit de VVD, heeft men
reeds laten varen. Men beseft, dat als
er een kabinet moet komen zonder so
cialisten en waartegenover de P. v. d. A.
dus in oppositie staat, alle ministers in
het landsbelang de besten moeten zijn,
die de formateur kan winnen. Daar zal
nu in ieder geval naar worden gestreefd.
Veel wind
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond
Wisselend bewolkt met enkele buien.
Krachtige en af en toe harde wind tus
sen west en noordwest. Vry koud.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
7 APRIL
Zon op: 6.04 uur; onder: 19.22 uur.
Maan op: 5.48 uur: onder: 18.52 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.05 uur en
15.20 uur.
Laagwater te 11.05 uur en 23.25 uur.
(Dit nummer bestaat uit 14 pagina's)
Er zullen dus eventueel ook krachtige
figuren uit de WD in een kabinet ko
men. Daartegenover staat de verklaring
van prof. Oud omtrent de algemene lijn
van het regeringsbeleid. De werkwijze
van de formateur, het vragen van een
schriftelijk antwoord omtrent een aan
tal punten van het regeringsbeleid,
brengt de P. v. d. A. in moeilijkheden.
De P.v.d.A. wil de indruk wekken dat
er, in tegenstelling tot andersluidende
beweringen, met haar wel te praten valt.
Uit het antwoord van de P. v. d. A. zal
dit dan moeten blijken. Het antwoord
zal zo tegemoetkomend moeten zijn dat
praten zin heeft. Matiging van de socia
listische eisen zal later echter worden
uitgespeeld als de P. v. d. A. toch oppo
sitie-partij wordt.
En als de P. v. d. A. hetgeen on
denkbaar is haar verkiezingsmani
fest zou verloochenen en tot offers
bereid zou zijn, dan blijft nog een be
lemmering voor deelneming van de
P. v. d. A. aan een kabinet het feit, dat
prof. De Quay persoonlijk volstrekt
geen binding wenst van de partijen
aan het regeringsprogram, hetgeen de
P. v. d. A. juist als eis stelt.
De P. v. d. A. speelt nog wel mee,
aldus werd het fn politieke kringen
geformuleerd, maar in buitenspel
positie.
vermoedt dat het vragen op
van de persoonlijke zienswijze
Men
van de fractieleiders omtrent een aan
tal punten van het regeringsbeleid, een
vondst is geweest van prof. Romme,
omdat het verzoek van de formateur
alleen een verrassing is geweest voormr.
Burger, die het eerst met prof. De Quay
had gesproken. Prof. Romme en de an
dere fractieleiders, die na hem kwamen,
waren wel op de hoogte van het voor
nemen van de formateur.
Die vondst van (waarschijnlijk* prof.
Romme is het noodzakelijke politieke
spel rond de breuk tussen KVP en P.v.
d. A. De zakelijke kern is dat de ziens
wijzen van de P. v. d. A. en de KVP te
ver uiteen zyn gegaan. In de Eerste
Kamer is dat wel eens als volgt gefor
muleerd: de samenwerking met socia
listen leidt er altijd toe dat de eer van
wat verwezenlijkt wordt, in belangrijke
mate aan hen toevalt, omdat zij, gezien
het feit, dat zij van nature en van hun
eigen beginselprogram uit, eigenlijk iets
anders willen (het socialisme), altijd
overvragen, zodat de andere, de mede
contractant, altijd als afremmende partij
moet optreden en inderdaad niet de eer
van het geval krijgt.
Dat is een opmerkelijk verschijnsel,
dat men de afgelopen jaren heeft
kunnen constateren. Wat de rechtse
partijen tot stand hebben gebracht,
met steun van de P. v. d. A., willen zij
in gelijke zin voortzetten zonder te
worden belast met de schijn, dat zij
slechts op sleeptouw worden genomen
door de P. v. d. A. Zij willen linn eigen
koers blijven varen, los van de P. v.
d. A„ die te ver in socialistische rich
ting trekt.
Door moedig optreden van collega gered
De 27-jarige Frits Verbrugge, roofdierverzorger in Ouwehands dierenpark op
de Grebbebcrg, is zaterdagmiddag bijna door drie leeuwen verslonden. Verbrugge
was pas twee dagen in dienst, hetgeen er de oorzaak van moet zijn geweest, dat
de dieren hem nog niet kenden. Desondanks begaf hij zich in een der grote
kooien. Bij het binnengaan werd hij vrijwel direct door de drie daarin aanwezige
leeuwen besprongen. Dit gebeurde voor de ogen van het publiek.
Zijn collega, de 23-jarige Rudi Sitters,
die het publiek hoorde gillen stormde
naar de leeuwekooi en zag Frits Ver
brugge reeds onder de leeuwen liggen.
Een der dieren had het hoofd van de
oppasser reeds in de bek. Sitters, die ge
heel ongewapend was slaagde erin zijn
onfortuinlijke collega te bevrijden, waar
bij hij van een der leeuwen een gevoe
lige klap kreeg. Verbrugge werd over
dekt met wonden naar het ziekenhuis
in Wageningen vervoerd. HU is zeer
ernstig, doch niet levensgevaarlijk ge
wond. De gewonde verzorger was de
leeuwekooi binnengegaan met diverse
attributen, zoals een alarmpistool, een
zweep en een vork. Hij heeft echter
niets tot zyn verdediging kunnen doen.
Hy kwam de dieren voederen.
De heer Ouwehand zeide ervan over
tuigd te zijn, dat door het zeer moe
dige optreden van Sitters Verbrugge
er levend van af is gekomen.
Hoge functies voor
bijna 150 ex-nazi's
in Oost-Duitsland
Het „Comité van vrije juristen" een
In West-Berlijn gevestigde anti-commu
nistische organisatie, heeft een nieuwe
lijst met de namen van 147 ex-ledcn
van de Duitse nationaal-socialistisehe
partij gepubliceerd die hoge functies in
Oost-Duitsland bekleden.
Op deze lijst komt o.m. voor dr. Her-
bert Kröger. de belangrijkste juridische
adviseur van de Oostduitse communis
tische partij. Het comité heeft het vorig
jaar eveneens een lijst gepubliceerd van
personen, die actief nationaal-socialist
zijn geweest en die thans belangrijke
funcies in Oost-Duitsland hebben.
Soekarno's wereldreis
Ook bezoek aan de Paus
President Soekarno van Indonesië
zal op zijn aanstaande wereldreis ook
een bezoek brengen aan Paus Joan
nes XXIII, aldus is zaterdag van ge
zaghebbende zijde te Djakarta verno
men. Onmiddellijk daarna zal hU
Zuid-Amerika bezoeken. Het staat
vast, dat de president naar Argenti
nië, Brazilië en Mexico zal gaan. Ook
andere Zuidamerikaanse landen heb
ben Soekarno verzocht te komen.
Hieromtrent zijn echter nog geen be
slissingen genomen.
Soekarno vertrekt op 23 april voor een
wereldreis van twee maanden waarop
hij o.m. de Sovjet-Unie, Polen, de La
tijnse landen van het WestelUke blok,
Japan en Turkije zal bezoeken, zo werd
van doorgaans welingelichte zijde ver-
Dalai Lama tlians in
klooster in Tawang
Zijn ontsnapping „Peking niet
onwelgevallig"
De Dalai Lama, die vorige week na
een reis van vijftien dagen Indiaas
grondgebied bereikte, is zaterdag met le
den van zUn familie en ministers van de
afgezette Tibetaanse regering in het
boeddhistische klooster te Tawang, 80
km. ten zuiden van de Tibetaanse grens,
aangekomen. Men verwacht dat de Da
lai Lama enige dagen in het klooster zal
bljjven, alvorens zyn reis voort te zetten.
HU zal minstens acht dagen nodig heb
ben om het dichtstbUzynde vliegveld te
Tezpoer te bereiken. Vandaar zal hU
waarschynlyk met een Dakota naar
Nieuw Delhi gaan, waar hy als een ge-
eerde gast" welkom zal worden geheten.
Het klooster te Tawang wordt be
waakt door een sterke troepenmacht, die
door de Indiase regering daar heen
werd gezonden. In het klooster bevinden
zich een zeshonderd boeddhistische mon
niken van de sekte der gele hoeden, die,
ter gelegenheid van de komst van de
Dalai Lama, honderden kaarsen hebben
aangestoken en „gebedsvlaggen" op de
begroeide heuvelruggen, waarop het
kiooster is gelegen, hebben geplant.
Naar van welingelichte zijde te Nieuw
Delhi wordt vernomen, zal zeer waar
schijnlijk de stad Naini Tal, 200 km. ten
zuiden van de Tibetaanse grens, de re
sidentie van de Dalai Lama worden. In
j deze stad, die op een hoogte van 1800
meter ligt, zetelt in de zomer de rege
ring van de Indiase staat Oettar Pra-
desj.
Geen onnodige beknotting
van vrijheid van Dalai Lama
Premier Nehroe heeft gisteren op een
drukbezochte persconferentie gezegd, dat
India voor honderd procent voor de vei
ligheid van de Dalai Lama instaat, nu
hU zich op Indiaas grondgebied bevindt.
Op de vraag of de Tibetaanse leider in
het geheel geen verklaring mag afleggen
over de gebeurtenissen, zei Nehroe, dat
de Dalai Lama in India zeer gezien is
en dat men zyn vrijheid niet onnodig
wil beknotten. Aan de andere kant is
het niet wensehjk. dat hU zich in India
met politiek inlaat. De kwestie zal met
hem worden besproken. De premier kon
nog niet zeggen waar en wanneer hU de
Dalai Lama zal ontmoeten.
Aan een uitnodiging van Kroesjtsjef
om een bezoek aan Moskou te brengen,
zal Nehroe voorlopig geen gevolg geven.
HU acht het beter dit jaar het land niet
te verlaten.
Nehroe gelooft, dat de Dalai Lama
zyn land uit vrije wil heeft verlaten.
India heeft belang bU de autonomie van
Tibet, maar kan geen stappen doen tot
herstel daarvan. India verkeert in een
moeilyke positie. Het denkt aan de eigen
veiligheid en stelt prUs op vriendschap
pelijke betrekkingen met China. Uit da
houding van de communistische partU in
India is gebleken, aldus de premier, dat
deze partij niet nationaal voelt.
In politieke kringen te Nieuw Delhi
heerst de mening dat de ontsnapping
van de Dalai Lama de Chinezen in het
geheel niet onwelgevallig is. Als hem in
Chinese gevangenschap iets was over
komen zouden zij de gevolgen hebben
moeten dragen. De Indiase regering
moet er nu voor zorgen dat de Dalai
Lama geen anti-Chinese activiteit ont
plooien kan.
(Van onze Londense correspondent)
Gedurende het weekeinde heeft de 71-jarige gepensioneerde veldmaarschalk
Montgomery, tot voor kort plaatsvervangend opperbevelhebber van de NAVO, de
wereld verrast door aan te kondigen, dat hy naar Moskou gaat om met
Kroetsjtjsef een onofficieel „topgesprek" te voeren. Hy zal daarbij vermoedelijk
ook een aantal militaire figuren spreken, die hy nog uit de oorlog kent en waar
schijnlijk nog andere leiders, die hy nog niet heeft ontmoet. Monty zal van
28 april tot 1 mei in de Sovjet-Unie zijn. Hij gaf als reden van zyn bezoek, dat
hy wil nagaan hoe Kroesjtsjef denkt, precies dezelfde reden waarom de Britse
premier Harold Macmillan naar Moskou ging. Montgomery verklaarde zaterdag
in zijn landhuis in Surrey, dat „wy niet in de tegenwoordige spanning kunnen
doorgaan". Montgomery had Kroesjtsjef verzocht hem in Moskou te ontvangen
en deze had hem geantwoord, dat hy zeer welkom is. Op een vraag, of Mont
gomery dacht, dat de spanning als gevolg van zyn bezoek zou verminderen, ant
woordde hij, dat het in geen geval de dingen erger zou maken.
Gevaarlijk recept
In officiële kringen was men min of
meer verbluft door Montgomery's aan
kondiging. Het Britse departement van
Buitenlandse Zaken wist enkel te zeg
gen, dat het een particulier bezoek zal
zyn en dat het buiten het departement
om was geregeld. Algemeen wordt ech
ter aangenomen, dat Montgomery deze
stap niet heeft genomen zonder Mac
millan te raadplegen. De Engelsen zijn
altijd huiverig voor militaire leiders, die
zich met politiek bemoeien. Er heerst
op het ogenblik, dat Macmillan 'jnet
grote vasthoudendheid en tact probeert
een grondslag voor onderhandelingen
met de Russen te vinden, dan ook ont
stemming over het luid geraas van
zekere Amerikaanse generaals, die snoe
vend opgeven van de vernietigings
kracht der Amerikaanse wapenen, hoe
wel dit vooral als extra waarschuwing
voor de Russen schUnt bedoeld te zUn.
Maar in Londen voelt men dit als een
poging om Macmillan, die in Washing
ton, Bonn en Parijs tegen de stroom
moest oproeien, dwars te zitten.
Nu de door Macmillan enigszins ge
suste vertrouwenscrisis daarom veer
dreigt ie verergeren, lykt het alsof hij
zijn aarzelende bondgenoten met gelyke
munt betaalt en hen misschien als
wanhoopsmaatregel om zijn eigen deli
cate positie te versterken of te redden
voor een nieuw „voldongen feit"
plaatst, door dit kennelijk van boven af
geïnspireerde particuliere initiatief van
de functieloze Montgomery, die thans
nog vrijer zal kunnen spreken, dan hy
toch altyd gewoon is te doen! Of is
Macmillan na zyn gesprekken in de
Westelijke hoofdsteden gaan twyfelen
aan wat Kroesjtsjef tegenover hem liet
doorschemeren cn moet Montgomery nu
ter plaatse Macmillans indrukken con
troleren en bevestigen?
Verfrissende invloed
Montgomery is berucht om zyn moei
lijk van een militair te dulden onafhan-
kelykheid. Hy neemt nooit een blad
voor de mond en zUn optreden maakt
menigmaal een pedante indruk. HU
maakte zich daardoor vaak vyanden,
vooral in de Verenigde Staten, waar
men zijn aanvallen in zijn gedenkschrif
ten op Eisenhowers militair leiderschap
no 's herhaald voor radio en tele
visie no** met heeft vergeven! Zijn
bezoek aan Moskou zet in Amerika
waarschynlUk eveneens kwaad bloed,
maar niet kan worden ontkend, dat
Montgomery's openhartige uitspraken
een verfrissende invloed uitoefenen. HU
beschouwt het als zUn belangrykste taak
anderen tot denken te prikkelen. Bd
Montgomery komt niets uit de lucht
vallen. HU is een uiterst methodisch
man, die zUn inzichten inzake het pro
bleem Oost-West in de afgelopen maan
den zorgvuldig heeft geformuleerd en
gepropageerd. Dit vond zUn bekroning
in een artikel dat de veldmaarschalk
vorige week ter gelegenheid van de her
denking van het tienjarig bestaan van
de NAVO heeft gepubliceerd.
Zoals steeds heeft Montgomery het
met de Amerikaanse militaire leiders
aan de stok, speciaal wat hun aan de
tijd van de Maginot-linie herinnerende
negatieve en tot verstarring leidende
politiek van afwachten betreft. Niemand
is zich meer bewust van het communis
tisch gevaar dan Montgomery. Maar nu
dit meer en meer een politiek en econo
misch karakter gaat dragen, is volgens
hem een houding van louter militaire
afweer en afschrikking ontoereikend.
Ook Montgomery voelt niets voor een
regeling voor Berlyn of het uit elkaar
trekken der fronten, als op zichzelf
staande stappen. Hij wil het probleem
bij de kop pakken in plaats van by de
staart.
Hoofdmacht naar Frankrijk?
Het vraagstuk der Europese veiligheid
komt eerst, dan het Duitse probleem en
dan Berlijn. Als de kwestie der Euro
pese veiligheid is opgelost, kunnen alle
buitenlandse troepen uit Duitsland wor
den teruggetrokken. Het minste dat
volgens Montgomery thans moet gebeu
ren, is beginnen met het vraagstuk der
Europese veiligheid te bespreken en. om
goede trouw te tonen, al vast bepaalde
gebieden militair te gaan uitdunnen.
Uiteindelijk zal volgens Montgomery de
bescherming van het NAVO-front in
Centraal-Europa moeten worden toever
trouwd aan de Bondsrepubliek. Gedu
rende het wederzijdse uitdunningsprocee
zou de hoofdmacht der Amerikaanse en
Britse strijdkrachten, welke Duitsland
de rug toekeren, in Frankryk moeten
worden gelegerd met achterlating van
symbolische formaties op Duits grond
gebied.
Montgomery's inzichten worden door
een aantal actieve Britse militaire lei
ders gedeeld, die allen Ijveren voor
geleidelijke terugtrekking van vrec. i
troepen uit Duitsland, natuurlyk in het
kader van een ruimere regeling en n\
een periode van waarschijnlijk tien ja r.
De vraag, welke Montgomery echter o
beantwoord laat, is of het door hem met
zulk een kracht aanbevolen recent ten
slotte niet onvermydelUk zal leiden tot
Duitslands verlaten van de NAVO!
