ARGENTINIE'S CRISIS IS EEN
ERFENIS VAN REGIME-PERON
Eindelijk liet lioge woord eruit
Frondizi spreekt soberheidbankroet dreigt en
er treedt een algemene verarming aan het licht
RECHTZAKEN
(Van onze reisredacteur, W. L. Brugsma)
Wie moest dat de arbeiders duidelijk maken? De vakbondsbons, die van de
sociale onvrede leeft, vandaag de arbeiders tot staking roept en zich morgen door
de werkgevers laat omkopen om de staking te doen eindigen? De politicus die
in een land zonder democratische ervaring gekozen wilde worden? Ook president
Frondizi beloofde in zijn verkiezingscampagne gouden bergen en is een jaar lang
aan het beloven gebleven. Maar men kan economische realiteiten niet eeuwig uit
de weg gaan. En op 30 december j.I. kwam het hoge woord eruit, de president
zei in een radiorede: „Wjj staan aan de rand van het bankroet: Er is maar één
weg: soberheid".
veelvoud van waarde der geïmporteerde
goederen, inhoudingen op de deviezen-
opbrengst van de uitvoer. Bezuiniging
op de regeringsuitgaven.
Frondizi vertelde ook, dat hij 329 mil
joen dollar aan kredieten in de VS had
losgebrand. Hü waarschuwde echter, dat
als het tekort op de handelsbalans ge
lijk zal zijn aan dat van 1958, de nieu
we kredieten in zes maanden op zullen
zijn. En hij zei tenslotte, dat dit pro
gram van soberheid en stabilisatie, dat
een economisch evenwicht moet schep
pen dat het „peil van de waarheid" be
nadert, slechts een algehele instorting
kan vermijden, dat men geen welvaart
kan verdelen, die er niet is. dat er een
duidelijke algemene verarming aan de
dag zal treden.
Nu eindelek ook een
voile werkdag voer
ambtenaren
Dat hebben de Argentijnen inmiddels
in hun portemonnaie kunnen voelen. De
treintarieven zijn gestegen, de benzine
prijs is verdrievoudigd. Op de spijskaar
ten der restai nta worden dagelijks
nieuwe en hogere prijzen bijgekrabbeld.
Vlees, dat volksvoedsel is. wordt zo
duur. dat de Argentijn zijn dagelijkse
Geen vrolijk beeltï
Het was geen vrolijk beeld dat hij op
hing. De verplichtingen van de Cen
trale Bank voor importen, rente en af
lossingen bedragen voor 1959 het vier
voudige van de beschikbare goud- en
deviezenvoorraad. Het fundamentele
probleem is, dat de produktie geen ge
lijke tred houdt met het stijgende sociale
niveau van de toenemende bevolking. In
de laatste tien jaar stegen de kosten
van levensonderhoud met 600%. In de
laatste twee jaar klommen de lonen
met 33%, de produktie slechts met 3V2%.
Argentinië is nog steeds afhankelijk
van de export van landbouwprodukten
(95% van de uitvoer), die steeds gerin
gere exportsaldi opleveren, ook omdat
het land zelf er te veel van opeet. Ont
wikkeling van nieuwe energiebronnen
(olie, kolen en elektriciteit) en van de
ijzer- en staalindustrie is geremd door
het verre houden van buitenlandse in
vesteerders. Sinds Perons val kelderde
de peso-koers van 26 tot 68 voor een dol
lar. Het Argentijnse vluchtkapitaal be
loopt ongeveer 2,5 miljard dollar.
Emigratiekansen
Sinds 1889 boeren er Nederlan
ders in de omtrek van de stad Tres
Arroyos, de beste tanvestreek van
Argentinië. Deze calvinistische ko
lonie (minder hecht aaneengebreid
dan de nieuwere in Brazilië) telt
nu 400 zielen en vaart wel. Jaarlijks
komen er 6 a 8 gezinnen naar toe,
maar grotere uitbreiding is wense
lijk en mogelijk. De kolonie heeft
eigen kerk, school en coöperatie, de
stad heeft ruime medische en on
derwijsfaciliteiten. De huidige eco
nomische moeilijkheden baren deze
boeren geen zorgen, integendeel, de
regering steunt de landbouw ten
sterkste. Wat voor alle agrarische
emigratie naar Zuid-Amerika geldt,
doet dat ook hier: men moet over
enig kapitaal beschikken, ruwweg
een dertigduizend gulden. Er hangt
nog een ander, zeer aantrekkelijk
plan in de lucht: vorming van een
nieuwe landbouw-kolonie bij de
grote badplaats Mar del Plata.
Immigratie-mogelijkheden voor ar
beiders zijn gering, hun levensni
veau zou ver dalen. Wel zijn er kan
sen voor kleine privé-bedrijven van
specialisten (timmerlieden, mon
teurs, bakkers, enz.), die over een
tien vijftienduizend gulden, als
mede grote vakkennis, aanpassings
vermogen en handigheid beschik
ken en die bereid zijn Spaans te
leren!
Vele geneesmiddelen
Welke remedies kondigde Frondizi
aan? De produktie stimuleren door vrije
concurrentie, kosten verlagen, winst
marges besnoeien, subsidies afschaffen,
beperking van het vleesverbruik, af
schaffing van overheidsingrijpen op het
importbeleid, vrije wisselkoers voor de
peso, extra-heffingen op de Invoer (van
20 tot 300%), alsmede deposito's tot een
Een arbeidster bij Philips' bedrijf
in Buenos Aires. In haar werkbank
staat een woord gekrast: Evita.
„bife" niet meer kan bekostigen. De
lonen blijven, ondanks de verhogingen
van vorig jaar, verre bij de gestegen
prijzen achter. Frondizi heeft aan het
Internationale Monetaire Fonds moeten
beloven, dat hij het monstrueuze ambte
narenapparaat (1.8 miljoen overheids
dienaren op een bevolking van 20 mil
joen) met 15% zal besnoeien. In het
Staatsbureau voor toerisme werkten 1300
ambtenaren, vanwie 1000 „chefs".
Frondizi zal nu voor zijn ambtenaren
een volle werkdag instellen; aangezien
de meeste ambtenaren nu nog twee of
drie banen hebben, dwingt hij ze daar
mee tot kiezen.
Onrechtvaardige distributie
De meeste financiële en economische
experts zijn het erover eens, dat Fron-
dizi's nieuwe soberheidsbeleid een aan
vaardbaar en gezond minimum-program
is. Ze voegen er echter aan toe dat zij
twijfel voelen of het volledig uitgevoerd
zal worden. Tussen afkondiging en door
werking van een oekase ligt in Latijns-
Amerika doorgaans een lange weg be
zaaid met obstakels van ambtelijke
traagheid, politieke tegenwerking en
corruptie. Aangezien de politieke ont
wikkeling en de burgerzin in Latijnse
landen ten achter zijn bij het econo
misch niveau worden de lasten onrecht
vaardig gedistribueerd: zij worden
slechts eerlijk verdeeld over de ruggen
van de armen. Theoretiserend zou men
kunnen zeggen, dat, wanneer de Argen
tijnse economie werkelijk op een realis
tisch peil zou moeten stoelen, het loon
van de arbeider de koopkracht van zijn
tram-abonnement zou vertegenwoordi
gen. Maar hij moet ook eten, wonen en
zich kleden.
Met andere woorden: tussen econo
mische noodzaken en sociale eisen moet
ergens een evenwicht worden gezocht.
De twee conflicterende krachten in Ar
gentinië uiten zich vandaag ook nog
in twee vormen van druk op de regering-
Frondizi. Aan de ene kant staat het le
ger, dat met de vuist op tafel sloeg en
economische sanering eiste, aan de an
dere kant de georganiseerde arbeiders,
die met staking op staking tegen de
verminderde koopkracht van hun loon
protesteren. Daarmee en passant de
Argentijnse economie niet versterkend.
Niemand wil het zelf doen
De politieke, economisch en sociale
conflicten die de erfenis zijn van het
regime-Peron, vormen zo een vrijwel on
ontwarbaar kluwen. President Frondizi,
die het moet ontknopen, zou daarvoor
een grote mate van geduldig vertrouwen
der Argentijnen moeten genieten. Het
is zeker niet helemaal zijn schuld, dat
hij het niet heeft. De enige sterkte van
zijn positie ligt in het negatieve: geen
Mocht Frondizi erin slagen de huidige
aangename taak zelf ter hand te nemen,
van zijn belagers heeft veel zin de on-
storm uit te rijden, de Argentijnen met
een periode van soberheid te verzoenen,
de economie van zijn land geleidelijk te
saneren, dan zou dat een ontzagwek
kende verdienste zijn.
Argentinië telt nu 20 miljoen zielen.
Het zal in de toekomst een bevolking
van 90 tot 100 miljoen kunnen dragen.
Het heeft een enorm agrarisch poten
tieel, aan zijn graan producerende pam
pa is nog geen korrel kunstmest te pas
gekomen Het heeft olie en mineralen en
waterkracht.
Argentinië heeft een grote poten
tiële markt, het is een expansie
gebied. De economische geschiede
nis leert, dat zo'n ruimte op den
duur onweerstaanbaar investerin
gen aantrekt, welke voorbijgaande
moeilijkheden zich ook voordoen.
Nederland mag in zo'n gebied niet
achter blijven. Men doet er zeker
verstandig aan nu een jaartje te
wachten om te zien of Frondizi
erin slaagt de huidige crisis te
boven te komen, een begin van
sanering te maken. Dat jaar echter
zou men goed kunnen gebruiken
om ter plaatse een studie van de
mogelijkheden te maken. Men moet
zeker niet wachten tot alle moei
lijkheden zijn opgelost!! Want dan
staat de concurrentie al lachend
aan de kade, wanneer men van
boord stapt
Zes maanden gevangenisstraf met af
trek, waarvan twee maanden voorwaar
delijk. drie jaar proeftijd en toezicht
van reclassering en psychiater legde de
Haagse Rechtbank wegens diefstal door
middel van braak en inklimming en we
gens valsheid in geschrifte op aan een
30-jarige landarbeider uit Noordwijker
hout.
De verdachte had ingebroken bij bet
kantoor van een bollenzaak aan de
Hoofdstraat te Sassenheim, waar hij
een bankgiroboek had gestolen. Met be
hulp hiervan had hij getracht zesdui
zend gulden in de wacht te slepen. Ook
had hij nog ingebroken aan de Zee
straat te Noordwijkerhout, maar dit had
hem geen buit opgeleverd. De verdachte
verkeerde destijds in grote financiële
moeilijkheden. Hij was nog niet eerder
veroordeeld. Er was acht maanden,
waarvan twee voorwaardelijk, geëist.
ALUMINIUM JALOEZIEËN
Toonkamer en inlichtingen
D. LADAN, off. dealer
Molensteeg 27 bij Doezastraat - Leiden
Telefoon 21375
Oud kerkhof te Oostvoorne
Bij graafwerkzaamheden voor de
riolering te Oostvoorne is men gestoten
op een aantal menselijke geraamten.
Aangezien deze vondst is gedaan op
nauwelijks 100 meter afstand van de
burcht van Jacoba van Beieren en de
overblijfselen stuk voor stuk werden
aangetroffen in leien kisten, die weer in
baksteen zijn ingemetseld, wordt ver
moed, dat men hier te maken heeft met
een begraafplaats voor de aanzienlijken
van het toenmalige Hof van Voorne. Bij
de geraamten zijn ook enkele muntstuk
ken gevonden, die het jaartal 767 dra
gen. Dit geeft wel heel bijzondere
perspectieven, aangezien tot nu toe
werd aangenomen, dat de burcht van
Jacoba van Beieren eerst omstreeks 1200
gebouwd zou zijn. De onderzoekingen
worden nog voortgezet.
Dalende produktie
baksteenindustrie
Volgens gegevens van het Centraal
Bureau voor de Statistiek heeft de
produktie van gebakken metselstenen
in februari een daling ondergaan ten
opzichte van de maand januari. De
produktie bedroeg 122,3 miljoen tegen
130,7 miljoen. (De aantallen uitge
drukt in Waalformaat). In de eerste
twee maanden van dit jaar werden
253 miljoen metselbaketenen gepro
duceerd, hetgeen 4.2 miljoen minder
is dan in dezelfde maanden van 1958.
Ook de afzet van metselstenen bleef in
februari, met het vele ongunstige weer,
aan de lage kant, al was de afzet van
dit produkt groter dan in januari. De
cijfers voor deze produktie zijn respec
tievelijk 76,7 miljoen tegen 72,1 miljoen.
De metselsteenvoorraad aan de fabrie
ken onderging wederom een stijging, dit
keer van 317,3 miljoen tot 362,9 miljoen.
3635 nieuwe woningen
in februari
In februari 1959 zijn, volgens gegevens
van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek 3635 woningen voltooid. In fe
bruari 1958 werden 7071 nieuwe wonin
gen opgeleverd. Het aantal in de eerste
twee maanden van 1959 opgeleverde wo
ningen bedraagt 9299, tegen 13.486 in de
overeenkomstige periode van 1958. Ge
rekend tot en met februari 1959 zijn se
dert de bevrijding 694.894 nieuwe wonin
gen gebouwd.
Dokwerkers in Buenos Aires'
haven aan de gele, modderige, on
overzienbare brede Plata-rivier
Tezamen met de arbeiders van de
vlees-industrie vormden zij de har
de kern van Perons „descamisa-
dos". De laatste weken hebben zij
een serie van korte stakingen ge
houden, die de regering noopten
troepen naar de haven te zenden.
BUENOS AIRES, april. „In de eerste drie
maanden van dit jaar zijn de kosten van levens
onderhoud met 40 pet. gestegen", zei de elegant
geklede vakbondssecretaris mij. Hij stak een dure
Amerikaanse sigaret op, wees naar de stakers in
de straat en zei: „Hoe wilt u de arbeiders vertel
len, dat het onder Peron niet beter was?" En
daar, in een notedop, heeft men de hele sociaal-
economische crisis, die Argentinië verscheurt.
Natuurlijk zou men de arbeiders moeten vertellen,
dat het juist het regime-Peron is geweest, dat
Argentinië van de wal in de sloot heeft geholpen.
Dat de gouden kans miste om met de grote goud
en deviezenreserves, in en na de tweede wereld
oorlog opgebouwd, in een vooruitziend en voor
zichtig beleid het land opnieuw te outilleren. Dat
daarentegen in zijn koortsachtige haast om sociale
onrechtvaardigheden weg te werken, de arbeiders
met gunsten bekogelde, schatten wegsmeet aan
ongezonde projecten en een sociaal-economisch
klimaat schiep waarin geen Argentijn meer lust
tot werken en geen buitenlander meer zin tot
investeren had.
Nederlandse taak
in Argentinië
„Een bankier zou zeggen: te ris
kant", zei my iemand, „als je weg
kan blyven, moet je het doen, maar
je kan niet wegblijven".
Een ander pleitte voor lange kre
dieten voor de levering van kapi
taalgoederen en vroeg: „Wat doen
wij liever: straks fonds perdu
werkloosheidsuitkeringen doen of
krediet geven aan een land, dat
zij het soms wat laat alijd aan
zijn verplichtngen heeft voldaan?"
Het beeld der huidige activiteit:
Handelsverkeer. Onder normale
omstandigheden is Nederland Ar-
gentinië's vierde afnemer voor 98
miljoen dollar (1957), uiteraard veel
voor transito-goederen. Wij expor
teerden in dat jaar voor 35 miljoen
dollar en bezetten daarmee de tien
de plaat?. Door het vrijlaten van
de invoer bestaat thans vrije con
currentie. Maar de nieuwe heffin
gen en deposito's hebben bij de im
porteurs onzekerheid gewekt. De
invoer stagneert.
Industriële vestigingen blijven
(onder het in het bijgaand artikel
gemaakte voorbehoud omtrent het
latente sociale conflict) mogelijk,
bieden onder diezelfde reserve ze
ker kansen voor de verdere toe
komst.
Een greep uit de belangrijkste
Nederlandse firma's in Argentinië:
Philips, Bols (jenever is ook Argen-
tinië's nationale borrel geworden),
„Koninklijke". Van Berkels patent,
Hollandse Bank Unie, KLM, Jaco-
berg en Lindetevis, Van Waveren,
Unilever, Organon, Chemische
Fabriek Naarden, Van Nievelt
Goudriaan, Royal Interocean Lines,
wolhandel Hart (de grootste in Ar
gentinië), Nidera, Werkspoor, Po
lak en Schwartz, Ledeboer en Van
der Held.
Grote «orders uit het verleden:
120 miljoen gulden voor Werkspoor
(locomotieven en spoorwagons)50
miljoen voor Hoogovens vorig jaar
(stalen platen). Hangend project:
plan voor inpolderng van Delta Pa
rana-rivier, in eerste instantie
proefpolder van 10.000 ha. met mo
gelijkheden voor 60.000 ha. Dit plan
was onder voorlopige regering haast
in kannen en kruiken.
Dodelijk ongeval te
Hazerswoude
MAAND HECHTENIS VOOR
WASSENAARSE CHAUFFEUR
Nadat de officier van Justitie veertien
dagen geleden twee maanden hechtenis
had gevorderd, heeft de Haagse Recht
bank thans een nog niet eerder veroor
deelde 27-jarige chauffeur uit Wasse
naar veroordeeld tot een maand hech
tenis wegens dood door schuld.
Op 31 oktober 's avonds om halfelf
had verdachte op de Rijndijk te Ha
zerswoude willen draaien met zijn vier-
assige tienwielige vrachtauto, een met
betonijzer beladen trekker met oplegger.
Hij had de draai in één keer niet ge
haald en was achteruit gereden, daarbij
in het donker de gehele weg versper-
dend. Het gevolg was, dat de berijders
van een scooter met een flinke vaart
tegen het voertuig opreden, waarbij
zekere G. J. Kieviet op slag werd ge
dood en de andere scooterberijder zwaar
gewond naar een ziekenhuis te Leiden
moest worden overgebracht.
Timmerman uit Bodegraven
kreeg boete
De Haagse Rechtbank heeft een
30-jarige timmerman, uit Bodegraven,
wegens het veroorzaken van zwaar ii-
chamelijk letsel door schuld veroordeeld
tot f. 75 boete of 15 dagen. De officier
van Justitie had een maand hechtenis
gevorderd.
De timmerman, die net geslaagd was
voor zijn rij-examen, maar die nog niet
in het bezit was geweest van een rij
bewijs, had op 8 september j.I. gefun
geerd als chauffeur van een autobusje,
waarin werklieden werden vervoerd. Bij
Leimuiden geraakte hij van het wegdek.
Het busje duikelde langs de berm naar
beneden. Een van de passagiers, de
52-jarige timmerman C. L. B. van Nes,
uit Alphen a. d. Rijn, kneusde hierdoor
ribben, brak een sleutelbeen en kreeg
een hersenschudding. Het slachtoffer
had zeven weken niet kunnen werken.
Op het moment vóór het ongeval
stuurde de verdachte met één hand, ter
wijl hij met de andere hand wat op de
grond verzette.
Gevangenisstraf voor
landarbeider
Opgericht 1 maart 1860 Zaterdag 4 april 1959 Derde blad no. 29711
ts m (jüt.'.v vue «v»
üit é&q via wm
ecv, sktéwievKfefitatj..
zaak altijd
«ek uniek*
Tot
Uiwst aan teaMei
fetïiool)-kunst r
öersonüeiï
sajEtneWvt
