IRAK TRAD GISTEREN UIT HET VERDRAG V AN BAGDAD (MOVO) Arbeider, na tien uur in het zand, bevrijd! WEERBERICHT Sinds revolutie van juli 1958 had het reeds geen deel meer i verkzaa mheden genomen aan Omzichtig werk had succes Voorwaardelijke straffen geëist tegen Hallstein en Blankenliorn Opgericht 1 maart 1860 WOENSDAG 25 MAART 1959 No. 29704 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 Met ingang; van gisteren is Irak uit het Pact van Bagdad getreden, aldus maakte premier Kassem op een persconferentie in Bagdad bekend. De andere leden van het verdrag (ook MOVO genoemd, d.i. Middenoostelijke Verdragsorga nisatie) Engeland, Turkije, Perzie (Iran) en Pakistan, zijn van het besluit in kennis gesteld (de Verenigde Staten zijn vertegenwoordigd in de commissie voor militaire en economische aangelegenheden, alsmede in de groep, die onder mijnende activiteit in de aangesloten landen bestrijdt, maar zij zijn niet volledig lid van de organisatie). „Door dit besluit", zo zei Radio-Bagdad later, „is Irak een volkomen onafhankelijk en soeverein land geworden, dat zich van de laatste sporen van het imperialisme heeft bevrijd. Irak vestigt zijn betrekkingen met de andere landen in het bijzonder met zijn buurstaten, op basis van vriendschap, gelijkheid en gemeenschappelijk voordeel". Sinds de staatsgreep in juli van het vorig jaar, waarbij Koning FeisaI en pre mier Noeri es Said werden vermoord, heeft Irak geen deel genomen aan de werkzaamheden van het Verdrag van Bagdad. Opmerkelijk is, dat het uittreden uit het pact op dezelfde dag is geschied als de bekrachtiging van het akkoord, dat vorige week in Moskou werd gesloten voor technische en economische steun van Russische zijde. De Sovjet-Unie zal een lening van ongeveer 500 miljoen gulden verstrekken voor de uitvoering van diverse plannen in Irak. Rode druk of poging om president Nasser tegemoet te komen Op zijn eerste persconferentie sinds de recente opstand in Mosoel oefende pre mier Kassem, tegen de verwachtingen in, geen kritiek op president Nasser van de VAR, die talrfjke felle aanvallen op hem heeft gedaan. Hij raadde de journalisten aan zich niet te verlagen om de aanvallen van buitenlandse bladen en radiostations te antwoorden. Ook verzocht hij de impe rialisten niet bij name te noemen. „Wij weten wie de imperialist en wie de aan valler is", aldus de premier. Voorts drong hij er bij de Iraakse pers op aan, alles in het werk te stellen om de betrekkingen met de buurlanden te verbeteren. An derzijds gaf hij de verzekering, dat Irak sterk is en elke aanval kan afslaan. Kassem zei nog, dat zijn land de ver dragsorganisatie van Bagdad verlaat om te vermijden dat de leden van het ver drag een reden hebben om zich in de binnenlandse aangelegenheden van Irak te mengen. Iraks politiek van positieve neutraliteit ver hindert dat het land deel uitmaakt van „agressieve" groeperingen of verdragen aldus Kassem. Geen verbazing in de Westerse hoofdsteden Het Iraakse besluit heeft in Washing ton en Londen geen verrassing gewekt. Men uit de veronderstelling, dat Kassem president Nasser van de Verenigde Ara_ bische Republiek, die hem van anti- Arabische activiteit heeft beschuldigd, de wind uit de zeilen heeft willen nemen door zijn onafhankelijkheid van het Westen te tonen. Anderzijds acht men druk van Russische zijde, nu de Sovjet- Unie Irak hulp verleent, eveneens waar schijnlijk. Men is van mening, dat het Iraakse besluit een reeds bestaande toe_ stand bestendigt daar Irak sedert de omverwerping van de monarchie al geen deel meer nam aan het werk van de verdragsorganisatie. Radio-Cairo verklaarde hedenochtend in een eerste commentaar, dat het Iraakse besluit een gevolg is van de door president Nasser ontketende cam pagne tegen het Haakse lidmaatschap van het Pact van Bagdad. In Arabische kringen meent men echter, aldus radio- Cairo, dat het Iraakse besluit geen wij_ ziging zal brengen in de betrekkingen van Irak met Engeland. De Britten zien in de politiek van Kassem en de com munistische invloed in Irak een goede vervanging van het Pact van Bagdad in de strijd tegen het Arabische nationa lisme, aldus de radio. Enige regen De Bilt verwacht van heden- tot morgenmiddag: Over het algemeen veel bewolking met af en toe enige regen. Aanvankelijk zwakke tot matige, later matige of vrij krachtige wind uit zuidelijke richtingen. Dezelfde of iets hogere temperaturen. (Opgemaakt te 11.15 uur). 26 MAART Zon op: 6.32 uur. onder 19.02 uur. Maan op: 21.33 uur, onder 6.17 uur. Hoogwater te Katwijk aan Zee: 4.13 en 16.30 uur, laagwater te 0.01 en 12.27 uur. Dit nummer bestaat uit 16 pagina's Egyptische leerkrachten door communisten vervangen Irak heeft 150 Egyptische en Syrische leraren en onderwijzers het recht ont zegd langer in Irak te blüven, aldus heb. ben Egyptische bladen gisteren gemeld. Volgens deze bladen zijn in Irak 200 hoofden van scholen door communisten vervangen. De openbare aanklager in het proces tegen Haakse officieren die ervan be schuldigd worden, betrokken te zijn ge- Amerika's luchtmacht „volledig paraat" Generaal Lemay wijst op 1000 straaibommenwerpers Generaal Curtis Lemay. de vice-staf- chef van de Amerikaanse luchtmacht heeft gisteren in een rede op een bij eenkomst te Miami Beach (Florida) ver klaard, dat de Amerikaanse luchtmacht in geval een crisis kan beschikken over een vloot van meer dan duizend straai bommenwerpers met kernwapens die „van alle kanten op het hart van het communistische rijk" zijn gericht. Ook tijdens de crisis om Libanon, vo rig jaar, was deze macht van moderne vliegtuigen beschikbaar en paraat. Bij eventuele toekomstige crises zal de po sitie van het „Strategie Air Command" nog beter zijn, aldus generaal Lemay. Volgens hem moesten de „onheilsprofe ten dit punt eerst ernstig overwegen" voor zij Amerika „met een streek van hun zeer actieve pennen" afschreven. De generaal voegde hieraan toe, dat dc Amerikaanse bommenwerpers zonder enige twijfel in staat zijn om elk doel ter wereld te bereiken en afdoend te vernietigen. weest bij de mislukte opstand te Mosoel, verklaarde gisteren dat president Nasser van de VAR driemaal getracht heeft het bewind in Bagdad omver te werpen. Volgens de aanklager had Nasser be halve in het gebeurde te Mosoel, waar kolonel Sjawaf door aanhangers van premier Kassem werd verslagen en ge dood, ook de hand gehad in het optreden van de voormalige vice-premier Abdel Aref, die onlangs ter dood werd veroor deeld omdat hij zou hebben gepoogd premier Kassem te doden. Tenslotte werd Nassers naam ook in verband ge bracht met de opstand welke Rasjid Ali Gailani in 1941 tegen de toenmalige Haakse regering op 'touw zette. Tenslotte werd tegen vier officieren van de luchtmacht de doodstraf geëist „wegens deelneming aan muiterij om de regering omver te werpen in het belang van een buitenlandse mogendheid". Prof. Beel morgen naar de Koningin Aanbieding rapport De informateur prof. mr. Beel heeft vanochtend te 10 uur mr. Burger ontvangen ter afronding van de gesprekken, welke hij met de voorzitter van de fractie van de P. v. d. A. heeft gehad. Hiermede wordt deze fase van de werkzaam heden van de informateur afgeslo ten. Naar wij vernemen zou hij vanmiddag zijn rapport voltooien. De informateur is voornemens morgen H.M. de Koningin te be zoeken om haar het zeer lijvige rapport aan te bieden. Vermoede lijk zal dit in de ochtend geschie den. Met de bestudering van dit rapport zal, gezien zijn omvang, wel enige tijd gemoeid zijn. Gevolg van verschuiving: Tien uur lang hebben gisteren een paar honderd mensen, onder wie een groot aantal militairen, gevochten om het leven te redden van de 45-jarige bouwvakarbeider Piet van Rijn uit Scheveningen, die om streeks het middaguur onder zand werd bedolven, terwijl hij bezig was een z.g. stapelput te maken op het terrein van de voormalige boeren- behuizing ,,'t Heuvelijk" aan de Kongsweg onder Schaarsbergen bij Arnhem. Met een haast bovenmenselijke inspanning en met behulp onder meer van een grote graafmachine slaagde men er na 10 uur in Van Rijn uit zijn benarde positie, ongeveer 6 meter onder de grond te bevrijden. Hij werd in allerijl met een ziekenauto naar het gemeente ziekenhuis in Arnhem gevoerd, waar alles reeds in gereedheid was voor zijn verdere verpleging. Van Rijn was 's morgens met zijn maat Cor van de Zwan begonnen met het stenen stapelen in de put. Tegen 12 uur deed zich plotseling een zand- versöhuiving voor, waardoor Van Rijn alleen nog met zijn hoofd boven het zand uitstak in de metersdiepe put- Van der Zwan sloeg alarm en waarschuwde de andere arbeiders. Zij probeerden Van Rijn uit zijn isolement te bevrijden, het geen echter niet lukte. Daarop werd de Arnhemse brandweer gealarmeerd, die omstreeks half' een ter plaatse arriveer de. Een van de brandwachts begaf zich, voorzien van een veiligheidsgordel in de put- Hij slaagde erin met behulp van anderen Van Rijn tot aan borsthoogte van het zand te bevrijden. Toen deed zich opnieuw een instorting voor, die ook de brandwacht bedolf. Andere brandweerlieden slaagden er echter in deze naar boven te trekken, doch bij Van Rijn kon men toen niet meer komen. Groot alarm werd geslagen en militairen van de nabije Oranjekazerne en de luchtmacht-elektronische school werden naar de plek des onheils ge dirigeerd. Met man en macht trok men aan het werk om de in een zeer benarde positie verkerende, doch nog steeds bij be wustzijn zijnde Van Rijn te redden. Hem werd zuurstof toegediend. Er arriveerde een enorme graafmachine, die in de buurt aan het werk was. Grote hoeveelheden zand werden be zijden de put. die zo mogelijk gestut werd, ontgraven en elders op een hoop gedeponeerd. Ook deze pogingen had den echter niet direct het gewenste resultaat, tot het moment, dat men besloot een diepe sleuf van de zijkant af naar de put te graven. Deze werkzaamheden, die ook slechts met de uiterste omzichtigheid konden geschieden, gezien het gevaar voor ver dere instortingen, werden uiteindelijk met succes bekroond. Tijdens de laatste fase moest het zand rondom Van Rijn, die nog altijd bij kennis was, en aan wie voortdurend moed werd ingesproken, zelfs met de hand worden weggegraven door de redders, die onder leiding van eerste luitenant Winkel van geen wijken wisten. Omstreeks tien uur gisteravond slaak te de menigte een zucht van verlichting en ging er een hoerageroep op. Van Rijn was gered en had zelfs nog zo veel kracht, dat hij de dichtsbjjstaande red ders de hand drukte en heel blij zei te zijn, dat hij het leven er had afgebracht! Kroesjtsjef geeft schuld aan Amerikanen en Britten Premier Kroesjtsjef van de Sovjet- Unie zegt in een brief aan 22 Ameri kaanse politici, natuurkundigen en in dustriëlen, dat de Geneefse besprekingen over een staken van de kernproeven op een dood punt zijn gekomen als gevolg van de Westelijke houding. De brief, die door Tass is gepubliceerd is een antwoord op een brief van de Amerikanen. Zij hebben ook aan Eisen hower en Macmillan over deze zaak geschreven. De Russische premier zegt, dat de delegaties van Amerika en Engeland in Genève hun uiterste best doen om een akkoord te verhinderen. In de klokkengieterij te Aarle- Rixtel worden op het ogenblik de klokken gegoten voor het grootste carillon ter wereld, bestemd voor een kerk in Bloomsfield Hills na bij Detroit. Het carillon zal 77 klokken omvatten met een totaal gewicht van 50.000 kg. Het tot 1200 graden verhitte brons gaat uit de gietpan in de vormbak. Wanneer op 10 april de 21 -jarige Misjiko Sjoda in het huwelijk treedt met de Japanse Kroonprins Akihito, zal zij dit traditionele hu welijksgewaad dragen, bestaande uit vijf zijden kleden over elkaar heen met wijde en bij ieder volgend gewaad iets kortere mouwen. Daar overheen wordt nog een kleed van de allerfijnste zijde gedragen. Het gewaad deed het laatst dienst bij het huwelijk van de zuster van Kroonprins Akihito in 1943. Uitspraak in Bonn zal na Pasen vallen „Onoirbare middelen" (Van onze correspondent in Bonn) In het Bonner diplomatenproces eiste de openbare aanklager gistermiddag zowel tegen prof. Hallstein, voormalig staatssecretaris van het ministerie van Buitenlandse Zaken en thans president van de Europese Economische Commis sie, als tegen Blankenhorn, de West- duitse ambassadeur in Parijs, een voor waardelijke gevangenisstraf van vier maanden met een proeftijd van drie jaar. De eis hield voorts een onvoor waardelijke boete van 5000 mark voor Hallstein en 4000 mark voor Blanken hom in. Zoals bekend, worden Hallstein en Blankenhorn alsmede de zieke en daar om nog niet voor het gerecht gekomen voormalige ambassadeur Von Maltzan ervan beschuldigd, dat zij de thans 57- jarige hoge ambtenaar van het minis terie van Economische Zaken, dr. Hans Strack, valselijk hebben beschuldigd en belasterd. Hij is in 1953 verdacht van het aannemen van steekpenningen en, hoewel later bleek dat hiervan geen sprake was. uit zijn functie van leider van een diplomatieke missie in Egypte gezet. Voorts leidde dit ertoe dat Strack ontheven werd van een latere functie als leider v^n een handelsdelegatie in Turkije. Strack nam dat niet en heeft sedert 1953 naar recht gezocht. Vroegere vriend. De openbare aanklager beschuldigde Hallstein en Blankenhorn ervan, dat zij Strack vals hebben beschuldigd en daar bij 'n beperkt doel voor ogen hadden, te weten 't verwijderen van Strack uit hoge functies. Zü hebben daarmee het wezen van hun hoge ambt miskent. Hoe hoger het ambt, hoe groter de plicht, aldus de aanklager, die voorts zei dat politieke doeleinden niet mogen worden nage streefd met middelen, die bepaald on- oirbaar zijn. Het doel heiligt de midde len in de regeringspolitiek niet. Hij ver weet Hallstein, dat hij het nooit tot een gesprek van man tot man met Strack heeft laten komen, maar steeds weer via de onbarmhartige bureaucratische weg zijn doeleinden trachtte te verwe zenlijken. Hallstein had de brief van de Egyp tische diplomaat Galal, die Strack vals beschuldigd heeft, in het geheel niet onderzocht en Blankenhorn, die Strack al vyf en twintig jaar kende, maar Ga- lal helemaal niet, had geen stap gedaan om zijn vroegere vriend te rehabiliteren. Hallsteins vrees was dat Strack een te genstander was van het Westduitse-Is- raëlische verdrag, een hoeksteen van de Westduitse politiek van na de oorlog, omdat dit schadelijk zou kunnen zijn voor de Duits-Arabische handelsbetrek kingen. In feite, aldus de openbare aan klager, was Strack daarvan beslist geen tegenstander. Alleen deed hij zijn plicht door zijn meerderen erop te wijzen, dat dit verdrag ook nadelige kanten kon hebben. Met nadruk ook verklaarde de open bare aanklager, dat Strack geen Mi chael Koolhaas was. Deze figuur uit de gelijknamige uit 1806 stammende novelle van de 18de-19de eeuwse Duitse schrij ver Heinrich von Kleist. dook verschei dene malen. o.m. dankzij het getuigenis van minister van Defensie Strauss in dit proces op. Tegen rubbermuren" Men deed het voorkomen alsof Strack als de tragische novellefiguur Michael Koolhaas voor een ingebeeld recht vocht tegen hogere, zijns inziens wraakzuch tige machten en daarbij de Justitie mis bruikte. De openbare aanklager wenste deze politieke-litteraire legende uit de wereld te helpen. Het proces is zijns in ziens geen politiek proces. Het gaat hier om de poging van een oprecht man, die inderdaad een zeer betrouwbare en eerlijke indruk in dit proces maakte, om zich recht te verschaffen, waarbij hij een jaar lang steeds weer op „bureau cratische rubbermuren" is gestoten, tot hij tenslotte zijn aanklacht tegen „on bekenden" indiende, waarna Hallstein en Blankenhom na een minutieus on derzoek verdacht konden worden van laster en belediging. De aanklager hield overigens reke ning met de grote druk en grote verant woording. die op beide beklaagden heb ben gerust tijdens hun Bonnèr ambts periode. Von Maltzan is dezer dagen verhoord, hij zal waarschijnlijk later terecht moe ten staan. Vandaag kregen de verdedi gers van Hallstein en Blankenhorn het woord. De uitspraak zal wel na Pasen vallen. Kees Verwey geeft opdracht terug Geen schilderijen van Georgette Hagedoorn De Haarlemse kunstschilder Kees Verwey heeft de opdracht tot het schil deren van een portret van de voor drachtskunstenares Georgette Hage doorn teruggegeven aan de opdracht gever. het Ministerie van O. K. en W De heer Verwey had aanvankelijk in overleg met mevrouw Hagedoorn een portret geschetst, waarop zij werd afge beeld in haar creatie „Madame Arthur". Naderhand heeft de schilder deze eerste schets vervangen door een nieuw por tret met een andere uitbeelding van de geportretteerde. Met deze laatste opzet kon het ministerie zich niet verenigen, hetgeen voor de sohilder aanleiding was de opdracht terug te geven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 1