Kroesjtsjef opent de weg naar een
ministersconferentie op 11 mei a.s.
Bonn komt over de brug
WEERBERICHT
..Milde, prettige sfeer99 op een
grote persconferentie in Moskou
Dr. Lahr was in Den Haag
Thans redelijke tegemoetkoming
aan de Nederlandse eisen?
IEMCO
RADIO en
TELEVISIE
Franse radio en Parijse taxi's
lieten vandaag verstek gaan
Opgericht 1 maart 1860
VRIJDAG 20 MAART 1959
No. 29700
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 7.50 per kwartaal; f 255 per maand; f 0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
De Sovjet-Unie aanvaardt het Westelijk voorstel voor een conferentie van
ministers van Buitenlandse Zaken op 11 mei a.s., aldus verklaarde premier
Kroesjtsjef gisteren op een persconferentie in Moskou voor vijfhonderd journa
listen. Overigens zou hij aan een topconferentie, dus van de regeringsleiders,
voorafgaande aan een ministersconferentie, de voorkeur geven. Voorts zei hy
opnieuw het nodig te achten met alle vyanden van Hitler-Duitsland over een
vredesverdrag te beraadslagen. Rusland erkent het wettelijk recht van de Wes
telijken op het houden van bezettingstroepen in West-Berlijn, maar na veertien
jaar mocht er wel eens een vredesverdrag tot stand komen. De gedachte aan een
ultimatum liet hij vallen (dat was de datum van 27 mei). Hij zegde toe eind
mei geen politieke actie te zullen ondernemen tenzij het Westen weigert de
Russische voorstellen te overwegen. Opnieuw zei Kroesjtsjef, dat zijn land een
vredesverdrag met de Oostduitsers zal sluiten als er geen tot stand komt voor
heel Duitsland.
In het Westen zijn deze uitlatingen van Kroesjtsjef, op wiens conferentie een
„milde, prettige sfeer" heerste, over het algemeen als „bemoedigend" begroet.
Een woordvoerder in Washington zei evenwel, dat „de ervaring aantoont, dat wij
er niet altijd zeker van kunnen zijn, dat woorden voor de Sovjetrussische leiders
hetzelfde betekenen als voor ons".
die zich thans in Duitsland bevinden in
andere gedeelten van West-Europa op
te nemen en „losmaking" zou betekenen
dat een groot percentage naar de V.S.
zou terugkeren. Datzelfde zou ook voor
de Britse en Canadese troepen gelden.
Over het Franse besluit het bevel
over de Franse Middellandse Zeevloot in
oorlogstijd aan zich te trekken wilde hij
niet meer zeggen dan dat hij daar niet
erg blij over was.
Hij zei verder speciaal de vertegen
woordigers van bladen van de commu
nistische kant er opmerkzaam op te
willen maken dat het doel van de
NAVO en de Shape het voorkomen van
oorlog en het bewaren van de vrede is.
Hij zei dit juist met het oog op het feit
dat Kroesjtsjef nog slechts enkele uren
geleden gezegd had te wensen dat de
Westerse regeringen tezamen zouden
komen om te onderhandelen „na de
dwaze bedreigingen van hun generaals
en admiraals terzijde geschoven te heb
ben".
Landstrijdkrachten, het zogenaamde
„Schild", zijn van wezenlijk belang on
danks de toegenomen atoomwapen
kracht van de NAVO-strijdkrachten om
de ontwikkeling van een eventueel inci
dent te onderbreken zodat de aanvaller
het duidelijk zou moeten maken of hij
weloverwogen op oorlog aanstuurde of
het incident wilde sluiten, aldus zette
Norstad uiteen.
Bonn niet ontevreden
ondanks aanvallen op
kanselier Adenauer
Onze correspondent in Bonn telefo
neerde ons hedenochtend:
In de Westduitse hoofdstad is het
commentaar op de verklaringen van
Kroesjtsjef gematigd, ondanks het feit,
dat de Sovjetrussische leider opnieuw
van leer trok tegen de Bondskanselier
Adenauer en nogal opzichtig de socia
listische leiders Schmid en Erler de
voorkeur gaf boven de Bondskanselier.
Men gelooft hier nu, dat de weg voor
een conferentie van ministers van Bui
tenlandse Zaken der Grote Vier thans
vrij is en dat men zich kan voorbereiden
op een bijeenkomst op 11 mei a.s. te
Genève. Kroesjtsjef zei gisteren in Mos
kou: de SPD-politici lijken ons een ver
standiger standpunt in te nemen dan de
regeringsvertegenwoordigers in Bonn
doen. Ik geloof dat wij met mensen als
prof. Schmid en Erler, wanneer zij aan
de regering zouden zijn, eerder tot een
akkoord zouden komen. Overigens toon
de Kroesjtsjef zich bereid te allen tijde
met Adenauer te praten.
Italiaans bezoek
In Bonn is het thans politiek gezien
alles buitenlandse politiek wat de klok
slaat. Vandaag zouden hier de Ita
liaanse minister-president Segfii en zijn
minister van Buitenlandse Zaken Pella
arriveren, met wie Adenauer en Von
Brentano morgen de gehele dag zullen
confereren. Adenauer heeft dit bezoek
gisteren begroet. Hij acht het bijzonder
goed, dat de grote problemen ook in
persoonlijke gesprekken met de Ita
liaanse regeringsleider kunnen worden
besproken. Volgens bepaalde kringen in
Bonn overweegt Adenauer voorts, gelijk
Eisenhower, om een soort „rede tot de
natie" te houden. Daarin zou hij het
Westduitse volk onomwonden zeggen,
waarop het staat en daarbij zou hij de
algehele Westduitse houding ten aan
zien van de diverse problemen willen
uiteenzetten, vooral na Kroesjtsjefs
offensief.
Inmiddels hebben de Westduitse so
ciaal-democraten er blijk van gegeven
hun politieke houding ten aanzien van
de Sovjet-Unie niet te willen verande
ren, ondanks de verklaring in mineur
van de SPD-leiders Schmid en Erler
over hun reis naar Moskou. In een plan
voor Duitsland, dat gisteren gepubli
ceerd is, eist de SPD „disengagement"
(het uit elkaar rukken der machten) in
Midden-Europa en voorts wil de SPD
de Duitse hereniging door een etappen-
plan bereiken, waarbij de Bondsrepu
bliek en communistisch Oost-Duitsland
voor een lange periode in een gemeen
schappelijke politieke commissie samen
zouden moeten werken. Van CDU-zijde
heeft men dit sociaal-democratische plan
onrealistisch genoemd; deze SPD-voor-
stellen zijn volgens de CDU gevaarlijk
en leiden beslist tot een volledige capi
tulatie. Ook in de Westduitse pers is
teleurstelling geuit over dit SPD-plan.
Men had na de mededelingen van
Schmid en Erler iets anders van de
SPD verwacht. Erler zelf zei gisteren
op een persconferentie te Bonn over het
plan: „Het zal zeer moeilijk zijn om de
toestemming der Russen ervoor te krij
gen".
Norstad tegen terugtrekken
van Amerikaanse troepen
Generaal Lauris Norstad, de opperbe
velhebber van de NAVO-strydkrachten
in Europa, heeft op een perslunch ge
zegd afkerig te zijn van elke \orm van
„militaire losmaking" in Europa. Het
terugtrekken van Amerikaanse troepen
uit Duitsland, zelfs onder overeenkom
stige terugtrekking aan de Oostelijke
kant. zou de positie van het Westen
zwakker maken en zou rampzalig kun
nen zyn, zei hy. Het zou ontzaghjk
moeilyk zijn de Amerikaanse troepen
Oostelijke wind
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond:
Nu en dan opklaringen en op de
meeste plaatsen droog weer. Vannacht
en morgenochtend hier en daar mist.
Zwakke tot matige oostelijke wind en
ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag. (Opgemaakt te 11.15 uur).
21 MAART
Zon op: 6.43 uur; onder: 18.53 uur.
Maan op: 15.01 uur; onder: 4.46 uur.
Hoogwater te Katwyk te 0.38 en
13.01 uur.
Laagiwater te 8..22 en 21.12 uur.
Dit Blad bestaat uit 24 pagina's.
Advertentie.
iA\
rakdoeken
- Om nooit tc vergeten
Uit de toespraken van verschllende
communisten op het congres van de
Poolse communistische partij te Warschau
is thans duidelijk gebleken dat Gomoelka
met steun van Kroesjtsjef in 1952 weer
in Polen aan de macht is gekomen. Men
was totnutoe van mening geweest dat
Gomoelka in dat jaar tegen de wil van
Kroesjtsjef in, de teugels weer in han
den had genomen.
Opstandelingen nemen
nog sleutelposities in
Raketaanvallen op Celebes
De Indonesische luchtmacht heeft
gisteravond bekendgemaakt dat zy
tussen 4 en 17 maart in Noord-Cele
bes raketaanvallen heeft gedaan op
concentraties en een radiostation van
de opstandelingen.
De Indonesische luchtmacht deelde
voorts mee dat zij steun verleent aan
het leger dat al sinds midden februari
tegen de opstandelingen strydt.
Uit de mededelingen van de Indo
nesische luchtmacht blijkt dat de op
standelingen op Celebes nog steeds
sleutelposities innemen in de omge
ving van de voornaamste steden,
waaronder Menado.
De luchtmacht maakte verder bekend
dat zij voorraden voor het leger in
Noord-Sumatra heeft uitgeworpen bo
ven de bergweg die van het zuiden van
Medan naar Boekittingi, de hoofdstad
van Midden-Sumatra, loopt.
(Van onze correspondent te Bonn)
Van Westduitse zijde is men thans eindelijk bereid om op voor ons
land redelijke wijze en tamelijk ver tegemoet te komen aan de Neder
landse eisen inzake de schadeloosstelling aan 25.000 Nederlandse
nazi-slachtoffers voor wie een bedrag van 125 miljoen gulden is ge
vraagd. De Westduitse ambassadeur in speciale dienst, dr. R. Lahr,
heeft dinsdag j.l. tijdens een bezoek aan Den Haag en in een onder
houd met dr. H. R. van Houten, directeur-generaal van het ministerie
van Buitenlandse Zaken, meegedeeld dat zijn regering ten deze een
loyale houding zal aannemen. Hetgeen erop neer zou komen, dat Bonn
voor die groepen van Nederlandse nazi-slachtoffers, die passen in de
Westduitse wet nopens schadeloosstelling van Duitse nazi-slachtoffers,
volledig over de brug wil komen.
Grote schoonmaak komt nabij
Overigens moet men nu maar afwach
ten, wat van Duitse kant gedaan zal
worden met de financiële eisen, die ons
land stelt voor de afwikkeling van pro
blemen als Elten en Tuddern en de
Auslandsbonds. Indien men van Duitse
zijde over deze vraagstukken nu weer de
Nederlandse financiële eisen fel gaat
aanvallen om het „verlies", dat Bonn
lydt door de tegemoetkoming inzake de
schadeloosstelling aan de nazi-slacht
offers, te compenseren, is men nog even
ver van huis. Maar in elk geval zal een
regeling van de schadeloosstellings
kwestie de sleutel zyn die de deur opent
naar de oplossing van de overige Duits-
Nederlandse problemen, waardoor het
doel de z.g. „Generalbereinigung"
de grote schoonmaak in de verhouding
tussen beide landen bepaald naderby
komt.
Na diplomatieke stap
Op deze actieve bereidheid van de
Westduitse regering doelde minister
Luns, toen hij woensdag J.l. in de Eerste
Kamer meedeelde, dat er aanwijzingen
waren, waaruit men kon opmaken, dat
er een keer ten goede was gekomen ter
zake van de Duitse houding tegenover
de Nederlandse nazi-slachtoffers. Aan
Lahrs bezoek aan Den Haag is een ern
stige Nederlandse diplomatieke stap
voorafgegaan, waaruit Bonn kon opma
ken, dat indien de Westduitse regering
in haar houding zou volharden, van Ne
derlandse kant geen prys op verder
overleg over het gehele pakket proble
men, dat nu al enige jaren in moei
zaam overleg wordt besproken, zou wor
den gesteld.
Als bekend gaat het hier o.m. om de
kwestie Elten en Tuddern, de Auslands
bonds, de Dollart-Eemskwestie, etc.
Die Nederlandse stap, voorafgegaan
of gevolgd door een van grote teleur
stelling getuigende mededeling van
minister Luns aan de Eerste Kamer,
zou voor minister Von Brentano aan
leiding zyn geweest zijn koers te wij
zigen. Hij wil Nederland thans zoda
nig tegemoet komen, dat de inderdaad
uiterst moeilijke houding van Bonn
tegenover de andere landen, die scha
devergoeding voor hun nazi-slacht
offers eisen, niet ongunstig beïnvloed
zou kunnen worden. Daarmee is van
Nederlandse zijde na uiterst hardnek
kig en vaak op de rand van de on
vriendelijkheid balancerend onderhan
delen een succes geboekt.
Vermoedelijk vinden de beide minis
ters Luns en Von Brentano van mor
gen tot en met de volgende week
donderdag gelegenheid om met elkaar
deze gehele problematiek nog eens te
bespreken. Zy reizen dan namelijk
beiden met het Franse passagiers
schip „Flandre" van Le Havre naar
New York om van 2 t/m 4 april te
Washington de NAVO-conferentie van
ministers van Buitenlandse Zaken bij
te wonen.
Nog voorbarig?
Naar aanleiding van het boven
staande hebben wij contact opgeno
men met het departement van Bui
tenlandse Zaken in Den Haag.
De aankomst van minister Struyc-
ken bij het gebouw van de Eerste
Kamer, waar hij gistermiddag in
naam van de Koningin de zitting
van de Staten-Generaal heeft ge
sloten.
Prof. Beel bestudeert
de standpunten
Prof. mr. L. J. M. Beel heeft
gisterochtend ongeveer anderhalf
uur met prof. Oud (WD) ge
sproken. Na afloop van dit onder
houd heeft hij de vergadering
van de ministerraad bijgewoond,
's Middags heeft hij een gesprek
van ongeveer anderhalf uur gehad
met dr. Bruins Slot (AR), gevolgd
door een onderhoud van ruim
twee uur met dr. Tilanus (CH).
Vandaag houdt hij zich voorna
melijk bezig met de gisteravond
reeds aangevangen bestudering
van de standpunten, zoals die in
de gesprekken met de fractievoor
zitters naar voren zijn gekomen,
en van de vraagstukken, welke
zich naar aanleiding daarvan
voordoen.
De Informateur verwacht, dat het be
sprokene aanleiding zal geven tot nieuwe
contacten, met verscheidene, zo niet
alle, fractieleiders, die hem in de afge
lopen dagen hebben bezocht.
Een beslissing wanneer hy die ge
sprekken zal voeren heeft de informa
teur nog niet genomen.
Prof. Beel hoopt ongeveer tien da
gen nadat hy zijn werk is aangevan
gen gereed te zijn met een eindadvies,
waaruit een te benoemen formateur
voldoende gegevens zou kunnen put
ten voor de uitvoering van zyn taak.
Woensdag a.s. loopt de termijn van
10 dagen af.
Vanmiddag heeft prof. Beel eyn werk
onderbroken om de opening van de
nieuwe zitting van de Staten-Generaal
by te wonen.
Van die zijde deelde men ons mede,
dat van Nederlands standpunt gezien,
de conclusie als zou de Westduitse
regering inzake de schadeloosstellings
kwestie „volledig over de brug" willen
komen nog zeer voorbarig is te noe- j
men. In Den Haag houdt men zich
aan de Memorie van Antwoord over
deze kwestie en aan hetgeen minister
Luns in de Eerste Kamer heeft gezegd.
Over het bezoek van dr. Lahr aan
Den Haag zei men, dat dergelijke
ontmoetingen met dr. Van Houten
regelmatig voorkomen, maar de
beide onderhandelaars bepalen zich
daarbij tot oriënterende besprekingen
over de technische kant van de
vraagstukken.
Het betrouwbaarste
adres voor
NIEUWE RIJN 30-32
LEIDEN - TEL: 24244
Het zal wet een voorbeeld van ver
eeuwigd gezichtsbedrog zijn, deze
foto. Niet in de eerste plaats van
wege het onwaarschijnlijke gebaarf
van deze heer, want dat is per slot
van rekening de befaamde variété
artiest Eddy Merky, maar wel in
hoge mate vanwege die bloemetjes
waarvoor hij op zo merkwaardige
wijze belangstelling heeft. Ook al
staat de kalender morgen op 21
maart, lentedag.
Chauffeurs eisen verbod van gangsterfilms
De hele dag chansons.
(Van onze correspondent in Parys)
Zowel de technici van de Franse ra
dio (met wie zich het overige perso
neel solidair heeft verklaard) als de
Paryse taxi-chauffeurs besloten gis
teren, vandaag maar weer eens niet
te werken. De radio-mensen hadden
al geruime tyd geleden een salaris
verhoging en een eigen statuut ge-
eist. Die eisen waren in beginsel we
liswaar ingewilligd, zonder dat de re
gering er echter toe kon komen daden
by haar woorden te voegen.
De minister van Voorlichting, Frey.
die het oppertoezicht over de radio
uitoefent, heeft zich gisteren nog
veel moeite gegeven zyn collega van
Financiën over de brug te krijgen.
Een premie van bijna f. 100.voor
het eerste kwartaal van dit jaar werd
door de vakbonden van medewerkers
aan de radio echter als zeer ontoerei
kend van de hand gewezen.
De radio zou vandaag de hele dag
chansons, valses musettes en andere
mopjes laten horen, die slechts drie
maal zouden worden onderbroken door
korte nieuwsbulletins van elk tien mi
nuten. De televisie beperkte haar acti
viteit uitsluitend tot de uitzending van
nieuwscommuniqués.
De oorzaak van de taxi-staking, die
vandaag de metro's nog wat drukker,
voller en benauwder maakte, is iets in
gewikkelder. De taxi-chauffeurs hebben
bezwaren tegen een nieuwe regeling, die
hen verplicht zich gedurende hun werk
tijden volledig beschikbaar te houden
voor het publiek. Zij vinden dat een on-
menselyke maatregel omdat zy vrezen
dat hun maaltyden in de verdrukking
komen. Tot dusverre mochten de Pa
ryse taxi-chauffeurs hun taximeter met
een hoes bedekken wanneer zy vonden
dat een kortere of langere rustpoze wel
eens gewenst kon zijn. De taxichauf
feurs verlangen bovendien, dat hun
wordt toegestaan vuurwapens te dragen,
aangezien ze ieder jaar een paar colle
ga's als slachtoffers van boeven en
gangsters zien vallen. En. om dan ook
nog maar even de bron te verwyderen.
waardoor, volgens hen. die aanvallen
worden geïnspireerd, eisen de taxi
chauffeurs tenslotte een algeheel verbod
van alle gangster- en detectivefilms. In
dien de taxichauffeurs zouden blijven
staan op volledige inwilliging van al
hun verlangens, dan is de vrees gewet
tigd dat hun staking nog wel even lan
ger dan vier en twintig uur zal aan
houden.