ADENAUER ZOCHT STEUN BIJ
DE GAULLE TEGEN MACMILLAN
Ongehoorde en massale
aantasting van recht
WEERBERICHT
Tegen plan-Rapacki bestaan in Bonn politieke
en van Franse zijde militaire bedenkingen
Geen tweede geval te vinden
in de beschaafde wereld
M Bolletje/1
Kanselier nu vragende partij
AAN FRANSE JUSTITIE IS DE
ZWIJGPLICHT OPGELEGD
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 5 MAART 1959
No. 29687
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wme Smgel Lelden - Gir0 n0- 67064
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
LEIDSCH
DAGBLAD
Scherp protest tegen nationalisatie
Minister Luns heeft thans de Tweede Kamer de tekst toegezonden
van de nota, waarin Nederland protesteert tegen de nationalisatie van
Nederlandse bedrijven in Indonesië.
Daarin wordt o.a. uitvoerig herinnerd aan vorige protesten, waarin
erop gewezen werd, dat de Indonesische regering gehouden is de be
langhebbende Nederlanders en Nederlandse bedrijven onverkort in
hun rechten te herstellen onder vergoeding van de door ben geleden
schade.
Zij heeft toen verzocht haar te willen
meedelen, op welke wijze de Indone
sische regering zich voorstelt aan die
plicht te voldoen.
De Indonesische regering ging in haar
antwoordnota niet op het betoog van de
Nederlandse regering in, doch deelde
slechts mede, dat de Indonesische rege
ring de financieel-economische belan
gen in Indonesië niet kan bespreken,
zolang het geschil over Ned. Nieuw-
Guinea niet is opgelost.
Discriminerend
gekondigde maatregel nog eens te
meer als een internationaal-rechte
lijk ongeoorloofde en ongeldige daad.
De Nederlandse regering voegt aan
haar bovengeuite protest nog toe,
dat zij zich alle rechten voorbehoudt
om de bedreigde rechtmatige belan
gen van Nederlandse natuurlijke en
rechtspersonen waar nodig en mo
gelijk te verdedigen en te bescher
men.
De Engelse premierMacMillan
(links) en de minister van Buiten-
landse Zaken, Selwyn Lloyd zijn
uit de Sovjet-Unie in hun land
teruggekeerd, zo te zien in de aller
beste stemming.
(Van onze Parijse correspondent)
Voor de derde maal sinds hij vorige zomer op
nieuw aan de macht kwam, heeft generaal Char
les de Gaulle gisteren een hele dag met zijn
Westduitse ambtgenoot, kanselier Konrad Ade
nauer, geconfereerd. Ofschoon een officieel
communiqué achterwege is gebleven, verzekerden
officiële waarnemers, dat de gedachtengang van
de beide staatslieden voortdurend parallel heeft
gelopen. De hoogste machtdragers van de voor
malige „erfvijanden" hebben grote eensgezindheid
aan de dag gelegd: De Gaulle en Adenauer, die
„gezworen kameraden" zijn geworden, confereer-
Ofschoon er geen woord is uitgelekt, slaat men de plank niet ver mis door aan
te nemen, dat het gesprek vooral over Duitsland en Berlijn heeft gelopen in
verband met het plan-Rapacki voor een neutrale zone in Centraal Europa, een
plan, waarin nu ook de Britse premie Macmillan wel iets schijnt te zien en waar
tegen Adenauer politieke en De Gaulle vooral militaire bezwaren blijft gevoelen.
Aan het feit, dat premier Kroesjtsjef op hetzelfde moment, dat Adenauer in
Parys vertoefde, gisteren een bezoek aan Leipzig bracht, kan bijna een symbo
lische betekenis worden toegekend. Terwijl Kroesjtsjef duidelijk te kennen wilde
geven, dat zün ultimatum inzake Berlijn nog altijd van kracht blijft, poogde
kanselier Adenauer bij De Gaulle steun te vinden tegen de neiging in het Anglo-
Saksische kamp om het Oostduitse bewind van Pankow tenminste in feite te
erkennen. In tegenstelling met een vorige ontmoeting, waarvan de tegenstellingen
Euromarkt-vrjjhandelszone de voornaamste inzet vormden, was nu dus Adenauer
de vragende partij, terwijl Londen opnieuw de onzichtbare tegenspeler was.
Generaal aarzelt nog
De Gaulle schijnt zijn standpunt
inzake de wenselijkheid van verrei
kend overleg met Rusland over de
toekomst van Berlijn en van Duits
land en over een eventueel vredes
verdrag nog niet definitief gevormd
te hébben. Het is echter ivaarschijn-
lijk dat hij de deur voor verder zelfs
vruchtbaar contact met het Kremlin
liever niet af zou grendelen. De
Gaulle zou daarom vermoedelijk ge
aarzeld hebben tussen zijn verlan
gen Adenauer vooral niet voor het
hoofd te stoten en anderzijds zijn
wens nog eens als tussenpersoon op
te kunnen treden met betrekking tot
de kampen Oost en West, een rol die
hem altijd sterk heeft aangetrokken.
In dat opzicht schijnt Macmillan
hem het gras nu wel enigszins voor
de voeten te hebben weggemaaid en
het zeer bescheiden succes van de
Britse staatsman in Moskou bij dit
streven zal kanselier Adenauer ze
ker hébben aangegrepen als argu
ment, om de generaal nu naar zijn
standpunt over te halen: Het ziet er
naar uit, dat de hoogbejaarde kan
selier op dat stuk ook goeddeels is
geslaagd en dat de banden De Gaul
le-Adenauer gisteren nog wat strak
ker konden worden aangehaald.
Tot zover onze Parijse correspon
dent.
den in het voormalige jachthuisje van Lodewijk
XIV-de in Marly-le-Roi, vlakbij Parijs. Overigens
vroeg „Le Monde" zich gisteravond niet zonder
ongerustheid af, wat er zou gebeuren, indien een
der beide staatslieden aan zijn land zou komen te
ontvallen. Een nieuwe as ParijsBonn is op het
ogenblik bijna uitsluitend op de vriendschappe
lijke gevoelens en gemeenschappelijke inzichten
van Adenauer en De Gaulle gebaseerd, die zelfs
hun allerintiemste medewerkers in hun clubje
moeilijk schijnen te kunnen verdragen.
ADENAUER
erfvijand werd vriend
de noodzaak van onderhandelingen tus
sen Bonn en het communistische Oost
duitse bewind over de hereniging. Een
dergelijk overleg zou tot stand kunnen
komen tijdens de komende Westelijk-
Russische onderhandelingen. Een an
dere weg naar de Duitse eenheid, zo
betoogde Kroesjtsjef, is er niet.
Zijn betoog werd later onderstreept
door de Oostduitse partijleider Ulbricht,
die zei dat er ook zonder Adenauer een
vredesverdrag zou komen.
Opvallend heeft men het gevonden
dat Kroesjtsjef gisteren op zijn tocht
van een vliegveld bij Oost-Berlijn naar
Leipzig een bezoek bracht aan het ge
denkteken te Torgau, dat is opgericht
als herinnering aan het feit, dat hier op
20 april 1945 de eerste ontmoeting plaats
vond tussen de Amerikaanse en de Rus
sische leiders. Kroesjtsjef legde bloemen
bij het monument neer, waarbij hy zei,
dat wanneer beide zijden thans dezelfde
standpunten als tijdens de coalitie tegen
Hitier zouden innemen, er geen spannin
gen zouden zijn. Maar, zo voegde hij er
aan toe, wij zijn vol vertrouwen.
0 Slot op pag. 2
Britse pers wil een
onderzoek naar de
onrust in Njassaland
Britse bladen hebben vandaag aan
gedrongen op een diepgaand onderzoek
naar de feiten betreffende de onrust in
het protectoraat Njassaland.
De liberale Manchester Guardian
schrijft dat er totnutoe geen bewijzen
zijn, dat de inmiddels verboden „Afri
kaanse Nationale Congrespartij" voor
bereidingen trof voor het aanrichten
van. een bloedbad, zoals de minister van
koloniën Lennox-Boyd in het Lagerhuis
verklaarde. De socialistische Daily He
rald is van oordeel dat „het volwassen
Britse publiek" niet tevreden is met de
verklaring van de minister, zolang deze
geen bewijzen levert. Het blad betreurt
het met de conservatieve Daily Mail,
dat de regering een suggestie van La
bour om een parlementaire delegatie
naar Njassaland te zenden, van de hand
heeft gewezen.
De Daily Herald en de liberale News
Chronicle melden dat hun correspon
denten in Njassaland herhaaldelijk door
blanke kolonisten worden bedreigd.
Op 31 december 1958 kondigde de In
donesische regering een wet tot natio
nalisatie van Nederlandse bedrijven af,
welke al evenzeer in strijd is met de
algemeen erkende regelen van het vol
kenrecht, aldus de nieuwe protestnota.
Volgens de regelen is aantasting van
de eigendom van vreemdelingen in ieder
geval onrechtmatig, wanneer daarby
discriminatie wordt toegepast. De on
rechtmatigheid van de nationalisatie-
wet blijkt mede reeds uit de conside
rans. Deze considerans diskwalificeert
de wet door te kennen te geven, dat de
wet is bedoeld als een middel om druk
uit te oefenen in een politiek geschil,
te weten dat inzake Ned. Nieuw-Guinea.
Het aanwenden van zulk een middel is
volkenrechtelijk ongeoorloofd.
Niet rechtsgeldig
De Nederlandse regering acht de na-
tionalisatiewet en de op grond daarvan
genomen en te nemen maatregelen niet
rechtsgeldig.
Zij neemt op grond daarvan het stand
punt in, dat de aangekondigde natio
nalisatie ingevolge het internationale
recht de eigendom en andere rechten
van de Nederlandse eigenaren, natuur
lijke zowel als rechtspersonen, niet ver
mag ongedaan te maken of te doen
overgaan. Dit geldt mede voor de vruch
ten van deze eigendommen. Deze eigen
dommen en vruchten worden derhalve
door haar beschouwd als alsnog onver
kort toebehorende aan de rechtmatige
eigenaren.
De Nederlandse regering uit nog
maals een krachtig protest tegen de
ongehoorde, massale aantasting van
de rechten van Nederlandse onder
danen in Indonesië. Van de rechte
loosheid, welke zich thans weer ma
nifesteert in deze discriminatoire
maatregelen met een confiscatoir
doel, is in de beschaafde wereld
geen tweede voorbeeld te vinden.
Regering behoudt alle
rechten voor
Uit een te New York afgelegde ver
klaring van de Indonesische minister
van Buitenlandse Zaken welke tijdens
de parlementaire behandeling van het
wetsontwerp tot nationalisatie van de
Nederlandse bedrijven op 21 november
1958 door de Indonesische minister van
economische stabilisatie werd bevestigd
als het standpunt van de Indonesische
regering, blijkt dat het de bedoeling van
de Indonesische regering is om de be
taling der schadeloosstelling op te schor
ten totdat het politieke geschil inzake
Ned. Nieuw-Guinea een voor Indonesië
bevredigende afwikkeling heeft ver
kregen.
Een zodanige opschorting nu be
tekent niet, gelijk de Indonesische
minister van Buitenlandse Zaken bij
vorenvermélde gelegenheid opmerk
te, een van Indonesische zijde ge
maakte restrictie met betrekking tot
internationale usances. Zij is een
wezenlijke schending van het inter
nationale recht. Zij kenmerkt de af-
Behalve blinddoek nu ook prop-in-de-mond
Nadelen zijn veel groter dan voordelen
(Van onze Parijse correspondent)
De laatste vernieuwing van de Vijfde Republiek die overigens al onder het
oude regime werd voorbereid betreft het spreekverbod buiten de zittingszalen,
dat de regering alle betrokkenen bij de rechtspraak en zelfs de politie nu heeft
opgelegd. Officieren van Justitie, rechters en zelfs advocaten mogen van nu af aan
geen enkele mededeling meer doen over zaken die in behandeling zyn of worden
voorbereid. Zelfs alle Franse gendarmerieën en politiebureaus hebben van het
ministerie van Justitie aanzegging gekregen geen woord meer los te laten tegen
over buitenstaanders over misdaden, ongelukken, binnenbranden of andere
onregelmatigheden die zich ergens kunnen hebben voorgedaan. Over het hele
justitiële en politiële apparaat is een geluiddichte stolp geplaatst. Of, minder
eerbiedig maar wel duidelijker gezegd: Vrouw Justitia heeft onder de blinddoek,
die haar al was voorgebonden, nu ook nog een prop in de mond gekregen.
vertrouwen zowel in de pers als in
de rechtspraak in gevaar gebracht
kan worden.
Twijfelachtig of de
praktijk meevalt
Tot dusver werd het leger in Frank
rijk wel de „grande muette", de grote
zwijgster genoemd, een reputatie waar
aan de talrijke memorie-schrijvende en
poütiserende generaals zich overigens
niet steeds strikt hebben gehouden. Nu
de Justitie in het vervolg ook geen
woord meer zal mogen zeggen, vraagt
men zich in brede kring al af of met
die zwijgplicht de normale gang van de
rechtspraak wel altijd gebaat zal kun
nen zijn. Het is waar dat sommige
persorganen hun nieuwsgierigheid wel
eens wat al te onverschrokken hebben
botgevierd, zodat door voortijdige en/of
onjuiste berichten over schandalen of
strafzaken vaak reputaties bezoedeld
werden. Doch om tegen dit kwaad op te
treden was 't, zo meent men algemeen,
niet nodig geweest nu in een ander
uiterste te vervallen.
Want de pers heeft zeker óók
de grote verdienste, dat ze meer
malen gewaarschuwd heeft tegen
lichtvaardige veroordelingen of
onregelmatigheden die bij het
vooronderzoek van strafzaken
hadden plaatsgegrepen. Helaas
blijft ook de rechtspraak altijd
mensenwerk, en dus feilbaar. De
hoogste garantie voor rechtvaar
digheid wordt echter eerder door
publieke behandeling dan door een
strikte geheimhouding geleverd.
Bovendien valt te vrezen, dat door
onvoldoende of onjuiste bericht
geving de openbare mening in
onzekerheid geraakt, waardoor het
Fel protest
De eerste consequenties van deze
nieuwe verordening zijn al te bemerken
met betrekking tot de twee gerucht
makende strafzaken de „rose ballet
ten en de affaire Guillaume-Lacaze
waaraan de Franse kranten de laatste
weken dagelijks lange kolommen heb
ben gewijd. Ook over deze misdrijven
zullen door de rechters en de advocaten
nu geen enkele mededeling meer aan
de pers mogen worden gedaan.
De Vereniging van Franse rechtbank
verslaggevers heeft al een bijzonder fel
protest tegen deze nieuwe maatregel
waardoor hun arbeid bijna onmogelijk
wordt gemaakt, laten horen. En een
ochtendblad dat voor een ruim deel van
de exploitatie van schandalen leeft,
heeft een oproep tot zijn lezers gericht
waarbij aanzienlijke sommen worden
uitgeloofd aan hen die tips verstrekken
waardoor zijn reporters op het spoor
van een geheimgehouden misdaad of
schandaal zouden kunnen komen.
De (links-gaullistische) minister van
Justitie Michelet heeft van zijn kant
enige olie op de golven pogen te werpen
met zijn mededeling dat de nieuwe
maatregel in liberale geest zal worden
toegepast. Mochten na verloop van tjjd
zo heeft de minister ook nog gezegd,
correcties wenselijk blijken, dan zal hij
voorstellen in die richting in de rege
ring aanhangig maken. De opvattingen
van president De Gaulle over de be
trekkingen die tussen de staat en de
pers moeten bestaan èn zijn sterke voor
keur voor discretie echter kennende*
maakt men zich vooralsnog geen over
dreven illusies over de initiatieven die
de minister van Justitie eventueel zou
willen nemen....
Later enige regen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk enkele opklaringen, later
tijdelijk enige regen. Matige tot vrij
krachtige zuidelijke wind. Weinig ver
andering in temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
6 MAART
Zon op: 7.17 uur; onder: 18.27 uur.
Maan op: 5.33 uur; onder: 15.29 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.11 en 13.26 u.
Laagwater te 9.03 en 21.40 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
De bouw van de 101-meter hoge
Euromast, welke dienst zal doen als
televisiezender en bovendien met
zijn restaurant op grote hoogte een
trekpleister zal zijn van de interna
tionale landbouwtentoonstelling,
welke in I960 in Rotterdam wordt
gehouden, is in een nieuw stadium\
gekomen. Nadat de fundamenten
zijn voltooid, is men nu begonnen
aan de constructie van de eigenlijke
toren. Een beeld van de werkzaam
heden met links een groot bord.
waarop de toekomstige toren staat
afgebeeld
Kroesjtsjef tapte weer uit
het vredesvaatje
Onze correspondent in Bonn telefo-
neerde ons hedenochtend:
Zoals men in Bonn reeds had ver
wacht, heeft de Sovjetrussische premier
Kroesjtsjef gisteren in Leipzig al in zijn
eerste rede tijdens zijn bezoek aan Oost-
Duitsland de komst van een afzonderlijk
vredesverdrag tussen zijn land en Oost-
Berlijn aangekondigd. En wel voor het
geval de Westduitse regering niet bereid
zou zijn tot de ondertekening van een
algemeen vredesverdrag op Russische
grondslag.
In Bonn heeft men deze dreigende
woorden van Kroesjtsjef, die opnieuw
getuigen van de wisselbaden-tactiek
der Russen met dan weer koele, dan
weer opbeurende verklaringen, rustig
opgenomen. Men hoopt hier dat de
Sovjet-Unie tijdens de komende onder
handelingen met het Westen haar een
zijdige methode zal laten varen, maar
gelijk wij begin deze week reeds meld
den, vervliegt hier allengs de hoop op
een spoedige hereniging van Duitsland.
Kroesjtsjef tapte gisteren opnieuw uit
het vredes-vaatje. Hij riep verscheidene
malen op hartstochtelijke wijze dat „wij
vrede willenvrede, vrede!" en dat
het instandhouden van de vrede de
voorwaarde is voor de realisering van
de Russische economische doeleinden.
„Wij hebben twee wereldoorlogen met
elkaar gevoerd, wij zijn thans zat van
de oorlog, wy hebben vrede nodig", ver
klaarde de Russische minister-president
verder. Voor honderdduizend toehoor
ders legde hy ook weer alle nadruk op