Militair aankoopbeleid met fouten maar zij zijn merendeels hersteld Macmillan was gisteren in opgewekter stemming WEERBERICHT Minister Staf: Internationale spanning dwong tot risico's Amnestie voor Eoka op Cyprus 1 Fa. D. KRET Zn. Hij is niet zo teleurgesteld dat hij overleg Oost - West onbereikbaar zou achten 97ste jaargang ZATERDAG 28 FEBRUARI 1959 No. 29683 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507 5* (Van onze parlementaire redacteur) Met een uitzondering voor de helmen-affaire, mag niet worden gezegd dat het militaire aankoopbeleid na 1945 in het algemeen vol komen heeft gefaald. Er zijn wel fouten gemaakt, veelal ook als gevolg van overhaasting, maar die zijn meestal bevredigend hersteld. Men moet bij alle tekortkomingen niet vergeten dat na 1945 het verdwenen legerapparaat als een reusachtig bedrijf geheel nieuw moest worden opgezet in een omvang en met enorme voorraden zoals vóór de oorlog onbekend was. Daarbij kampte men als bij ieder bedrijf met een tekort aan deskundig technisch personeel. Overigens schijnen niet altijd de meest geschikte mensen met taken te zijn belast en bij het opstellen van technische eisen schoot de organisatie tekort. Een nadeel was voorts dat de topleiding niet duurzaam was. Deze wisselt in het militaire leven na drie of vier jaar. Het zal nodig zijn voor de logistieke organisatie mensen speciaal op te leiden. Dat eist een moderne opzet. Deze algemene indruk kan men krijgen uit de eenstemmige conclusies in het eerste rapport van de bijzondere commissie uit de Tweede Kamer, die een onderzoek heeft ingesteld naar het militaire aankoop beleid. ndng van de Atlantische bondgenoten gericht werd op de opbouw „binnen de kortst mogelijke termijn" van een zo groot mogelijke verdediglngsmadht. Onder de omstandigheden was het noodzakelijk, aldus de minister, zowel de personele opbouw van gevechtseenheden als de uitrusting van de te vormen een heden zoveel mogelijk te forceren „en desnoods het risico van fouten en mis slagen als gevolg van de overhaasting te aanvaarden". De moeilijkheden van de opbouw wer den vergroot doordat de Nederlandse militaire technici gedurende de vijf oorlogsjaren geheel afgezonderd waren geweest van de stormachtige ontwikke lingen, die de logistiek en de techniek in die periode hadden ondergaan, en zij zich in de jaren 19451950 bijna uit sluitend hadden moeten concentreren op de uitrusting van een strijdmacht voor een politieke taak in Indonesië. Boven dien kwamen zij in 1950 voor de opgave te staan plotseling over te schakelen van het Engelse logistieke systeem op het tot dat moment ons nog vrijwel on bekende Amerikaanse logistieke systeem. Onder deze omstandigheden stemt het minister Staf tot voldoening, dat de commissie verklaart, dat de Neder landse militaire technici er in zijn geslaagd „het aanschaffingsprogram te verwerkelijken zoals de leiding zich dat voorgenomen had". Hiermee, aldus de minister, wordt op de meest gezaghebbende wijze de door verschillende betogen en publikaties bjj het Nederlandse volk gewekte in druk weggenomen als zouden met name in het directoraat materieel landmacht onbekwaamheid en onzui verheid hoogtij vieren. Ook waardering De commissie vestigt er de aandacht op, dat de aard van haar onderzoek er toe leidde, dat zij in het bijzonder de vinger moest leggen op de feiten in het aankoopbeleid. Daarom meende zij er goed aan te doen tevens te verkla ren, dat bij het onderzoek is gebleken, dat in het Directoraat Materieel Landmacht overigens ook in andere diensten een aantal bekwame offi cieren en ambtenaren dienen, die hun taak met grote toewijding en met bekwaamheid verrichten. Over het ge heel genomen zijn zij er in geslaagd het aanschaffingsprogram te verwer kelijken, zoals de leiding zich dat had voorgesteld. In een tegennota aan de Tweede Kamer verklaart minister Staf, dat ge haastheid in de gehele na-oorlogse wederopbouw van het leger een over heersende rol heeft gespeeld, en in vele gevallen heeft geleid tot forceren. Oor zaak van deze algemene gehaastheid is geweest de ernst van de internationale spanningen. De aanval op Korea in het midden van 1950 maakt© duidelijk, dat het communisme niet voor gewapende agressie terugdeinsde. West-Europa was op dat moment bijna volstrekt weerloos. Het gevaar van uit breiding van het conflict in Korea tot een nieuwe wereldoorlog bleef in de eerste jaren na het uitbreken der vijan delijkheden zo acuut, dat alle inspan- Incident op Malta Op de scheepswerven van Malta bra ken gisteren ongeregeldheden uit, na dat enkele duizenden arbeiders - met hun weekloon - de mededeling hadden gekregen, dat zij niet meer voor de Brit se Marine zouden werken maar naar een Britse firma op Malta zouden over gaan. De vakverenigingen protesteerden tegen deze overname, omdat het besluit daartoe door de Britse regering en niet door de gekozen regering van Malta werd genomen. De arbeiders bekogelden de kantoren van de firma C. H. Bailey met stenen en staken enkele auto's en een houtop slagplaats in brand. Ook werden ste nen gegooid naar admiraal Barber, die belast is met het toezicht op de werf. De admiraal werd daarbij gewond. De politie rukte uit en gebruikte traangas om de arbeiders te versprei den. Na drie uur was de rust hersteld. Dc schade aan de installaties was aan zienlijk. Een tiental politiemannen en betogers is lichtgewond. Er zjjn min stens 20 arrestaties verricht. Onlangs maakte de firma Bailey be kend dat zij na de overname een bedrag van omstreeks 65 miljoen gulden zou besteden voor uitbreiding van de werven en dat de arbeiders, die bij de Britse Marine in dienst zyn, by haar in dienst konden komen. Advertentie Blijft Erhard aan Economische Zaken In beurskringen in Frankfort ver wacht men algemeen, dat prof. dr. L. Erhard minister van Economische Zaken zal blijven en af zal zien van het pre sidentschap der Bondsrepubliek. Dit had gisteren een zeer vaste stemming op de effectenbeurs tengevolge. De mogelijk heid, dat Erhard bondspresident zal worden had donderdag een koersdaling veroorzaakt. Intussen blijft het kandidaatstellen van prof. Erhard het onderwerp van opgewonden discussies. Om een einde daaraan te maken heeft „Bild-Zeitung' een blad met een oplage van meer dan drie miljoen, voorgesteld een referendum te houden waarbij de volgende twee vragen moeten worden beantwoord. „Moet Erhard president der republiek worden?"; „Moet Erhard minister van Economische Zaken blijven?" Te Nicosia is gisteravond een amnestie afgekondigd voor de verzetsstrijders van de Eoka. De leider van deze organisatie Grivas kreeg een vrijgeleide aangeboden naar Athene. Voorts zullen de zaken van verzetsstrijders, veroordeeld voor mis drijven waaronder geweldpleging jegens personen, worden herzien. Het betreft hier een zeventigtal processen. Zij, die minder ernstige vergrijpen be gingen, zullen in de komende drie weken worden vrijgelaten. Personen, die door de Britten werden gezocht, zullen niet vervolgd worden als zij er in toestem men het eiland onmiddellijk te verlaten om naar Griekenland of Turkije te gaan en niet terugkeren zonder toestemming van de Cyprische regering. Vermoedelijk met het oog op de aan komst van aartsbisschop Makarios moes ten alle Britse soldaten vanaf heqrn- morgen 9 uur plaateLijke tijd tot nadere aankondiging in hun kampen blijven. Ter gelegenheid van de terugkomst van de aartsbisschop zullen morgen de gehele dag de klokken van de Grieks- orthodoxe kerken op Cyprus luiden en zal men overal op het eiland de Griekse vlag uitsteken, aldus een verklaring van de etnarchie. Maandag is een officiële feestdag voor alle Griekse Cyprioten. De Turkse Cyprioten houden morgen een massabetoging te Nicosia. ïêSmBSStè* i LOODGIETERSBEDRIJF EN SANITAIRE INSTALLATIES Hoge Rijndijk 71 - Leiden Telefoon 20023—24350 Zacht tot De Bilt verwacht van heden morgenavond Morgen zullen er hoogstens wat wol kenvelden boven ons land zijn. De tem peraturen zullen wellicht iets lager zijn dan vandaag, maar bijven nog hoog voor de tijd van het jaar. (Opgemaakt te 10 uur). 1 MAART Zon op: 7.28 uur; onder: 18.18 uur. Maan op: 1.08 uur; onder: 10.33 uur. Hoogwater te Katwijk te 7.29 uur en 19.53 uur. Laagwater te 3.07 uur en 15.37 uur. Dit nummer bestaat uit 16 pagina's en een Bijvoegsel Premier Macmillan van Engeland heeft gisteren een bezoek aan een collectieve boerderij in de buurt van Kief gebracht. Hu was opgewekter en in betere gezondheid dan de vorige dagen en liet zich, arm in arm met Oekrainse boeren meisjes, fotograferen naast Oekrainse kampioen-koeien. Macmillan werd door 300 boeren begroet en kreeg van de directeur van de collectieve boerderij een uit eenzetting over de gang van zaken te horen. Hij bezocht een kleine tentoonstelling van de produkten der boerderij die men voor het Britse gezelschap had ingericht. „De besprekingen die ik totnutoe met de heer Kroesjtsjef heb gevoerd, hebben het ons mogelijk gemaakt op een aangename wüze de meer uitgebreide onder handelingen die moeten volgen, voor te bereiden", aldus verklaarde Macmillan gisteravond aan het diner dat de Oekrainse regering hem aanbood. Tevoren had premier Macmillan de nadruk gelegd op de enorme economische en industriële ontwikkeling van de Oekraine en verklaard dat de Britse firma „Rustyfa" thans voor twaalf-en-een-half miljoen pond sterling (ca. 125 miljoen gulden) uitrusting had geleverd voor een grote fabriek in Dnepropetrofsk. Hij bracht hulde voor de buitengewone krachtsinspanning voor de opbouw in de Oekraine sedert de oorlog en bracht de belangrijke rol die Kroesjtsjef daarbij speelde, in herinnering. In aanwezigheid van Koningin Juliana is gisteravond in de Am sterdamse Stadsschouwburg de 24ste boekenweek geopend. In de pauze van de opvoering van ,.De zwarte bruid" liet de Koningin o.m. Tiny Nahuys (sopraan) en de regisseur Theun Lammerts aan zich voorstellen. In het midden de heer Chr. Leeflangvoorzitter van de commissie voor de collectieve pro paganda voor het Nederlandse boek. Het vlaggeschip van de Holland Amerika Lijn, het 38.000 ton me tende m.s. „Rotterdam"zal een maand eerder voltooid zijn dan men had verwacht en daardoor reeds 3 september de maidentrip naar New York kunnen maken. Het schip, dat 1400 passagiers kan vervoeren, is het grootste van de Nederlandse koopvaardijvloot en een van de grootste vijf passagiersschepen ter wereld. Het schip aan de afbouw- kade in Rotterdamt De Izwestia geeft van optimisme blijk Verre van jaloers op uw industrie te zijn, wens ik vurig, dat deze ontwikke ling voortgaat", aldus Macmillan. Hij vervolgde: „Ik blijf er diep van overtuigd, dat de geschillen tussen de landen door onderhandelingen tot op lossing moeten worden gebraoht. Maar zulke onderhandelingen moeten geba seerd zijn op de kennis die verkregen is door volledige besprekingen, en moeten gevoerd worden met een oprecht verlan gen om tot een akkoord te komen. Onze beide volkeren hebben verschillende politieke en economische stelsels. Ieder gelooft, dat het zijne het beste is. Het is niet voldoende vrede te willen en het is ook niet voldoende erover te praten. Het is de plicht van alle staatslieden aan de vrede te werken. Als wij door met succes bekroonde onderhandelingen tenminste enkele van de bestaande ge schillen zouden kunnen oplossen en aldus de twistgesprekken zouden kun nen beëindigen en de vrees voor de oorlog zouden kunnen wegnemen, zou den de volkeren overal ter wereld op gelucht zijn". „Geen mislukking" schrijft' de Izwestia over de reis Het Sovjet-blad „Izwestia" sohrijft vandaag: „Het feit, dat er geen concreet politiek akkoord is bereikt, betekent nog niet, dat Macmillans bezoek aan Moskou is mislukt. Macmillan heeft zelf immers verklaard, dat zijn reis voornamelijk bedoeld was voor een uitwisseling van standpunten om de internationale span ning te verminderen". De „Izwestia" levert kritiek op de Westelijke pers, die volgens 'het blad een campagne voert om de reis van de Britse premier als een mislukking te kenschetsen. De speciale correspondent van de Londense „Times" schreef gisteren, dat Macmillans hernieuwde oproep tot on derhandelen „toont dat hij door zjjn Moskouse besprekingen niet zó teleur gesteld is, dat hij onderhandelingen tus- sen Oost en West onbereikbaar acht". I De premier komt niet terug met de ge dachte. dat zijn besprekingen nutteloos zijn geweest en dat de diplomatie vol ledig tot stilstand is gekomen. Hij heeft veel geleerd over Kroesjtsjefs politiek, hetgeen bij latere besprekingen van waarde zal blijken te zijn, aldus de correspondent Mikojan over een eenzijdig verdrag met Oost-Duitsland De Russische eerste plaatsvervangende minister-president Mikojan verklaarde gisteren cp een verkiezingsbijeenkomst te Rostof, dat vooral gestreefd moet worden naar een vredesverdrag met Duitsland. „Indien de Westelijke landen niet bereid zijn tot het ondertekenen van een vredesverdrag met Duitsland, waarin ook het Duitse probleem wordt geregeld, zullen de Sovjet-Unie en an dere landen een vredesverdrag sluiten met de Duitse democratische republiek", aldus Mikojan. Verder zei hij„De Wes telijke mogendheden die eens zogenaam de vrije verkiezingen de enige manier noemden om tot hereniging van Duits land te komen, schijnen nu van dit standpunt terug te komen". Teleurstelling, géén leedvermaak in Bonn Onze correspondent in Bonn telefo neerde ons hedenochtend: Grote teleurstelling heerst thans in Bonn over het negatieve resultaat van Macmillans reis naar Moskou. Bezorgd heid is uitgesproken over het feit, dat van Russische zijde op geen enkele wijze ook maar enige tegemoetkomende hou ding tegenover het Westen is getoond. De teleurstelling is des te groter omdat men in Bonn waar men van het begin van de reis af steeds kritisch heeft ge staan tegenover deze onderneming van Macmillan tooh gehoopt had, dat het bezoek van een vooraanstaand Westers politicus aan Moskou de Sovjet-leiders zou brengen tot het doen van enige con cessies. Overigens is hier geen spoor van ironie of triomf over Macmillans mis lukking te ontdekken. Men hoopt nu, dat door het resultaat hiervan mogelijk nog bestaande geschillen met de Britten over de Westelijke doeleinden uit de weg zullen kunnen worden geruimd. Daarnaast, zo zegt men in Bonn, wordt het tijd om te onderzoeken, of de Rus sen nog wel bereid zijn tot het gesprek over Berlijn en de Duitse kwestie. In elk geval heeft de reis van Mac millan er toe geleid, dat van enigerlei tegenstelling in het Westelijke kamp geen sprake meer is. Noch het aanstaan de gesprek Adenauer-De Gaulle, noch dat tussen Macmillan en Adenauer (op 12 maart a.s.) zal over iets anders kun nen gaan dan over een gemeenschap pelijke politiek, waarbfj controverses uit den boze moeten zijn op straffe van een ernstige versterking van de Sovjet positie. Men wacht hier thans op het bezoek van Macmillan aan Bonn. De Britse staatsman zal hier twee dagen lang met bondskanselier Adenauer over zijn Russische ervaringen spreken. President Noord Vietnam in Djakarta President Ho Chi Min van Noord- Vietnam is gisteren voor een officieel bezoek te Djakarta aangekomen, waar hij op het vliegveld werd verwelkomd door president Soekarno, die een wel komstrede hield. Onder de ter begroe ting aanwezige autoriteiten waren bijna alle diplomatieke vertegenwoordi gers der communnistische en Arabische landen in Indonesië. De enige Westelijke diplomaat was de Canadese ambassa deur. Ho Chi Min zal van de universi teit te Bandoeng de doctorsgraad ont vangen en te Soerabaja een volksbijeen komst toespreken. Hij zal ook een be zoek brengen aan Bali. Inheemsen in Kongo willen eigen staat In Belgisch Kongo is een nieu we organisatie opgericht van Bankongo- stammen. Deze organisatie heeft giste ren een manifest uitgegeven, waarin aangedrongen wordt op het stichten van een onafhankelijke Bakongostaat, die delen van Belgisch en Frans Kongo en de Portugese enclave Cabinda aan de kust van de Atlantische Oceaan zou moeten omvatten. Dit zou neerkomen op het herstel van het 18da eeuwse ko ninkrijk Kongo. „In dit land zal de blanke veiliger zfjn dan in zijn vaderland", aldus het ma nifest dat erop wijst dat het in de nieu we staat geïnvesteerde kapitaal „bui tengewoon produktief" zal worden aan gewend en dat deelneming van de blan ke aan het bestuur „iets van zelfspre- kends is". De jongste ontwikkelingen in Brazza ville hebben aangetoond dat het nutte loos is volkeren, die in het verleden al tijd met elkaar overhoop hebben gele gen, te dwingen samen te leven, aldus het manifest, waarin dan tot slot gezegd wordt, dat rivaliteit tussen de verschil lende stammen alleen maar voorkomen kan worden als de grote etnische een heden tot afzonderlijke staten worden omgesmeed. In Njassaland verspreidde de po litie in Blantyre een menigte die haar met stenen bekogelde toen men vernam dat twee inheemse vrouwen waren ge arresteerd die hadden deelgenomen aan een optocht in Zomba waarvoor geen toestemming was verleend. In Chlgaru, 43 km. ten noorden van Blantyre, be stormden een tweehonderdtal inheem sen het huis van bewaring waar in heemsen werden vastgehouden. De poli tie gebruikte traangas om hen te ver spreiden. Toen men weigerde weg te gaan werden enkele schoten gelost waar door een inwoner werd gedood. Gisteren was het „volkomen rustig" in Z u i d-R h o d e s i a waar donderdag de noodtoestand was afgekondigd met het oog op de onrust in het naburige Njas saland. Er zijn 435 personen in hechtenis genomen. Het bureau van de premier deelde mede dat het aanhouden van leiders van het Nationale Congres welke organisatie met nog drie andere verbo den werd. volgens plan en zonder inci denten verliep. De voorzitter van het Nationaal Con gres van Zuid-Rhodesia. Joshoea Nko- mo, zei in Cairo dat hij het verbod van zijn partij onrechtmatig acht en dat hij van plan is naar Londen te vliegen om te trachten rechtskundige bestand te krijgen. Proef met Polaris De Amerikaanse vloot heeft gisteren een „Polaris"-raket gelanceerd naar een doel op 800 kilometer afstand van de basis van Cape Canaveral. De tweetrapsraket met vaste-brand- stofmotoren is ontworpen om er duik boten mee uit te rusten. Tot dusver waren er zes proeven met dit type raket genomen. Twee ervan werden een gedeeltelijk succes genoemd. Bij de vier andere proeven zijn er drie raketten in de lucht ontploft en is er een niet van haar voetstuk gekomen. Vernieler van de Rubens naar een inrichting De Duitser Walter Menzl. die, zoals wtf gisteren meldden, een kostbaar schil derij van Rubens in de Münchener Pinacotheek met een oplosmiddel be schadigde en zich daarna by de politie aangaf, is op rechterlijk bevel naar een inrichting voor geesteszieken overge bracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 1