Geen politieke wijziging
Turkse premier Menderes bij een
vliegongeluk aan de dood ontsnapt
WEERBERICHT
Australië blijft met Nederland
op bestuursgebied samenwerken
Ronde-tafelconferentie over de
Cyprische kwestie opgeschort
Staking Belgische mijnwerkers
breidt zich uit naar Charleroi
AMERIKAANSE KUNSTMAAN
VOOR WOLKENREGISTRATIE
97ste jaargang
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1959
No. 29674
LEIDSCH
Directeur: J. W. Henny f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f 0.59 per week
Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN
DAGBLAD
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
OMSTREKEN Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
waarschuwd tegen de onverantwoorde
lijke sabotagedaden van enkele stakers,
die onder meer stenen naar de politie
gooiden. Het zijn voornamelijk jonge
Italiaanse mijnwerkers, die op derge
lijke sabotagedaden werden betrapt. Te
Frameries, Quaregnon en elders zijn er
nog barricades op de grote wegen, maar
vanochtend werden geen nieuwe inci
denten gemeld.
Majoor Sosa Blanco
terechtgesteld
Majoor Sosa Blanco, die wegens oor
logsmisdaden tijdens ht bewind van
ex-president Batista ter dood was ver
oordeeld, is hedenochtend te Havanna
terechtgesteld. Hij weigerde zich te
laten blinddoeken.
Gisteren was de majoor voor de
tweede maal ter dood veroordeeld.
Het Cubaanse kabinet van Fidel
Castro heeft gisteren op zijn eerste ver
gadering een besnoeiing van de minis-
In Den Haag is gisterochtend, aan
de minister van Maatschappelijk
Werk, mej. dr. M. A. M. Klompê
het eerste exemplaar aangeboden
van het 1poek „Kinderen van ons
eigen volk", een nationale uitgave
over de repatriëring, waarvan de
baten ten goede komen aan het
Centraal Comité van particulier en
kerkelijk initiatief ten behoeve van
gerepatrieerden. De 11-jarige Cor-
rie Steensma uit Beern, de jongste
medewerkster aan het boek, over
handigde het eerste exemplaar.
tersalarissen met vijftig procent goed
gekeurd.
Ook sprak het kabinet zich uit voor
een wet waarbij de exploitatie van de
luxueuze speelhuizen als attractie voor
toeristen wordt geregeld. De revolutio
nairen hadden deze casino's gesloten
waardoor het personeel en musici werk
loos werden.
Verklaring van Casey:
De Australische regering zal met Nederland blijven samenwerken
bij het bestuur van Nieuw-Guinea, aldus heeft de Australische minister
van Buitenlandse Zaken, Richard Casey, vandaag in het Huis van
Afgevaardigden te Canberra verklaard. Casey gaf toelichtingen op het
gezamenlijk communiqué dat hij en de Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken, Soebandrio, zondagavond hebben uitgegeven.
Casey zei, dat in openbare commen
taren op een gedeelte van het gezamen
lijk communiqué enkele ongewettigde
veronderstellingen waren gemaakt. Hij
bedoelde het gedeelte waarin van
Australische zijde wordt verklaard, dat
Australië geen vreedzame regeling tus
sen Nederland en Indonesië over de
toekomst van Westelijk Nieuw-Guinea
in de weg zal staan. Casey zei, dat deze
verklaring geen nieuwe wending in de
Australische politiek betekende. Naar hij
meende werd hierbij slechts een stand
punt toegelicht, waarover de Indone
siërs twijfel koesterden.
Geen raadgeving
„Ik wil het Parlement duidelijk
maken, aldus Casey, dat deze om
schrijving van het Australische stand
punt, zoals zjj aan dr. Soebandrio is
gegeven, op geen enkele wjjze kan
worden voorgesteld als een raadgeving
aan Nederland of aan Indonesië ten
aanzien van de kwestie van onder
handelingen over deze zaak".
Casey zei, dat Australië zijn standpunt
duidelijk had gemaakt ten aanzien van
een veronderstelde situatie waarover
Nederland en Indonesië tot een over
eenkomst zouden kunnen komen door
een vreedzame procedure en in overeen
stemming met internationaal aanvaarde
beginselen. Dit betekende o.a. afwezig
heid van dwang. „Wij zeggen, dat
Australië zich in dergelijke omstandig
heden niet tegen een dergelijke over
eenkomst zou verzetten".
Daar wtf geloven in het fundamentele
recht van Nederland om overeenkom
sten aan te gaan over het gebied
waarover het naar onze overtuiging de
soevereiniteit bezit en in de heer
schappij van het recht, is dit stand
punt het enig juiste en goede voor
Australië", aldus Casey.
Beheer aan V.N.
Krachtige kritiek is ook gekomen van
de invloedrijke Bond van Oudstrijders,
die een duidelijke verklaring heeft ge
vraagd over de besprekingen tussen de
Australische regering en dr. Soebandrio.
Het standpunt van deze bond jegens
Ned. Nieuw-Guinea is. dat indien de
Nederlanders dit gebied zouden verla
ten, het beheer zou moeten worden
overgedragen aan de V.N.
Casey zeide, dat een van de ongewet
tigde veronderstellingen is geweest, dat
in geval van een overeenkomst tussen
Nederland en Indonesië slechts één
resultaat wat betreft de toekomst van
Westelijk Nieuw-Guinea mogelijk zou
zijn. „Ik ben daarentegen van mening,
dat er een verscheidenheid van moge
lijkheden is, grotendeels afhankelijk van
de beslissing van Nederland en Indone
sië om een daarvan te aanvaarden. Ik
herinner de volksvertegenwoordiging er
aan, dat de Nederlandse regering meer
dan eens de nadruk heeft gelegd op het
belang, dat het hecht aan het interna
tionale beginsel, dat de belangen van
de autochtone bevolking van Westelijk
Nieuw-Guinea moeten worden behar
tigd".
Casey verklaarde voorts, dat Neder
land in het verleden heeft voorgesteld
de kwestie van de soevereiniteit over
Westelijk Nieuw-Guinea voor te leggen
aan het Internationale Hof. Dit is dui
delijk een van de vreedzame methoden,
die zou kunnen worden aangewend, zei-
de hij. Indien de kwestie aan het Hof
zou worden voorgelegd, zeide hij aan te
nemen, dat er niemand in Australië is,
die niet de uitspraak van het Hof, in
welke richting die ook zou gaan, zou
eerbiedigen.
Casey betoogde, dat het gezamenlijke
communiqué de overtuiging van zowel
Indonesië als Australië tot uitdruk
king brengt, dat geen geweld behoort
te worden gebruikt om territoriale
geschillen tot een oplossing te bren
gen. Deze duidelijke verklaring wordt
door de Australische regering toege
juicht. Minister Casey zeide, dat dit
een reële bijdrage zou kunnen zijn tot
het verbeteren van de toestand in het
algemeen in Z.O.-Azie en de Pacific.
9 Slot pag. 2
Viscount stort bij Gativick neer: 12 doden
(Van onze Londense correspondent)
De Turkse premier Menderes is gisteren aan de dood ontsnapt toen een Vis
count van de Turkse luchtvaartmaatschappij bij de landing in de nabijheid van
Gatwick Airport in aanraking kwam met bomen en neerstortte: twaalf van de
inzittenden kwamen om het leven. De negen overigen werden bijna allen gewond.
Menderes, die achter in het toestel zat, had zich op de grond geworpen en kon
zich uit de wrakstukken bevrijden. H(j kwam er met enkele gekneusde ribben en
schrammen af. Hij is naar een nabijgelegen woning gelopen en werd vandaar
per brancard naar een particulier ziekenhuis in Londen overgebracht. Hij droeg
bij aankomst aldaar een arm in een doek, zijn haren waren verward en hü zag
er onthutst uit. Hij leed kennelijk aan een shock, maar zijn toestand was volgens
de dokter overigens bevredigend. Premier Macmillan heeft hem daar in de loop
van de avond bezocht. Koningin Elizabeth gaf uiting aan haar medeleven.
Menderes zou oorspronkelijk een door Macmillan ter ere van de Griekse en
Turkse gasten gegeven diner bijwonen.
De ronde-tafelbesprekingen over Cyprus, die vandaag zouden worden gehouden,
gaan niet door tengevolge van het vliegtuigongeluk. Zodra Menderes in staat is
er aan deel te nemen, zullen schikkingen worden getroffen voor het houden van
besprekingen.
Makarios had gesprek
met dr. Kutchuk
De vliegtuigramp gebeurde op enkele
kilometers van de nieuwe luchthaven
Gatwick Airport in het graafschap Sur
rey waarheen het vliegtuig, dat wegens
de mist niet op Londen Airport had
kunnen landen, moest uitwijken. Het
toestel stortte met donderend geraas
neer, passeerde rakelings een weg met
huizen en ploegde zich over een afstand
van tweehonderd meter door een bos,
schoot nog even omhoog en tuimelde
toen om. De vleugels knapten af en de
cabine kwam ondersteboven op de grond
terecht. In het voorste gedeelte brak
een kleine brand uit. welke na aan
komst van de brandweer kon worden
geblust. Het duurde geruime tijd voor
dat toesnellende personen zich een weg
door het donkere bos konden banen. De
dikke mist belemmerde bovendien de
reddingspogingen. In de eerste uren
waren de berichten over de slachtoffers
dan ook uitermate verwarrend. Van
nacht duurde het zoeken naar docu
menten van diplomaten, die zich in het
toestel bevonden, hog voort.
Kort na deze ramp daalde een vlieg
tuig uit Athene met de Griekse premier
Karamanlis aan boord veilig op Gat
wick Airport.
Volgens de laatste berichten zijn de
overlevenden: premier Menderes, Arif
Demirer. parlementslid, Mellh Esenbel,
secretaris-generaal van het departe
ment van Buitenlandse Zaken. Emin
Kalafat, parlementslid, Rifat Kadrizade,
parlementslid, Sefik Fenmen, secretaris
van Menderes, mej. Tekovan en drie be
manningsleden.
Onder de slachtoffers bevinden zich:
Server Somuncuoglu, minister van Pers
zaken, radio en toerisme, Kemal Zey-
tinoglu, parlementslid, Muzaffer Erzu,
chef van het Kabinet van Menderes,
Serif Arzik, directeur van het Anato
lische persbureau. Ilhan Savut en Gu-
nej Turkmen, beiden van het ministerie
van Buitenlandse Zaken.
Weer Griekse troepen naar
NAVO-basis in Turkije
De Griekse eenheden die vorig jaar
van de NAVO-basis Izmir in Turkije
werden teruggetrokken, zullen naar deze
Prinses Beatrix terug
Het was een lachende en bruinge
brande Prinses Beatrix, die vanmor
gen van haar wintersportvakantie in
Sankt Anton teruggekeerd is. De Hol-
land-Italië-Express waarmee zij reis
de, had een half uur vertraging en
arriveerde om kwart voor elf in
Utrecht.
Prinses Beatrix werd verwelkomd door
Koningin Juliana, Prinses Irene en haar
studievriendin, mej. L. Hassely Kirch-
ner.
Nadat de ski's en de bagage waren
overgeladen, vertrok het gezelschap met
twee hofauto's naar Soestdijk.
Moedig besluit van
president Bourguiba
(Van onze Par ij se correspondent)
In een rede in Tunis heeft president
Bourguiba verklaard, dat Tunesië be
reid is Frankrijk in het bezit te laten
van de oorlogshaven Bizerta indien de
Fransen er vóór juni in slagen het con
flict in Algerije op vreedzame wijze te
beëindigen.
Bourguiba noemde dit een „moedig
besluit" en inderdaad was dat niet zon
der reden, want het staat wel vast dat
deze verklaring tot zeer veel kritiek aan
leiding zal geven.
basis terugkeren, zo is in Athene be
kendgemaakt. Dit is een gevolg van het
verbeteren der betrekkingen nu een op
lossing van het geschil om Cyprus in
zicht komt. De datum voor de terugkeer
is nog niet bekendgemaakt.
Van gezaghebbende zijde wordt ver
nomen dat aartsbisschop Makarios en
dr. Kutchuk, leider van de Turkse min
derheid op Cyprus, hebben beraadslaagd
over het toekomstige bestuur van een
pnafhankelijke Cyprische republiek, dit
in het kader van de overeenkomst van
Zürich. Beiden waren vergezeld door
verscheidene raadgevers.
Een rechtbank van New Castle, En
geland, heeft de aanklacht, die de Brit
Rood-China erkent
Ruslands leiding
Het communistisch-Chinese blad „Rode
Vlag", dat in hoofdzaak theoretische
kwesties behandelt, heeft de leidende
rol van de Sovjet-Unie in het socialis
tische kamp erkent, zo meldt het pers
bureau „Nieuw China". De gelijkheid en
onafhankelijkheid van alle communis
tische partijen en landen hebben altijd
bestaan. Maar de communisten in de
gehele wereld erkennen „van ganser
harte" de grote historische betekenis
van de Sovjet-Unie en de communis
tische partij van dit land, aldus het blad.
Alan Robertson tegen aartsbisschop
Makarios had ingediend, onontvankelijk
verklaard, omdat de aangeklaagde geen
inwoner van New Castle is. Robertson
had Makarios beschuldigd van samen
spanning met kolonel Grivas de
E.O.KA.-leider om Britse burgers en
militairen te vermoorden en samenzwe
ring met een buitenlandse mogendheid,
met het doel een gedeelte van het bezit
van de Koningin te ontvreemden".
414 Cultuurondernemingen
genationaliseerd
Een functionaris van het Indonesische
ministerie van Landbouw heeft mee
gedeeld, dat 414 van de 533 „overge
nomen" Nederlandse cultuuronderne
mingen ingevolge het besluit van de
regering zijn genationaliseerd. De lijst
van deze 414 plantages zal spoedig
worden bekendgemaakt, zo zei hij.
Volgens officiële cijfers van de Neder
landse diplomatieke vertegenwoordiging
zijn 248 Nederlandse ondernemingen
„overgenomen" na het begin van de
anti-Nederlandse campagne in decem
ber 1957. Daartoe behoren 77 cultuur-
ondernemingen.
Verder wordt vernomen dat enkele
van de Nederlandse „overgenomen"
ondernemingen zouden worden gecon
fisqueerd omdat zij belastingschulden
hebben. Een van de te confisqueren fir
ma's is de bakkerij „Jan Bakker" in
Djakarta.
Geen eenzijdige maatregelen tegen crisis
Hoge Autoriteit geeft helpende hand
(Van onze Brusselse correspondent)
In de Borinage bedroeg het aantal stakers gisteren achttienduizend,
in het centrum (het bekken van La Louvière) dertienduizend; van
ochtend zag het er naar uit, dat de stakingsbeweging zich vandaag
ook zou uitbreiden naar het mijngebied van Charleroi, waardoor het
totaal aantal stakers tot zeker veertigduizend zou stijgen. Persfoto
grafen en cineasten moeten grote tact aan de dag leggen bij het maken
van opnamen, daar de stakers er kennelijk niets voor voelen op een
foto in de krant of wel op het filmjournaal te verschijnen. Maandag
kwam het reeds voor, dat een cineast zich zijn toestel uit de hand
gerukt zag. De film werd voor de ogen van de verbijsterde cameraman
eenvoudig verbrand.
Vakbonden waarschuwen
tegen sabotagedaden
Van belang waren gisteren de uitvoe
rige besprekingen van de Hoge Autori
teit met de Belgische premier Gaston
Eyskens, bijgestaan door de ministers
van Economische Zaken en van Arbeid.
Van de zijde van de Hoge Autoriteit
waren aanwezig de heer Paul Finet,
voorzitter, en de vice-presidenten Coppe
en Spierenburg. Na afloop van de con
ferentie, die meer dan drie uur in be
slag nam, verklaarde ons de vice-pre
sidenten Albert Coppe en Spierenburg,
dat de Belgische regering geen eenzij
dige maatregelen gaat treffen om de
kolencrisis in België te verhelpen. De
Belgische regering heeft tot de Hoge
Autoriteit het verzoek gericht om de
toestand van ernstige crisis in de Ko-
lengemeenschap te doen afkondigen.
Gewicht bijna 10 kg., hoogte 536-3280 km.
De Verenigde Staten hebben gisteren in Cape Canaveral met succes
een drietraps Vanguardraket met een kunstmaan voor weerkundige
doeleinden gelanceerd. De kunstmaan heeft een doorsnede van onge
veer een halve meter en weegt bijna tien kilogram. Zij heeft twee
foto-elektrische cellen die het wolkendek overdag zullen vastleggen
en seint de gegevens terug naar de aarde waardoor ruwe schetsen
verkregen worden. Vele stations hebben de radioseinen opgevangen.
Dit experiment is de eerste stap voor het in kaart brengen van de
weersomstandigheden op aarde. De 21 meter lange Vanguardraket
weegt ongeveer 10.000 kg.
Twee uur en twintig minuten na de
lancering maakte het nationaal bureau
voor lucht- en ruimtevaart bekend, dat
bevestiging was verkregen dat de
kunstmaan in een baan om de aarde
draait.
Het hoofd van het bureau, T. Keith
Glennan, deelde mede dat deze kunst
maan de „Vanguard II" wordt genoemd.
Hij zei dat dit de vierde Vanguard-
lancering was van een serie van zeven
als onderdeel van de Amerikaanse bij
drage aan het Internationale Geofysisch
Jaar.
Van de vorige gelanceerde Vanguards
is alleen de „Vanguard I", die op 17
maart vorig jaar gelanceerd werd, in
een baan om de aarde gekomen.
De maximumhoogte van de satelliet
is 3.280 km. en de minimumhoogte
536 km., zijn snelheid bedraagt 28.800
km. per uur. Een omwenteling duurt
126 minuten. De baan ligt tussen 35
graden noorder en zuiderbreedte.
Dr. Abe Silverstein, directeur van de
afdeling voor ruimtevaart van het Ame
rikaanse bureau voor lucht- en ruimte
vaart, voorspelde dat de Vanguard II
misschien wel honderden jaren rond de
aarde zal blijven draaien.
Enkele ogenblikken later verklaarde de
Belgische minister van Economische
Zaken aan de journalisten, dat de Hoge
Autoriteit aan dit verzoek van de Bel
gische regering niet direct kon voldoen.
Er zjjn beraadslagingen nodig, maar de
Hoge Autoriteit zal op korte termijn een
beslissing nemen. Men vermoedt, dat
een speciale ministerraad van de Kolen-
en Staalgemeenschap dringend te Brus
sel zal worden bijeengeroepen.
Drie toezeggingen
De Hoge Autoriteit heeft echter op
drie punten positieve toezeggingen aan
de Belgische regering kunnen doen:
de wachtgelden ten gunste van de
werkloos wordende mijnwerkers zullen
zo nodig ook na 1 februari 1960, eind
van de overgangsperiode, aan de Bel
gische mijnwerkers worden uitgekeerd:
het wachtgeld bedraagt 100 pet. van het
loon over de vier eerste maanden en 80
en 60 pet. over de volgende maanden
van het jaar;
de sluiting van de acht marginale
putten van de vijf mijngenootschappen
in de Borinage zal parallel verlopen met
de vestiging van nieuwe industrieën in
dat gewest;
de Hoge Autoriteit zal haar medewer
king verlenen voor de studie van de in
dustriële reconstructie van het gewest
en de financiële steun bij de oprichting
van nieuwe industrieën.
Maar, aldus beklemtoonde de Bel
gische minister van Economische Zaken,
de heer Van der Schueren, de Hoge
Autoriteit heeft uitdrukkelijk aanvaard,
dat zij niet zal aanvaarden, dat de Bel
gische regering aan de kolenmijnen van
de Borinage een grotere subsidie zal
verlenen dan die welke is voorzien in
het saneringsplan, namelijk de subsidie
van circa vijftien miljoen gulden over
een periode van 3 jaar en voor een pro-
duktie van 2.1 miljoen ton kolen per
jaar.
Intussen hebben de socialistische vak
bonden in de Borinage de stakers ge-
De Belgische ambassadeur in Den
Haag, baron J X. J. M. G. van der
Straten-Waillet heeft te zijnen hui
ze een aantal onderscheidingen uit
gereikt. Prof. dr. A. G. Brom.
hoogleraar in de thorax-chirurgie
aan de Leidse Universiteit ontvangt
de versierselen van het Comman
deurschap in de Orde van Leopold
II.
Somber weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt met op
vele plaatsen mist en hier en daar enige
motregen. Meest zwakke wind uit weste
lijke richtingen. Weinig verandering in
temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
19 FEBRUARL
Zon op: 7.50 uur; onder: 18.00 uur.
Maan op: 14.01 uur; onder: 4.56 uur.
Hoogwater te Katwijk te 0.02 en 12.33
uur.
Laagwater te 7.52 en 20.34 uur.
(Dit nummer bestaat uit 14 p>n&ty
