MAGGI
MINESTRONEI
SMAKELIJK
VOEDZAAM
VERWARMEND
w.iuei.m
Strijd 0111 de zetel van
prof. Heuss is ontbrand
Zware dag voor Margot Fonteyn
DIKKE, ITALIAANSE GROENTESOEP
Industrie en het hoger onderwijs
moeten en kunnen elkaar steunen
CEMA -PATENT
Socialisten staken lont in het
kruit door kandidatuur-Schmid
Nog witter...
stralend wit.
zó wast...
97ste jaargang
Vrijdag 13 februari 1959
Derde blad no. 29670
KOUD?
Advertentie
Het bedrijfsleven heeft groot be
lang bü het onderwijs, speciaal het
hoger onderwijs, en daarom is steeds
intensiever contact tussen bedrijfs
leven en onderwijs van zo grote be
tekenis. Dit zeide mr. J. Meynen,
directeur van de AKU te Arnhem en
voorzitter van de commissie bedrijfs
leven-hoger onderwijs, gistermiddag
aan een koffiemaaltijd (in Krasna-
polsky) van het Departement Amster
dam van de Nederlandsche Maat
schappij voor Nijverheid en Handel.
In zijn causerie getiteld „onderwijs en
industrie" betoogde mr. Meynen, dat
onze naoorlogse industrialisatie naar
verhouding meer mensen in de industrie
heeft tewerk gesteld dan in de Ver
enigde Staten. Vandaar het grote be
lang dat het bedrijfsleven, en met name
de industrie, heeft voor de ontwikkeling
van het onderwijs en voor de groei spe
ciaal van het hoger onderwijs. Het is
echter ook van groot belang, dat de
functies die buiten het rechtstreekse
bedrijfsleven vallen, goed vervuld wor
den. Vandaar de actieve belangstelling
van de industrie voor de taak van het
hoger onderwijs. In elke sector van het
maatschappelijk leven moeten goed
voorbereide intellectuele krachten in
voldoende mate aanwezig zijn, vooral
uit het oogpunt van de toenemende
Europese integratie. Spreker meende
dat het bedrijfsleven tot dusver nog niet
voldoende aandacht aan deze materie
heeft geschonken. Wij zijn in dit opzicht
aangewezen op de krachten, die het ho
ger onderwijs het bedrijfsleven kan ver
schaffen. Wil men evenwel het aantal
afgestudeerden opvoeren, dan dient
daaraan vooraf te gaan de beschikbaar
stelling van een groter aantal professo
ren en leraren.
Ons land achter
Spreker meende, dat in ons land de
bijdrage van het bedrijfsleven ter bevor
dering van het hoger onderwijs nog ten
achter blijft. Z.i. kan dit contact eigen
lijk nimmer sterk genoeg zijn. De cijfers
wijzen uit dat wij in de toekomst voor
een tekort aan academisch gevormde
krachten komen te staan. Daarom moe
ten thans maatregelen worden genomen.
Welke maatregelen, daarover is men het
nog niet eens. Maar het is verheugend,
dat dit punt te bevoegder plaatse de
ernstige aandacht heeft. Spreker vroeg
zich af of het wellicht gezocht moet
worden in een verkorting van de oplei
ding, of in de vraag om naast de be
staande opleiding de mogelijkheid van
een kortere opleiding in te voeren.
Naast de studieduur is ook de efficiency
van de studie zelf van groot belang, en
vooral de vraagkan de studie misschien
beter georganiseerd worden? Spreker
dacht in dit verband aan het Engelse
voorbeeld, waar men de „bachelor" kent
en suggereerde het instellen hier van
een nieuwe graad: het baccalaureaat.
Het bedrijfsleven heeft behoefte aan
dergelijke mensen. (Onlangs schreven
wij over het voornemen van de Leidse
Universiteit om tot de instelling hiertoe
over to gaan. Red. L.D.).
Huwelijk van Sjali
met Italiaanse
Prinses V
In welingelichte kringen in Teheran
werd gisteren vernomen, dat de Sjah
van Perzië zou willen huwen met de
achttienjarige prinses Maria Gabriella,
dochter van ex-Koning Umberto van
Icalië, indien er een oplossing gevonden
kan worden voor twee moeilijkheden,
namelijk de nationaliteit en de gods
dienst van de Prinses.
De plannen van de Sjah zijn niet of
ficieel meegedeeld. Er wordt echter veel
gewicht gehecht aan een bezoek, dat een
broer van de Prinses, Prins Victor Em
manuel, onlangs aan het hof in Teheran
heeft gebracht.
Een zuster van Prinses Maria Ga-
briella.Prinses Maria Pia, maakt op het
ogenblik een rondrit door Perzië. verge
zeld van haar echtgenoot en de broer
van de Sjah.
Het Perzische ochtendblad „Farman
meldde vandaag, dat Prinses Maria Ga
briella binnenkort mohammedaanse zal
worden.
Corruptie in Polen neemt
grootse vormen aan
De Poolse regering heeft een nieuwe
reeks maatregelen afgekondigd ter be
strijding van de corruptie en de diefstal
van staatseigendommen.
De Poolse minister van Justitie, Ma
rian Rybicki, heeft in een vraaggesprek
met een Warschaus blad gezegd, dat in
het vervolg „de strengste maatregelen"
zouden worden genomen tegen ieder die
de staat benadeelt. Deze maatregelen
kunnen strekken tot gedeeltelijke of al
gehele onteigening van het bezit, nog
afgezien van een gevangenisstraf van
vijf jaar.
In een officieel communiqué is mee
gedeeld. dat 20.000 gevallen van fraude
aan het licht waren gekomen bij een
onderzoek in 31.776 kwesties.
Alleen al in de stad Warschau zijn in
de loop van het jaar 1958 bijna 27.500
personen beschuldigd van het verstrek
ken van valse opgaven of fraude ten
nadele van de staat.
Welk doel?
Een andere vraag is: waartoe moet
het hoger onderwijs dienen, voor de
wetenschap of voor een maatschappe
lijk doel? De instelling van het bacca
laureaat moet gezien worden als een
proef, waarvan pas na jaren kan wor
den gezien of ze geslaagd is. Ons volk,
aldus mr. Meynen, is nu eenmaal erg
gesteld op diploma's en dit feit alleen
reeds staat de ontplooiing van het bac
calaureaat in de weg. Tenslotte gaat het
er om: hoe gebruiken wij als natie ons
intellect op de meest efficiënte manier?
Wij moeten vermijden, dat een belang
rijk percentage een studierichting kiest,
waarin het de eindstreep niet bereikt.
Hoger onderwijs en bedrijfsleven kun
nen elkaar wederzijds steunen door het
afstaan van krachten, het verstrekken
van wetenschappelijke opdrachten enz.
Over al deze vragen moeten wij ons be
zinnen, aldus spreker, om in de concur
rentiestrijd tussen de volken en op de
Europese markt te blijven.
Incident nabij Gaza
Een patrouille van het internationale
politieleger in Gaza heeft woensdag
avond een Arabier, die de demarcatie
lijn wilde overschrijden doodgeschoten.
De man die gewapend was, had geen
gevolg gegeven aan een bevel tot stil
staan. Er waren nog anderen bij hem
geweest. Uit de ridhting van Israël
waren schoten gevallen maar ondanks
waarschuwingen van de V.N.-patrouille,
was de man toch op hen blijven toe
lopen.
6 maanden
garantie
op de zolen
GRATIS
atlas van de Benelux
bij ieder paar
Cema-patentschoenen
BHBÉBBIBÉÉM
Jongens- en meisjesschoenen
Nieuwe ambassadeur
in Warschau
Naar wij vernemen is de benoeming
te verwachten van de heer D. G. E.
Middelburg, laatstelijk consul-generaal
der Nederlanden te Singapore, tot
Nederlands ambassadeur te Warschau.
De huidige ambassadeur aldaar, dr. F.
A. van Woerden, krijgt een andere be
stemming.
Actie voor verlamde
'kinderen een succes
Het actiecomité van de spoormannen
uit Nijmegen en omgeving heeft meege
deeld, dat de inzameling voor de twee
verlamde kinderen Rothuis te Opheusden
eind januari reeds een bedrag van
f. 10.000 had opgebracht. Hiervan is
circa f. 7.000 bijeengebracht door het
personeel van 160 NS-stations, werk
plaatsen en locdepots. Het resterende
bedrag kwam van gevers uit het gehele
land en zelfs uit België en Duitsland.
Behalve geld werden ook materialen
aangeboden voor de bouw van het zon-
nehuisje. Ook werden aanbiedingen ont
vangen voor stoffering en verfraaiing
ervan. Zo zond een kweker uit Hillegom
3.000 bloembollen die rond het huisje ge
plant kunnen worden. Een architect uit
Vla ar din gen bood aan het ontwerp voor
het huisje te maken. In het begin van de
komende maand hoopt men met de
bouw ervan te kunnen beginnen.
Op 13 februari zal een tweede inza
meling onder het NS-personeel van nog
150 stations worden gehouden. Boven
dien zullen nog de ambtenaren van het
hoofdkantoor in Utrecht en van acht
districtsbureaus een bijdrage geven. Men
hoopt daardoor de f. 10.000 ver te kun
nen overschrijden.
De ouders van de twee verlamde meis
jes Annie en Ali ontvangen uit het ge
hele land brieven en geschenken en bij
de posterijen is het adres al zo bekend,
dat brieven waar alleen maar „Het Wit
te Huuske te Opheusden" op staat, op
het goede adres worden bezorgd. Op 28
februari zullen de inzamelingen worden
beëindigd.
Beperking afbetaling
opgeheven
In de Staatscourant is gepubliceerd
een wijziging van dc afbetalingsbe
schikking 1956, waarbij het in deze
beschikking voorkomende voorschrift
t.a.v. de maximumduur der afbeta
lingsovereenkomsten wordt inge
trokken.
De Staatssecretaris van Economische
Zaken acht de huidige conjuncturele
omstandigheden van dien aard, dat op
grond daarvan een beperking van de
maximumduur der afbetalingsovereen
komsten niet meer noodzakelijk wordt
geacht. Aangenomen wordt, dat van de
vrijheid om voortaan zelfstandig op dit
punt het bedrijfsbeleid te bepalen, een
zodanig gebruik zal worden gemaakt,
dat opnieuw ingrijpen kan worden voor
komen.
De voorschriften in de afbetalingsbe
schikking 1956 met betrekking tot de
verplichte minimum-kassastorting blij
ven van kracht met dien verstande, dat
het percentage van deze kassastorting
voor motorrijwielen en scooters wordt
verlaagd van 25% tot 15%.
Tijdens werkzaamheden op het ter
rein van de Pencentrale te Velsen-noord
is de 38-jarige M. Koorn uit Amster
dam-noord bekneld geraakt tussen een
aanhangwagen en een kraanwagen. Hij
werd met ernstige verwondingen over
gebracht naar het Rode Kruis-zieken-
huis te Beverwijk, waar hij is overleden.
(Van onze correspondent in Bonn)
Met de aanwijzing van prof. Carlo Schmid als socialistisch kandidaat voor het
Westduitse presidentschap heeft de SPD gisteren de lont in het kruitvat gestoken
en de strijd om de stoel van prof. Heuss doen ontbranden. Op zeer korte termijn
zal de voornaamste regeringspartij, de CDU-CSU, naar alle waarschijnlijkheid
de katholiek dr. Heinrich Krone als haar kandidaat aanwijzen, hoewel ten deze
nog alles mogelijk is en ook een protestantse CDU-er uit de bus kan komen.
De beslissing van de SPD komt erop neer, dat de socialisten een gepronon
ceerde, zij het gematigde partijman Bondspresident willen maken. Verwacht werd
dit wel, maar ergens hoopte men in Bonner politieke kringen, dat er toch een i
tussenfiguur, een hoogleraar die buiten de politiek van de dag staat, door de
socialisten naar voren zou worden geschoven. Nu dit niet gebeurd is, blijft er
voor de CDU in feite niets anders over dan Krone aan te wijzen.
Opstand in Honduras
In Guatemala is een radio-oproep van
de opstandelingenleider in Honduras,
kolonel Armando Velasquez, gehoord.
Hij spoort het regeringsleger aan
tegen de regering op te staan „tot red
ding van het volk" en om bloedvergieten
te voorkomen. Van de zijde van de Hon-
durese overheid wordt vernomen, dat
de opstandelingen, die zich dinsdag van
een dorp in het noorden van het land
hadden meester gemaakt, door rege
ringstroepen zijn verdreven. Ook ln het
westen van het land zou de regering de
toestand in de hand hebben. De presi
dent. Ramon Villed: Morales, is ervan
overtuigd dat hij de opstandige bewe
ging in korte tijd onschadelijk kan
maken.
Advertentie
Godsdienst speelt
belangrijke rol
En daarmee is het voorstel van de
tweede regeringspartij, de Deutsch Par
tei, van de baan. De D.P. stelde eergis
teren voor artikel 54 van de Westduitse
grondwet, dat om. zegt dat het Bonds
presidentschap in eerste instantie vijf
jaar duurt en dat een herverkiezing
slechts eenmaal mogelijk is, te wijzigen,
en wel in die zin, dat herverkiezing
steeds mogelijk zou zijn. Zou tweederde
van de Bondsdag zich hiermee kunnen
verenigen, dan zou Heuss, die bijna tien
jaar president is, herkozen kunnen wor
den. Daarvan is thans geen sprake
meer: Heuss gaat in september aan
staande heen; hijzelf voelt trouwens
niets voor een grondwetswijziging.
„Erhard wegpromoveren"
Een reeks kandidaten is de laatste
dagen in Bonn genoemd, onder wie niet
slechts Schmid en Krone, maar ook
Adenauer en zelfs de minister van Eco
nomische Zaken Erhard. Ten aanzien
van Erhard werd in diverse kringen
openlijk gezegd, dat leidende persoon
lijkheden van het verbond van de West
duitse industrie bij Adenauer waren ge
komen met het op discrete wijze geuite
verzoek om deze minister kandidaat
voor het presidentschap te maken. De
wens zou daarbij hebben voorgezeten
om Erhard als het ware weg te promo
veren. In bepaalde industriekringen zou
men er namelijk niets voor voelen, dat
de protestantse en om zijn anti-protec-
tionisme bekende Erhard eens als op
volger van de rooms-katholiek Adenauer
Bondskanselier zal worden. En daarop
is veel kans, nu de r.-k. Krone de beste
gooi zal maken naar het Bondspresi
dentschap. Zeker zit in de CDU name
lijk de gedachte voor om aldus de con
fessionele kool en de politieke geit te
sparen en protestanten en rooms-katho-
Het ivas een loodzware dag voor
de beroemde Britse ballerina Dame
Margot Fonteyn!
In het rijkelijk met rode pluche
overladen operahuis van Covent
Garden danste zij bijna tioaalf uur
achtereen met slechts enkele korte
rustperiodes. Ongeveer evenlang dus
als zes normale avondvoorstellingen
tezamen. En dat op één dag. Het
was pas tegen middernacht eer er
een einde aan werd gemaakt. Eerst
toen was iedereen tevreden.
En dat allemaal omdat Margot
Fonteyn na twintig jaar lang alle
aanbiedingen en verzoeken van
Britse- en Amerikaanse filmmaat
schappijen categorisch te hebben af
gewezen eindelijk toch besloten
heeft voor Rank een film te maken.
Dc titel: „The Royal Ballet".
Elf camera's, gedirigeerd door dr.
Paul Czimer de man, die „The
Bolshoi Ballet" maakte, wélke film
zo'n daverend succes in Engeland
oogstte, hetgeen wellicht Margot
Fonteyn overstag deed gaan
waren gericht op de befaamde dan
seres en haar bekende partner Mi
chael Eomes toen zij de scenes dans
ten uit Frederick Ashtons nieuwe
ballet „Ondine".
In totaal duurt dat fragment in de
kleurenfilm een tien minuten. Maar
bij de geringste fout, moest telkens
dc gehele voorstelling opnieuw ge
filmd worden tot het eindelijk in de
ogen van de filmmakers en de uit
voerenden volmaakt leek.
Toen het gordijn voor de eerste
maal die dag openging hadden zich
bv de elf cameramannen zes film
journaalmensen en vijftig persfoto
grafen gevoegd. Zó groot was de be
langstelling. Toen, in het begin, kon
nog dit vrolijke plaatje gemaakt
worden. Tegen het einde was de bal
lerina het lachen wel vergaan. Dood
moe zocht ze haar kleedkamer op.
Ze had er twaalf uur opzitten. Maar
er zullen nog meer van dergelijke
dagen volgenwant behalve Ondine'
danst Fonteyn in deze film ook de
Vuurvogelen de tweede acte van
het „Zwanenmeer".
lieken, die broederlijk verenigd in de
CDU zijn, in de toekomst beiden aan
hun trekken te laten komen. Wordt de
rooms-katholiek Krone een CDU-kan-
didaat voor Heuss' plaats, dan moet in
1961 volgens de CDU-spelregels bij een
CDU-verkiezingszege een CDU-protes-
tant (Erhard, Gerstemaier, Etzel of
Schroder) Bondskanselier worden. Maar
daarop is, zolang de rooms-katholiek
Adenauer leeft en de ambitie heeft om
de verkiezingen in 1961, als hij 85 is, te
winnen, weer geen kansIn Bonn
zegt men nu: wordt Krone kandidaat,
dan treedt Adenauer in 1961 af als
kanselier. Vandaar de aarzeling in de
CDU om met een presidentskandidaat
voor de dag te komen en het gefluister
van namen van CDU-ers, die protestant
zijn.
Op 1 juli in West-Berlijn
In West-Berlijn zullen op 1 juli de
519 leden van de Bondsdag en nog eens
519 door de parlementen van de elf
Westduitse deelstaten aangewezen ver
tegenwoordigers de nieuwe president
kiezen. Dit bevestigde gisteren te West-
Berlijn de voorzitter van de Bondsdag,
Gerstenmaier. Russische dreigementen
of niet, die verkiezing z&l in Berlijn
plaatsvinden, ook al zegt men van com
munistische zijde, dat dat een uitdaging
aan de Sovjets zou zijn, aldus Gersten
maier. De keus zal dus waarschijnlijk
gaan tussen prof. dr. Carlo Schmid en
dr. Heinrich Krone. Laatstgenoemde
moet, volgens de normale partijdisci
pline, kunnen rekenen op alle 522 CDU-
stemmen, dat is op een totaal van 1038
drie meer dan de helft en het zou ge
noeg kunnen zijn, omdat bij 520 stem
men de zaak beklonken is.
Schmid: een man van allure
Beweeglijker en intollectueler, veel
meer man van de wetenschap en van de
wereld dan Krone, wiens kandidatuur
nog onzeker is, is de socialist Schmid,
hoogleraar in de rechtswetenschappen
te Tübingen. Prof. Schmid is 62 jaar
oud; hy werd in Zuid-Frankrijk gebo
ren en was tijdens de bezetting werk
zaam bij het Duitse civiele bestuur in
Frankrijk, waarover later allerlei boze
geruchten zijn verspreid, die men heeft
weten te ontzenuwen. Op zijn 33ste jaar
was hij reeds hoogleraar. Na de oorlog
werd hij minister-president en minister
van Justitie in Wurttemberg; sedert
1949 zit hij in de Bondsdag. Schmid.
een briljante geest, die alles behalve
het FDP- of het CDU-lidmaatschap
bezit om Heuss op waardige wijze te
vervangen, is een bekend man in Euro
pese kringen. Er is weinig kans op, dat
hij op 1 juli een paar CDU-leden zal
mee krijgen. Een nederlaag van prof.
Schmid kan er toe bijdragen, dat hij
een geprononceerd man wordt voor de
SPD voor de Bondsdagverkiezingen in
1961.
Deze uitgangspunten zullen in de ko
mende vier maanden in West-Duitsland
veelvuldig naar voren worden gescho
ven. Het publiek heeft in deze niets te
zeggen; de partij-discipline zal beslissen
over de bezetting van het hoogste, uiter
mate belangrijke Westduitse ambt. waar
van ook in de volgende tien jaar veel
onzichtbare kracht voor de Bondsrepu
bliek in en buiten het land, gelijk onder
Heuss, zal moeten afstralen.
Uitvoer land- en
tuinbouwproducten
Volgens he Centraal Bureau voor de
Statistiek bedroeg de waarde van de
uitvoer van la>nd- en tuinbouwproduk-
ten in het 4e kwartaal van het jaar 1958
1.119,4 miljoen gulden togen 1.088,2 mil
joen in het overeenkomstige kwartaal
van het voorafgaande jaar. Tegenover
een hogere uitvoerwaarde van de akker
bouw- en de tuinbouwproducten, resp.
399.6 miljoen gulden (354,3) en 167,2
miljoen gulden (164.8) staat een lagere
uitvoerwaarde van de veehouderij pro-
dukten 552,6 miljoen gulden (569,1). Het
aandeel van de landbouw Ln de totale
uitvoerwaarde daalde van 34.,4 procent
tot 33.6 procent vergeleken met het
overeenkomstige kwartaal 1957. In 1958
bedroeg de totale uitvoerwaarde van
land- en tuinbouwproducten 3.958,8 mil
joen gulden tegen 3.896,6 miljoen gulden
in 1957.
Hiervan werd aan akkerbouwproduc
ten voor een waarde van 1.305.7 miljoen
gulden uitgevoerd (1 195,7» aan veehou-
derijprodufcten 1.911,2 miljoen gulden
>1.979,3) en aan tuinbouwproducten
741,9 miljoen gulden (721,6).
Het aandeel van de landbouw in de
totale Nederlandse uitvoerwaarde daalde
in 1958 t.o.v. 1957 van 33,1 procent tot
32,4 procent.
4e kwartaal jaar
1957 1958 1957 1958
miljoen gulden
Akkerbouw 354.3 399.6 1.195,7 1.306,7
Veehouderij 569.1 552,6 1.979.3 1.911,2
Tuinbouw 164,8 167,2 721,6 741,9
Totaal
1.088,21.119,4 3.896,6 3.958,8
Hogere kosten leerlingen
lagere scholen
Uit een publikatie van het C.B.S.
blijkt, dat de gemeentebesturen voor
het jaar 1958 weer hogere bedragen per
leerling beschikbaar hebben gesteld ter
bestrijding van de materiële exploitatie
kosten der lagere soholen dan in 1957.
De bedragen varieerden voor het ge
woon lager onderwijs van f. 12.(gem.
Finsterwolde) tot f. 139.34 (gem. Anke
veen), voor het voortgezet gewoon lager
onderwijs van f. 37.(gem. Hontonisse)
tot f. 182.66 (gem. Oude Pekela», voor 't
u.l.o. van f. 35.38 (gem. Groningen) tot
f. 113.39 dgern. Wormerveer) voor het
onderwijs aan minder begaafden
varieerden de bedragen van f. 56.50
(gem. Simpelveld) tot f. 413.34 (gem.
Epe>.
72% van de gemeenten stolde een be
drag van f. 40.of meer, per leerling
bij het gewoon lager onderwijs, vast (in
1957: 47 pet), voor het voortgezet lager
onderwijs en het uitgebreid lager onder
wijs stolde resp. 75% en 68% der ge
meenten een bedrag vast van f. 55.of
meer (in 1957 resp. 63% en 54%).
Nieuwe balletstichting in
Amsterdam
Verwacht jaarlijks tekort
350 a 400.000 gulden
De gemeenteraad van Amsterdam
heeft het voorstel van B. en W. ont
vangen de oprichting te bevorderen
van een nieuw balletgezelschap van
ongeveer 50 a 55 dansers en danseres
sen, onder leiding van een onder
Mascha ter Weeme en Johan Verdo-
ner, bestaande artistieke leiding en
van een zakelijk leider, dat met in
gang van het seizoen 1959/1960 zelf
standige voorstollingen zal geven en
tevens, zonder organisatorisch te zijn
verbonden met de Nederlandse Opera,
voor balletten in operavoorstellingen
van deze instelling zal worden ge
bruikt.
„Het laat zich aanzien", aldus B. en
W., „dat de exploitatie van het nieuwe
gezelschap jaarlijks een tekort tussen
f. 350.000 en f400.000, al naar gelang
het aantal dansers, zal opleveren. Daar
bij is reeds rekening gehouden met de
f. 100.000 per jaar die de Nederlandse
Opera aan het balletonsemble vergoedt
(waarvan het Rijk de helft voor zijn
rekening neemt). Verwacht wordt dat
het Rijk een verzoek om een bijdrage in
de subsidiëring zal inwilligen.
