bedrijfs
automobielen
„Oud-Leiden" lieeft veel waardering
voor liet ontworpen wegenschema
Overwegwacliter vergat
spoorbomen te sluiten
Prof. Romme hekelde fel
uitspraak van prof. Oud
Burcht-complex moet één geheel
Mij ven - Levendaal niet dempen
mcm&n
„Vindt dit voorbeeld navolging
dan is ons land onbestuurbaar"
97ste jaargang
Dinsdag 10 februari 1959
Tweede blad no. 29667
RAI
Doorbraak aan oostzijde Lakenhal gewenst
Ongetwijfeld heeft de publikatie van het Leidse wegenschema velen
aan het „studeren" gezet. De motieven waren geheel verschillend: de
een wilde zien of zijn woning er bij betrokken was, de ander ging na
welke consequenties de voorstellen voor zijn bedrijf zou hebben en de
derde was alleen maar belangstellend. Ook het bestuur van de
Vereniging „Oud-Leiden" heeft zich over de plannen gebogen en dat
is niet verwonderlijk, omdat de plannen voor een groot deel betrek
king hebben op de binnenstad, waar tal van historische gebouwen
herinneren aan het rijke verleden van onze stad. De conclusie van het
bestuur van „Oud-Leiden" is dat dit een goed plan is, dat erop gericht
is bepaalde monumenten en gehele stadsdelen te behouden. Hierin zijn
de ontwerpers op verrassende wijze geslaagd, hetgeen zeer gunstig
afsteekt bij plannen die in andere gemeenten zijn ontworpen. Toch zijn
er nog wel enkele punten die naar het oordeel van het bestuur van
„Oud-Leiden" een nadere bestudering waard zijn, en daartoe heeft het
een schrijven aan de raad gericht om voor deze punten de aandacht
te vragen.
Na in het algemeen waardering ti
iebben uitgesproken voor het plan, wijst
iet bestuur erop dat de vierkante city-
Ine een bijzonder gelukkige oplossing is.
frelke het verkeer in belangrijke mate
Kten de stadskern zal houden. De
dzaak van de doorbraken over de
ftijnarmen ten behoeve van de zgn.
jiinnencirkel kan het bestuur niet in-
Üen. Mocht de raad deze doorbraken
joch wensen, dan wil het bestuur van
i,Oud-Leiden" de bijzondere aandacht
foor enkele punten vragen.
Langebrug
Hoewel de doorbraak van de Lange-
irug het karakter van deze voormalige
•acht nog meer zal aantasten, ligt er
iveel voordeel in deze maatregel ten
azien van ontlasting van Rapenburg
Breestraat, dat dit offer aanvaard
bag worden. De afbuiging door de
Papegracht is weliswaar niet bijzonder
harmonisch, doch verre te verkiezen
boven een doortrekken naar de Groen-
bazengracht.
De traverse van het Levendaal naar
het Van der Werfpark door de Raaro-
teeg is om meer dan een voor de hand
ggende reden toe te juichen. Wellicht
1 de doorsnijding van het Van der
erfpark op bepaalde bezwaren stuiten,
paar niet mag worden vergeten, dat het
kier een terrein betreft oorspronkelijk
pet huizen bebouwd, na de ramp van
[807 lange tijd exercitieveld en sedert.
3? oprichting van het monument van
van der Werf een park met meer paden
rn gazons. Nu het Plantsoen bij de
r/eterwoudsesingel behouden blijft en
bij de St.-Jacobsgracht een plantsoen is
p-fworpen terwijl de Hortus nabijgele
gen is. meen het bestuur van „Oud-
teiden" dat opoffering van het Van der
Werfpark toelaatbaar is. Stedebouwkun-
fiig zou het wellicht de voorkeur ver-
tiienen weer een gevelwand op te
trekken met een boombeplanting langs
het water van de Steenschuur.
Levendaal
Het standbeeld van Van der Werf zou
een, ook historisch gezien, zeer toe
passelijke plaats kunnen vinden in het
ontworpen St.-Jacobsplantsoen, alwaar
bij de jaarlijkse huldigingen voldoende
ruimte zal worden gevonden. Boven
dien moge er met nadruk op gewezen
worden, dat de zojuist genoemde tra
verse mede zal bewerkstelligen, dat
het verkeer niet zal worden gestimu
leerd de oostzijde van het Rapenburg
te kiezen, hetgeen aanleiding zou
kunnen zijn tot demping van het Ra
penburg. Dit zal wel het geval zijn,
wanneer het Levendaal gedempt zou
worden. Deze demping zal voorts
overbodig zijn. mits in de kaden aan
beide zijden van het Levendaal een
riolering wordt aangebracht, aange
sloten op de centrale riolering, aldus
het schrijven aan de Raad.
Den Burcht
Ten aanzien van het vóór Den Burcht
gelegen voormalige herenlogcment moet
bepaald een misverstand bestaan. Niet
alleen de poortboog zelf, maar ook de
flankerende torenachtige, door kantelen
en tentdak bekroonde bouwsels zijn zeer
merkwaardige monumenten en wel van
wege deze uit 1658 daterende en op de
middeleeuwen geinspirieerde architec
tuur van niemand minder dan de Leid
se stadsbouwmeester Willem van der
Helm. Aan de hand van de bewaarde
ontwerptekeningen kan het winkelraam
van de fa. Dreef zonder moeite vervan
gen worden door de oorspronkelijke
vensters.
Ook het logement met zijn intieme
plein en monumentale stalgebouw met
achttiende eeuwse volière verdient
niet alleen behoud maar ook rehabili
tatie. Een doorbraak ten zuidwesten
(Advertentie)
speelt de baas in pindakaas
Nan Merriman zingt
voor „Toonkunst"
De bekende mezzo-sopraan Nan Mer
riman, die reeds meerdere malen voor
de Maatschappij voor Toonkunst in
onze stad met enorm succes optrad,
zal dinsdag 17 februari op het derde
concert der Toonkunst-jubileumserie
in de Stadsgehoorzaal een liederen-
avond geven. Zij zal begeleid worden
door Felix de Nobel.
Haar bij uitstek origineel samenge
steld programma voor het 's middags te
ihouden Jeugdconcert omvat vier oude
Spaanse aria's, gearrangeerd door
Joaquin Nin, voorts liederen van de
Falla, Joaquin Nin, Racnmaninoff.
'Castelnuovo-Tedesco en diverse Engelse
volksliederen, 's Avonds zingt zij boven
dien nog liederen van Fauré, Debussy en
phausson.
De belangstelling voor haar optreden
is zó overweldigend .dat reeds honder
den kinderen naar het avondconcert
verwezen moeten worden, als er dan
tenminste nog plaatsen voor hen be
schikbaar zijn.
Nan Merriman's successen zijn, naar
taen zich herinneren zal, in onze stad
Overweldigend geweest. Zij gaf haar
èerste liederenavond voor het Leidse
Toonkunst, gevolgd door vele andere.
De in 19' 6 te Pittsburgh geboren zan
geres is welhaast in alle grote steden
van Europa en Amerika opgetreden, vele
taaien onder Toscanini. Zij schitterde
O.a. in de première van Strawinsky's
bpera "The Rake's Progress" op het
Edinburgh Festival.
In Amsterdam was zij verschillende
taaien soliste met het Concertgebouw
orkest. Vermaard zijn ook haar vertol-
kingen der partijen in Beethoven's
„Missa Solemnis" en Verdi's „Requiem".
Zij werkte samen met vele beroemde
dirigenten, o.a. Stokowskv. Bruno Wal
ter, Leonard Bernstein e.a.
resterende oude gevels aan de Koom-
beurssteeg. Tevens zou dan een betere
oplossing worden verkregen bij de door
braak Ketelboeterssteeg, waardoor Bree
straat 125 (Gulden Vlies) minder abrupt
tot hoekhuis zou worden gemaakt.
Het verbreden van de Koornbeursbrug
met zijn in het stadsbeeld unieke gale
rijen betekent een moeilijk probleem.
Uitgaande van de gedachte, dat deze
galerij tot iedere prijs gehandhaafd
moet blijven (de noordwestelijke is ook
onmisbaar als afsluiting van het Raad
huisplein) verdient het overweging
alleen het rijvak te verbreden en de
zuidoostelijke galerij in de door het
bestuur bedoelde rooilijn Koornbeurs-
steeg—Burgsteeg op te nemen. Aldus
wordt de fraaie aanblik over het water
behouden.
Lakenhal
Een volgend punt, waarvoor het be
stuur van „Oud-Leiden" de aandacht
van de raad vraagt is de doorbraak
ten westen van de Lakenhal. Het ge
bouw zou hierdoor geheel vrij komen
te staan, terwijl juist de oostelijke
gevel berekend is langs een brede weg
te staan, zoals uit de monumentale
gevel met trap blijkt. Het heeft trou
wens reeds bij de bouw van deze
vleugel in de bedoeling gelegen de
overzijde van de Lange Scheistraat te
slopen.
Werd de geprojecteerde weg inderdaad
door de verbrede lange Scheistraat ge
leid, dan zou de gevel dus niet alleen
beter tot zijn recht komen, doch zou de
weg ook verder van de molen „De Valk"
af komen liggen. Het joodse kerkhof zou
dan bovendien niet geruimd behoeven
te worden. De over de Rijn geprojecteer
de brug zou dan precies tussen Marebrug
en Turfmarktbrug komen te liggen op
de plaats waar eertijds eveneens een
brug lag. De Turfmarktbrug zou als
voetgangersbrug gehandhaafd kunnen
blijven en de Turfmarkt zelf zou niet
verbreed behoeven te worden, noch zou
oe Beestenmarkt vergraven behoeven te
worden. Een doorbraak oostelijk van het
St.-Elizabethhof voorkomt bovendien
een doorsnijding van het rustige com
plex van hofjes, aan de Turfmarktzijde
van dit hof.
Het bestuur van „Oud-Leiden" wijst
verder nog op het poortgebouw van het
Schachtenhof, dat zal moeten worden
afgebroken in verband met de verbre
ding van de Middelstegracht en het
meent dat te zijner tijd overwogen dient
te worden dit poortgebouw in de nieuwe
rooilijn op te nemen
Hoekhuizen
In het vertrouwen dat een aantal
kleine problemen bij de nadere uitwer
king van de plannen zonder veel moeite
opgelost kan worden, wil het bestuur
zich tot deze enkele punten beperken.
Een algemene opmerking betreffende
het creëren van hoekhuizen besluit dit
schrijven. Het euvel van de b'v^-m
IJs van openbare ijsbaan zeer
onbetrouwbaar
Hedenochtend hebben personeel van
de Dienst van Gemeentewerken en de
iolitie een onderzoek ingesteld naar de
ietrouwbaarheid van het ijs van de
openbare ijsbaan (Zoeterwoudse Singel).
Hierbij is gebleken, dat het ijs. dat in
dikte varieert van 4 tot 7 cm, nog zeer
onbetrouwbaar is. Bovendien bevinden
zich vele wakken in de ijsvloer, die juist
aan de kant zeer dun is. Voorlopig kan
deze baan dan ook nog niet opengesteld
worden.
Ds. C. MOLENAAR BEROEPEN
Ds. C. Molenaar, predikant der Geref.
Gfemeente alhier, ontving een beroep van
de Geref. Gemeente te Amsterdam-
Noord en van die te Benthuizen.
Tot wetenschappelijk hoofdambte
naar A in de faculteit der Letteren en
Wijsbegeerte is aan de Leidse Universi
teit benoemd dr. J. C. Brandt Corstius,
leraar aan het Stedelijk Gymnasium te
Utrecht en o.a. een bekend spreker voor
het Humanistisch Verbond, die ook tal
van radiolezingen verzorgt.
Voor de Leidse kantonrechter
van het logement, waardoor de in
gangspoort met bijgebouwen zou
moeten verdwijnen en tevens de in
timiteit van het voorplein verstoord
zou worden, is dan ook onaanvaard
baar naar de mening van „Oud-
Leiden".
Beter ware een doorbraak te maken
ten zuidoosten van het logement, waar
een weinig belangrijke achttiende
eeuwse gevel staat, en vervolgens,
evenals bij het onderhavige plan,
achterlangs het Weeshuis.
Hierdoor wordt dan toch tevens aan
de wens voldaan om Den Burcht voor
het publiek te ontsluiten. Dit laatste zou
bovendien in de hand kunnen worden
i gewerkt, indien het voetgangersverkeer
wel over het Burchtplein zou worden
gevoerd. De consequentie van deze be
oogde wijziging zou zijn. dat niet de
noordwestgevelwand van de Burgsteeg.
maar de zuidoostgevelwand zou worden
geamoveerd en tevens wellicht de nog
Het Burcht-complex moet één
geheel blijven: links het poort
gebouw met recht vooruit het
b lerenlogement. Rechts daarvan
zou dan de doorbraak moeten
komen.
(Foto L.D./Van Vliet)
zijmuren, welke in nauwe stegen niet
opvallen, zal bij de brede doorbraken
zeer storend werken in het stadsbeeld.
Wil men niet afhankelijk zijn van de
bereidheid van de eigenaars om hun tot
hoekhuis geworden bezit aan de nieuwe
situatie aan te passen, aldus „Oud-
Leiden", dan zal men deze hoekhuizen
eveneens moeten onteigenen. Een waar
schuwend en zeer typisch voorbeeld is de
Ereestraatzijde van het Gangetje, aldus
besluit het bestuur van „Oud-Leiden"
zijn schrijven aan de raad.
Automobilist aan dood
ontsnapt
Voor het Leidse Kantongerecht
stond gisteren een 30-jarige stations
assistent van de N.S. terecht, die zich
aan een zeer ernstig strafbaar feit
had schuldig gemaakt en daarvoor
reeds door de directie van de N.S. dis
ciplinair was gestraft. Verdachte had
n.l. als overwegwachter aan de over
weg te Voorhout op 14 december om
ca. 21 uur, verzuimd de spoorbomen
te sluiten, terwijl een sneltrein uit de
richting Amsterdam de overweg met
grote snelheid naderde.
Dank zij grote oplettendheid is een
46-jarige chauffeur uit Katwijk op dit
moment aan een groot gevaar, dat de
ood tot gevolg had kunnen hebben,
ontsnapt. Deze chauffeur, die de trein
in de verte zag naderen, verminderde
zijn snelheid in de verwachting, dat de
spoorbomen zouden worden neergelaten.
Vlak bij de spoorwegovergang gekomen,
passeerde de trein reeds de overweg
zonder dat de spoorbomen waren neer
gelaten. Getuige kon toen nog tijdig
remmen, omdat hij zijn snelheid reeds
zéér had beperkt.
De chauffeur, die zéér geschrokken
was, trad met een achter hem komende
automobilist in overleg, wat in deze
moest worden gedaan. Aangezien het
licht in het seinhuis niet brandde, ver
onderstelde men, dat de overwegwach
ter onwel was geworden. Op het mo
ment, dat de automobilist het seinhuis
binnentrad trof hij verdachte aan, die
bij zijn komst direct van een stoel op
stond. Volgens getuige had hij kenne
lijk zitten slapen.
KACHEL OPSTOKEN
Verdachte ontkende dit ten stelligste.
Hij zou, hoewel hij wist, dat de trein
spoedig zou passeren, nog even naar het
stookhuis, beneden het seinhuis, zijn
gegaan om de kachel wat op te stoken.
Teruggaande zou de deur van het stook
huis zo hebben geklemd, dat verd. groot
oponthoud kreeg en hij slechts na zeer
veel moeite de deur open kon krijgen.
Boven gekomen was verdachte toen te
laat om de spoorbomen nog te kunnen
sluiten; de trein raasde reeds voorbij.
Ook voor het feit, dat getuige hem op
een stoel aantrof, had verdachte een
verklaring: hij was juist bezig de ge
passeerde trein op zijn dienstlijst in te
vullen. Waarom verdachte dit in het
donker deed, bleef tijdens de zitting in
het duister gehuld.
De verbalisant, gewaarschuwd door
de chauffeur, was spoedig ter plaatse en
heeft direct na de verklaring van ver
dachte, de bewuste deur nauwkeurig on
derzocht bij welk onderzoek kwam vast
te staan, dat de deur normaal functio
neerde en zeker niet klemde.
In zijn requisitoir trok de officier van
Justitie dan ook zéér scherp van leer
tegen de beweringen van verdachte. Het
incident met de deur was, volgens de
officier maar een verhaaltje, dat gezien
de feiten, op grove onwaarheid berust.
Liever had hij gehoord, dat verdachte
ruiterlijk zijn plichtsverzaking had toe
gegeven.
Men gaat toch niet naar het stook
huis, als men weet, dat een trein in
aantocht is! Gelukkig zijn ook hier, al
dus de officier, geen ongelukken gebeurd
hetgeen een groot wonder mag heten,
„Ik heb lang gezocht naar een passende
straf voor verdachte en zal, omdat ver
dachte reeds door de N.S. disciplinair
is gestraft, geen hechtenis straf eisen,
doch het dit keer laten bij f150 boete
subs, een maand hechtenis.
In zijn pleidooi merkte de verdediger
op, dat zijn cliënt inderdaad reeds door
terugzetting in rang. gevoelig was ge
straft, vooral financieel. De verklaringen
van de getuigen waren, aldus de verde
diger zeer opschroevend en mogenlük
niet geheel volgens de feiten. Dat het
stookhuis hier wel degelijk een rol kan
hebben gespeeld, aldus pleiter, blijkt wel
uit het feit, dat er nu, nadat het kalf
verdronken is, een kachel in het sein
huis is geplaatst en een gang naar het
stookhuis nu niet meer noodzakelijk is.
De kantonrechter wilde gaarne met
een en ander rekening houden en von
niste met f. 100 boete subs, een maand
hechtenis.
VAN EEN AUTO W.ltS
GEEN SPRAKE MEER
Onder de vele verkeersovertreders, die
voor het hekje kwamen, bevond zich
ook een 34-jarige verzekeringsagent uit
Leiden, die op 15 nov. 's avonds om ca.
10 uur met zijn auto even over de brug
nabij Rijpwetering midden op de weg
stil was blijven staan, omdat: aldus de
verdachte, hij door een plotseling opko
mende mistbank niets meer kon zien.
Dit had tot gevolg, dat de 22-jarige ra
diomonteur uit Amsterdam mede door
dat de achterlichten van de auto van
verdachte niet brandden, bedoelde auto
plotseling voor zich zag staan en slechts
door een snelle reactie een ernstige
aanrijding kon voorkomen. De schade
was gering. Toen de Rijkspolitie arri
veerde bleek al gauw, dat er van de
auto van verdachte niet veel deugde. Zo
was o.a. de stuurinrichting defect, de
ruitenwissers werkten niet, de handrem
pakte niet, de banden waren versleten
ende achterlichten konden niet bran
den, omdat de gloeilampjes ontbraken.
De „auto" is door een kraanwagen
weggesleept en in beslag genomen. Toen
verdachte op een gegeven moment be
weerde, dat htf geen prijs meer stelde
op zijn auto, daar hij er toch niet meer
mee zou rijden, merkte de officier op,
dat verdachte het hem wel erg gemak
kelijk maakte bij zijn navolgende eis
o.m. verbeurdverklaring van het vehikel.
De kantonrechter sloot zich bij deze
verbeurdverklaring gaarne aan en leg
de verdachte bovendien nog twee boetes
op: t.w. f.60 voor het rijden met zo'n
wrak en f.90 voor het stilstaan midden
op de weg onder deze omstandigheden.
ONBEHOORLIJK OPTREDEN
„In het proces-verbaal staat, dat ik 43
jaar ben en ik ben 45 jaar, dus ben ik
het niet", aldus de 45-jarige chauf
feur van een benzine tankwagen, me
nende, dat hij om die reden wel vrij
uit zou gaan. „U bent inderdaad 2 jaar
ouder", was het antwoord van de plv.
kantonrechter, „dus had U nog wijzer
moeten zijn en zou U hier niet terecht
hebben gestaan voor de onbeschofte
wijze, waarop U tegen een agent van
politie is opgetreden.
Verd. was met zijn tankauto op 14
november te Katwijk in de Voorstraat
stil blijven staan om, aldus verd. naar
de weg te vragen. Verbalisant had hem
verzocht door te willen rijden, omdat
hij de vrije doorgang versperde. Een
eindje verderop was verd. weer midden
in de Voorstraat stil blijven staan en
belemmerde hij weer 'het achter hem
rijdende verkeer de doorgang.
De verbalisant was weer naar hem toe
gegaan, doch nu om proces-verbaal op
te maken. Verd. was woedend geworden
en had woorden gezegd, die niet voor
herhaling vaitJbaar waren.
In zijn requisitoir laakte de officier op
scherpe toon de „ongelooflijk onbeschof
te wijze" waarop verd. zijn verwensingen
had „uitgëbraakt". „U boft nog, dat de
agent U geen proces-verbaal heeft ge
geven wegens uw beledigingen en alleen
maar voor het hinderen van het ver
keer. Nu kan ik helaas maar f. 10 boete
subs. 4 dagen tegen U eisen". De kan
tonrechter sloot zich geheel bij dat
requisitoir aan en vonniste conform.
RUIMTE GENOEG
„Ruimte genoeg, er kon zelfs nog wel
een vierde auto ruimschoots voorbij",
aldus de 42-jarige aannemer uit Leiden,
die terecht stond omdat hij op 11
december in de Hoofdstraat te Leider
dorp plotseling was gaan rijden, waar
door een vrachtauto, bestuurd door een
24-jarige chauffeur uit Apeldoorn moest
uitwijken en tegen een links geparkeer
de auto opreed. Daar verd. niet met
goede woorden was te overtuigen, aldus
de officier, kon dit alleen maar geschie
den met een hoge boete. Hij eiste dan
ook f. 35 subs. 10 dagen. Vonnis f. 30
subs. 10 dagen.
TWEE VERDACHTEN
De 48-jarige trambestuurder uit Den
Haag stond terecht., omdat hij aan het
eind van de Haarlemmerstraat de wis
sel was opgereden zonder dat hij door
middel van de „knipperlichten" zijn
richting had aangegeven. Verd. no. 2 zou
met zijn motorbakfiets daarbij nog even
gauw tussen de tram en een ter plaatse
geparkeerde auto zijn doorgeglipt en
had toen deze auto beschadigd. De eige
naar van de auto wist niet wie hij voor
de f. 175 schade moest aanspreken.
Beide verdachten vonden de schade, ge
zien de staat waarin de auto verkeerde,
veel te hoog. Hier kon de kantonrechter
het mee eens zijn. Het vonnis was mild.
Beide verdachten kregen f. 15 boete en
f. 30 schade te betalen.
GEEN HEER IN HET VERKEER
In een zeer scherp gesteld requisitoir,
eiste de officier tegen de 48-jarige
chauffeur uit Leiden een boete van f. 75
subs. 25 dagen, alsmede intrekking van
het rijbewijs voor 3 maanden. Tot deze
eis moet ik komen, omdat verd. maar
eens moet leren zich als een heer in het
verkeer te gedragen, zei de officier. De
schade is gering, doch het had ook
anders kunnen zijn. Verd.. die verstek
liet gaan, was op 17 november met zijn
auto op de Hogewoerd naar het trottoir
gereden en had een wielrijdster „klem
gereden".
Toen een der getuigen naar hem toe
was gegaan om hem op zijn fout te
wijzen, had verd. geantwoord, dat hij
zijn richtingaanwijzer had uitstaan, dus
de wielrijdster fout was en hij verder
niets met het geval te maken had.
Zonder uit te stappen en zich verder
ergens iets van aan te trekken, was
verd. vervolgens door gereden.
De kantonrechter wilde nog niet
overgaan tot het intrekken van het
rijbewijs, doch zou hiertoe zeker over
gaan, als verd. nog eens terecht zou
staan. Hij liet het deze keer bij f. 75
boete subs. 25 dagen en vergoeding van
de toegebrachte schade.
Scherpe ivoorden in Stadsgehoorzaal
Op een propaganda-avond van de kieskring Leiden van de Katholieke Vólks-
party heeft de lijstaanvoerder, prof. mr. C. P. M. Romme gisteren in de Stads
gehoorzaal in felle bewoordingen kritiek geleverd op de definitieve uitspraak van
de leider van de WD, prof. Oud, dat de liberalen in geen geval met de socialisten
in een kabinet zouden zitting nemen. Prof. Romme hekelde in het algemeen het
in deze verkiezingscampagne naar voren gekomen gebruik om negatieve uitspra
ken te doen ten aaijzien van de komende kabinetsformatie. „Wanneer prof. Ouds
voorbeeld navolging zou vinden, dan zou reeds b(j voorbaat een brede-basis-
kabinet, een rechts kabinet en een kabinet van rechts met de liberalen tot de
onmogelijkheden behoren. Het staatkundig onverstand zou dan hoogtij vieren,
het land zou reeds vóór de verkiezingen in het slop raken en daarna onbestuur
baar zijn".
binnenkort in zeer grote oplaag zal ver
spreid worden en waarin de voornaam
ste punten uit het programma zijn vast
gelegd. Onder meer ook een pleidooi voor
Euroverkiezingen voor een Europees
parlement,, zodat dit niet alleen een zaak
wordt van regeringen, maar ook van de
Europese volkeren. Prof. Romme vroeg
ook de andere lijsttrekkers om dit punt
in him verkiezingsacties aandacht to
geven. Prof. Romme besloot zijn betoog
met de opsomming van drie uitdagingen,
waarop de katholieke kiezers op 12
maart antwoord zullen hebben te geven
In de eerste plaats de socialistische uit
daging, die geleid heeft tot de jongste
crisis nJ. om alleen verantwoording te
willen dragen als de socialistische ge
dachte kan overheersen in het kabinet.
Op de tweede plaats de liberale uitda
ging. De WD nodigt de katholieke en
prot. christelijke kiezers uit te stemmen
op de partij van de vrijzinnigheid. Maar
de derde, laatste en volgens hem scherp
ste uitdaging was wel de .moedige daad"
van de katholieke socialist Willems om
in het katholieke zuiden de eerste ka
tholieke lijsttrekker voor de PvdA te
worden. Prof. Romme sprak de vurige
hoop uit, dat deze moed een moed der
wanhoop, een overmoed zou blijken.
Volgens prof. Romme is dr. Drees er
mee begonnen. In een radiotoespraak
stelde hij, dat het „niet waarschijnlijk"
zou zijn, dat de PvdA in de regering zou
terugkeren. Prof. Oud deed er toen een
schepje bovenop en kwam met zijn cate
gorische verklaring: geen liberalen en
socialisten in één kabinet. En waarom
deed de liberale lijsttrekker dit? In een
interview heeft hij gezegd, dat de kie
zers moesten weten, waar zij aan toe
waren.
Een dergelijke uitpraak klonk prof.
Romme als muziek in de oren, maar hij
aohtte ze hier echt niet op haar plaats.
Want de kiezers, aldus de KVP-fractie-
leider, weten nu wel, waar zij met Oud
niet aan toe zijn, maar niet, waar zij wèl
aan toe zijn.
Trouwens, prof. Romme was van oor
deel. dat deze nieuwe houding prof. Oud
heel weinig past.. In de Vrijzinnig Demo
cratische Bond, waarin hij een zeer be
langrijk deel van zijn politiek leven heeft
versleten, heeft prof. Oud lange tijd ge
hengeld naar samenwerking met de
marxistisch ingestelde SDAP. Na de
oorlog heeft hij deze VDB uitgeleverd
aan de PvdA en heeft daardoor een zo
grote socialistische partij mogelijk ge
maakt. Bovendien tot 1952 heeft hij sa
mengewerkt met de PvdA. En het argu
ment van „overgangstijd na de oorlog"
waarin bijzondere maatregelen nodig
waren gold toch niet meer in 1951. En
in 1956 heeft prof. Oud nog gestreefd
naar een liberaal-socialistisch kabinet
zonder de KVP. „Met een dergelijk po
litiek verleden, vind ik het verkiezings
gerecht. van prof. Oud niet zo smake
lijk", aldus prof. Romme, die er echter
ook enkele goede dingen in kon ontdek
ken.
In de eerste plaats ziet prof. Oud ken
nelijk af van een poging om. zoals nog
in 1956, een vrijzinnige meerderheid bin-
nen het kabinet te formeren. In de
tweede plaats zal door de vele verwisse
lingen van kleur en riohting geen poli
ticus er iets voor voelen om met de libe
rale leiders te gaan samenwerken. Bo
vendien als prof. Oud zich aan zijn uit
spraak houdt, schakelt hij zich eigenlijk
ook uit voor een gezamenlijke oppositie
met de PvdA.
MANIFEST
Na deze aanval op de liberale leider,
bepaalde prof. Romme in de eerste plaats
zijn aandacht tot het KVP-manifest, dat
AGRARISCHE UITEENZETTING
Op deze avond, die werd geleid door
de voorzitter van de kieskring, de heer
A. C. A. Deerenberg die in het open
baar afscheid nam van het Kamerlid,
de heer M. P. van der Weijden en hem
dankte voor het vele verzette werk en
die muzikaal werd omlijst door de R -K.
Harmonie, werd voor de pauze gespro
ken door mr. T. Brouwer. Spreker caf
een overzicht van de belangrijke plaats,
welke de landbouw niet alleen in onze
maatschappij, maar ook in de politiek
inneemt. Het belang van de landbouw
maakt, dat het algemeen belang een
gezonde boeren- en tuinderstand eist.
Daar moet het beleid dus op zijn afge
stemd. Door allerlei onzekere factoren
in de landbouw, kan het beleid niet een
voudig zijn, het moet ingewikkeld wor
den, temeer daar vele importlanden
htm eigen produkten beschermen door
allerlei beperkende maatregelen. In het
kort gaf mr. Brouwer een overzicht van
het beleid, dat de Katholieke Volkspartij
ten aanzien van het agrarische volksdeel
voorstaat.
