bedrijfs automobielen^ wegreuzen en kleintjes WEER 1 JAAR GEEIST TEGEN DIRECTEUR N.V. „STARLIFT" Babydernv2eep Zal 14 februari een warme dag worden? 14 februari: Valentijndag. Vergeet uw vrienden niet VROOM DREESMANN Waarom publiceerde Washington Russisch incident juist nu? Zoute vis-visserij heeft grote vlucht genomen in W.-Duitsland 07ite jaargang Zaterdag 7 februari 1959 Zesde blad no. 29665 RAI 6 t/m 15 februari 10-17 u en 19.30-22.30 u] zondag van 10-18 u entree f 2.50 Fokker te hoge prijzen berekend De administratie moest worden vervalst (Van onze Haagse correspondent) Het Haagse Hof heeft zich gisteren de gehele dag bezig gehouden met de zaak legen een 59-jarige Amsterdammer, directeur-eigenaar van de Leidschendamse K.V.'s „Starlift" en „Hydraulio Holland", die ervan wordt beschuldigd zwendel |e hebben gepleegd bij de berekening van de prijzen der aan de N.V. Fokker jeleverde mallen voor Hawker-Hunter straaljageronderdelen. De veronderstelde schade wordt door het Rijk gedragen, want Fokker vervaar- |jgde deze straaljagers in opdracht van het ministerie van Oorlog. Het staat rast, dat de Fokkerfabrieken in totaal 73.000 gulden te veel betaald zou hebben. Waarschijnlijk is dit bedrag nog hoger, ruim 110.000 gulden, terwijl de Fokker fabrieken zelf menen ongeveer 150.000 gulden teveel te hebben betaald. Calculator omgekocht De verdachte was in mei van het vorige »ar door de Haagse rechtbank veroor- «eld tot een gevangenisstraf van een met aftrek. De rechtbank achtte et na een zitting, welke twee dagen eeft geduurd, bewezen dat de directeur in de N.V. Starlift aan drie zijner ïployés opdracht had gegeven tot het rvalsen van de administratie betref ode de Fokkerleveranties en voorts, t hij een calculator van de N.V. Fok- tr had omgekocht. Verdachte was van vonnis in hoger beroep gekomen en tkende evenals destijds voor de Shtbank ln felle bewoordingen zijn auld. HU gaf toe, dat hij eigenhandig in de iren 1955 en 1956 keer op keer de pry- op de facturen betreffende leveran- m aan Fokker heeft verhoogd. Even- os gaf hij toe dat hij zijn employés dracht had gegeven de interne admi- itratie van de N.V. Starlift met de rhoogde prijzen in overeenstemming brengen. Maar, zo zei verdachte, en armee raakte hij tevens het kernpunt zijn verdediging, de prijzen voor kker moesten verhoogd worden om- zij gebaseerd waren op een foutieve enadministratie. De facturen waren laag omdat er te weinig arbeidsuren noteerd waren door slordigheid en bekwaamheid van mijn personeel, ■t verhogen van de factuurprijzen was s volkomen gerechtvaardigd, aldus de rdachte, die eveneens ontkende de Iculator van de Fokkerfabriek te heb- m omgekocht. HU had de man slechts Joond voor de hulp, die hU had ver end bij het berekenen van de prUzen Gevangenneming De procureur-generaal eiste beves tiging van het vonnis van de Haagse rechtbank. Omdat de verdachte zijn financiële belangen grotendeels verlegd zou heb ben naar België en er dus gevaar be- Itaat dat hjj, door naar België uit te Rjjken, zou trachten zich aan de ten uitvoerlegging van de straf te onttrek ken, eiste de procureur-generaal te kens de gevangenneming van de ver lachte op de dag van het arrest, vrU- lag 20 februari. Als getuige werd o.m. gehoord een 87- tige voormalige bedrijfsleider van de V. Starlift. HU verklaarde dat de [ecteur met een lagere prUs per jieldsuur genoegen had moeten nemen 6hU de N.V. Fokker had gevraagd, toch zullen ze betalen", had hU jenover de bedryfslelder uitgeroepen, arop hU order had gegeven dat er Ie meer arbeidsuren zouden worden lekend dan in feite voor de produktie b de straaljageronderdelen besteed jDat is niet fatsoenlUk", had de be- msleiding geprotesteerd. „Het gaat Je ra aan, ik draag de verantwoording", de directeur hebben geantwoord, ran het begin af had de directeur tiematisch alle rekeningen ^oor de Fokker willekeurig verhoogd. ZUn flergeschikten moesten dan maarzor- Idat de boeken van de N.V. Starlift R de verhoogde rekeningen ln over stemming waren, want Fokker had Biers Inzage in deze boeken. Urenadministratie 5p alle mogelijke manieren had men urenadministratie vervalst. Arbelds- m, die voor allerlei andere opdrachten Heed waren, had men voor rekening I Pokker geboekt. De orders van de bcteur durfde men niet te weerstre- I, want anders zou men wel eens ont- len kunnen worden. Dat verklaarden vel de ex-bedrUfsleider als twee boek- Mers, van wie er thans nog één ln 5" is van „Starlift". A Is Fokker maar eens een grondige jtrole had gehouden, was alles zeker I het licht gekomen", verklaarde een jwlge assistent-boekhouder, die in- ïdels een andere baan gevonden heeft, t was deze jongeman, die tenslotte, b de spanning voor hem ondragelUk I geworden, de zaak bU de politie *t aangegeven. HU vertelde hoe er M een waarschuwing was gekomen de calculator van Fokker) dat er itroleerd zou worden. In allerUl de gehele administratie op zater- plddag naar het huis van de boek- Mer gebracht. Dag en nacht heeft h toen met een paar man zitten ver ben om de urenadministratie tUdig 1 te passen aan de door de directeur «oogde rekeningen. De originele kaar- i werden later verscheurd. Deskundig ton verklaring van een 49jarige ex- culator van de vliegtuigfabriek Fokker evenmin aan duidelijkheid te wen- i over deze man had tot taak ge- te berekenen of de urendeclamties 1 „8tarldft" klopten. Hij was des- pfi? en de directie van de vliegtuig- hok verliet zich onvoorwaardelijk op h. De verdachte was begonnen met {briefje van honderd naar aijn privé- N te at.uren. to calculator had toen nog niets on vatbaars gedaan. „U had het direct moeten sturen. Daarmee is de el- de begonnen", zei de president. „Ja, ar dat zag ik toen niet zo in. Ik kon I goed gebruiken", zei de getuige, toama was het van kwaad tot erger Aan. Op het toilet van een Rotter- hs café had de verdachte hem eens too,— in de hand gestopt. Toen was S al zover gekomen, dat de calculator zelf de prijzen bepaalde, die de ver dachte uiterlijk zou kunnen rekenen. Verdachte plaoht hem lijstjes te geven met de pryzen welke hU graag zou willen rekenen. Daarnaast moest de calculator dan de prijzen invullen, die hij nog zou kunnen goedkeuren. Zo'n lijstje is in be slag genomen. De uiteindelijk berekende prijzen waren alle met een paar hon derd, vaak met een paar duizend gulden verhoogd Duidelijke zaak De procureur-generaal vond het een duidelijke zaak. Hij verklaarde dat de employé's van de N.V. Starlift en Hy draulic Holland eventueel nog vervolgd zullen worden, wegens hun aandeel in de malversaties. OUDERCOMMISSIE EN OUDERRADEN In het Staatsblad is gepubliceerd een K.b. houdende wUziging van het K.b. van 24 oktober 1938, houdende regeling van de inrichting, de wUze van verkie zing van de leden en de verdere be voegdheden van de oudercommissiën en van de ouderraden. Door deze wUziging is de mogelUkheid geschapen de verkiesbaarheid van de leden van de ouderraad te verlengen tot uiterlUk twee jaren na het tydstip. waar op hun kinderen de lagere school heb ben verlaten. Voorts is het maximum aantal leden van 15 op 21 gebracht. Ten slotte is aan B. en W. de bevoegdheid verleend een lid van zUn lidmaatschap vervallen te verklaren, wanneer in rede- lUkheid met hem geen verdere samen werking mogelUk ls. De verdediger, rnr. W. Dobe van der Kuil achtte, de opzet tot wederrechte lijke bevoordeling niet bewezen. HU voerde aan da-t voor alle Fokkeropdnaoh- ten verschillende overeenkomsten waren gemaakt en dat het niet vaststaat, welke arbeidsuren verdachte wèl en welke hij niet in rekening mocht brengen. De ad ministratie was verkeerd geweest en de verdachte had dit ingezien en had der halve de zUns inziens te lage prijzen ver hoogd. NatuurlUk had hij daarna zijn personeel opdracht gegeven de uren administratie in orde te maken. Het personeel had helemaal niet hoeven te vervalsen, de directeur heeft daartoe trouwens ook geen opdracht gegeven. De verdachte ontkende in zijn laatste woord nogmaals dat hij had willen zwen delen. „Het is allemaal alleen maar een kwestie van cijfers", zo zei hU- Het Haagse Hof zal op 20 februari a. arrest wUzen. Thans geen plannen President Eisenhower zou een bezoek aan de Sovjet-Unie ln overweging ne men indien uit de gebeurtenissen blijkt dat dit de zaak van de vrede zou die nen. Dit heeft de woordvoerder van het Witte Huis, James Hagerty. gisteren meegedeeld. HU zei dit tot journalisten naar aanleiding van de mondelinge uit nodiging van Kroesjtsjef donderdag in zUn rede op het partUcongres. Eisenho wer heeft op het ogenblik geen plannen om naar de Sovjet-Unie te gaan, zo ▼oegde hij eraan toe. Hagerty zei dat geen formele uitnodiging was ontvangen. TWs Tere huid? (Advertentie) Ja, 14 februari zól een warme dag worden. Want dan vieren allen die vrienden hebben Valentijndag: Dag der Vriendschap. Wat kan ons gelukkiger maken dan het besef vrienden te hebben. En wat kan ons - zei fs in de koudste kou van de winter - méér verwarmen, dan het vieren van die vriendschap In navolging van een eenvoudig monnik uit de Middeleeuwen, Valentijn, die aan ieder die hem bezocht of raad vroeg, een bloem ten afscheid schonk, geven en ontvangen thans miljoenen vrienden over de gehele wereld kleine attenties. De bloemen van Valentijn brachten geluk, zo verhaalt ons de legende. Maar hoeveel warmte, hoeveel blijdschap en geluk brengen ook niet die kleine attenties van vriend tot vriend Een klein „aardigheidje" voor hun grote vriendschap- Argwanend artikel in Washington Post Segni aanvaardt opdracht De aftredende Italiaanse minister van Defensie, Segni christen-democraat) heeft er gisteren in toegestemd te zullen pogen een nieuwe regering te vormen. Segni zal proberen een regering te vormen die in staat is het na de verkie zingen van vorig Jaar bekendgemaakte regeringsprogram uit te voeren. Ver wacht wordt dat hij ook de steun zal trachten te verkrijgen van de rechtse liberalen en monarchisten, die 41 zetels in het parlement hebben. Segni is 68 jaar. Hy is professor in de rechtswetensohapEen bijzondere studie heeft hU gemaakt van landbouwvraag stukken. HU is al eens eerder premier geweest, namelUk van juli 1955 tot mei 1957. Verder was hij minister van Onder. wUs en van Landbouw. Sterke rode druk op Joego-Slavië Een Joegoslavische regeringswoord voerder heeft de communistische partU ln de Sovjet-Unie beschuldigd van in menging ln de Joegoslavische binnen landse aangelegenheden. De slotresolutie van hét partUcongres ln Moskou, dat donderdag ls geëindigd, is een „poging om het volk van Joego-Slavië van zUn leiders te scheiden", zo verklaarde hy gisteren op een persconferentie ln Bel grado. De woordvoerder deelde voorts mede, dat Joego-Slavië weer moeilUkheden on dervindt bU de economische besprekin gen met communistische landen. Roe menië weigert olie te leveren. De on derhandelingen met China vorderen erg langzaam, omdat China aanzienlUke wij zigingen in het handelsverkeer wenst. En tenslotte is de nieuwe handelsover eenkomst met de Sovjet-Unie, die vorig Jaar werd getekend, veel minder gun stig dan de voorgaande akkoorden, zowel wat de omvang als de kwaliteit van de handel betreft. De nieuwe overeen komst voorziet in goederenruil tot een bedrag van 108 miljoen dollar, tegen 124 miljoen volgens de oude overeen komst. Ex-premier Malan heden overleden Dr. Daniel Malan, die van 1948 tot 1954 premier van Zuid-Afrika was, is he den overleden na gisteren door een hersenbloeding te zUn getroffen. Dr. Malan is 84 jaar geworden. Voor h(j in de politiek ging was hU een bekend pre dikant. Tijdens zijn premierschap heeft dr. Malan de apartheidspolitiek ver scherpt. Strijdom was zyn opvolger. Malan was van boerenafkomst. HU studeerde aan de universiteit van Kaap stad en ging enige tUd in het onderwys. Daarna vertrok hij naar Nederland en promoveerde in 1904 tot doctor in de godgeleerdheid aan de Utrechtse Uni versiteit. Na zUn terugkeer in Zuid- Afrika was hU achtereenvolgens predi kant, redacteur van „Die Burger" in Kaapstad, leider van de Nationale Par tij in de Kaapprovincie en in 1917 par lementslid. In 1918 reisde hij met een delegatie naar de vredesconferentie van Versailles om er te pleiten voor herstel van de onafhankelijkheid van Transvaal en Oranjevrijstaat. Onder premier Hertzog werd Malan in 1924 minister van Binnenlandse Za ken, Onderwijs en Gezondheid, maar 10 iaar later weigerde hij onder de coalitie Hertzog-Smutz aan te blyven. Tegen deze coalitieparty, de Verenigde PartU (nu Zuidafrika's oppositieparty ging Malan in oppositie tot het uitbreken van wereldoorlog 2. In 1948 won zUn „Gezui verde Nationalistische Partij" de verkie zingen en werd hij premier. „Los van internationale manoeuvres", zegt White (Van onze correspondent in Washington? De onthulling van de Amerikaanse re gering over het neerschieten van een Amerikaans vliegtuig heeft tweeërlei reactie teweeggebracht. Begrypelyk is het Amerikaanse volk zeer verontwaar digd over het feit, dat de Russen zon der waarschuwing het toestel hebben neergeschoten, terwyl het waarschUnlijk verdwaald was boven Russisch gebied. Overigens had de Amerikaanse piloot ln deze streek extra op zijn hoede moeten zyn, want de Amerikanen wisten dat de Russische radio-signalen aldaar veel geiyken op de Turkse signalen ln de zelfde buurt. De Congresleden van belde partijen delen de verontwaardiging hun ner kiezers, wanneer zU zich ln het openbaar over dit geval uitlaten. ZU trachten als regel mee te vibreren met de algemeen-nationale gevoelens. De reactie van de Journalistieke diplo matieke waarnemers in de Amerikaanse hoofdstad ls echter meer geoompUoeerd. Velen delen natuurlUk de verontwaar diging over het brute optreden van de Russen, doch zU zUn vaak niet zozeer geïnteresseerd in het incident van 2 sep tember alswel in de Amerikaanse ont hulling van 5 februari 1.1, Hun reactie ligt vooral besloten in de vraag: waar om Juist op dit moment deze opzette- lUke temperatuursverlaglng in de koude oorlog? Het commentaar van de Wash ington Post is tot dusverre de meest kritische reactie, welke ln de Ameri kaanse pers is verschenen. De kop boven het artikel van Chalmers Roberts luid de: „Zet op het moment dat Macmillan besprekingen met Moskou arrangeert". De kern van dit artikel komt tot uiting in de volgende onomwenden conclusie: „De onthullingen konden erop gericht zijn de druk op de regering te vermin deren. de druk zowel van Amerika's bondgenoten als van leidende Amerika nen ln en buiten het Congres, om con cessies te doen ln de onderhandelingen tussen Oost en West". Tevoren had Ro berts de Amerikaanse onthulling ge karakteriseerd als „een complicerende factor ln de koude oorlog die ten langen leste tekenen van dooi ging vertonen". Lincoln White, de woordvoerder van Grote woorden van Moestopo De vice-voorzitter van het „Nationale Front voor de bevrijding van West- Irlan", brigade-generaal Moestopo heeft op een persconferentie verklaard, dat Makassar een strategisch punt is voor operaties ter „bevrijding" van West- Irlan. Moestopo ls op een rondreis door de Indonesische eilanden. Volgens Moesto- So hebben de Nederlanders graag dat et in het gebied van Zuid- en Zuid oost Celebes verward biyft, omdat het het centrum van militaire operaties is. Moestopo zei dat de berichten over een opbouw van de defensie van Ned. Nleuw-Guinea filets voor ons beteke nen". „We kunnen een divisie van Neder landse troepen het hoofd bieden met slechts een kleine eenheid", aldus Moestopo. De voorzitter van de Tweede Kamerdr. L. G. Kortenhorst heeft gisteren de veertigste RAI-tentoon- stelling voor bedrijfsauto's in het RAI-gebouw te Amsterdam ge opend. Dr. Kortenhorst en zijn echtgenote bij de rondgang over de expositie. Consuls en scheidsrechters zullen morgen beslissen De KNVB deelt mede, dat de beslis sing over het al of niet doorgaan van de istrUden, die morgen voor het betaal de-, beker- en amateurvoetbal van de KNVB zullen worden gespeeld, is over gelaten aan de consuls en scheidsrech ter». Zee bij Groenland is „uitgezocht gebied"' Het is opmerkelijk te constateren, dat de aanvoer van op zee ge zouten vis een grote vlucht heeft genomen in West-Duitsland. We zouden eerder geneigd zijn te concluderen, dat dit een ouderwetse manier van visbewerking is. Dit blijkt uit de aanvoeren niet het geval te zijn. In 1958 hebben 16 treiters aan die visserij deelgenomen. Hier van waren er 8 uit Bremerhaven, 7 uit Hamburg en 1 afkomstig uit Kiel. In 1957 waren het 9 treilers, die deze visserij uitoefenden- Het aantal reizen nam toe van 16 tot 27. Na 8 reizen werd de gehele lading in het buitenland (in Portugal, in de havens Lissabon, Aveiro en Lei- zoes) verkocht. De reisduur varieerde van 40 tot 70 dagen, met een gemiddelde van 55.0 (in 1957: 54.3). In totaal werd ln 1958 5252 ton zoute vis en 277 ton zoute visfilets aangevoerd. Indien wij dit zouden uitdrukken in verse vis, betekent dit een aanvoer van 266.300 manden kabeljauw. Dat de vissery by Groenland het uit gezochte gebied 1» voor deze visserh.kan men zien uit onderstaande tabel, die een overzicht geeft van de vangsten vanaf 1953: Groenland IJsland Spitsbergen Tot. 1953 1954 1955 1956 1957 1958 235 283 437 1890 2801 5070 786 177 3647 5252 het ministerie van Buitenlandse Zaken, die gisteren de journalisten toesprak, scheen zich vooral te richten tegen het argwanende artikel in genoemd dagblad. Whites uitvoerige betoog trachtte na- melyk aannemelijk te maken, dat de onthulling over het neerschieten geheel losstond van de internationale diploma tieke manoeuvres in de huidige periode. De stemming onder de aanwezige Jour nalisten bleef echter vry kritisch en ook verscheidene andere waarnemers ln Washington hebben de indruk, dat Dulles aan de noodrem heeft getrokken, teneinde te voorkomen dat de ontwik kelingen 6neller zouden gaan dan hU In 1958 werd met de vangst op 23 april begonnen. Na een goede start bU Zuid-Groenland in het gebied bU de Nanortalik Bank werd tot eind augus tus op de Zuidgroenlandse Banken de zoutevis-vlsserij uitgeoefend. DRIE TYPEN Nnadat sedert 1957 ook fabriekssche- rnaan de zouterU deelnamen, zUn er verscheidene scheepstypen bU deze eoort visserij onderscheiden, le de ge wone treilers, 2e de treilers met capa citeit om vismeel te maken, 3e de fa- brieksschepen. De eerste soort schepen maakten 8 reizen, het 2e type 13 reizen en de fabrieksechepen 5 reizen. Wanneer wU de dagopbrengsten be- kUken, dan zien wjj dat een gewone trailer 'n gemiddelde dagopbrengst heeft van 3696 DM, de treiler met capaciteit om vismeel te fabriceren 4860 DM en tenslotte de fabrieksechepen 5304 DM. Hieruit zien wjj hoe belangrijk de fa bricage van de vismeel zU het als bU- produkt is. Dit geeft een meerdere opbrengst van bUna 1200 DM. Deze schepen vissen op zeer ver afge legen visgronden. Deze gebieden liggen op ca. 60° n.b. en 63° w.l. Het zUn meestal snelvarende treilers. die op deze omgeving vissen. Ongunstige weersom standigheden kan een uit- of thuisreis enkele dagen langer maken. Daar deze vlsserU hoofdzakeiyk in de zomer wordt uitgeoefend, geschiedt dit doorgaans onder betere weersomstan digheden dan midden in de winter. Dan wordt in deze gebieden veel U« aange troffen. ZOUTEVIS De viseert) op zoutevis wordt sinds jaren door de Portugezen uitgeoefend met grote treilers, welke hoofdzakelijk op de Newfounland Banken visten. Deze schepen hebben nog een 10 of 20-tal kleine bootjes (daries) aan boord, die de kabeljauw vangen met lynen. Ook de Fransen hebben enkele van deze treilers, die dezelfde viseery uitoefenen. OVERHEIDSSTEUN De overhedd in W.-Duitland staat het bedrUf met alle beschikbare hulpmidde len ten dienste. In augustus en septem ber van het vorige Jaar werden de on derzoekingsvaartuigen „H. Everling" en „Saarbrücken" uitgezonden, die de mo gelijkheden om deze visserij te verlen gen tot in de herfst, moesten onderzoe ken. Om deze visserij lonend te maken moest men dan aan een dagvangst komen van 325 manden kabeljauw, wel ke dan weer ca. 7 ton zoutevis kan op brengen. Hoewel deze onderzoekings vaartuigen nu niet bepaald gelukkig hebben gevist, kon de vangst van 325 manden toch wel worden bereikt. GUNSTIGE JAREN In bovengenoemde tabel zien wU dat de vangsten in de laatste 2 Jaar onder Groenland geweldig zyn toegenomen. Deze grotere vangsten werden beïnvloed door de gunstige jaargangen van kabel jauw ln 1947, 1950 en vooral 1953. De 50—55 cm. lange vUf-Jarige kabeljauw was vooral op de noordelUke banken zeer talrijk vertegenwoordigd. Deze vissen waren feitelijk te klein voor de zoute- viafabricage. Of zU werden tot vismeel verwerkt en of levend overboord gewor pen, in de hoop ze één of twee Jaar la ter te vangen. Aangenomen mag worden dat de kabeljauw van de jaargang 1963 deze zomer een lengte zal hebben van 60 cm. BU deze grootte is het dan een bruikbare vis. De verwachting ls dan ook dat deze jaarklasse a.s. zomer goed vertegen woordigd zal zjjn. De kabeljauwen van de Jaarklasse 1947 en 1950 hebben nu een lengte van 7080 cm. MA AS WIJDTE VERGROTEN? Daar deze visserij het meest gediend is met het vangen van grote vissen, leeft bU de betrokkenen sterk de ge dachten om de maaswUdte te vergroten. Internationaal bedraagt de maaswUdte thans 10 cm. Met deze wUdte vangt men nog veel dieren van 40 cm. lang. Ver groot men nu deze maaswijdte tot 13 cm., dan bestaat de kans. dat het kleine soort kabeljauw ca. 50 cm. ia. Bovendien heeft zo'n net het voordeel dat het minder weerstand in het water heeft dan een net met kleinere mazen. De verwachting is dat ook dit jaar de animo voor de zoutevisvisserij zal toe nemen. wy lazen een en ander in het „Jahres Heft der Deutschen Fischwirtschaft 1959".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 15