HET LEIDSE WEGENSCHEMA
NOG GEENSZINS DEFINITIEF
van
Dempen restje Levendaal gewenst
N.-z. verbinding via de Hooigracht
en gedempte Langegracht urgent
de fantastisch
goede filtersigaret
BEZWAREN VAN B. EN W.
97ste jaargang
Vrijdag 6 februari 1959
Tweede blad no. 29664
In een uitvoerige nota geven B. en W. thans hun visie op het
onlangs verschenen wegenschema, dat ter beoordeling ook was voor
gelegd aan de Commissaris van Politie, de Commissie voor Openbare
Werken, de Verkeerscommissie en de gemeentelijke Monumenten
commissie. Hoewel dit schema de totale conceptie bij voltooiing aan
geeft, wijzen B. en W. er met alle nadruk op, dat dit schema geenszins
definitief is. De nadere uitwerking ervan zal geleidelijk in de vorm
van fasenplannen plaats vinden, waarbij het zeer goed mogelijk is, dat
de detaillering zal afwijken van het ontworpen schema. Een voort
gezette studie, aldus B. en W., zal ongetwijfeld tot oplossingen leiden,
welke meer bevrediging zullen schenken.
Voor cle binnenstad
een nader onderzoek
Teneinde de raad, die dit schema
op maandag 16 februari in openbare
behandeling zal nemen, reeds een
richtlijn te geven van het in de
naaste toekomst te voeren beleid,
dienen volgens B. en W. de volgende
objecten van de hoogste urgentie
aangemerkt te worden: a. de verwe
zenlijking van de noord-zuidverbin
ding via de Hooigracht; b. de verwe
zenlijking van de traverse via de
Langegracht; c. de aanleg van de
verbindingsweg rijksweg 4 naar het
Stationsplein door het Plesman-
viaduct; d. de bouw van een nieuwe
beweegbare Turfmarktsbrug en de
Pauwbrug; e. de aanleg van de we
gen over het Schuttersveld met een
brug over de Haarlemmertrekvaart
voor de aansluiting van de Willem
de Zwijgerlaan aan het hoofdwe
gennet, mede in verband met de
realisering van de veemarktplan
nen; f. spoedige vaststelling van het
definitieve tracé van de weg over
het Waardeiland als schakel in de
toekomstige verbinding Burggra-
venlaan-Sumatrastraat, met het oog
op de verdere ontsluiting van de
daar liggende terreinen en een ver
dergaande ontlasting van de bin
nenstad.
Wat wel en niet moet
gebeuren
Voorts stellen B. en W. de raad voor:
1. zich te verenigen met het schema
van de Rijks- en provinciale wegen,
de zgn. gordelwegen en de zgn. city-
ring, zulks behoudens de hierna te
noemen restricties; 2. het wegensche
ma voor de binnenstad aan een nader
onderzoek te doen onderwerpen, met
inachtneming van de in het voorstel
van B. en W. vervatte suggesties; 3.
het nodige voorbehoud te maken ten
aanzien van de verbinding Haagweg-
Toussaintkade-Witte Singel, doch,
hangende het nader onderzoek om
trent het gehele tracé van de zuidzijde
van de cityring en de financiële con
sequenties, de bereidheid uit te spre
ken het bedoelde tracé in principe te
aanvaarden; 4. het denkbeeld van een
brug over de Zoeterwoudsesingel te
genover de Plantage af te wijzen; 5.
de demping van het resterende gedeel
te van het Levendaal als noodzakelijk
te beschouwen; 6. zich te verenigen
met het schema van parkeerplaatsen.
Nog geen juridische
betekenis
Met nadruk wijzen B. en W. er in hun
toelichting op, dat aan dit facet/plan,
evenmin als aan het gepubliceerde
structuurplan, juridische betekenis kan
worden gehecht in die zin, dat het
rechtsbetrekkingen schept, waardoor de
burgers zouden worden gebonden of
waaraan rechten zouden kunnen wor
den ontleend.
Het wegenschema dient slechts te
worden beschouwd als een (theoretisch)
werkprogramma, waarvan de praktische
toepassingsmogelijkheid van geval tot
geval zal moeten blijken. Het is derhalve
duidelijk, dat de gemeente eventuele
aanspraken op schadevergoeding in dit
„stadium van plannen maken" volledig
van de hand zal wijzen. Wanneer bij de
realisering aan de hand van de getrof-
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
GEBOGEN
Fransclscus Johannes, zn van J. P. van
den Bulk en G. W. Smeelen. Ronaldus
Maria, zn van J. A. Prins en M. Ie Pebre,
Pieter, zn van C. Hoek en P. van der
Marei, Neeltje, dr van C. Hoek en P. van
der Marei, Antonius Petru6 Cornells Ma
ria, zn van A. Verhagen en C. C. Overde-
vest, Bart Wouter, zn van P. W. Kaste-
leyn en L. Boer, Leonhard Philip Anton
Rheinhardt Godfried Lodewijk, zn van L.
O van der Plas en E. J. Moes, Jolanda,
dr van J. Loosbroek en M. Rhljnsburger,
Johanna Theresia Maria, dr van H. van
Wijk en J. C. van Veen, Pieter. zn van P.
van Houten en A. Smit, Hendrik, zn van
P. van Wleringen en P. C. van der Sterre,
Jakomlna Aurelia, dr en Johan Hendrik,
zn van J. Ike en J. C. Vos, Pieter. zn van
P F W. Schellingerhout en J. de Pater.
Anna Johanna, dr van P. H. van den Berg
en J. Warmerdam, Frank Michel, zn van
C. Vinkenstljn cn R. Gentenaar, Anna, dr
van J. van Leeuwen en L. van der Bent,
Jacobus Johannes Nlcolaas Cornelius, zn
van N. G. Zandvliet en J. M. E. J. Hoo-
geveen.
GETROUWD
A. F. Brediewold en E. M. Keijzer, P. J.
Schinkel en L. van Loef, F. J. H. Otten
en C. E. M. Drlessen, R. Slooff en G. S. de
Vries W. F. Kramers en G. de Graaf, A.
van der Vlist en H. van Duljvenbode, P.
G Verbruggen en P. Cornet, J. F. A. van
Nolje en C. W. A. van den Dop, J. D. Rijs-
bergen en J. M. T. Lampo. W. Rutgers en
M. Boer.
OVERLEDEN
H. Clere, 78 jaar, man. A. M Schoo, 15
C, dochter, J. C. de Jong, 82 Jaar. e,v,
A. de Gioot, Dn Cornet- 69 )aa*, tnetu
fen stedebouwkundige maatregelen tot
aankoop c.q. onteigening van particu
liere eigendommen moet worden over
gegaan, zal met de financiële belangen
van de eigenaren c.q. andere belang
hebbenden uiteraard volledig rekening
worden gehouden.
Vierkant1 van autowegen
Omtrent het grote vierkant van auto
wegen om de stad merken B. en W. op,
dat in het structuurplan de Rijksweg 4
is omgelegd. Hiermede werd beoogd ten
behoeve van de uitbreiding van de
universiteitscomplexen ruimere armslag
te verkrijgen en een gaver geheel te
scheppen. B. en W. vrezen echter, dat
ernstig rekening moet worden gehouden
met de mogelijkheid, dat deze grote
omlegging met het oog op de hoge,
daaraan veibonden, uitgaven niet tot
stand zal komen, zodat Rijksweg 4 het
oude tracé via de brug bij het Haagse
Schouw zal volgen.
Inzake Rijksweg 4b, de verbinding
tussen de Rijkswegen 4 en 4a, kunnen
B. en W. mededelen, dat zij zich tot de
Directeur-Generaal van de Rijkswater
staat hebben gewend met het verzoek de
aanleg van deze weg te willen bespoe
digen. Nu het verkeer over Rijksweg 4a
steeds toeneemt en binnen afzienbare
tijd na het gereedkomen van de aan
sluiting bij de Ringvaart van de Haar
lemmermeer een zeer grote intensi
teit zal vertonen, zal de behoefte aan
een verbinding van Rijksweg 4a naar 4
groter worden.
T.a.v. de Gordelweg merkt het College
dat zegt in deze nota op verschillende
punten te moeten afwijken van de
opvatting van de Dienst van Gemeente
werken, op, dat deze weg ligt aan de
noord- en noordoostzijde in de sfeer
van de agglomeratie.
In het vastgestelde structuurplan is de
vervangende route Willem de Zwijger-
laan-Maredijkviaduct-weg door de Kik
kerpolder aangehouden. Deze vervan
gende route zal zeker binnen niet al te
lange tijd tot stand dienen te komen,
alleen reeds vanwege 'het feit, dat zij
een belangrijke rol <en ten dele zelfs
een hoofdrol) speelt bij de uitvoering
van werken ten behoeve van de nieuwe
veemarkt.
Het gave beeld van invalsweg nr. 1,
de weg van Rijksweg 4 door het Mors-
fcwartier naar het Stationsplein, staat
of valt met de grote omlegging van
Rijksweg 4. Wanneer deze derhalve
niet zou worden aanvaard en derhalve
tot uitvoering van de oorspronkelijke
plannen tot omlegging van deze Rijks
weg benoorden de begraafplaats „Rhijn-
hof" wordt overgegaan, zal een zeer be
langrijk verkeersknooppunt binnen het
Morskwartier gelegd moeten worden,
hetgeen van invloed zal zijn op de be
stemming van de terreinen ter plaatse.
De plannen voor de bouw van brug
gen over de Zijl en over de Haarlem
mervaart genieten bij het College voor
rang boven andere plannen voor brug
genbouw.
Invalsweg nr. 6 (van Vrouwenweg via
Lammenschansweg naar de Korevaar-
straat) komt thans in het stadium van
realisering. De bouw van de nieuwe
provinciale Lammebrug is aanbesteed,
terwijl met de spoorwegwerken voor het
viaduct Lammenschansvneg eveneens
binnenkort een aanvang zal worden
gemaakt.
Ten aanzien van dit onderdeel van het
wegensohema constateren B. en W., dat
op enkele punten reeds het stadium van
realisering is begonnen.
Grote waardering voor
cityring
Het principe van de geprojecteerde
cityring ondervindt bij het College
grote waardering.
De bepaling van het tracé van deze
ring zelf wordt vergemakkelijkt door
enkele vaste aanknopingspunten. Als
zodanig beschouwen B. en W.: a. het
rondpoint bij het Plesmanviaduct, uit
monding van de invalsweg Morskwar
tier; b. de traverse via de gedempte
Langegracht: c. de noordzuid-veibin-
ding via de Hooigracht en d. het
verkeersknooppunt Korevaarstraat, uit
monding van de invalsweg Lammen
schans.
De completering van de cityring
sohept grotere moeilijkheden. Een royale
verbinding, welke de westelijke zijde van
de cityring moet vormen, is dringend
nodig om het verkeer van noord naar
zuidwest te geleiden.
Door demping van de Trekvliet ont
staat in verbinding met de Ryn- en
Schiekade in ieder geval de mogelijk
heid tot aanleg van een brede ver
keersweg, waarvan de uitvoering ech
ter in hoge mate zal worden beïnvloed
door een bevestigende beantwoording
van de vraag, of demping zowel uit
het oogpunt van de scheepvaart door
de Trekvliet als met het oog op de
waterhuishouding zelf gewettigd is.
Dienaangaande moeten B. en W. der
halve een belangrijk voorbehoud
maken, mede gelet op het te dezer
zake nog met het College van Dijk
graaf en Hoogheemraden van Rijn
land te voeren overleg.
Met de Commissie van Openbare Wer
ken zijn B. en W. van oordeel, dat het
gehele oost-west traverse (o.a. verbin
ding Toussaintkade-Witte Singel) nog
nader moet worden onderzocht. Ten op
zichte van deze verbinding wordt een
gedurfde greep naar een radicale oplos
sing gedaan, aldus het College.
Zijn doorbraken offer
wel waard?
B. en W. kunnen zich indenken, dat
de geprojecteerde binnencirkel in het
hart van de stad bijzondere belang
stelling heeft ontmoet bij de advise
rende instanties. De door de ontwer
pers van het schema aangevoerde ar
gumenten hebben het College echter
niet volledig kunnen overtuigen van
de structurele noodzaak van deze
binnencirkel.
De vraag rijst n.l. of het principe van
de binnencirkel het offer van zo grote
doorbraken, met hun financiële gevol
gen, waard is.
De afstand van het Stadhuis naar de
noord-zuid-verbinding (Hooigracht) be
draagt plm. 300 m., van het Stadhuis
naar de noordkant van de cityring
(Langegracht) plm. 500 m., van het
Stadhuis naar de zuidzijde van de city
ring (Jan van Houtkade) plm. 450 m.
Is er binnen de cityring, een gebied van
plm. één vierkante kilometer, behoefte
aan een binnencirkel met een diameter
van gemiddeld 350 m.? Dient in ruime
mate de mogelijkheid te worden ge
opend door middel van zes „injectiewe
gen" het verkeer van de cityring af te
voeren naar het hart van de city? Is de
ruimte binnen de cityring, bezien op de
schaal van de agglomeratie en zo het
hart van de agglomeratie zelf uitmaken
de, niet te klein voor een dergelijke ope
ratie?
Geen ontsluiting
Burchtcomplex?
B. en W. erkennen de noodzaak om
tussen Breestraat en Haarlemmer
straat een verbinding tot stand te
brengen. Dat dit zou moeten geschie
den door middel van een ontsluiting
van het Burchtcomplex, kunnen zy
moeilijk aanvaarden.
Zij gevoelen zich hierin gesterkt door
de adviezen van de genoemde drie com
missies. welke zich geen van alle tot
voorstanders van deze „Burcht-verbin
ding" hebben kunnen verklaren. Het zal
geen verwondering wekken, dat de Mo
R
De heerlijke, rijpe tabakken
bieden u telkens weer het
hoogste rookgenot-
Proef op de som
U rookt om van de heer
lijke smaak en geur van
goede tabak te genieten.
Van Rensselaer biedt u dit
genot in elk opzicht.
NEEM DE
BREEKPROEF
Rook een VAN RENSSELAER,
waarvan u het filter (halver*
wege mondstuk) afbreekt of
afsnijdt (zie foto*).
Overtuig u daardoor van de
superieure kwaliteit der mees
terlijk gemêleerde tabakken.
Rook VAN RENSSELAER
daarna mét fiker en ontdek,
dat de sigaret dan even lekker
smaakt
numentencommissie zich het krachtigste
uitspreekt. „Aanranding (van de intimi
teit van dit unieke stadsdeel) zou een
onvergeeflijke fout betekenen. De voor
gestelde traverse wordt te meer verwer
pelijk door een zeer gevoelig verlies van
monumenten, immers Van der Helm's
Burchtpoort en de zo bekoorlijke
Koornbrug zouden niet gehandhaafd
kunnen worden. Een voetpad langs het
voorgestelde tracé acht de commissie
echter in alle opzichten een verbetering.
Den Burcht zou minder geïsoleerd zijn
zonder verlies aan intimiteit".
De suggestie van het voetpad achten
B en W. een gelukkige gedachte, welke
zeker gunstige overweging verdient. De
beide andere commissies verlangen na
der onderzoek en verdere studie, zowel
ten aanzien van deze Burcht-traverse
als van de doorbraak via de Vrouwen-
steeg. Komen de Verkeerscommissie en
de Commissie voor de Openbare Werken
nog niet tot een afwijzing van de bin
nencirkel - wel heeft een minderheid
van de Verkeerscommissie verklaard de
binnencityring ongewenst te achten -,
de Monumentencommissie dringt er met
de meeste nadruk op aan, de binnen
ring met zjjn injectiewegen thans van
het project af te voeren, teneinde deze
aangelegenheid nog eens nader in stu
die te nemen.
Voor een groot deel onderschrijft het
College deze bezwaren.
Geen weg door Van der
Werf park!
De injectieweg via het Van der
Werfpark achten B. en W., met de
Commissie voor de Openbare Werken
en de Verkeerscommissie. onaanvaard
baar.
De Verkeerscommissie geeft in over
weging, de mogelijkheid te onderzoeken
om de verbinding van de Langebrug met
dc cityring tot stand te brengen via de
Berg jagers van een NAVO-een-
beid uit Engeland bouwen een
\sneeuwhut tijdens een oefening op I terrein in Duitsland op de hoog
I het hocget gelegen NAVO-cefen-i vlakte bij de Zugspitze.
Zonneveldstraat - Nieuwsteeg - Doeza-
straat, of via het Steenschuur-Doeza-
straat.
Ook de injectieweg langs de Laken
hal kan de instemming van B. en W.
niet wegdragen.
In hun slotconclusie over deze binnen
cirkel zeggen B. en W., dat dit on
derdeel van het wegenschema in deze
vorm niet aanvaardbaar is. Een nadere
studie zal hier met recht „nieuwe wegen
moeten vinden".
Nieuwe Turfmarktsbrug
De ligging van het verkeersknooppunt
ten zuidoosten van de molen De Valk
heeft geleid tot een verbindingsweg
langs de Lakenhal en een verplaatsing
van de Turfmarktsbrug in oostelijke
richting.
Het College heeft zich afgevraagd, of
de plaats van dit knooppunt wel moet
blijven gehandhaafd. Dit zal mede af
hankelijk zijn van de beslissing omtrent
het al dan niet doorzetten van de oude
plannen tot verbetering van de Turf
marktsbrug.
Ook al zou de vaarweg door Leiden
worden omgelegd, dan zal de realisering
nog zoveel tijd vergen, dat met de ver
betering van de Turfmarktsbrug niet
kan worden gewacht. B. en W. zijn met
de commissie voor Openbare Werken en
de Verkeerscommissie van mening, dat
het bouwen van een nieuwe brug, welke
dan noodzakelijkerwijze een beweegbare
dient te zyn. ongeveer op dezelfde
plaats, op korte termijn nader dient te
worden overwogen.
Wat voor de Turfmarktsbrug geldt, is
evenzeer voor de Pauwbrug van toepas
sing. Gelet op de tijd van voorbereiding
bij bruggenbouw, zal een beslissing om
trent de vernieuwing van de Pauwbrug
eveneens op korte termijn moeten val
len.
Het spijt het College, dat het nog niet
mogelyk is om tegelijk met de behande
ling van dit wegenschema tot een ge
fundeerd oordeel omtrent de mogelijk
heden van de omlegging van de vaar
route door de stad te geraken. De resul
taten van de scheepvaarttelling moeten
nog worden verwerkt, terwijl gegevens
omtrent de financiële gevolgen thans
nog ontbreken. B. en W. hopen over eni
ge tyd in staat te zyn een afzonderlijk
voorstel inzake de vaarroute metal haar
aspecten aan de raad voor te leggen.
Levendaal verder dempen!
Hoewel ook naar de mening van B.
en W. de fraaie doorkijk van het Le
vendaal op de Lodewijkskerk behouden
moet blijven, is de meerderheid van
het College van oordeel, dat het reste
rende deel van het Levendaal moet
worden gedempt.
Ook de Commissie voor Openbare
Werken heeft zich overtuigd voorstan
der van demping getoond. De Monu
mentencommissie heeft zich in haar ad
vies omtrent het wegenschema uiter
aard niet over de demping uitgespro
ken, omdat het plan de demping niet
bevat. Deze oommissie heeft echter reeds
eerder omtrent deze aangelegenheid van
advies gediend, waarbij zij de suggestie
heeft gedaan ongeveer het gedeelte van
het water, dat in het verlengde van de
Garenmarkt ligt, te behouden, waardoor
een pittoresik hoekje met Groenebrug
en Leefsteenbrug gespaard kan blijven.
De meerderheid van het College is van
mening, dat het dlaaruit voortvloeiende
offer te groot is in verhouding tot het
geen uiteindelijk behouden blijft. Een
principe-besluit tot demping van het
resterende deel van het Levendaal, ge
paard aan handhaving van de, desnoods,
verbrede, Groenebrug, acht de (grootst
mogelijke) meerderheid van het College
weneelyk.
EXAMENS APOTHEKERSASSISTENT
Bij beschikking van de minister van
O., K. en W. zijn benoemd in de com
missie, welke in 1959 is belast met het
afnemen van de examens voor apothe
kersassistent hier ter stede: tot lid en
voorzitter H. A. M. van Steenbergen, te
Leiden; tot lid en plaatsvervangend
voorzitter dr. A. Keilholz, 'te 's-Graven-
hage; tot lid en secretaris G. Beudekers,
te 's-Gravenhage; tot plaatsvervangend
lid ir. A. L. Backer, te Vlaardingen; G.
A. H. van der Corput, te Vlaardingen;
L. S. Go, te Oegstgeest; mejuffrouw
dr. P. E. Heederik, te Rotterdam; H.
Hes van Zweeden, te 's-Gravenhage;
mej. N. Hoedemaker, te Vlaardingen;
mejuffrouw L. Hoekstra, te Leiden; R.
de Jong, te 's-Gravenhage; dr. J. C. de
Keuning, te Rotterdam; D. C. Kok, te
Leiden; G. A. W. J. O. E. Paris,te Gou
da; J. M. H. van de Sande, te Vlissin-
gen; mejuffrouw J. C. H. T. Schuurmans
Stekhoven, te Leiden, en J. H. Versteeg,
te Woerden, en is aan de commissie
toegevoegd als onderwijsdeskundige J. G.
Noorlandt, te Leiden.
ZR. A. v. d. WIJNGAARD JUBILEERT
Op 12 februari zal zuster A. van den
Wijngaard. Merelstraat 46. haar 25-
jarig jubileum vieren als assistente van
dokter S. A. de Graaff. Plantage 20.
De jubilaresse zal die dag aan de
Da Costasrtiraat 37 recipiëren van 4 tot
5 uur.
Nieuw „gezicht"
Universiteit
Het beginsel van de ontsluiting van
de wyk, gelegen tussen het Rapenburg
en de Witte Singel, heeft de instemming
van het College, echter met dien ver
stande, dat B. en W. een groot vraag
teken plaatsen bij de „zeer fraaie mo
gelijkheden om de universiteit „een
nieuw gezicht" te geven" door de ver
binding Kaiserstraat-Vyfde Binnenvest-
gracht-Hortus. Evenals de vroeger ge
projecteerde doorsnyding van de Hortus
lanv-s de Sterrenwacht, aohten zy het
aanbrengen van deze scheiding tussen
het hoofdgebouw van onze Universiteit
en de Hortus uitermate ongewenst. De
van het Noordeinde af geprojecteerde
route via de verbrede Rembrandtstraat
kan, naar de mening van het College,
beter over de gedempte Doelengracht
lopen, waardoor het parkeerterrein aan
de overzijde van de weg zou komen te
liggen. De verbinding met de Witte
Singel, c.q. cityring, ware dan tot stand
te brengen door verbreding van het
Paterstraatje aan de kant van het
Doelenterrein ofwel door een verbinding
in het verlengde van de Doelensteeg,
waarbij eventueel een groot parkeerter
rein tussen het verlengde van de Doe
lensteeg en het Paterstraatje zou kun
nen worden geschapen ten behoeve van
de Universiteit en ter ontlasting van het
Rapenburg. Aan de verbreding van de
Nonnensteeg is, mede in verband met de
rust rond het Academiegebouw, aller
minst behoefte.
Koningschap van de
voetganger
Tenslotte zeggen B. en W. In hun
nota, dat het hen voorkomt, dat in dit
wegenschema een zeer belangrijke ver
groting aan parkeerruimte wordt gepro
jecteerd. De reeds eerder gedane sug
gestie van parkeergarages zal bij de
nadere uitwerking niet uit het oog
mogen worden verloren. B. en W. zijn
het voorts met de directeur der gemeen
tewerken eens, dat in het bijzonder aan
de voetganger in het hart van de city
voorrang moet worden gegeven boven
het motorisch verkeer. Aan het woord
van Le Corbusier, die pleit voor „la
Royauté du piéton", het koningschap
van de voetganger, mag Leiden zeker
niet achteloos voorbijgaan.
