EEN BEELD VAN JAMMERLIJKE
CHAOS BIJ INTERNE CONTROLE
Tegen „goeie heertje"
zes jaar m. a. geëist
mm
ONOPVALLEND „GOED HEERTJE
Hoofd interne accountantsdienst
als ridder van droevige figuur
Zoucler controle heeft men
de stroppen zelf te nemen
Wi-ëB
M'-
m
'jfek
Luchtig
Licht verteerbaar
Lekker
VRIJDAG 30 JANUARI 1939
(Van onze correspondent)
De tweede dag van het „goede heertjes-proces" voor de Amster
damse Rechtbank kan rustig vernietigend genoemd worden voor het
controlesysteem van het bankconcern Van Mierlo en Zoon uit Breda,
waarvan de N.V. Berger en Co. een geheime dochteronderneming
was. Want wat de getuigende directieleden en accountants onder de
vragen van de president en de verdediger van verdachte naar voren
brengen om te verklaren hoe het mogelijk was, dat tien jaar lang geld
verdween tot een bedrag van twee miljoen gulden, levert een beeld
op van jammerlijk tekortschieten op het punt van de interne controle.
„Daar slingert mr. Van der Schrieck
zijn bliksem uit de hemel naar Salm",
zegt de president. Herinnert U zich die
brief?"
,Ik vermoed van wel", zegt de heer
Salm". Er zijn er tientallen zo. Van
Mierlo zat altijd zogenaamd te wachten
op dingen van ons".
President: „Waarom zogenaamd?"
Salm: „Als ik me niet heel erg vergis,
werden de cijfers van Berger pas in de
balans van het volgend jaar van Van
Mierlo verwerkt" (gegrinnik in de zaal).
Merkwaardige sfeer
in de rechtszaal
Het scherpst getekend als ridder
van de droevige figuur blijft aan het
eind van de lange dag de indruk
over aan accountant J. Dragt, hoofd
van de interne accountantsdienst,
die arrogant herhaaldelijk probeert
te poseren als man, die de zaken in
de hand had, die zelfs tegenover de
hoofddirecteur geen blad voor de
mond nam, maar die er tegelijker
tijd steeds op uit lijkt zich te ver
schuilen achter de beperktheid van
zijn opdracht en zijn middelen.
Er groeit een merkwaardige sfeer in
de zaal van de Amsterdamse rechtbank.
Steeds langer wordt de rfj van getuigen
op de getuigenbank. Daar zitten de twee
rijksaccountants: mager, allebei proto
types van mensen, die gewend zijn met
hun neus in boeken te zitten; mr. Ber
ger, wit lang haar boven een scherp ge
tekend gezicht, naar zijn oogopslag te
oordelen helemaal de bankier niet om
alles te geloven; wisselmakelaar J.
Salm: klein, „45 jaar in het vak, meneer
de president", beweeglijk; inspecteur
Van der Voort: correct gereserveerd;
assistent-accountant Jacobs: een vrien
delijk zacht gezicht boven een donker
blauw pak, wat onzeker en hulpeloos,
alsof hy bereid is om zelfs lantaarnpa
len te verzekeren, dat hij toch heus zijn
best gedaan heeft; dan de verdachte,
een onopvallende man hier, die deze
tweede dag nog onopvallender wordt,
doordat hij er vrijwel niet aan te pas
komt met naast zich mr. Jeljer de Jong.
die af en toe met scherpe maar o zo
vriendelijk gestelde vragen een fagade
meedogenloos uit elkaar trekt.
En achter de tafel de president, mr.
Coninck Liefsting, als een rots in de
branding van paperassen en van finan-
cieel-technische woordenwisselingen. De
officier vraagt of zegt bijna even wei
nig als de verdachte, deze tweede dag.
Alleen constateert hij op een ogenblik:
„Jacobs dacht dat Dragt controleerde en
Dragt dacht dat Jacobs controleerde. En
het gevolg was dat niemand controleer
de".
Niemand
Niemand controleerde. Dat is de voor
de hand liggende conclusie. Getuige
Dragt trekt een fraaie fagade op waar
van de hoeksteen is: „Ik had als inter-
no accountant niet primair een contro
lerende taak. Maar ik was bedrijfseco
nomisch adviseur".
Hij is zelfs bereid toe te geven, dat er
geen accountantscontrole wés, maar hij
kan zich voorstellen, dat anderen de in
druk hadden, dat die er wél was.
„Ik wil geen verantwoording dragen
voor de gang van zaken bij Berger, gro
ter dan die van mijn directie, aan wie
ik rapport uitbracht", stelt hij meer dan
eens. Een aanbod na ontdekking van de
fraude om ontslag te nemen met be
houd van twee jaar salaris (30.000 gul
den) plus tantième heeft hij van de
hand gewezen. Zijn ontslagkwestie loopt
nog voor het Gewestelijk Arbeidsbureau
en er is een tuchtrechtelijke procedure
tegen hem op komst van de kant van
het Nederlands Instituut van Accoun
tants.
„Ik heb gedaan, wat in mijn vermo
gen lag", zegt hij. Maar er waren te wei
nig mensen om alles te controleren. As
sistent Jacobs schildert hij als een snuf
felaar, kritisch met gevoel voor details.
„Bij herhaling heb ik uitbreiding ge
vraagd van de afdeling bij hoofddirec
teur Van der Schriek, maar de accoun
tantsafdeling mocht niet te duur wor
den", zegt hij. Van uitbreiding kwam
niets.
Stoere man
Graag speelt Dragt de stoere man.
Rillen en beven voor de hoofddirecteur,
zoals de meesten anderen? Geen sprake
van. „Ik had veel respect voor de heei
Van der Schriek, maar bang was ik niet
en in principiële gevallen heb ik gezegd:
dat doe ik niet".
Of: „Mijn taak was veelomvattend bij
een bedrijf met 60, 70 miljoen kredieten.
Ik moest afgaan op wat assistenten
meldden. Maar als zij iets vreemds ont
dekten greep ik in".
Of: „Nee, Jacobs, als je gezegd had.
dat er iets was dat je niet aankon, dan
had ik je meer mensen gegeven. Waar
ik ze vandaan had gehaald, had ik ze
vandaan gehaald".
En tenslotte zelfs: „Ik sta achter mijn
assistenten. Als er gevochten moet wor
den, ben ik er".
Maar ondertussen wordt niemand veel
wijzer, waarom hij dan, als zijn assis
tenten voor hun taak berekend waren,
honderden vervalsingen onopgemerkt
konden blijven.
Er wordt een kopie voorgelezen van
een brief van 25 februari 1955 van de
hoofddirecteur aan de directie van Ber
ger en Co., waaruit ernstig misnoegen
blijkt, dat het iedere keer later wordt
voor de balans en de winst- en verlies
rekening van Berger ingezonden worden
bij Van Mierlo.
Oudste inwoonster van
Soest 104 overleden
(Speciale berichtgeving)
Vanmorgen om acht uur is de oudste
inwoonster van Soest, mevrouw J. Wes-
tra-Dijkstra, wonende aan de Heuvel-
weg te Soestdyk, in de leeftijd van 104
jaar overleden. Op 22 december 1958
vierde zjj haar laatste verjaardag.
Hevig treffen
Na dat intermezzo volgt een kort maar
hevig treffen tussen de heer Dragt en de
verdediger mr. Jeljer de Jong.
Uiterst sarcastisch stelt mr. De Jong
zjjn vragen over de controleopvatting
van de heer Dragt. Steeds spitsen zijn
vragen zich toe op de voorlichting, die
Dragt zegt te hebben willen geven aan
zijn directie.
„U geeft toch toe. dat U hier niet vol
doende voorgelicht hebt", zegt hij ten
slotte: „Want hier ontbrak twee mil
joen".
„Maar dat wist ik niet", zegt Dragt
wanhopig.
„Nee", zegt de verdediger „daar gaat
het nou juist om".
En dan komt aan het eind van de dag
nog even mr. G. E. F. M. van der
Schrieck voor het getuigenhek. Lang
zaam, zwaar komt hij op. Het grijze
haarkransje rond zijn massief hoofd
glimt in het licht van de antieke groen-
gekapte lampjes op de groene tafel.
Even massief en gedrongen als zijn ge
stalte, zijn zijn antwoorden.
Aan Dragt was de volledige controle
opgedragen van alle zaken het concern-
Van Mierlo betreffende.
Waarom de accountantsrapporten ver
nietigd werden nadat zij langs de com
missarissen gecirculeerd hadden?
„Ik wilde niet dat zij bij een van de
commissarissen, die tevens concurrent
was, bleven liggen".
„U hebt dus altyd gemeend, dat Dragt
een normale controle-taak had?" vraagt
de president nog eens.
„Ik heb dat niet alleen geméénd. Het
was zo.
Geen sprake van, dat Dragt ooit con
creet gevraagd heeft om meer personeel.
Als hij dat gedaan had en de noodzaak
had aangetoond, had hy ze gehad!
Nooit gehoord, dat de boekhouding
van Berger achter was?
Als ik dat gehoord had, had ik direct
ingegrepen.
En daarmee eindigt deze dag vol te
genstrijdige verklaringen.
Vandaag volgden requisitoir en plei
dooi.
Eenvoudig leven is
pedagogisch
Typerend voor de nauwgezette
controle van sommige posten, noem
de de president van de Amster
damse Rechtbank de brief die mr.
Van der Schrieck, hoofddirecteur
van Van Mierlo, in 1955 schreef aan
mr. Berger, directeur van Berger
en Co., en waarin bezwaren werden
gemaakt tegen de grote royaliteit
ten aanzien van bepaalde represen
tatiekosten van subalterne staf
employées. De bezwaren golden
twee borrelpartijen van 13.60 gul
den en 20 gulden, en twee diners
met relaties van 66,51 gulden en
77,20 gulden.
„Ik geloof, dat het in alle op
zichten pedagogisch juist is, als we
de medewerkers van het tweede
plan leren eenvoudig te zijn en te
blijven", eindigt de brief.
Voor één employé is de opvatting
in elk geval niet pedagogisch ge
noeg geweest.
(Van onze correspondent)
Zes jaar gevangenis met aftrek
van de voorlopige hechtenis: dat
is de straf, die de kassier-boek
houder. bekend als het goede
heertje" schijnbaar onbewogen,
tegen zich hoort eisen als afreke
ning voor verduistering en vals
heid in geschrifte, die hem 10 jaar
lang in weelde lieten baden. In
zijn requisitoir voor de Amster
damse Rechtbank, dat ruim 50 ge
tikte vellen beslaat en meer dan
twee uur duurt, geeft de officier
van Justitie, mr. W. P. Bakhoven,
een uitvoerig overzicht van de
wijze, waarop de verduistering ge
pleegd is en hoe het komt, dat dit
zo lang onontdekt kon blijven.
Het was in deze zaak min of meer
vreemd te moeten constateren, hoe men
zich verbaasd en gepikeerd toonde, wan
neer de mogelijkheid werd aangestipt,
dat de heren directeuren en procuratie
houders zelf toch ook wel eens enig toe
zicht hadden kunnen uitoefenen. Daar
was toch de accountant voor!
Accountants gaan langzamerhand gel
den als een soort bovenmenselijke en
onfeilbare figuren, een soort halfgoden,
die alles kunnen, alles zien en absolute
veiligheid bieden tegen alle fraudes,
aldus de officier. Maar die aan de an
dere kant ook weer niet te duur mogen
zijn en dus niet teveel tijd aan hun con
trole mogen besteden.
Wellicht kunnen de omvangrijke
fraudes van het afgelopen jaar by
diverse ondernemingen er toe leiden,
dat men weer eens met beide benen
op de grond komt te staan en gaat
zien, dat regelmatige controle van
hogergcplaatsten over ondergeschik
ten steeds noodzakelyk is. Wanneer
men dat niet wil inzien, heeft men de
strop van een paar ton, of, zoals hier,
van een paar miljoen eenvoudig te
nemen.
Niet zo vreemd....
Niet zo vreemd noemt de officier
het, dat men nooit heeft gemerkt dat
er ruim twee miljoen zoek was. Het
grootste verduisterde jaar bedrag is
425.670 gulden geweest. By jaarcyfers
tussen 19 en 190 miljoen aan verkoop
van schatkistpapieren uit eigen voor
raad valt een verschil van een paar
ton niet zo dadelyk in het oog. Alleen
balanslezers, die zouden beschikken
over eigen wetenschap buiten de
Advertentie
product
Koningin bleef in Den Haag
Prinsessen terug naar Leiden
(Van onze Haagse redactie)
Koningin Juliana is gisteravond, na
dat zy de voorstelling in de Koninklyke
Schouwburg in Den Haag - men zie el
ders - had bijgewoond, niet naar Soest-
dijk teruggekeerd, daar dit tengevolge
van de dichte mist niet mogelijk was.
Do Koningin heeft de nacht doorge
bracht in het paleis aan het Lange
Voorhout en heeft vanmorgen om onge
veer kwart over elf de terugreis naar
Soestdijk aanvaard.
De Prinsessen Beatrix en Irene, die de
voorstelling eveneens bywoonden, zyn
gisteravond, de mist trotserend, naar
Leiden teruggekeerd.
De lieer v. cl. Beugel
directielid K.L.M.
De Raad van Commissarissen van de
KLM N.V. zal aan de eerstvolgende in
mei a.s. te houden algemene vergade
ring van aandeelhouders voorstellen de
heer E. H. van der Beugel met ingang
van 1 januari 1960 op te nemen in de di
rectie der vennootschap. By zyn be
noeming zal de heer Van der Beugel
met ingang van gelijke datum worden
aangewezen als plaatsvervangend presi
dent-directeur der KLM.
De heer Van der Beugel zal, teneinde
zich op deze functie voor te bereiden, in
de loop van mei a.s. by de KLM in
dienst treden. De heer Van der Beugel
Is thans tijdelijk verbonden aan het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken als
speciaal adviseur van de minister van
Buitenlandse Zaken, met de persoonlijke
titel van buitengewoon en gevolgmach-
tigd ambassadeur. Hy zal die functie
biy ven vervullen tot het moment waarop
hi) in dienst zal treden van de KLM.
De heer Van der Beugel is staatsse
cretaris van Buitenlandse Zaken ge
weest tot 11 december J.I., toen de so
cialistische ministers en staatssecreta
rissen aan H. M. de Koningin ontslag
verzochten.
Met ingang van 5 januari jj. is de
heer Van der Beugel tydelyk verbon
den aan het Departement van Buiten
landse Zaken als speciaal adviseur van
de minister van Buitenlandse Zaken. Hy
Is belast met byzondere opdrachten. Bij
K.b. van 15 januari JJ. is aan de heer
Van der Beugel voor de duur van zyn
tydelyke functie de persooniyke titel
van buitengewoon en gevolmachtigd
ambassadeur verleend.
De heer Van der Beugel is sinds de
oprichting lid van de PvdA.
Brokopondo hoofdplaats
De werkzaamheden die in verband met
het Brokopondoproject dit Jaar verricht
zullen worden betreffen in hoofdzaak de
verplaatsing der woudbewoners in het
Stuwmeergebied, de ontsluiting van
Affobakka en Brokopondo, het aanleg
gen van een verbindingsweg tussen deze
twee punten, alsmede het bouwen van
woningen en kantoren te Brokopondo.
Brokopondo zal de hoofdplaats worden
van het gelijknamige district, maar by
gebrek aan accommodatie zal voorlopig
Kabel de hoofdplaats zyn. Tijdens de
uitvoering van het plan zullen in het
Brokopondogebied 1800 arbeiders moeten
worden gehuisvest.
Jongetje viel van autoped
Door vrachtauto overreden
(Speciale oerichtgeving)
Het 6-jarige jongetje H. Plieger uit
Lexmond (by Vianen) is gistermiddag
vyf uur te Lexmond onder de achter
wielen van een passerende vrachtauto
terechtgekomen en onmiddellyk daarop
overleden. Het jongetje stond met zyn
autoped te wachten op het trottoir voor
de openbare lagere school. Op een ge
geven moment verloor de knaap zyn
evenwicht, struikelde en kwam op de
verkeersweg terecht, waar de vracht
auto juist langs kwam.
Dividend K.L.M. 7%
De raad van commissarissen der KLM
heeft zyn goedkeuring gehecht aan het
voorstel der directie om aan de begin
mei te houden algemene vergadering
van aandeelhouders voor te stellen het
dividend over het jaar 1958 te bepalen
op 7 Op 4 november 1958 werd reeds
een interimdividend van 3 procent ge
declareerd. zodat het slotdividend over
1958 by aanvaarding van het voorstel
der directie 4 zal bedragen.
Over 1957 werd eveneens T7t
uitgekeerd.
boekhouder om, hadden fouten in de
jaarrekening aan het licht kunnen
brengen.
De officier wilde geen oordeel vellen
over de vraag of bepaalde functionaris
sen in gebreke zyn gebleven. Zy staan
niet terecht, kunnen zich niet verde
digen en het zou daarom onjuist zyn
een oordeel over hen uit te spreken. „Ik
moet ermee volstaan te constateren, dat
deze functionarissen bepaalde dingen,
waardoor de fraude aan het licht had
kunnen komen, niet hebben gedaan, op
dat anderen daaruit lering kunnen trek
ken. Het oordeel of redeiykerwijs van
hen verwacht had mogen worden, dat
zy deze dingen wel deden, berust by
andere instanties en personen".
De heren Berger en Salm tekende de
officier als bekwame specialisten, die
zich geheel hebben gegeven aan hun
werkzaamheden op de gebieden, waarin
zy gespecialiseerd waren.
Met betrekking tot de achterstand in
de boekhouding zegt hy: „het optreden
van de accountantsdienst van Van
Mierlo tegen deze schromeiyke achter
stand is bepaaldelijk weinig krachtig
geweest. Dit nog afgezien van de vraag
of een onverwachte controle niet eens
wenselyk kan zyn"!
Niet tegen taak
opgewassen
De heer Dragt staat geheel alleen in
zyn opvatting, dat hy zyn rapporten
over Berger en Co. niet als goedkeuren
de verklaring, doch als informaties ten
behoeve van de directie van Van Mierlo
te Breda gaf. Uitvoerig gaat de officier
in op de verklaringen van Dragt en Ja
cobs. De controle-instructie noemt hy
op een aantal punten niet afdoende.
Van iemand met Jacobs opleiding, ont
wikkeling en positie kon moeilyk anders
verwacht worden dan dat hij deed, wat
hem was opgedragen in de controle-
aanwyzingen, zoals hy die heeft opge
vat. En dat was al moeilyk genoeg, zo
als de officier aantoont. Jacobs had met
voldoende inzicht in de materie om te
gen de verdachte opgewassen te zyn en
de heer Dragt was niet altyd in de
buurt.
„Ik heb mij niet kunnen onttrekken
aan de indruk, dat men de heer Ja
cobs beeft belast met een taak, waar
tegen hy niet volkomen was opgewas
sen en dat men achteraf teveel de
schuld voor het gebeurde op zyn hoofd
laadt. De wijze waarop de n.v. Van
Mierlo zich van de heer Jacobs heeft
ontdaan, heeft bepaaldelyk niet myn
bewondering".
Overheersende positie
Gebleken is, aldus de Officier, dat mr.
Van der Schrieck een zeer overh ei
sende positie innam, en dat hy grote
invloed heeft uitgeoefend zowel op de
tekst als op de cyfers en de cijfer-
groeperingen van de accountantsrap
porten. Zonder te willen insinueren,
dat mr. Van der Schrieck hier ver
keerde bedoelingen mee had, kan zo
iets toch zeer belemmerend werken op
de gehele activiteit van de interne
accountantscontrole, zegt de Officier!
De Twentsche Bank heeft, de knoeie
rijen naar zyn mening niet eerder ont
dekt omdat de bank geen accountants
controle had over Berger.
Leiding had gebrek aan
sociale interesse
Zonder te pleiten voor controle op
personeel, vindt de Officier dat het no
dig is toch enigszins geïnformeerd te
zijn over zyn levenswijze. Bij de veiling
van de faillissementsboedel van ver
dachte is gebleken, dat de woning
inrichting- en aankleding fantastische
bedragen hebben gekost. Onbekendheid
met al deze omstandigheden wyst op
een gebrek aan sociale belangstelling
van de zijde van de leiding van het be
drijf. aldus de Officier.
Óver de persoon van de verdachte zelf
verklaart hy niet te geloven, dat hy
door gebrek aan controle op het idee is
gekomen gelden te gaan verduisteren.
Er was wel degelyk controle en hij
heeft bewust gezocht naar zwakke plek
ken in het systeem. Het steeds weer on
ontdekt blijven van de fraude heeft
ontremmend gewerkt en tot steeds
driestere fraudes aanleiding gegeven.
De rapporten over verdachte geven
een weinig gunstig beeld omtrent zijn
karakter. Toch heeft hy mogelykheden.
Om die tot ontwikkeling te brengen
zal een langdurige cn zorgvuldige pe-
Conflict in Monaco
Prins Rainier beschuldigt
parlement van chantage
Prins Rainier van Monaco heeft gis
teren het parlement van chantage be
schuldigd en geschorst. In de radiotoe
spraak. waarin hy dit meedeelde,
kondigde hy aan, dat de grondwet zal
worden gewyzigd en dat de vrouwen
actief en passief kiesrecht voor de
nationale raad (parlement) krygen. Dit
is een van de eisen van de oppositie.
De 35-Jarige Prins heeft ook de ge
meenteraad geschorst. Deze heeft vol
gens hem een vyandige houding aange
nomen en geweigerd financiële controle
door de staat te aanvaarden.
De moeiiykheden zijn vorig jaar
januari begonnen. De toen gehouden
verkiezingen leverden een parlement
op, dat meer zeggenschap in staats
zaken wilde. De Prins heeft de afge
vaardigden eraan herinnerd, dat zy
slechts een adviserend lichaam vormen.
Onder geen beding wil hy zijn macht
als absoluut soeverein beknot zien.
Dr. Joseph Simon, die als voorzitter
van de Nationale Raad yvert voor gro
tere bevoegdheden voor het parlement,
verklaarde gisteravond, dat Prins Rai
nier volgens het parlement niet het
recht heeft de grondwet buiten werking
te stellen. „Volgens ons heeft de Prins
een staatsgreep gepleegd", zei hij.
Hoewel de maatregel van Prins Rai
nier veel opzien heeft gebaard is het in
Monaco even rustig als altyd. Vier
politiemannen in burger bewaken onop
vallend het parlementsgebouw.
Nog twee leden van
de anti-partijgroep
De regionale party secretaris van Le
ningrad, Iwan Spiridonof, heeft zo
biykt uit de Prawda gisteren in een
toespraak tot het communistische par
tycongres te Moskou de namen van Mi.
chael Perwoechin en N. E. Saboerof
(eens twee van Ruslands meest voor
aanstaande staatkundige ontwerpere)
verbonden aan de anti-party groep van
Malenkof, Kaganowitsj, Molotof, Boel-
ganin en Sjepilof.
Dit is de eerste keer dat deze twee
vroegere presidiumleden by deze groep
worden geschaard. Spiridonof ried bei
den dringend aan het optreden van de
groep te veroordelen. Saboerof is lid van
het centrale partycomité en Perwoechin
is kandidaat-lid van het presidium. Op
Boelganin na, van wie men vermoedt,
dat hy zijn positie in het centrale comité
heeft behouden, zijn de overige leden
van de groep tot gewoon partijlid gede
gradeerd.
Spiridonof vroeg zich af waarom Sa
boerof en Perwoechin in anderhalf jaar
tyds nog niet de anti-partijgroep en hun
eigen rol daarin veroordeeld hadden: „Ia
het mogelijk verantwoording voor uw
falen te verlangen ten overstaan van het
partijcongres?"
Dergelijke uitlatingen van een func
tionaris als Spiridonof die aan het hoofd
staat van de op een na grootste party-
organisatie in de Sovjet-Unie (het par-
tydistxict Leningrad) maakt het byna
zeker dat Perwoechin en Saboerof en
mogelijk ook Boelganin voor het congres
verklaringen over de anti-party groep
zullen afleggen. De beide eerst genoem
den zouden kunnen onthullen hoe de
groep trachtte Kroesjtsjefs agrarische
en industriële plannen te dwarsbomen.
netentiaire behandeling nodig zRn. De
vrijheidsberoving moet tevens in ver
houding staan tot de buitengewone
ernst van de gepleegde feiten, waarby
niet alleen het verduisterde bedrag,
maar ook het misbruik van vertrouwen
en het raffinement een rol zullen moe
ten spelen. De verduistering en valsheid
in geschrifte bewezen achtend, komt
mr. Bakhoven dan tot zyn eis van zes
jaar met aftrek van voorlopige hech
tenis, die 7 februari 1958 is ingegaan.
De inbeslaggenomen beauty-case,
twee gouden hangers, -ervaardigd van
gouden munten, en tien bankbiljetten
van f. 100.worden ln beslag genomen.
De in beslag genomen kasboeken en
schriftelyke bescheiden worden aan de
personen, by wie zij in beslag zyn ge
nomen, teruggegeven.
Ochtendzitting
De president was de ochtendzitting
begonnen met het voorlezen van de
over verdachte uitgebrachte rappor
ten. Tegelijk daarmee groeide het
beeld van een man, die door te leven
„niet als een vorst maar als een vor
stendom" de compensatie zocht van
een persoonlijk onvermogen.
Hy zou dictator van de wereld willen
zyn, maar zolang zyn moeder leefde,
kwam hy niet los van haar. Hy trouwde
pas toen zy dood was na een 17-jarige
verloving, met een meisje dat zeker niet
in staat was hem de ruggegraat te
geven, die hy miste. Met dure cadeaus
en een leven op grote voet wilde hy
haar aan zich binden en tegen hem la
ten opzien, omdat hy in andere opzich
ten tegenover haar tekort schoot. Het
geld verschafte hem de middelen ook
anderen naar hem te doen opzien als
naar de croesus van de 20ste eeuw. Door
te smyten met fooien «soms 100 '"c)
probeerde hy de doodsangst te overwin
nen niet voor vol te worden aangezien,
want diep was de indruk in hem ge
kerfd, die het faillissement van zyn
vader (een kaashandelaar) met de
daaraan verbonden armoede in de eer
ste wereldoorlog op zyn kinderziel had
gemaakt.
Vrouwen speelden geen rol In iRn le
ven, hij heeft ze niets te bieden dan de
gepolyste manieren van een vlot cau
seur zonder diepgang. Manuen interes
seren hem ook niet, de mens interes
seert hem niet: hy heeft alleen publiek
nodig, hy zoekt waardering en applaus,
ny is erop uit zich een aureool te geven
en bouwt een decorachtig bestaan op,
waarin hy een deel van zyn publiek
vindt in de onderwereld.
„Klaplopers, parasieten en tafelschui
mers: dat is de omgeving van verdachte
geweest", zegt de president.
Zyn malversaties zag hy als spel. Een
gedurfd spel. waarin hy schitteren en
gloriëren kon en waarin nu nagepraat
wordt over spelverloop en gebruikte
trucs. Het spel is nu uit En hij ziet
zich als de clown aan het eind van een
groots circusnummer met donderend
applaus. Maar door dat applaus heen
voelt hij blykbaar toch iets van de
werkelijkheid, hoe innerlyk onberoerd
die hem overigens ook laat. want hij
I heeft te kennen gegeven liever met het
Genootschap voor Reclassering te doen
te hebben, dan met de Rooms-Kath.
Reclassering, aldus besluit de president.
Vanmiddag spreekt mr. Jeljer de
Jong zyn pleidooi uit.
