Vier - mogeiidhedenconf erentie over Duitsland in tweede lielft van april Dreigt dit voorjaar een invasie op Nieuw-Guinea WEERBERICHT Dulles is niet gerust over de vredespolitiekvan de Russen Ds. Nieinöller aangeklaagd wegens belediging van Westduitse leger IEMCO 1 RADIO en TELEVISIE Ook levensbelangen van andere landen staan op het spel 97ste jaargang DONDERDAG 29 JANUARI 1959 No. 29657 LEIDSCH m DAGBLAD Jtrecteur: J w Herrny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Wltte smeel Lödeo - Olro 00 67055 loofdredacteur: J. Brouwer f.7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f. 0.59 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21607 1 De Westelijke mogendheden zullen binnenkort in nieuwe nota's aan de Sovjet unie voorstellen in de tweede helft van april in Genève een vier-mogendheden- conferentie over het Duitse vraagstuk te houden, aldus welingelichte kringen in Londen. De mogelijkheid van een dergelijke bijeenkomst komt a.s. dinsdag ter sprake in de „werkgroep" van de Westelijke landen in Washington. In deze werkgroep hebben, behalve Amerika, ook Engeland, Frankrijk en West-Duitsland zitting. De conferentie met de Russen zou gehouden worden na een bijeenkomst van de ministers der NAVO-landen in Washington in de eerste week van april en de bijeenkomst van de ZOAVO in Nieuw-Zeeland in de tweede week van april. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Foster Dulles, zou gisteren op een besloten bijeenkomst van de commissie voor Buitenlandse Zaken van het Huis van Afgevaardigden gezegd hebben, dat elk Sovjetrussische voorstel ter beëindiging van de koude oorlog gericht was op ondermijning van het Weste lijke verzet tegen het communisme. Hij verklaarde verder dat de V.S. alles, met inbegrip van het bijwonen van een topconferentie, zullen doen wat de vrede lijkt te bevorderen. Eisenhower wijst op vooruitgang in het rakettenprogram Dulles zei op zijn wekelijkse perscon ferentie, dat hij nog geen tekenen heeft gezien die er op wijzen dat de Sovjet- Unie oprecht wenst de koude oorlog te beëindigen Wat Duitsland betreft, zei hij, moet de Sovjet-Unie maar met een gelijk waardig voorstel komen als zij geen vrjje verkiezingen wenst. Het jongste Russische voorstel voor een statenbond keurde hij af. Dat zou neerkomen op een blijvende verdeling. Hereniging is het essentiële punt. De vereniging van de Amerikaanse Staten in 1865 was zonder vrije verkiezingen tot stand ge komen. In het recente geval van Alaska waren er in dat gebied vrije verkiezin gen gehouden, maar niet in de Ver. Sta ten over hetzelfde onderwerp. Inspectie eerste vereiste President Eisenhower heeft gisteren op zijn persconferentie gezegd, dat de V.S. en de Sovjet-Unie tot een prin cipieel akkoord moeten zien te komen, op grond waarvan men technische over eenkomsten 'zou kunnen sluiten waarin de automatische tenuitvoerlegging ge heel is geregeld, zoals regelingen ter voorkoming van onverhoedse aanvallen en voor een verbod van proeven met kernwapens. Men zou alleen vorderin gen kunnen maken als de twee landen een betere algemene opvatting omtrent de vrede in Europa zouden hebben en zich bereid verklaarden, van geweld en ondermijnende activiteit af te zien. Voor genoemde regelingen achtte hij wederzijdse inspectie een eerste vereiste. Op de vraag of hy plannen had om vice-president Nixon een bezoek aan de Sovjet-Unie te laten brengen, antwoord de de president, dat er geen plannen zijn om op dit ogenblik wie dan ook naar Sovjet-Rusland te zenden. Ge vraagd naar de mogelijkheid, dat, na het bezoek van Mikojan, premier Kroesjtsjef naar de V.S. komt, zei Eisenhower dat een bezoek van een re geringsleider iets geheel anders zou zijn dan de informele reis van de eerste vice-premier. „Opmerkelijke vorderingen" President Eisenhower verklaarde voorts op zijn persconferentie, dat de V.S. „op merkelijke vorderingen" maken bij de constructie van intercontinentale bal listische projectielen. Gevraagd naar commentaar op Kroesjtsjefs mededeling op het 21ste congres der Sovjetrussische partij, dat de Sovjet-Unie begonnen is met de massaproduktie van deze wa pens, zei de president dat men in de president. V.S. zeer geneigd schijnt, alle geloof te hechten aan die Sovjet-verklaringen, welke in de lijn liggen van eigen be zorgdheid, geloof en overtuiging. Andere verklaringen worden echter volkomen genegeerd. De president verklaarde niet precies te weten wat de Sovjetrussische premier bedoelde, maar hij wist wel dat „het Amerikaanse raketprogram zo snel mo gelijk wordt uitgevoerd onder leiding van de beste geleerden". Dat er in be trekkelijke korte tijd opmerkelijke vor deringen waren gemaakt, is voor de Amerikanen een reden om trots te zijn in plaats van voortdurend in vernede ring het hoofd te laten hangen. Aan het raketprogram is steeds de grootste voor rang gegeven, aldus de president. Eisenhower ongerust over Roodchinese dreiging President Eisenhower heeft gisteren in een rapport aan het Congres over de programs voor wederzijdse beveiliging gezegd, dat de communistische bedrei ging in het Verre Oosten niet afneemt. De Chinese communisten hebben thans drie miljoen man onder de wapenen en beschikken over een moderne vloot van straalvliegtuigen. Hun militaire kracht neemt jaarlijks toe. Met de hulp van hun Noordkoreaanse en Noordvietna- mese satellieten en gesteund door de grote macht van de Sovjet-Unie zyn de Chinezen in staat de kleinere vrije na ties nabij hun grenzen te intimideren. Het program voor wederzijdse beveiliging in het Verre Oosten moet daarom de landen in dat gebied helpen hun onaf hankelijkheid tegenover de communis tische agressie te bewaren, aldus de DibelmsHij sprak als particulier en niet namens de Evangelische Kerk „Alstublieft1 geen proces" (Van onze correspondent te Bonn) De Westduitse minister van Defensie Strauss heeft een aanklacht ingediend tegen de kerkelijke president van Hes- sen-Nassau, de bekende dominee Nie- möller. Zo als gemeld zou laatstgenoem de zondag j.I. hebben verklaard, dat de opleiding tot soldaat en tot leidende posities op militaire commando-posten in het nieuwe Westduitse leger in de grond van de zaak een hogeschool voor beroepsmisdadigers is. Strauss meent, dat Niemöller daarmee het nieuwe Westduitse leger heeft be ledigd. Hij heeft in zekere zin de steun van het gehele kabinet, dat gisteren onder voorzitterschap van Bondskanse lier Adenauer Niemöllers uitlatingen over het leger scherp veroordeelde. Maar Niemöller zelf ontkent, dat hij voor het Westduitse leger beledigende opmerkin gen heeft gemaakt. Hij zei gisteren, dat het hoogst verwonderlijk was, dat Strauss op grond van onjuiste persbe richten een aanklacht indient. Hij meende, dat het volkomen onaanvaard baar was, dat een kerkelijke leider het gevaar loopt voor het gerecht te moeten komen op grond van een klaarblijkelijk niet competente verslaggever, die Nie möllers beweringen niet letterlijk heeft weergegeven. (Merkwaardig: als beken de figuren zich verspreken en de consequenties moeten dragen, is er altijd een „incompetente journalist", die 's mans woorden onjuist genoteerd zou hebben. Red. L.D.). Niemöller beweerde, dat hij niet gesproken had over leidende posities op militaire commando-posten, maar over de bekende commando-troe pen, die tijdens de tweede wereldoorlog bij beide partijen bestonden. Men had in het verslag' twee dingen door elkaar Plaatselijk mist De Bilt verwaoht van heden- tot mor genavond: plaatselijk mist, maar ook hier en daar opklaringen. Weinig wind. Vannacht overwegend lichte vorst, mor gen overdag in mistgebieden tempera tuur om het vriespunt, elders enkele graden boven nul. (Opgemaakt te 11.15 uur) 30 januari Zon op: 8.25 uur; onder: 17.22 uur. Maan op: -.uur; onder: 10.44 uur. Hoogwater te Katwijk te 6.59 en 19.19 uur. Laagwater te 2.39 en 15.05 uur. Dit nummer bestaat uit 14 pagina's Op Karei Doorman: Vliegtuig bij start verongelukt Katwijkse korporaal wordt vermist Tijdens een vrije dekstart aan boord van Hr. Ms. vliegkampschip Karei Door man, is een eenmotorig aanvalsvlieg- tuig van het type Avenger, behorende tot vliegtuigsquadron 2, verongelukt. Van de vierkoppige bemanning, be staande uit luit. ter zee vlieger der eerste klasse A. Seret, luit. ter zee waar nemer der tweede klasse oudste cate gorie P. Smit, majoor-vliegtuigmaker constabel J. Bode en de korporaal vlieg- 1 Gistermiddag heeft de directeur- generaal van de Volksgezondheid prof. dr. P. Muntendamde nieuwe Koningin-Emma-kliniek van het sanatorium Oranje N assau-oord" te Renkum officieel geopend. Deze foto laat zien hoe prof. Muntendam de symbolische ope ning verrichtte door het doorzagen van een balkje voor de ingang. tuigtelegrafist J. Muller, wordt korpo raal Muller vermist. Aangezien na 25 minuten minutieus zoeken de vermiste niet gevonden werd, dient te worden aangenomen dat hij verdronken is. De overige leden van de bemanning konden worden gered en verkeren in goede gezondheid. De korporaal-vlieg tuigtelegrafist J. Muller was gehuwd en 1 afkomstig uit Katwijk aan den Rün. Krupp hield zich niet aan verplichtingen Het Franse AFP verneemt van welin gelichte zijde te Bonn, dat de V.S., En geland en Frankrijk bij de Bondsrege ring stappen hebben gedaan inzake de deconcentratie van het Krupp-concern. Volgens deze kringen constateren de Westelijke geallieerden, dat Krupp zich geenszins heeft gehouden aan zijn ver plichting bepaalde ondernemingen te verkopen, maar integendeel zijn pro- duktiecapaciteit heeft vergroot met na me door de verwerving van de Bochu- mer Verein. Onze correspondent in Bonn telefo neerde ons hedenochtend: Een woordvoerder van het Westduitse ministerie van Buitenlandse Zaken deelde gisteren op een persconferentie te Bonn mee, dat Alfried Krupp von Bohlen und Halbach het verzoek heeft ingediend om de door de geallieerden gestelde termijn voor de verkoop van de tot het Friedrich Krupp-concern be horende staalfabrieken en kolenmijnen met een jaar te verlengen. Deze termijn loopt af op 31 januari a.s. Met de ge allieerden en In het bijzonder met de Amerikaanse regering heeft de West duitse regering, aldus deze woordvoer der, voortdurend contact over deze kwestie. Ook de beheersmaatschappijen van Thyssen A.G. en de tot het Klock- nerconcern behorende Rhein-Stahl A.G. hebben om een verlenging van de ter mijn verzocht uit hoofde van het uit voeren van hun verkoopsopdrachten, Men meent algemeen te Bonn, dat het verzoek van Krupp zal worden ingewil ligd. Men zegt hier, dat er nu eenmaal geen koper is voor de betreffende onder delen van het Krupp-concern, omdat met een dergelijke aankoop vele miljar den gepaard zullen gaan, die niemand op tafel kan of wil neerleggen. Advertentie A gehaald: de beoordeling van het sol daat-zijn in het algemeen en van de soldatenopleiding en daarnaast een uitspraak over de onmogelijkheid van de verdediging van een land in het tijdperk van de waterstof- en de kobalt- bom. Inmiddels heeft het hoofd van de Evangelische Kerk in Duitsland, bisschop Dibelius, verklaard, dat Niemöller in elk geval als particulier en niet namens de Evangelische Kerk heeft gesproken. Scherp is daarentegen het commentaar van allerlei soldaten-verenigingen, zoals die in de Bondsrepubliek bestaan. Het Verbond van Duitse Soldaten meende Strauss telegrafisch te moeten meedelen dat het „achter de regering staat" tegen de ongehoorde uitlatingen van Niemöl ler". Een zestigtal hoge Evangelische officieren van het nieuwe leger noemt de gebeurtenis van Kassei zeer ernstig". Advertentie Het betrouwbaarste adres voor NIEUWE RIJN 30-32 LEIDEN - TEL: 24244 Niet op goudschaaltje In de Westduitse pers uit men zich overigens nogal gematigd over de con troverse Strauss-Niemöller. Een der Westduitse bladen schreef vanmorgen, dat het .Alstublieft toch tot geen proces moet komen", alleen communisten zou den daar zijde bij spinnen. In zyn nei ging tot overdreven formuleringen lijkt Niemöller, aldus een dagblad, bepaald veel op Strauss zelf. Beiden plegen him woorden nu eenmaal niet op een goud schaaltje te leggen. Voorts wordt gezegd, dat de voormalige duikbootcommandant Niemöller, die na de eerste wereldoorlog bekend werd als Evangelisch geestelijke, in 1933 de komst van Hitier heeft toege juicht, maar zich daarna in zijn moedige redevoeringen te Dahlem scherp van hem heeft afgewend, waarvoor hij acht jaar in concentratiekampen moest zit ten. Na 1945 deed Niemöller van zich spreken door zijn uitlatingen over de Duitse collectieve schuld aan de oorlog en zijn strijd tegen de atoombewape ning. Men noemt hem hier thans juist wegens al deze menselijke zwenkingen een zuivere en eerlijke persoonlijkheid, die om zich heen een kleine maar stand vastige groep Evangelische geestelijken heeft geschaard. Men meent nu, dat het beter was geweest als Strauss eenoegen had genomen met de veroordeling door het kabinet-Adenauer van Niemöllers uitlatingen en men hoopt, dat het toch maar niet zal komen tot een echt proces. Zaterdag a.s. wordt H.K.H. Prinses Beatrix 21 jaar. Archieffoto van H.K.H. In april 1958 toen zij de huwelijksplechtig heid van Prinses Marie Adelaide van Luxemburg met Graaf Charles Joseph Henckel von Donnersmarck bijwoonde. H.K.H. loopt aan de arm van Prins Jan van Luxemburg (Van onze Londense correspondent) Het Londense dagblad „Daily Mail" drukt vanochtend met zware letters over de gehele voorpagina een beschouwing af van haar diplo- matieke medewerker, Geofrey Wakeford, over „oorlogsdreiging inzake Nieuw-Guinea". Nederland zou Engeland hebben gewaarschuwd, zo schrijft Wake ford, dat Indonesië van plan is in het voorjaar een poging te doen om Nieuw-Guinea gewapenderhand te veroveren. Volgens militaire inlich tingendiensten zouden honderden kleine vaartuigen gereed gehouden worden. De Indonesiërs zouden van plan zijn hun operatie te beginnen van schuilplaatsen bij rivieren en stromen uit, welke door het oerwoud aan het oog worden onttrokken en uit willen zwermen naar de eilandjes voor de kust van Nieuw-Guinea en de onbeschermde kust zelf. Dit zou de voornaamste reden zijn voor de Nederlandse ontstemming over het Britse besluit om 18 Fairey-Gannec anti-duikbootvliegtuigen aan de Indo nesische republiek te leveren. (Zoals de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, mr. Luns, gisteren heeft verklaard, zal met de levering van deze vliegtuigen enkele jaren gemoeid zijn). Maar de bedreiging is niet alleen een Nederlandse aangelegenheid, zo schrijft het blad verder, ook Britse, Amerikaanse en Australische levens belangen staan op het spel. Door succesvolle landingen op de Neder landse helft van Nieuw-Guinea zou het Westen voor een voldongen feit worden geplaatst, dat in politiek op zicht grote spanning in het bondge nootschap teweeg zou brengen en dat op een ogenblik, dat het Westen misschien in beslag zal zijn geno men door besprekingen met Rusland over Duitsland. Volgens Australië, zegt de Daily Mail, heeft Nederland uit rechtsoogpunt een onaantastbare aanspraak op Westelijk Nieuw-Guinea. Nog deze week heeft En geland de Nederlandse positie volledig onderschreven. Het Britse blad geeft vervolgens het Nederlandse standpunt inzake Nieuw- Guinea weer. Nederland beweert, dat het tweemaal zo veel geld in Nieuw-Guinea steekt dan het er uit haalt. De vraag is daarom waarom Nederland aan Nieuw-Guinea blijft vasthouden. De Nederlanders zeg gen, aldus het blad, dat zij een morele plicht bezitten tegenover de primitieve Papoea's en dat Nederland hen niet wenst op te offeren aan de machtsstrijd tussen Oost en West. Volgens de „Daily Mail" is een „Nieuw Guinea-avontuur" onmisbaar geworden voor president Soekarno. (Wij plaatsen het bovenstaande onder het grootste voorbehoud - Red. LD). Niets bekend Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag heeft vanochtend desgevraagd ver klaard, dat de berichten over een spoedige invasie in Ned. Nieuw-Guinea geheel voor rekening blyven van de Nederlandse en Britse bladen, die dit bericht hebben gelanceerd. Van een acute bedreiging van Ned. Nieuw-Guinea is de Nederlandse rege ring niets bekend, aldus de woord voerder. Tegenspraak van Djakarta Het Indonesische ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft vandaag een te genspraak uitgegeven op de berichten, dat Indonesië voorbereidingen zou tref fen voor een invasie in Westelijk Nieuw- Guinea. Een woordvoerder van het ministerie zeide: „Het is te belachelijk om op deze berichten commentaar te leveren". „Het is waar", zo zeide hij, dat Indo nesië Westelijk Nieuw-Guinea opeist, doch kortgeleden heeft het aan Enge land, de V.S. en Australië verzekeringen gegeven geen plannen te koesteren voor een Invasie om zich van het betwiste ge bied meester te maken. Ook diplomatieke kringen in de Indo nesische hoofdstad drijven de spot met de berichten uit Londen. Men zeide, dat Indonesië niet over voldoende troepen en schepen beschikt om een dergelijke invasie te ondernemhen. Koningin bezocht Jan Steententoonstelling Vanochtend heeft H.M. de Koningin cie Jan Steententoonstelling bezocht in het Haagse Mauritshuis. Zij verbleef in gezelschap van haar hofdame, jkvr. C. E. B. Roell gedurende een uur op de expositie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 1