Bonn verwacht conferentie van de
vier ministers Buitenlandse Zaken
WEERBERICHT
Bonn vreestdat Amerikanen en
Britten te weinig rekening met
Westduitse opvattingen houden
Fa. D. KRET Zn.
AKKOORD IN CAIRO TUSSEN
BRITTEN EN EGYPTENAREN
Geen verhoging
van melkprijs
LICHTE „ATOOM-BATTERIJ"
GECONSTRUEERD IN V.S.
97ste jaargang
ZATERDAG 17 JANUARI 1959
No. 29647
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
1.7.50 per kwartaal; 1.2.55 per maand; 1.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
STEEDS DICHTER BIJ „TOP-OVERLEG"
(Van onze correspondent in Bonn)
De grote activiteit, die van Westduitse regeringszijde deze week op buitenlands
politiek terrein is ontwikkeld, heeft hier o.m. tot de conclusie in regeringskringen
geleid, dat binnen niet al te lange tijd een conferentie van de ministers van
Buitenlandse Zaken van Sovjet-Rusland, de Verenigde Staten, Engeland en
Frankrijk zal moeten worden gehouden. Een topconferentie met Eisenhower,
Kroesjtsjef, De Gaulle of Debré en Macmillan verwacht men hier in geen geval.
Het brandende probleem ziet Bonn na deze week vol verrassingen nog alijtd in
de kwestie-Berlijn. Het is na Dulles' uitlatingen en vele commentaren uit Londen
en Washington hier voorts duidelijk geworden, dat de Verenigde Staten hun
buitenlandse politiek op andere wijze willen oriënteren dan zij dat totdusver heb
ben gedaan. Dulles c.s. zouden er op uit zijn de weg naar de ontspanning met
de Sovjet-Unie in te slaan en het bezoek van Mikojan gebruiken om de mogelijk
heden hiervoor te onderzoeken.
een Eurovees veiligheidssysteem
meer en meer aan de invloeddie de
regering-Adenauer daarop totdusver
kon uitoefenen, onttrokken.
De vraag, die door dit alles te Bonn
is opgekomen, is of Bondskanselier
Adenauer - die zelf in grote mate de
buitenlandse politiek van de Bondsrege
ring bepaalt - te star is geworden. Men
werpt hem voor de voeten, dat hij aan
formules en overwegingen vasthoudt,
die reeds lang niet meer tot de politieke
werkelijkheid behoren en die zeker niet
passen in het raam van de ontspan-
ningspolitiek van Dulles. Het voortdu
rende „neen"-zeggen door Bonn, zonder
Adenauer te star
Mag men het vooraanstaande
Münchener blad „Die Süddeutsche
Zeitung" geloven, dan zou men er in
Westduitse regeringskringen thans
zelfs van overtuigd zijn, dat Wash
ington willens en wetens de oude
conceptie van Duitse eenheid via
vrije verkiezingen heeft opgegeven;
een doctrine zou daarmee overboord
zijn gegooid!
Voor de Westduitse regering zou
deze stap des te teleurstellender zijn,
omdat hij genomen is zonder dat de
Amerikaanse regering daarover van
tevoren met Bonn overleg heeft ge
pleegd. De toestemming, die uit Lon
den met Dulles' nieuwe conceptie is
vernomen, beschouwt men in Bonn
als het bewijs van het passeren van
de Westdutse bondgenoot, zelfs als
een in-de-steek-laten van Bonn
door zijn beide grote bondgenoten;
in het algemeen, zo concludeert bo
vengenoemd blad, wordt thans niet
alleen het gebied van de hereni-
gingspolitiek van het Westen, maar
ook dat van de politiek betreffende
Twee noodlandingen
Gistermiddag omstreeks vier uur heeft
een op Ypenburg gestationeerde Piper
Cub van de luchtmacht een z.g. voor
zorgslanding gemaakt op het weiland
van de heer Van Vliet te Waddingxveen
onder Gouda. De piloot maakte de lan
ding, omdat er snel een dikke mist uit
het westen kwam opzetten. Deze toe
stelletjes hebben namelijk geen radio
aan boord, zodat ze zonder zicht niet
kunnen landen. Het weiland waar het
toestel weerd neergezet is nogal drassig,
maar het toestel is geheel onbeschadigd
gebleven. De piloot kreeg geen enkel let
sel. Als het weer vandaag goed is zal
het toestel ter plaatse weer kunnen op
stijgen, zo meent men.
Gistermiddag heeft ook een Ameri
kaanse helicopter, die op Soesterberg is
gestationeerd, een noodlanding moeten
maken, ongeveer 6 km buiten Eindho
ven. Vlieger en vliegtuig mankeerden
niets.
LOODGIETERSBEDRIJF EN
SANITAIRE INSTALLATIES
Hoge Rijndijk 71 - Leiden
Telefoon 20023—24350
Dooi op komst
De Bilt meldde hedenochtend om tien
uur:
In de afgelopen nacht was de vorst in
Nederland wat minder dan in de voor
gaande nachten. De laagste temperatu
ren varieerden van min acht graden in
het binnenland tot temperaturen om
het vriespunt aan de kust. Er ontwik
kelde zich plaatselijk opnieuw mist. Ver
der kwamen er enkele lichte buien voor.
Het komende etmaal komt er een be
langrijke verandering in de weerstoe-
stand, omdat er in de omgeving van Ier
land door luchtdrukdalingen zich een
depressie gaat ontwikkelen waarvan ver
wacht wordt dat zij over de Noordzee
naar Denemarken zal koersen. De fron
tale bewolking en begeleidende regen
zone heeft de Ierse zee bereikt.
De depressie zal morgen doorbrengen
met de bekende verschijnselen: ijzel,
mist, regen en stijging van tempera
tuur.
In de avond en nacht, voordat het
front arriveert zal er plaatselijk nog
vorst voorkomen.
De wind neemt toe uit richtingen tus
sen zuid en zuidwest.
18 januari
Zon op: 8.40 uur; onder: 17.02 uur.
Maan op: 12.30 uur; onder: 2.34 uur.
Hoogwater te Katwijk te 9.49 en 22.29
uur.
Laagwater te 5.15 en 17.49 uur.
(19/1 hoogwater te 11.04 en 23.44 uur;
laagwater te 6.24 en 18.57 uur).
(Advertentie)
IBREESTP. I75*TEL.233571
het aanbieden van nieuwe concepties,
zou in Washington en Londen hebben
geleid tot de conclusie, dat men beter
zonder al te grote Westduitse invloed
een nieuwe koers met betrekking tot de
Duitse eenheid en Berlijn kan uitstip
pelen. Daaruit concluderen zekere krin
gen in Bonn dan, dat de Verenigde Sta
ten en Groot-Brittannië wel eens tot de
eenvoudigste oplossing van de kwestie-
Berlijn zouden kunnen besluiten: te we
ten door het communistische Oostduitse
regime te erkennen, hetgeen voor West-
Duitsland totdusver steeds onaanvaard
baar is geweest. Een stap verder zou de
beslissing zijn om het nieuwe Westduit
se leger niet met atoomwapens te be
wapenen, waarop van Russische zijde
in het bijzonder wordt aangedrongen.
Wat daarom thans in Bonn van de
regering-Adenauer wordt gevraagd is
een zo spoedig mogelijk indienen van
nieuwe, eigen voorstellen nopens de
Duitse eenheid en de kwestie-Berlijn,
Adenauer zou een dergelijke nieuwe
stap, neerkomend op volkomen wijziging
van zjjn huidige politieke houding, voor
lopig evenwel niet willen nemen en lie-
vei de kwestie willen verschuiven, dat
wil zeggen de huidige spanning en on
zekerheid verminderen door het voor
stel een ministersconferentie voor te be
reiden.
Eerste stap op de weg naar een betere
verhouding van Londen met Arabieren
Voorzichtig aan.
Hedenochtend vroeg is in de Egyp
tische hoofdstad Cairo een overeenkomst
geparafeerd, die een einde maakt aan
het financieel geschil tussen Engeland
en Egypte, dat dateerde van de natio
nalisatie van het Suezkanaal in juli
1956. Er is sprake van een bedrag van
27 miljoen pond sterling, door het
Nasser-regime aan Engeland te betalen
Dit nummer bestaat uit 16 pag. en
en een Bijvoegsel
Voorlopig subsidie hoger
De prfjs van de consumptiemelk zal
niet worden verhoogd. In een medede
ling van het ministerie van Economi
sche Zaken wordt eraan herinnerd, dat
begin november 1958 een verhoging van
de slijtersmarge voor melk in West-
Nederland werd toegestaan met respec
tievelijk een cent per liter in de ge
saneerde en s/4 cent per liter in de niet
gesaneerde gebieden.
Aangezien het toenmalige kabinet
zich, zoals blijkt uit het antwoord van
de minister-president op vragen van een
tweetal leden van de Tweede Kamer d.d.
4 november 1958, op het standpunt stel
de, dat het niet verantwoord was de
verruiming van de slijtersmarge door
subsidieverhoging op te vangen, diende
een beslissing te worden genomen om
trent de gevolgen van deze margever
hoging voor de verbruikersprijs. In af
wachting van een door de regering aan
de Sociaal-Economische Raad verzocht
interim-advies inzake de consumenten
subsidie op melk, werd deze beslissing
opgeschort tot na 1 december 1958.
De regering is zich ook thans nog ten
volle bewust van de bezwaren, die voor
de schatkist uit een verhoging van de
consumentensubsidie op de melk voort
vloeien. Nu echter bovenbedoeld interim
advies van de SER achterwege is geble
ven en de regering dus het volledige
advies nog wachtende is, heeft zij zich
in het bijzonder de vraag gesteld of het
onder deze omstandigheden verant
woord moet worden geacht tot een prijs
verhoging voor melk over te gaan.
In het licht hiervan heeft de rege
ring, in tegenstelling tot andersluiden
de berichten, besloten, dat geen prijs
verhoging voor consumptiemelk zal wor
den doorgevoerd, maar dat de verho
ging van de slijtersmarge door een sub
sidieverhoging zal worden opgevangen,
tot het moment waarop op grond van
Mr. H. J. Schölvink,
regeringscommissaris
diowezen, heeft
studio III van de
Televisie Stichting
gebruik gesteld. Hier
nieuwe studio door
camera's.
waarnemend
voer het ra-
gistermiddag
Nederlandse
officieel in
bekijkt hij de
een van de
Ook vliegtuigen uit
C* O
de V.S. voor
Indonesië
De Indonesische minister van Buiten
landse Zaken. dr. Soebandrio, heeft
gisteren een onderhoud gehad met de
Amerikaanse ambassadeur in Djakar
ta. Howard P. Jones. Onder meer
werd eesproken over de aankoop van
Amerikaanse vliegtuigen door Indone
sië.
Na afloop van het gesprek deelde
minister Soebandrio mede met ambas
sadeur Jones enige „dringende" aange
legenheden te hebben besproken, in
aansluiting op zijn recente bezoek aan
de V.S. Hiertoe behoorde het kopen van
vliegtuigen door Indonesië van Amerika,
De besprekingen betroffen echter geen
fundamentele kwesties, doch slechts
technische vraagstukken.
Ook de jongste ontwikkelingen in de
betrekkingen tussen Indonesië en de
V.S. kwamen ter sprake, aldus minis
ter Soebandrio, die als zijn mening te
kennen gaf, dat deze betrekkingen de
laatste tijd zijn verbeterd.
het te wachten SER-advies nadere be
slissingen zullen kunnen worden geno
men, aldus de persdienst van het mi
nisterie van Economische Zaken.
voor de in beslag genomen Britse
eigendommen in de kanaalzone. Indien
Egypte betaalt, zal dit in aftrek zijn van
het bedrag dat Nasser als schadevergoe
ding eiste voor de bij de invasie van
1956 aangerichte vernielingen. Bijzon
derheden zullen pas kunnen worden
onthuld na de ondertekening van de
overeenkomst binnen enkele dagen. Het
Britse kabinet is bijeengeweest om zijn
goedkeuring te hechten aan de eind-
vorm van het document.
Vanzelfsprekend wordt de totstand
koming van de overeenkomst in Londen
toegejuicht door iedereen, die het be
lang beseft om tot een gezonde verhou
ding te komen met het Arabische na
tionalisme. De breuk tussen Engeland
en Egypte heeft de stemming in de
Arabische wereld ten opzichte van de
Britten er niet heter op gemaakt. En
gelse firma's kwam het conflict op mil
joenen ponden te staan door het weg
vallen van de handel. Bovendien verloor
de Britse regering Cairo als de belang
rijkste waarnemingspost in het Midden-
Oosten.
Het herstel van normale diplomatieke
verhoudingen tussen Engeland en Egypte
is nog slechts een eerste stap op de weg
naar betere betrekkingen met de Ara
bieren. Want het belangrijkste element
van anti-Britse verdachtmaking is thans
weggenomen. In Britse politieke kringen
dringt het besef door dat de tijd voorbij
is voor het oude diplomatieke machts
spel en het tegen elkaar uitspelen van
Arabische leiders. Ook begrijpt men dat
voor de Arabieren onafhankelijkheid
hetzelfde betekent als neutraliteit. De
taak, welke Engeland zich alleen nog
stellen, is behulpzaam te zijn by de
economische opbouw van het Midden-
Oosten, waarbij de eventuele oprichting
van een Arabische gemeenschappelijke
markt en een ontwikkelingsbank voor
het gehele gebied aanknopingspunten
zullen moeten worden. Misschien zal dit
geen direct politiek voordeel voor het
Westen opleveren, maar het resultaat
zou economische zekerheid zijn, Het
beste voorbehoedsmiddel tegen geweld
dadige uitspattingen. Dit is natuurlijk
een doel, dat pas op lange termijn zal
kunnen worden bereikt. Intussen wint
in Londen het inzicht veld, dat het
Westen omzichtig te werk zal dienen te
gaan en niet van het ene uiterste in
het andere vervallen. Londen ziet met
instemming dat Nasser geschrokken is
van het door hemzelf opgeroepen com
munistische gevaar in het Midden-Oos
ten. Maar dit betekent niet dat het
Westen Nasser nu met volle kracht
tegen Moskou zou moeten gaan uitspe
len en bijvoorbeeld het Assoean-dam-
project overnemen. De toestand ls ge
lukkig nog niet zo, dat het Westen voor
de keus zou staan tussen een geheel
door Nasser of door Moskou beheerst
Midden-Oosten. Sommigen geloven, dat
het geen kwaad kan om de Russen zich
de vingers te laten branden met hun
economische projecten. Als men thans
plotseling Nasser zou omhelzen, zou dat
tot een averechts resultaat leiden en
vrijwel zeker de dingen voor Kassem in
Irak erger maken en voor de Brittse
belangen in dat land niet gunstig zijn.
„Voorzichtig aan, dan breekt het lijntje
niet", schijnt de nieuwste Britse tactiek
in het Midden-Oosten te zijn.
Vliegramp Argentinië
eist 52 levens
Bij de stad Mar del Plata is een Ar
gentijns vliegtuig met 46 passagiers en
een bemanning van zes in zee gestort.
Alle 52 inzittenden zijn bij dit ongeluk
om het leven gekomen.
Het toestel, een C-46, verongelukte in
een hevige storm toen het op op het
vliegveld van Mar del Plata wilde lan
den. Het behoorde aan de luchtvaart
maatschappij „Austral".
V.V.D. niet in een
kabinet met P.v.d.A.
Prof. mr. P. J. Oud heeft gisteren op
de in Arnhem gehouden Gelderse
Boerendag verklaard, dat de V.V.D.
in geen geval zal deelnemen aan een
regering, waarin socialisten zitting
hebben.
Prof. Oud wees er in dit verband op,
dat de WD slechte ervaringen heeft
opgedaan met deelnemen aan de brede-
basisregering van 1948 tot 1952. Volgens
de heer Oud was het duidelijk, dat de
CHU en de WD voor de heer Romme
toen alleen als gevelversiering dienden.
Als er strijdpunten waren dan werd de
dienst uitgemaakt door de KVP en de
P. v. d. A. Prof. Oud merkte ook op, dat
men voor de verkiezingen van 1952 nog
niet de conclusie had willen trekken,
dat samenwerking met de P. v. d. A.
voor de WD tot de onmogelijkheden
behoorden, maar wel, dat er behoorlijk
tegenwicht moest zijn. Tegen de ARP
en de CHU, zo betoogde prof. Oud
voorts, hebben wij toen gezegd: .Laten
wij wat nauwer samenwerken onder de
gegeven omstandigheden, nu we staan
tegenover de grote machten P. v. d. A.
en KVP en een derde macht vormen".
Een dergelijke samenwerking heeft de
AR en de CHU echter koud gelaten,
aldus prof. Oud, die zei er toen verder
niet op te hebben aangedrongen en had
gezegd dan maar te zien hoe het zonder
deze derde macht zal gaan.
Over een kwarteeuw zal da
Haarlemmerhout geheel zijn ver
nieuwd. Het twee eeuwen oude
hout van het bos gaat geleidelijk
aan voor de bijl, zoals deze foto
toont. Het jonge hout krijgt dan de
kans, tot een volwassenbos op te
groeien.
Terechtstellingen op
Cuba gaan nog door
De Cubaanse revolutionaire leider, dr.
Fidel Castro, heeft gisteren tot honder
den arbeiders, die zich voor het paleis
van de president hadden verzameld, ge
zegd, dat er op Cuba niet meer dan 450
oorlogsmisdadigers zullen worden te
rechtgesteld. De arbeiders hielden voor
het paleis een betoging uit protest tegen
de kritiek van het buitenland op de te
rechtstellingen.
Op Cuba gelden de besluiten van pre
sident Urrutia en niet de kritiek van
het buitenland, aldus Castro.
Te Havanna werd vernomen, dat de
berechting en de terechtstelling van
aanhangers van ex-president Batista
voortduren, maar op beperkte schaal.
Te Havanna werden veertig gevange
nen vrijgelaten en te Santiago 24, om
dat er niet voldoende bewijsmateriaal
tegen hen kon worden ingebracht. Er
worden nog steeds mensen gearresteerd.
Kosten laag bij serieproduktie
Apparaat van 2200gram kan kunstmanen
een jaar lang elektriciteit leveren
Amerikaanse technici zijn erin geslaagd een kleine atoommotor voor
het opwekken van elektriciteit te fabriceren. Het apparaat, dat reeds
is beproefd, zal in kunstmanen worden ingebouwd en de instrumenten
van de satellieten meer dan een jaar van energie kunnen voorzien.
Dit is gisteren door het Witte Huis in Washington bekend gemaakt
na een onderhoud van de voorzitter van de Amerikaanse commissie
voor atoomenergie, John McCone, met president Eisenhower.
Functionarissen van de commissie verklaarden, dat de atoommotor
die 2200 gram weegt een hoeveelheid elektriciteit kan produceren
waarvoor normaal batterijen met een gewicht van 700 kg. nodig zijn.
Het apparaat wekt met behulp van het radioactieve element polonium
hitte op. Het heeft geen bewegende onderdelen en is daardoor uiter
mate bedrijf szeker.
De functionarissen lieten op een persconferentie een model van de
cylindervormige generator zien. Het apparaat dat 14 cm. hoog en
10 cm. in diameter is, kost, zonder brandstof, 55.000 gulden. Als het
in serie wordt gemaakt, zal het echter veel goedkoper, circa 750 gul
den, worden.
Het lage gewicht van de generator
ln verhouding tot het vermogen blijkt
wel duidelijk als men weet dat de Atlas
die de vorige maand in een baan om
de aarde is gebracht, tien kg. batterijen
bevatte die slechts gedurende 18 dagen
elektriciteit konden leveren, terwijl het
nieuwe apparaat van iets meer dan 2
kg. zeker een jaar kan werken. Voorts
verwachten de deskundigen dat zij het
gewicht van de atoomgenerator tot
circa 1200 gram zullen kunnen vermin
deren.
De functionarissen verklaarden ln
antwoord op vragen nog, dat vermoe
delijk de Sovjet-Unie ook een licht
gewicht generator heeft ontwikkeld,
doch waarschijnlijk zijn de Russen
daarbij van een ander principe uitge
gaan.
Een woordvoerder van de firma in
Baltimore die de generator heeft ge
maakt verklaarde, dat men in april
met de bouw van het nu gereed ge
komen exemplaar was begonnen. Vol
gens hem kan het apparaat, als an
dere ..brandstof' dan polonium wordt
gebruikt, meer dan een eeuw lang
elektriciteit leveren.
De generator wordt „Snap-3" ge
noemd. Generaal-majoor Keirn van de
commissie voor atoomenergie verklaar
de dat het onwaarschijnlijk is dat een
apparaat als deze generator zal kun
nen worden gebruikt voor het opwek
ken van elektriciteit op grote schaal.
De „Snap-3" zou alleen maar nuttig
kunnen zijn voor bepaalde doeleinden.
Men zou wel een grotere versie van
het apparaat kunnen maken, doch
het zou nog wel enige tijd duren voor
de atoomgenerator zou kunnen wed
ijveren met kleine benzinemotoren.
Denk om de vogels
In deze tijd van het jaar hebben de
vogels soms grote moeite aan vol
doende voedsel te komen: de na
tuur geeft in deze dagen niet zo erg
veel. Wanneer ieder regelmatig wat
brood of ander voedsel strooit be
hoeven de vogels niet met een
hongerige maag rond te vliegen.
