Dulles houdt vast aan de noodzaak
van vrije Duitse verkiezingen
Bonn neemt maatregel
tegen anti-semitisme
IN 1961 TRAM UIT LEIDEN
WEERBERICHT
IEMCO
1
i
1
1
Verzekering aan de Westduitse
vertegenwoordiger Dittmann
RADIO en
TELEVISIE
Wet tegen volksophitsing met
tenminste 3 maanden gevangenis
Over twee jaar ook een bus naar
Katwijk, Noordwijk en Den Haag
.ikwil Bolletje/'
97ste jaargang
DONDERDAG 15 JANUARI 1959
No. 29645
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J W Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
tl50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.69 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro no 67065
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21501
De Verenigde Staten geloven nog steeds, dat vrye verkiezingen de beste en
meest logische manier voor hereniging van Duitsland zijn, aldus verklaarde een
woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gisteren
in Washington. Deze verklaring werd uitgegeven, omdat een opmerking van
minister Dulles, op zijn persconferentie van dinsdag, veel opzien heeft gewekt.
Dulles zei toen, dat vrije verkiezingen weliswaar de natuurlijke, doch niet persé
de enige methode voor hereniging zijn en dat men geen enkele methode als
volstrekt exclusief moet beschouwen. De woordvoerder van het ministerie, Lincoln
White, bracht in herinnering, dat Dulles zijn opmerking had gemaakt, toen hem
gevraagd was, of hereniging van Duitsland nog wel bereikt kan worden als vrije
verkiezingen niet mogelijk zouden zijn.
Van belang in deze kwestie, waarvoor in Bonn en in geheel West-Duitsland en
West-Berlijn grote interesse bestaat, is, dat Dulles gisteravond een onderhoud
van een uur heeft gehad met Herbert Dittmann, die door de regering in Bonn
naar Washington is gezonden voor overleg over het Duitse vraagstuk. Dulles gaf
aan Dittmann de verzekering, dat de Amerikaanse regering blijft streven naar
vereniging van Duitsland door vrjje verkiezingen. Dittmann is directeur van het
Bureau voor politieke zaken van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Bonn.
Hjj zei, dat de Sovjet-Unie verdenkin
gen jegens de V.S. had vanwege de ring
van Amerikaanse militaire bases rond
zijn grenzen, de Amerikaanse verwer
ping van de Russische ontwapenings
voorstellen, het toenemen van de bedra
gen op de Amerikaanse militaire begro
ting en het niet aanvaarden van de
Sovjet-voorstellen voor een Duits vre
desverdrag. HU zei, dat al degenen met
wie hij had gesproken, „de wens tot
het verbeteren van onze betrekkingen
uitten", maar dat zij „nog vele vooroor
delen met betrekking tot de Sovjet-
Unie hebben".
HU vroeg om actie zowel als het mon
deling kenbaar maken van opvattingen
inzake de vrede en zei: er is geen
enkele Sovjetrussische basis rond uw
land maar er zijn tientallen om ons
heen.
Men vroeg Mikojan om uitleg van
twee opmerkingen, die premier Kroesjt-
sjef volgens berichten kort geleden had
gemaakt, n.l. „wU zullen jullie begra-
„Nuttig contact met
de communisten"
Dulles verklaarde gisteren tegenover
de commissie voor buitenlandse aange
legenheden van de Senaat, dat ofschoon
de communistische en niet-communis-
tische opvattingen over de wereldorde
met elkaar in strUd zijn, dit niet bete
kent dat er met de Russen geen nuttige
contacten zouden kunnen worden on
derhouden en geen onderhandelingen
zouden kunnen worden gevoerd. De mi
nister zei, dat de Verenigde Staten vele
nuttige onderhandelingen met de com
munisten hadden gevoerd. Hij sprak
over de onderhandelingen inzake een
stopzetten der proeven met kernwapens
en over de maatregelen ter voorkoming
van onverhoedse aanvallen.
In de loop van een uitgebreid over
zicht van wat hij de voornaamste drei
ging van Russische en communistisch-
Chinese tactiek noemde zei Dulles: in
BerlUn staan wU thans tegenover een
poging om het kleine aantal Westerse
troepencontingenten uit het westelyk
stadsdeel te verdrijven. Hun aanwezig
heid betekent echter een onmisbare
waarborg voor de vrUheid van die stad.
De NAVO-landen hebben op hun by-
eenkomst in december eenstemmig be
loofd zich tegen een dergelyke verdrij
ving te zullen verzetten.
Niets is meer bezijden de waarheid
dan de indruk, dat onze buitenlandse
politiek voomamelUk bestaat uit het
reageren op communistische initiatieven.
„De Chinese communisten schünen
door een donkere nacht van massa
discipline en dwangarbeid te gaan. Wat
zij „de grote sprong vooruit" noemen is
in werkelijkheid een tragisch terugval
len in de afgrond van menselijke sla-
vernU.
De geschiedenis biedt ons goede reden
om aan te nemen dat de Sovjet-volken
zich niet eindeloos aan het dictatoriaal
bestuur van het leiderschap der com
munistische partij zullen onderwerpen.
De communisten zullen op de lange
duur steeds meer moeilUkheden onder
vinden. „Maar op korte termijn en
dit kan een periode van jaren zijn is
de toestand Vol gevaar", aldus minister
Dulles.
Grotere uitwisseling kan
misvattingen verminderen
Dulles merkte overigens op verheugd
te zUn dat de Russische vice-premier
Mikojan thans iets van Amerika leert
kennen.
De minister sprak zich uit voor een
grotere uitwisseling van studenten. WU
geloven dat op dergelUke manieren het
aantal verkeerde vooroordelen en mis
vattingen kunnen worden verminderd in
het belang van de vrede.
Dulles zei, dat de communisten een
prijs betalen voor de gedwongen groei
van hun materiële macht en merkte
o.m. op dat er kort geleden een verras
sende begripsverheldering ontstond in
zake de werkelUke doeleinden van de
communistische leiders om de hele we
reld onder invloed en overheersing van
het internationale communisme te bren
gen. In het Midden-Oosten beseft men
de dodelUke plannen van het commu
nisme thans veel beter dan een jaar
geleden.
Vele twijfelingen
Vice-premier Mikojan heeft gister
avond in een rede tot meer dan duizend
zakenmensen en vooraanstaande perso
nen op financieel en economisch gebied
gezegd, dat de Sovjet-Unie „vele twU-
felingen" heeft inzake de vreedzame
bedoelingen van de Verenigde Staten.
Vorst
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Opklaringen met voornamelijk in de
kuststrook een enkele verspreid voor
komende sneeuwbui. Vooral aanvanke
lijk op vele plaatsen mist. Lichte, van
nacht in het binnenland overwegend
matige vorst, weinig wind.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
16 JANUARI
Zon op: 8.42 uur; onder: 16.58 uur.
Maan op: 11.37 uur: onder: 0.29 uur.
Hoogwater te Katwijk te 8.00 en 20.22
uur.
Laagwater te 3.31 en 15.55 uur.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Het betrouwbaarste
adres voor
NIEUWE RIJN 30-32
LEIDEN - TEL: 24244
ven" en „wjj verklaren jullie de oorlog*»
Mikojan antwoordde, dat Kroesjtsjef dit
niet had gezegd. HU zei dat twee syste
men het kapitalistische en het „socia
listische" „met elkaar wedijverden
en dat de toekomst zou duidelUk ma
ken welke van de twee systemen het
beste is en welk zou overwinnen, zon
der oorlog, koude oorlog, hete oorlog of
economische oorlog".
Mikojan ontkende met nadruk dat de
Sovjet-Unie poogt het Westen te onder-
mUnen door een economische oorlog te
voeren door het toepassen van dumping.
De Sovjet-Unie heeft buitenlandse va
luta nodig om de orders in het buiten
land te betalen. Waarom zouden wU
tegen lagere prijzen willen verkopen als
wU voor onze goederen meer zouden
kunnen krUgen?
WU hebben in onze handel een doel
en dat is: handel te voeren evenals u
doet hoge prUzen te krUgen voor onze
goederen en dan tegen lage prijzen te
kopen wat wU nodig hebben.
Weer twaalf Britse
vliegtuigen naar
Indonesië
De Britse regering heeft toe
stemming gegeven voor uitvoer
van nog 12 marinevliegtuigen van
het type Fairey Gannet met volle
dige uitrusting naar Indonesië. Dit
heeft een functionaris van de In
donesische ambassade in Londen
gisteren bekendgemaakt.
De vorige maand had de Britse
regering naar gemeld reeds
toestemming voor uitvoer van 6
van deze vliegtuigen gegeven.
Een woordvoerder van het Engelse
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft bevestigd dat op 24 december
vergunning voor uitvoer van In totaal
18 Gannets naar Indonesië is gegeven.
Uit Britse bron verluidt, dat de Ne
derlandse regering volledig op de hoogte
was van deze leverantie voor de uit
voervergunning werd verstrekt.
Kwestie-Nieland heeft nu de
doorslag gegeven
(Van onze correspondent in Bonn)
De reeks anti-Semitische voorvallen,
die de laatste tUd in West-Duitsland is
gesignaleerd, heeft de regering te Bonn
aanleiding gegeven tot het indienen van
een wetsontwerp tegen volksophitsing.
In het byzonder het geval van de Ham
burger Nieland, die een anti-semitisch
geschrift heeft uitgegeven, maar door
een rechtbank van vervolging werd vry-
gesproken, heeft de doorslag gegeven.
Het gaat hierbij om verandering van
paragraaf 130 van het Westduitse Wet
boek van Strafrecht. Hierin zal, indien
de wijziging geaccepteerd wordt, komen
te staan dat wie opruit tot haat tegen
een nationale, religieuze of door een
zekere volksaard bepaalde groep, of te
gen een groep mensen van een bepaald
ras, of wie dergelijke groepen mensen
beledigt of verachtelijk maakt, gestraft
zal kunnen worden met een gevangenis
straf van tenminste drie maanden als
mede met een boete. Hetzelfde geldt
voor hen, die beledigende beweringen
verspreidt over genoemde groepen.
Tot deze wetswUziging had de West
duitse regering reeds geruime tUd gele
den besloten. Er was echter nog steeds
een gebrek aan tUd vanwege het parle
ment geweest om de zaak rond te ma
ken, zo deelde men gisteren op een
persconferentie te Bonn mede.
Het geval-Nieland, waarvoor de Ham-
burgse burgemeester Brauer vorige week
plotseling naar Bondskanselier Ade
nauer ging, gaf thans de doorslag.
Bhjkbaar acht men de toestand ernstig
genoeg om nu spy kers met koppen te
slaan en het overigens incidentele anti
semitisme hard de kop in te drukken,
mede in verband met politieke terug
slag op de openbare mening in het bui
tenland
In het Hamburgse parlement eiste
men gisteren dat er maatregelen zouden
worden genomen tegen de Hamburgse
rechters, die Nieland vrUuit hebben la
ten gaan omdat die in zUn anti-semi
tisch geschrift het onderscheid heeft
gemaakt tussen het joodse volk en het
„internationale Jodendom".
Een vooraanstaand Hamburgs senator
verklaarde dat de rechters in dit geval
hun plicht hebben verzuimd.
Vergeleken wij in ons Blad van gisteren de tramrails „met moderne
valkuilen van ijzer en staal in een moderne steenjungle, die stad heet",
thans kunnen wij mededelen, dat het in het voornemen van de directie
van de NZHVM ligt om in 1961 de tram door autobussen te vervan
gen. Een voornemen, dat niet alleen betrekking heeft op de exploitatie
van de stadslijn, doch ook op de diensten naar Katwijk, Noordwijk
en Den Haag.
Hoewel dit besluit mede is ingegeven
op het aflopen van de aan de NZHVM
verleende concessie, is de directie van
oordeel, dat een overschakeling op
auto-tractie, ook met het oog op de
economische bedrUfsvoering, gewenst
wordt geacht. In dit opzicht heeft de
directie reeds ervaring opgedaan met de
lijn Amsterdam, Haarlem, Zandvoort,
welke nu reeds weer geruime tUd door
auto-tractie wordt uitgevoerd. Boven
dien heeft het publiek, na een korte
In 1961 zal de tram uit het Leidse
stadsbeeld verdwijnen en door
bussen worden vervangen
(Foto L.D./Van Vliet)
aanlooptUd, gunstig gereageerd op de
vervanging van tram door bus in de
Bollenstreek.
Ondanks het op dit moment nog uit-
blUven van het brengen van een ver
betering in de wegen naar KatwUk en
vooral NoordwUk, heeft de directie van
deze VervoersmaatschappU toch tot deze
maatregel besloten. Een besluit en
nu denken wU speciaal aan de inter-
locale diensten naar Den Haag dat
de „tramtrein" over enkele jaren uit het
Leidse stadsbeeld doet verdwijnen, waar
mede tevens „een moderne valkuil van
ijzer en staal" tot het verleden zal be
horen.
'T IS ERNST!
Dat het de directie van de NZHVM
ernst is met dit voornemen, moge
tevens blijken uit het feit, dat er in
de werkplaatsen te RUnsburg bü voor
komende reparaties reeds nu rekening
mede wordt gehouden, dat de elek
trische tractie „nog maar 2 jaar mee
moet", hetgeen geenszins inhoudt, dat
het materiaal, na revisie, niet volko
men deugdelUk zou zyn.
Voor Leiden, dat zeer spoedig naar
een reorganisatie van zUn vervoerspro
bleem moet toegroeien, waardoor
zoals wU gisteren reeds aantoonden
de verkeersveiligheid wordt verhoogd,
betekent dit voornemen van de NZHVM
een belangrijke stap vooruit.
Indien waaraan wU niet twUfelen
dit besluit doorgang vindt, dan biyft
er na 1961 nog slechts één tram in Lei
den, de HTM, welke MaatschappU nog
tot 1970 concessie heeft voor haar dienst
naar het Havenplein.
Vraagtekens rond de
Algerijnse kwestie
De Italiaanse premier Fanfani heeft
gisteren in Parys president De Gaulle
op de hoogte gebracht van zijn be
sprekingen met president Nasser van
Egypte. HU ontkende echter catego
risch, dat hU als .tussenpersoon" in
het AlgerUnse geschil zou optreden.
HU had geen boodschap van Nasser
of van de AlgerUnse leiders voor De
Gaulle meegebracht.
Ook van andere zUden is ontkend,
dat een bestand in Algerüe spoedig ver
wacht kan worden. De Franse minis
ter van Voorlichting. Frey. heeft gis
teravond de geruchten over onderhan
delingen met het AlgerUnse Nationale
Bevrijdingsfront tegengesproken. Een
woordvoerder van de z.g. AlgerUnse
regering in Cairo heeft gezegd, dat zU
alleen directe onderhandelingen op
neutraal gebied en geen bemiddeling
wenst. En het comité voor openbaar
welzUn in Algiers heeft gisteren gene
raal De Gaulle ervan beschuldigd, dat
hij zich opzettelUk in dubbelzinnige
termen uitlaat over de toekomst van
AlgerUe om „des te beter het verzet van
het volk en het leger" tegen elk be-
De uitverkoopwoede raast weer
door ons land met hyper- en super-
koopjes, afbraakprijzen en
ongeduldige kopers, die zó gedul
dig zijn dat ze er uren wachten
voor over hebben. Voor een Am
sterdamse winkel vond de foto
graaf een troepje dapperen, dat de
winterkoude trotseerde (met een
kacheltje en een pan soep) om
toch vooral de eersten te zijn bij
het opengaan van de deuren.
Vervroegd vertrek na
herhalingsoefening
In de loop van 1959 zullen 30.000 man
die zUn ingedeeld bU mobilisabele on
derdelen. worden opgeroepen voor
herhalingsoefeningen. Tot de een
heden, die zullen worden geoefend,
behoort de 3e divisie, die volgens het
legerplan1960 zodanig zal worden
gereorganiseerd, dat hieruit drie ge
vechtsgroepen zullen ontstaan, be
stemd als reserve-strUdkrachten.
Het thans bij deze divisie ingedeelde
dienstplichtige personeel /al worden
afgelost door personeel van jongere
lichtingen. De gemiddelde tydsduur
van de oefeningen voor ieder onder
deel is vier weken.
Zoals bekend is, werd in 1958 een
proef genomen met het vervroegd ver
trek van personeel aan het einde van
de herhalingsoefening. Nadat in juli
1958 het personeel van enige infanterie-
onderdelen in de gelegenheid was ge
steld vervroegd te vertrekken, zUn in
november 1958 meer materieel-intensie-
vc onderdelen van verschillende wapens
voor een proef aangewezen. Bij de
meeste onderdelen kon het grootste ge
deelte van het dienstplichtige personeel
1 tot 2 dagen voor de officiële verlof
datum naar huis gaan.
Dit gunstige resultaat heelt ertoe ge
leid, dat de chef van de Generale
Staf voor 1959 alle voor herhalings
oefeningen verantwoordelijke com
mandanten heeft gemachtigd het
dienstplichtige personeel, wanneer dit
naar hun mening mogelijk is, ver
vroegd met groot verlof te zenden.
Advertentie
sluit om AlgerUe los te laten te kunnen
neutraliseren.
Ondanks al die tegenspraken, menen
waarnemers in Parijs, dat premier Fan
fani tracht een verbetering in de
Frans-Egyptische verhoudingen te be
werken en dat zUn onderhoud met Nas
ser over AlgerUe meer dan een gedach
tewisseling is geweest. Die mening kon
men gisteren ook aantreffen in de
Paryse avondbladen en op de ParUse
beurs, waar de Noord afrikaan se olie-
en mUnbouwaandelen omhoog gingen
onder invloed van de geruchten.
Flessemelk
een cent duurder
De prUs voor flessemelk wordt van
18 januari af in het gehele land met 1
cent per liter verhoogd. Deze prUs zal
voor de niet-gesaneerde gebieden op
9 augustus a.s. weer 1 cent worden ver
laagd. In de gesaneerde gebieden zal
deze prqs voor flessemelk gehand
haafd blUven op 41 cent tot 9 novem
ber van dit jaar. aldus het ..Hbld."
Van 1 juni tot 9 augustus wordt do
prüs van losse melk, in die gebieden
waar de sanering is ingevoerd, 35 cent
per liter. Hierna volgt een prUsverho-
fcing, waarbij de melk dan weer 36 cent
gaat kosten. In de niet-gesaneerde ge
bieden wordt de prUs met ingang van 1
juni direct op 36 cent gebracht.
Het ministerie van Economische Za
ken heeft deze regeling ingevoerd om
de marge-verhoging voor melksiyters,
die in oktober 1958 inging, op te vangen.
„Een oefening in
nutteloosheid"
President Eisenhower noemde het
gisteren „een oefening in nutteloosheid"
om te trachten een volk zo sterk, zo
belangrijk en krachtig als het Duitse te
demilitariseren en neutraliseren, gelUk
de strekking van de Russische voorstel
len is. De V.S. bestrijden die opvatting,
zo gaf de Amerikaanse president te
kennen op een lunch te Washington
voor de Nationale Persclub. HU zei, dat
Amerika bereid moet zUn om stappen
van wezenhjk belang te doen teneinde
de Sovjet-Unie gerust te stellen, dat er
van het Duitse volk geen gevaar te
duchten valt.
Over het Russische voorstel om een
conferentie voor een vredesverdrag voor
Duitsland te houden zei Eisenhower:
„Dat kan slechts tot niets leiden". Des
gevraagd gaf Eisenhower als zijn me
ning te kennen, dat een poging om in
zijn bespreking met Mikojan as. zater
dag met een nieuw voorstel ter tafel te
komen een ernstige vergissing zou zyn.
Een officieel bezoek als dat van Miko
jan kan het beste gebruikt worden om
er achter te komen welke bedoelingen
men achter zUn gelaatsuitdrukking ver
bergt, of die eerlyk en vreedzaam zUn.
Hij wilde de verschillende voorstellen
van Rusland en Amerika over Duitsland
en Europa ter sprake brengen. Naar
zijn mening kan Duitsland het beste
nauw verweven raken met andere Euro
pese lande in zUn economie en defen
sie, zoals door middel van Euratom,
E.G.KB. en Euromarkt, welk proces
reeds begonnen is en voor de verster
king van West-Europa van groot be
lang is. Het is ook een ontwikkeling die
bUna bewyst, dat de West-Duitsers niet
agressief kunnen worden, omdat zy voor
elke beweging de toestemming van een
hele groep landen nodig hebben, aldus
Eisenhower.
Radio-Moskou zei gisteravond, dat
Rusland geen waarborgen van het
Westen nodig heeft tegen eventuele
hernieuwde agressie van een herenigd
Duitsland, omdat Rusland „best in staat
Is voor zijn eigen veiligheid te zorgen".
Dit werd gezegd in een commentaar op
Eisenhowers opmerking, dat Amerika
bereid moet zyn stappen van wezenlijk
belang te doen om de Sovjet-Unie ge
rust te stellen, dat er van Duitsland
geen gevaar valt te duchten.