Gisteren verzoeningsgezinde toon van Dulles over Duitse vraagstuk Solide grondslag voor zelfstandigheid Kongo WEERBERICHT Geen koersverandering, maar alleen meer buigzaamheid Duitse spionne beroept zich in proces op occulte machten".... Lichtbodebeval haar, brieven aan een spion te geven Beloning in contanten... DE K.L.M.-KWE SELWYN LEO YD WIL GRAAG MET MINISTER LUNS PRATEN Koning Boudewijn legde een verklaring af voor de radio over onafhankelijkheid 97ste jaargang WOENSDAG 14 JANUARI 1959 No. 29644 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f.750 per kwartaal; f.255 per maand; f.059 per week Witte Singel 1. Lelden - Giro no 57055 Telefoon Directie en Ariminisf.rflt.ifi: 25041; Redactie 21507 De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Foster Dulles heeft gisteren op zijn persconferentie het Russische voorstel om binnen twee maanden een conferentie te houden over een vredesverdrag met Duitsland een domme aanpak van het probleem genoemd, die geen succes zou opleveren. Dulles zei, dat er bü de besprekingen met Mikojan geen sprake is van tweezijdige onderhande ling. Hij heeft geen dingen met de Rus besproken waarover de geallieerden dienen te worden geraadpleegd. Gevraagd of het zijn standpunt is, dat er zonder vrije verkiezingen geen sprake van Duitslands hereniging kan zijn, antwoordde Dulles dat dat nooit gezegd is. Dit leek de V.S. wel de meest vanzelfsprekende werkwijze maar niet zo, dat dit de enige methode was waardoor hereniging kon worden bewerkstelligd. In ant woord op een vraag zei Dulles dat het moeilijk was om te zeggen wat het doel van Mikojans bezoek was. Hij hoopte dat men in de komende besprekingen met Mikojan elkaar op het Duitse probleem wat nader kon komen en was voorts van mening, dat Rusland oprecht bezorgd is over de toekomst van Duitsland. bewoordingen als ..stompzinnig" en „irreëel", nogal verzoeningsgezind. Ook hier heeft Dulles 'opmerking over de vrije verkiezingen aandacht getrokken. Zijn opmerking, dat Amerika voor een agenda van een vier-mogendhedencon- ferentie over Duitsland eerder een brede dan een enge benadering voor stond vatte men hier op als blijk ge vend van een niet-star-standpunt. Verrassing in Bonn Dulles' uitlating dat vrije verkiezin gen niet de enige manier zijn om Duitsland's hereniging te bereiken, heeft enige verrassing te Bonn gewekt. Maar vooralsnog wilde men geen commen taar leveren, eerdere verrassingen op Dulles' persconferenties indachtig! Men vermoedt dat Dulles zich slechts wat buigzaam wilde tonen tegenover Rus sische halsstarrigheid en niet een wer kelijke politieke koerswijziging aangaf. In Washington achtten politieke waarnemers Dulles' toon, afgezien van WAPENSTILSTAND IN ALGERIJE? Van regeringszijde in Parijs ver neemt het Amerikaanse persbureau United Press, dat reeds geruime tijd onderhandelingen worden gevoerd over een ivapenstilstand in Algerije Men hoopt dit overleg tegen 20 ja nuari tot een gunstig einde te kun nen brengen, ivaardoor de reeds meer dan vier jaar durende strijd in Algerije althans voorlopig beëindigd zou kunnen worden. Bij deze onder- derhandelingen achter de schermen zou ook de Italiaanse premier Fan- fani, die zojuist besprekingen ge voerd heeft met president Nasser van Egypte-Syrië in belangrijke mate zijn betrokken. Fanfani zou hedenmiddag in Parijs in het Elysée contact hebben met president De Gaulle, vanavond een diner met de minister van Buitenlandse Zaken Couve de Murville, ivaarna hij ook nog een gesprek zal hébben met de premier Debré. Morgenochtend ver trekt hij naar Rome. De Franse re gering zou niet van zins zijn politie ke besprekingen te beginnen met het Algerijnse Nationale Bevrij dingsfront. De wapenstilstandsover eenkomst draagt een uitsluitend mi litair karakter. Politiek overleg wil Parijs alleen hébben met een demo cratisch gekozen vertegenwoordiging van het Algerijnse volk. Onverbloemd „liberalisme" van president De Gaulle (Van onze correspondent m Parijs) Tijdens tic eerste zitting, die de nieu we Franse regering gisteren onder voor zitterschap van generaal Charles de Gaulle gehouden heeft, is besloten ten gunste van een aantal Algerijnse lei ders, die zich in gevangenschap bevin den, de straffen kwijt te schelden of te verzachten. Zo zal de bejaarde leider van de gematigd nationalistische MNA, Messali Hadj, die geruime tijd geleden naar een Frans eilandje werd verban nen. op vrije voeten worden gesteld, al mag hij dan ook nog niet terugkeren naar zijn vaderland. Ben Bella, de be kende jonge FLN-leider. wiens vliegtuig op weg naar Tunis twee jaar geleden door Franse militairen buiten mede weten van de toenmalige regering- Mollet werd onderschept, wordt met zijn kameraden uit de Parijse Santé- gevangenis ontslagen om naar een nog onbekende vesting te worden overge bracht. Voor alle ter dood veroordeelde Algerijnen werd de straf in levenslange dwangarbeid gewijzigd, terwijl tenslotte nog 7000 Algerijnen uit concentratie kampen zullen worden ontslagen. Deze maatregelen van amnestie en clementie hingen al enige dagen in de lucht. Het is in Frankrijk trouwens ge bruikelijk, dat een nieuwe president der Republiek zijn ambtsaanvaarding laat begeleiden door een gebaar ten behoeve van gevangenenen en veroordeelden. President De Gaulle heeft thans tevens nogmaals heel duidelijk ge maakt, dat hij Algerije nog steeds als het centrale en fundamentele probleem voor de Franse Vijfde Republiek be schouwt. en óók dat hij geenszins van plan is zich zijn gedragslijn door de ul tra's onder zijn aanhang of pseudo- aanhang te laten dicteren. Mist De Bilt verwacht van heden- tot mor genavond: Overwegend droog weer met op vele plaatsen mist. Lichte en van nacht overwegend matige vorst. Zwakke wind uit oostelijke richtingen. (Opgemaakt te 11.15 uur» 15 januari Zon op: 8.42 urn-; onder: 16.57 uur. Maan op: 11.14 uur; onder: -.— uur. Hoogwater te Katwijk te 7.16 en 19.35 uur. Laagwater te 2.55 en 15.13 uur. Dit nummer bestaat uit 16 pag. en Mikojan in New York De Sovjetrussische vicepremier Miko jan is gisteren op zijn reis door de Ver enigde Staten uit Los Angeles in New York aangekomen. Er was een grote politiemacht op de been. die verhin derde. dat Hongaarse vluchtelingen met spandoeken waarop leuzen als „Miko jan. moordenaar" stonden, tot de uit gang van het vliegveld doordrongen. Mannen van de Amerikaanse veilig heidsdienst .die gisteren op het vlieg veld van Los Angeles de bagage onder zochten van mensen, die met hetzelfde vliegtuig als Mikojan reisden, kregen de schrik van hun leven toen een gemoe delijk heertje zei dat in zijn koffer twee ontstekingsapparaten voor bom men zaten. De man was met de, overi gens ongevaarlijke ontstekingsbuizen, voor zijn firma op reis naar het Ameri kaanse regeringsarsenaal te Dover in New Jersey. Nadat deskundigen hadden gezworen dat de ontstekingsapparaten ongevaarlijk waren, mocht de koffer worden ingeladen .Mikojan lachte'har telijk, toen het incident hem werd ver teld. Opperhoofd maakt excuses „Witte Vogel", opperhoofd van een Indianenstam in Michigan, heeft het volgende aan Mikojan geschreven: „Aangezien een bezoek hebt gebracht aan het voormalige Indiaanse gebied Michigan, moet ik U mijn excuus ma ken voor de wijze, waarop sommigen van de moderne wilden zich jegens U gedragen hebben". Rechtszaken over scherpe uitsteeksels K.N.A.C. VRAAGT VOORRANG. De K.N.A.C. heeft de minister van Justitie gevraagd of aan het Openbaar Ministerie instruobie kan worden gege ven om de zaken betreffende scherpe uitsteeksels aan auto's, aanhangwagens, motorfietsen en scooters bij voorrang af te doen. De Bond wijst er op dat er bijzonder veel twijfel over bestaat, hoe het op 1 januari jl. ingegane verbod van scherpe, uitstekende en onnodige delen aan motorrijtuigen, moet worden geïnterpreteerd. De rechter moet uit maken, wat onder scherp, uitstekend en onnodig dient te worden verstaan en als er dus spoedig jurisprudentie komt, weten politie en weggebruikers beter, waar zij zich aan hebben te houden. Vreemde beweringen in Karlsrnlie (Van onze correspondent in Bonn) Voor het Bondsgerechtshof te Karls ruhe begon gisteren het proces tegen de 44-jarige voormalige secretaresse van het Westduitse ministerie van Buiten landse Zaken Irmgard Römer. Deze is in maart '58 betrapt, toen zij geheime papieren uit het ministerie in handen speelde van een inmiddels eveneens ge arresteerde agent van communistisch Oost-Duitsland. Gisteren verklaarde de vrouw, die er van wordt beschuldigd gedurende een jaar lang dit landverraad te hebben ge pleegd, dat zij daartoe opgeroepen was door „een hogere macht". In een spiri tistische séance, aldus de beklaagde, had de hogere macht zich aan haar geopen baard en door „een lichtbode" gezegd wat zü moest doen. Dat zij daarbij een maal een bedrag ineens van 1500 mark had gekregen en tenslotte een jaar lang per maand 200 mark mocht incasseren, kon zij moeilijker verklaren Zij liep in het voorjaar van 1957 in de armen van een lid van de Oostduitse geheime dienst, Carl Helfmann. Deze werd haar geliefde en hielp haar aan geld - in ruil voor documenten. Zij gaf hem tenslotte kopieën van alle brieven, die haar op het ministerie van Buitenlandse Zaken te Bonn maar in handen kwamen. Daar bij ging het op een gegeven moment zelfs over informaties over de betrekkin gen tussen Bonn en Oosteuropese lan den, berichten van diverse Westduitse ambassadeurs en over Hongaarse vluch telingen. Op 17 maart 1958 werd zij te Bonn gearresteerd met een tas vol af schriften van documenten. Merkwaardige dwang De rechters van net Bondsgerechtshof te Karlsruhe hebben gisteren zonder een spier van het gelaat te vertrekken de verhalen vol occultisme over zich heen laten gaan. De ernst en de over tuiging, waarmee de spionne over haar occulte ontmoetingen vertelde, deed af en toe zielig en meestal hoogst onwaar schijnlijk aan. Het was, zo zei zij ten slotte, een merkwaardige dwang, waar onder ik stond, alsof er steeds iemand naast mij stond, die zei: „Je moet Helf mann helpen", waarop iedereen in de zaal dacht, of die iemand ook had ge zegd, dat zij er een klein maandsalaris voor mocht ontvangen. Overigens ver telde zij ook nog. dat „de lichtbode" op haar verzoek had meegedeeld dat Helf mann werkelijk geen spion was. Toen de rechter haar gisteren meedeelde, dat thans toch wel vaststaat, dat Helfmann een beroepsspion was, zei Irmgard Ro mer: „De hoge macht heeft kennelijk niet de juiste idee gehad van aardse zaken. Hij denkt misschien te vriende lijk". „Nederland eist eigen verkeersmarkt op" ,,De minister van Buitenlandse Zaken Selwyn Lloyd zou ver heugd zijn zijn Nederlandse ambt genoot mr. Luns te ontmoeten als deze ertoe zou besluiten naar Lon den te komen om over de zaak van de landingsrechten in Singapore te praten". Dit werd gisteren in de Engelse hoofdstad gezegd door een woord voerder van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij voeg de eraan toe. dat hij niets afwist van een definitief plan van de Ne derlandse minister om naar Londen te komen. In welingelichte kringen te Londen meent men te weten, dat de Neder landse ambassadeur, baron Bentinck toen hij gisteren het officiële protest ging indienen by de Britse regering, zoals wij nog in een gedeelte van onze oplage van gisteren hebben kunnen melden zou hebben voorgesteld, dat de Britse regering de uitvoering van haar besluit opschort en niet, zoals in de bedoeling lag, reeds de volgende maand van kracht zou laten worden. Het antwoord van de Engelsen is nog niet bekend. Al in maart bekend Wel is van de zijde van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken er reeds op gewezen, dat de Nederlandse regering er vorig jaar maart van in kennis is gesteld, dat Engeland van plan was de landingsrechten van de KLM in Singapore te beperken. De daarop gevolgde onderhandelingen heb ben geleid tot het nu genomen besluit. Bovendien, vóór december 1957 had de KLM ook niet het recht driemaal per week te landen in Singapore. Engeland stond dit slechts toe bij wijze van vriendschappelijk gebaar om de evacua tie van Nederlanders uit Indonesië mo gelijk te maken. Hetgeen nu echter tot het verleden behoort. In deze geest spreekt ook het Lon- dense blad „Daily Mail". Het heeft be grip voor de Nederlanders „die in Enge land heel wat sympathie genieten", maar de zaak ligt niet zo eenvoudig als Den Haag het voorstelt. Toen de eva cuatie van Nederlanders in Indonesië afliep, werd vanzelfsprekend ook het aantal landingen in Singapore inge krompen. Overigens, het besluit van de Britse regering is een zuiver commer- In Winschoten is gisteren een concours van arresleden gehouden, waaraan door enkele eeuwenoude exemplaren werd deelgenomen. De slede op deze foto is vermoedelijk meer dan 300 jaar oud, maar kan lij gelegenheden als deze nog uit stekend dienst doen. ciële beslissing. De KLM concurreert met de BOAC En daar men niet moet vergeten, dat de luchtvaartmaatschap pijen in beide landen door de staat wor den beheerst, bestaat er geen reden voor de regering om nu er geen vluchtelingen meer moeten emigreren die concurrentie te begunstigen. Dat is trouwens weer eens een be wijs van de moeilijkheden en gevaren die ontstaan wanneer grote commer ciële ondernemingen door de staat worden beheerst. Nu wordt elk geschil een geschil tussen regeringen en raken de nationale gemoederen verhit. En dat terwijl er al genoeg moeilijk heden in de wereld zijn. 9 Slot pag. 2 Brood een cent goedkoper (Van onze Haagse redactie) De broodprijs gaat met één cent om laag. Hedenmiddag kwam de Neder landse Bakkerij Stichting in spoedver gadering bijeen om dit definitief te be sluiten. Tüdens het gisteren gehouden overleg in het Ministerie van Economi sche Zaken, was men nog niet tot een vergelijk gekomen. Gisteren deed de Hoge Raad uitspraak inzake de KNVB- en Garitas-voetbalpool. Van links naar rechts de heren T. Schroder voorzitterT. Martens (vice- voorzitter) en J. Muilenburg van de KNVB verlaten het gebouw van het hoogste rechtscollege na ver nomen te hebben, dat de pool on wettig is. (Van onze correspondent te Brussel) Koning Boudewijn van België heeft gistermiddag geheel onverwacht voor de Belgische radio, in het Nederlands en in het Frans, een rede gehouden, welke de regeringsverklaring over de politieke toekomst van Kongo en Roeanda- Oeroendi bevestigt. De Koning zei, dat hij het aan de nagedachtenis van zijn grote voorgangers, stichters van het Belgisch beschavingswerk in Afrika, verplicht was persoonlijk de politieke hervormingen in Kongo bekend te maken. Het is onze vaste wil, aldus Koning Boudewijn, de Kongolese volkeren naar de onafhanke lijkheid te leiden, echter niet met onredelijke overhaasting, noch onvergeeflijke aanvullingen. De onafhankelijkheid is een statuut, dat in een beschaafde wereld de vrijheid, de orde en de vooruitgang garandeert. Zonder solide instellingen en ervaren Kamers, zonder intellectuele vorming is het democratisch regime slechts schijn, bedrog en tirannie. De boodschap van de Koning resumeert dan heel kort de regeringsverklaring en eindigt met een oproep om de nieuwe weg edelmoedig en met overtuiging te volgen. Een groots en trots perspectief ligt voor ons, dat wü zullen verwerkelijken wanneer wij een gemeenschappelijke wil en discipline verenigen met het begrip van de toekomstige welvaart van onze beide landen. van de Koning die beloften voor de we reldopinie zo plechtig heeft bevestigd, dat geen enkele Belgische regering zich aan die formele plicht zou kunnen, noch durven onttrekken. Het tempo in Afrika is niet langer de trage wandeling der karavanen, maar wel de snelheid van het straalvliegtuig. Zal Kongo, zonder nieuw bloedvergie ten, een moderne en gerespecteerde de mocratische staat kunnen worden, of zal het onder een regering van een meerderheid van Kongolezen spoedig overhellen naar een militaire dictatuur, zoals Soedan? Dat is feitelijk de kern van de zaak. Zonder de Belgische admi nistratie zou Kongo overigens op het ogenblik spoedig uit elkaar vallen, want ook vandaag nog staan vele negerstam men vijandig tegenover elkaar. Gemoederen gekalmeerd Deze verklaring is gisteren in de vier grote inlandse talen van Kongo voor de radio-stations voorgelezen, evenals in het Frans en het Nederlands. In Leopoldstad brachten de kranten gisteren speciale edities met de teksten van de regeringsverklaring en 's Ko- nings boodschap. Gisteravond was Leopoldstad volkomen rustig en men heeft de indruk dat voornamelijk de boodschap van de jonge Koning, die in Kongo een groot prestige heeft, de ge moederen heeft gekalmeerd en bij de inlanders alle twijfel heeft weggenomen inzake de plechtige belofte van de Bel gische regering. Of hiermee de politie ke moeilijkheden uit de weg zijn ge ruimd is vanzelfsprekend vooralsnog niet duidelijk. De Belgische regering heeft in haar verklaring termijnen ge noemd voor de oprichting van de ge meenteraden, de gewestraden, de pro vincieraden, een representatieve staten- generaal en een Senaat. Zij heeft ook beloofd geleidelijk haar macht aan de nieuwe Kongolese instellingen over te dragen, wanneer de „wijsheid en rijp heid" van de Kongolese volkeren, die overdracht mogelijk maken, met eerbie diging van de persoonlijkheid en de be scherming van het persoonlijk bezit. Het woord en het begrip „onafhankelijk heid" komt tweemaal* formeei in de ie- geringsverklaring voor. terwijl een refe rendum over de associatie van België en Kongo in de toekomst, in het vooruit zicht wordt gesteld, nj. als eindpunt van de hervormingen. Extremisten hebben niet genoeg aan verklaring Op het eerste gezicht is die verklaring niet bevredigend voor de extremistische Kongolese nationalisten, zoals de gear resteerde burgemeester Kasavoeboe. die aan de leden van de Belgische werk groep in december j.l. verklaarde, dal alleen onvoorwaardelijke onafhankelijk heid en het vertrek van de blanken uit Kongo de enige aanvaardbare oplossing is! Maar de regeringsverklaring is van dien aard, dat zij de massa van de in landers geruststelt, terwijl de boodschap Valse muntbiljetten van 2.50 in omloop De onderafdeling opsporingsbijstand van de directie politie van het ministe rie van Justitie deelt mee. dat er sedert kort valse muntbiljetten van f. 250 wor den uitgegeven. Het aantal van de tot op heden in beslag genomen valse exemplaren is niet groot. Het falsifi- caat is een bedrieglijke namaak, welke bil nadere beschouwing en bij vergelij king met een echt muntbiljet duidelijk afwijkingen vertoont. De tot op heden in beslag genomen valse exemplaren dragen hetzelfde num mer: 5 (grote) JC 018093. Het publiek wordt verzocht by aan treffen van een dergelijk vals muntbil jet van f. 250 onverwijld de politie te waarschuwen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1959 | | pagina 1