Franse regering hervormt karakter
en duur van militaire dienstplicht
WEERBERICHT
President der republiek nu dus
generaal De Gaulle) wordt de
opperbevelhebber van het leger
DE KONING
slaat alles!
10% extra korting
OUD-NIEUW
97ste jaargang
WOENSDAG 31 DECEMBER 1958
No. 29633
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.50 per kwartaal; f.2.55 per maand; f.0.59 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie 21507
(Van onze correspondent in Parys)
Nauwelyks is het Franse volk bekomen van de economische en financiële
revolutie, welke het afgelopen weekeinde werd ingezet, of ook op militair gebied
wordt nu een nieuwe omwenteling afgekondigd. De Franse regering heeft onder
leiding van generaal Charles de Gaulle gisteren namelijk een groot aantal maat
regelen genomen, waardoor het karakter en de duur van de militaire dienstplicht
aan de eisen van de moderne nucleaire oorlogvoering zal worden aangepast. De
samenwerking tussen civiele en militaire autoriteiten zal veel intiemer worden
en ook de dienstplicht, in het vervolg nationale dienst geheten, wordt sterk van
aanzien gewijzigd. De diensttijd, die nu officieel 18, maar praktisch 27 maanden
duurt, zal voor alle jongemannen van 20 tot 37 jaar in de toekomst twee jaar
bedragen. In die twee jaren zullen echter de herhalingsoefeningen begrepen zijn,
terwijl ook vrouwen individueel zullen kunnen worden opgeroepen. Er wordt
voorts een onderscheid gemaakt tussen burgerlijke en zuiver militaire verplich
tingen. Zij, die voor de actieve militaire dienst worden of zijn afgekeurd, zullen
in munitiefabrieken of bij het aanleggen van wegen of het construeren van
bruggen te werk kunnen worden gesteld. In diezelfde categorie zullen ook de
oudere lichtingen tot 47 jaar worden opgenomen.
president des lands en een aantal mi
nisters.
Met de reorganisatie van de leiding
van de defensie wordt beoogd rekening
te houden met de mogelijkheid van een
bliksemoorlog met kernwapens of onder
mijnende activiteit.
Bij de vorming van de defensiecom
missie is uitgegaan van de gedachte van
een voortdurend gevaar in vredestijd en
van de noodzaak van aanhoudende en
nauwe samenwerking tussen burgerlijke
en militaire autoriteiten.
Leiding van defensie
berust bij commissie
De naam van „nationale verdediging"
wordt veranderd in „verdediging van
Frankrijk en de gemeenschap", met welk
laatste woord, zoals men weet, de vroe
gere overzeese gebiedsdelen en koloniën
worden aangeduid.
De president der republiek, in casu
generaal Charles de Gaulle, wordt hoog
ste bevelhebber van het leger.
De nieuwe maatregelen zullen gelei
delijk aan in werking treden en pas in
het jaar 1965 in hun volle draagwijdte
van kracht zyn geworden. De leiding
van de defensie berust thans bij een
defensiecommissie, bestaande uit de
Gevolg van devaluatie van de
Franse franc
Saarlauders doen
angst-inkopen
(Van onze correspondent in Bonn
De inwoners van het Saargebied,
dat politiek tot West-Duitsland be
hoort, maar in elk geval tot oktober
1959 economisch aan Frankrijk is
gebonden, verkeren in een soort fi
nanciële paniek tengevolge van de
devaluatie van de Franse franc. Gis
teren begon, volkomen onverwacht,
een ware vlucht van de franc, die
officieel betaalmiddel in deze Duitse
deelstaat is, in goederen.
Bij voorkeur kopen de Saarlanders
thans schoenen, wintersportkleding
huishoudelijke artikelen en textiel
Voor de grote warenhuizen en klei
nere winkels stonden de mensen gis
teren in lange rijen geduldig te
ivachten tot zij aan de beurt kwa
men. Daarbij bleek, dat er inkopen
werden gedaan, die veel groter en
veel duurder zijn, dan men placht te
doen vlak voor de kerstdagen.
De verwachting was, dat de Saarlan
ders het hoofd koel zouden houden en
niet bang zouden worden voor geldver
liezen tengevolge van de devaluatie. De
Westduitse regering heeft namelijk de
garantie voor 32 a 36 miljard franc ge
geven, dat zij alle franc-tegoeden zal in
wisselen tegen de koers van 19 decem
ber, dat is tegen de oude waarde. Maar
na 19 december kwam er nauwelijks nog
geld op de Saarlandse spaarbanken,
waar in feite de spaartegoeden in francs
zijn geblokkeerd. Men hoopt nu maar,
dat de Saarlanders snel een einde zul
len maken aan hun angst-inkopen
Daarvoor is het noodzakelijk, dat van
officiële zijde duidelijk verklaard wordt,
wat de gevolgen zijn van de devaluatie
en van de Westduitse garantieverklarin
gen. De Saarlandse regering klaagt
evenwel, dat zij pas „vijf minuten voor
twaalf" op de hoogte is gebracht van de
Frans-Duitse monetaire maatregelen en
voor de Saarlanders geen passende voor
stellen heeft kunnen doen. Men ver
wacht in elk geval in het Saargebied
prijsstijgingen tengevolge van de op
heffing van de subsidies in Frankrijk,
de verhoging der belastingen en de ver
hoging van de energie-kosten. Het is
deze verwachting, die de bevolking er
thans toe leidt om extra inkopen te
doen.
Vrijdagmorgen 9 uur begint
een
ENORME VERKOOP
met PRIJSVERLAGINGEN
op alle afdelingen en
door middel van onze
waardecheques.
HAARLEMMERSTRAAT
HOEK DONKERSTEEG
Geen vrees voor een
Franse stakingsgolf
Volgens Franse vakverenigingsleiders
zijn berichten, volgens welke de „sober
heidsbegroting" in het nieuwe jaar zal
worden gevolgd door een golf van sta
kingen, ongegrond. De onder commu
nistische invloed staande C.G.T. heeft
haar gedragslijn nog niet bepaald, maar
de beide andere grote vakverbonden, de
(r.-k.) C.F.T.C., die iets meer dan een
miljoen leden heeft, en de socialistische
Force Ouvrière (iets minder dan een
miljoen leden) hebben doen weten, dat
er geen bijzondere vrees voor stakingen
behoeft te bestaan.
Toonaangevende socialistische leden
van de Nationale Vergadering ver
klaarden overigens, dat de offers, die
de begroting oplegt, niet gelijk verdeeld
zijn over het Franse volk. Na een bij
eenkomst van het parlementaire comité
der socialisten werd in een communiqué
bekendgemaakt, dat naar de mening
van dit comité de verhoging van de
belastingen op het verbruik en de af
schaffing van prijsverlagende subsidies
tot resultaat hebben, dat de loontrek
kers en de boeren de grootste last van
de nieuwe uitgaven te dragen krygen.
Het comité trekt de noodzaak van offers
niet in twijfel, maar zegt, dat de politiek
der socialisten meer in overeenstemming
met de sociale rechtvaardigheid zou zijn
geweest.
Aan de belastinggaring zal meer aan
dacht worden besteed. Zakenlieden zul
len vollediger rekening en verantwoor
ding moeten afleggen en er zal gelet
worden op „uiterlijke tekenen van wel
vaart". Heeft iemand bijv. meer dan
een huis, een auto, huispersoneel of iets
dergelijks en geeft hij geen inkomen
aan, dat hiermede in overeenstemming
is, dan zal hij toch worden aangeslagen,
alsof hij een zodanig inkomen heeft.
Euratom treedt op
1 januari in werking
Op 1 januari a.s. zal de gemeenschap
pelijke markt van Euratom volledig in
werking treden, zo is gisteren door de
commissie van Euratom bekend gemaakt.
Frankrijk, West-Duitsland, Italië en
de drie Beneluxlanden hebben overeen
komsten gesloten, onder welke nucleaire
produkten ongehinderd door douane
rechten of kwantitatieve beperkingen
tussen deze landen kunnen worden ver
handeld. Van 1 januari af geldt in de
zes landen van Euratom een gemeen
schappelijk buitentarief voor deze pro
dukten. Nucleaire ertsen, grondstoffen
en speciale splijtbare materialen zullen
geheel vrij van douanerechten zijn. Tot
12 procent lopende douanerechten zijn
echter door Euratom vastgesteld voor
bepaalde soorten materieel, zoals kern
reactoren en onderdelen hiervan. Het
douanerecht op kernreactoren zal 10
procent bedragen Dit recht zal echter
niet eerder dan op 1 januari 1962 wor
den geheven, terwijl vóór die datum
nog zal worden overwogen, of deze op
schorting moet worden verlengd. Ook
de invoerrechten op nucleaire produk
ten zullen de eerste jaren nog niet wor
den geheven.
Herseukronkels
De dag na Kerstmis vonden
wij in onze brievenbus de eerste
oplossingen van de twaalfdelige
kerstprijsvraag. Er was zelfs één
inzending bij van twaalf (dus
alle) oplossingen! Maar de grote
stroom oplossingen moet blijk
baar nog komen. Daar hebben
onze lezers dan ook tot uiter
lijk 12 januari de tijd mee.
Maar laten wij U een advies
geven: stel het inzenden van
Uw oplossingen niet tot het
laatste ogenblik uit. Wanneer
het nieuwe jaar eenmaal goed
op gang is gekomen, wacht U
waarschijnlijk zoveel nieuw „ge
woon" werk, dat van puzzel-af
stel wel eens puzzel-uitstel zou
kunnen komen.
Begin het nieuwe jaar goed
en gebruik die extra-zondag óók
voor de „hersenkronkels" welke
wij U als kerstmenu voorzetten!
Maurice Chevalier heeft dezer
dagen aan honderd arme bejaarden
van Parijs een lunch aangeboden
een groot restaurant. De be
roemde zanger met enkele van zijn
gasten.
Ruim 5% nationale
inkomen
aan defensie
Nederland gaf in 1957 5.4
van zijn nationale inkomen uit aan
de defensie, n.l. 1845 miljoen gul
den. tegenover België 3.6 De
nemarken 3.3 West-Duitsland
4.3 c/o, Italië 3.8 Noorwegen
3.7 Zweden 5.1 en Zwitser
land 3 Aldus heet het in een
bijlage op de memorie van ant
woord van het ministerie van Oor
log. In 1958 besteedde Nederland
5 of 1745 miljoen gulden aan de
defensie. Vergelijkende cijfers voor
dat jaar zijn evenwel nog niet be
schikbaar.
De duur van de verplichte oefenings- i
tijd (landstrijdkrachten) in België be-1
draagt thans 15 maanden voor onder
officieren, korporaals en soldaten en 18
maanden voor officieren. Wettelijk be
staat in dit land de mogelijkheid de
minimumtermijn van 15 maanden als
nog terug te brengen tot 12 maanden.
Zoals bekend bedraagt de verplichte
eerste oefeningstijd in Nederland 18
maanden voor korporaals en soldaten
en 21 maanden voor specialisten, onder
officieren en officieren. Bovendien be
horen de dienstplichtige militairen nog
4 resp. 3 maanden tot de zgn. „klein-
verlof" ploegen. De dienstplichttijd in
Denemarken bedraagt 16 maanden voor
soldaten, 18 maanden voor korporaals
en 24 maanden voor onderofficieren en
officieren. In West-Duitsland duurt de
eerste oefeningstijd voor dienstplichtigen
12 maanden, in Noorwegen 16 maanden,
in Zweden 12 maanden, in Italië 18
maanden en in Zwitserland 9 maanden.
Belastingon t werpen
aangenomen
(Van onze parlementaire redacteur)
De Eerste Kamer heeft gisteren zon
der hoofdelijke stemming het wetsont
werp aangenomen tot verlenging van de
tijdelijke verhoging van de vennoot
schapsbelasting en de vermogensbelas
ting, welk wetsontwerp tevens inhoudt
de maatregelen met betrekking tot de
vervroegde afschrijving en de investe
ringsaftrek Mét 57 tegen 4 stemmen
werd het wetsontwerp aangenomen tot
verlenging van de tijdelijke verhoging
van de omzetbelasting en de benzine
belasting en tot verlenging van de tij
delijke vrijstelling van de omzetbelasting
op sigaren.
Minister Zijlstra verwacht in 1959 een
vrij snelle opleving van de bedrijvigheid
laarlijks keren de overstromin
gen in Noord-ltalië weer. Venetië,
de stad van het water, heeft min
der last dan de andere steden van
dit euvel, dank zij de talloze gon
dels, die nog een redelijk verkeer
over de „straten" mogelijk maken.
Toch verrijzen ook hier de plan
kiers, welke de voetgangers droog
moeten houden.
Ook Kaiserslautern
heeft pokkenpatiënt
Vrees voor uitbreiding van
ziekte in West-Duitsland
(Van onze correspondent in Bonn)
In West-Duitsland is het pokkenge-
vaar, dat zich een week geleden in Hei
delberg in negen gevallen openbaarde,
niet beperkt gebleven tot deze stad. Men
heeft thans ook een geval in de stad
Kaiserslautern ontdekt waarvan men
uitbreiding van het pokken-gevaar
vreest. Zoals bekend is d? pokkenziekte
door een Duitse arts, die enige tyd in
Azië heeft vertoefd, naar Heidelberg ge
bracht. Totdusver zyn negen gevallen
geregistreerd, alle in een ziekenhuis in
Heidelberg, waar de betreffende arts
heeft gewerkt. Een van de pokken-
slachtoffers is overleden. Thans is in
Kaiserslautern de eigenaar van enige
nachtclubs een tiende geval geworden.
De man is onlangs enige tijd in het Hei-
delbergse ziekenhuis verpleegd en heeft
daar kennelijk de pokken opgelopen. Hfj
is direct geïsoleerd. Het gevaarlijke van
dit tiende geval is, dat deze caféhouder
in zijn twee nachtclubs de laatste dagen
met bijzonder veel mensen in contact is
geweest, o.m. met vele Amerikaanse sol
daten. Het staat vast, dat de man in
zijn jeugd niet tegen de pokken is inge
ënt. De nachtclubs zijn inmiddels door
de politie gesloten. Het personeel is in
geënt en in quarantaine gebracht. De
Amerikaanse soldaten in en rond Kai
serslautern worden voorts nauwkeurig
onderzocht.
In Kaiserslautern gaat de politie thans
na, wie de laatste dagen in contact met
de caféhouder is geweest en wie diens
nachtclubs heeft bezocht. Men wil al
deze personen in quarantaine brengen
en inenten
Inmiddels is in Heidelberg het aantal
pokkengevallen constant negen geble
ven. In totaal zyn hier thans 26.000 per
sonen ingeënt. Van de oorspronkelijke
negen pokken-zieken, van wie een 72-
jarige aan een leverziekte lijdende vrouw
is overleden, zijn er nog twee niet ge
zond. Te Heidelberg zelf is men niet be
vreesd voor een uitbreiding van de pok
ken, nog te minder daar de vele Ame
rikanen in deze stad allen zijn ingeënt.
Desondanks is men zeer op zijn hoede,
getuige de maatregelen, die in Kaisers
lautern zijn genomen. Sedert 1874 kwa
men er in Duitsland namelyk geen pok
kengevallen van betekenis meer voor.
De voorzichtigheid, die men thans alom
toont, betreft voornamelijk de zoge
naamde derde golf van pokken-geval
len: eerst kwam de arts, die de pokken
uit Azië had meegebracht, toen kwamen
zijn werkster en zyn kapper en thans
speurt men naar degenen, die in wijdere
kring met de pokken zijn geïnfecteerd.
In Heidelberg rekent men nog op de
mogelijkheid, dat 60 tot 80 personen de
pokken zullen krygen.
en in die situatie acht hij handhaving
van de belastingverhogingen gewenst
om nieuwe overbesteding te voorkomen.
De V.VD. had bij monde van prof. Wit-
teveen tegen de verlenging van de be
lastingverhogingen wel bezwaar, maar in
de huidige politieke situatie wilde de
V.V.D. blijk geven van vertrouwen in
minister Zijlstra, die waakzaamheid in
1959 nog geboden acht.
Jongen zwaargewond door
ontploffing
(Speciale berichtgeving)
In het perceel Paltzerweg 225 te Den
Dolder (gem. Zeist) ontstond gisteren
tegen het middaguur een hevige ontplof
fing. De 15-jarige Albertus Blommers
was in zijn kamertje op de eerste ver
dieping bezig met scheikundige proeven,
toen een explosie volgde. Vele ruiten
werden uit hun sponningen geslagen.
De jongen, die alleen thuis was. strom
pelde zwaargewond naar beneden. Hij
werd naar het Diaconessenhuis te Utrecht
overgebracht. Zyn toestand is levens
gevaarlijk.
Zo is dan opnieuw een jaar vergleden.
Een jaar van 365 dagen en nachten,
waarvan er sommige eindeloos lang
schenen te duren, omdat ze vervuld
waren van persoonlijk leed of van dat
van dierbare verwanten, doch waarvan
verreweg de meeste als in een roes
voorbijschoten, zonder dat men zich er
eigenlijk rekenschap van gaf hoe kort
een mensenleven wel duurt. Wij hebben
de (misschien ouderwetse) neiging om
de oudejaarsavond te beschouwen als
een op traditie wortelende gelegenheid
en behoefte om zich wél op het recente
verleden te bezinnen, hetzij door een
gemeenschappelijke beleving in een
kerkgebouw, hetzij door een persoonlijke
meditatie in de naaste familiekring.
Het tempo, waarin de huidige generatie
leeft of beter gezegd geleefd
wórdt, maakt die traditie des te meer
noodzakelijk en waardevol.
Wanneer wij, luttele uren voor de
jaarwisseling, deze behoefte pro
jecteren op het journalistieke
vlak en daarbij in het bijzonder aan
dacht willen schenken aan de gebeurte
nissen in nationaal verband, dan geeft
een raadpleging van ons geheugen, ge
rugsteund door een doorbladering van
onze nieuwsagenda, aanstonds aanlei
ding tot de conclusie, dat het Neder
landse openbare leven in 1958 zich niet
kenmerkte door bijzondere hoogte- noch
door extreme laagtepunten.
Het afgelopen jaar was nationaal
gezien over het algemeen een rustig
jaar. waarbij als de meest dramatische
verschijnselen dienen te worden gesig
naleerd het, ondanks de beperking van
de maximum snelheid van het gemoto
riseerde verkeer, nog altijd ontstellend
grote aantal verkeersongevallen met
dodelijke afloop en de door de Indone
sische regering geforceerde exodus van
ongeveer 37.000 Nederlanders of zich met
Nederland verbonden voelenden, die
voordien in het oude Nederlands Oost-
Indië een veilig en veelal goed bestaan
vonden. Zonder de daaruit voor de Ne
derlandse samenleving voortvloeiende
moeilijkheden op de voorgrond te willen
stellen, blijft het diep te betreuren, dat
een geëxalteerde, want kortzichtig-natio-
nalistische, Indonesische regering het
nodig heeft geoordeeld zovele krachten
af te stoten, die tot de opbouw van een
waarlijk economisch gezond Indonesië
nog zoveel hadden kunnen bijdragen.
Wie zich daarbij op het standpunt stelt
van het goede recht der Djakartaanse
machtshebbers om „baas in eigen huis"
te willen zijn, moge terdege bedenken,
dat de mogelijkheid daartoe stellig niet
vergroot wordt door de economische
ontwrichting, welke zich daar te lande
o.a. als gevolg van de massale uittocht
van vele Nederlandse deskundigen hoe
langer, hoe duidelijker demonstreert. Er
liggen in Moskou veel ergere „bazen" op
de loer dan er ooit in Den Haag of
tijdens het Nederlandse bewind in
Batavia hebben geresideerd!
Elders in dit Blad hebben wij in een
fotomontage gereconstrueerd wat
ons in 1958 in Nederland het meest
beroerde. Van deze evenementen moge
hier afzonderlijk worden vermeld de
tragische ondergang van de KLM-
Superconstellation „Hugo de Groot",
welke op 14 augustus kort na het ver
trek van het Shannon-vliegveld in Ier
land verongelukte en waarbij niet min
der dan 99 personen om het leven
kwamen, het grootste aantal in de zo
roemrijke geschiedenis der Nederlandse
luchtvaart. Wanneer wy voorts herinne
ren aan de verkiezingen, welke in het
eerste halfjaar werden gehouden voor
de Provinciale Staten en de gemeente
raden en welke als meest spectaculaire
element een aanzienlijke teruggang van
de Partij van de Arbeid en een belang
rijke winst voor de Volksparty voor
Vrijheid en Democratie te zien gaven,
dan rest ons nog de aandacht te ves
tigen op de kabinetscrisis, welke kort
geleden vele gemoederen in beweging
bracht en die resulteerde in het aftre
den van alle socialistische bewindslieden.
Niet alleen op 5 december 1958, maar
evenzeer op 12 maart 1959 zullen vele
Nederlandse harten „vol verwachting"
kloppen hoe de verkiezingsuitslag zal
zijn en hoe uiteindelijk het toekomstige
kabinet er zal uitzien.
Moge die formatie een zodanige zijn,
dat zij strekt tot het oprechte welzijn
van ons land en volk.
Terugkerend tot de privé-sfeer, welke
zich in het bijzonder eigent tot de
stemming van een oudejaarsavond,
wensen wy al onze medewerkers, lezers,
lezeressen en adverteerders een in alle
opzichten voorspoedig en gelukkig
Nieuwjaar!
Morgen, nieuwjaarsdag, zal het Leidsch
Dagblad niet verschijnen en zullen onze
bureaus gesloten zijn.
Tunesische en Marokkaanse
valuta los van de franc
Tunesië heeft het voorbeeld van
Marokko gevolgd: de Tunesische rege
ring heeft bekendgemaakt, dat de Tune
sische dinar van de gedevalueerde Fran
se franc zal worden losgemaakt. Vóór
de Franse devaluatie had een Tunesi
sche dinar een waarden van 1000 FVanse
francs. Voortaan zal de nieuwe pariteit
zijn 1 dinar per 1.175 Franse franc,
waardoor de verhouding tot andere
wereldvaluta voor de Tunesische dinar
dezelfde zal blijven als tot dusverre.
Kouder
De Bilt verwacht tot moigenavond
Vanavond of vannacht enige regen,
morgen overdag opklaringen en op de
meeste plaatsen droog. Aanvankelijk
krachtige en aan de kust harde zuid
westelijke wind. Later ruimend naar
westelijke richtingen en afnemend tot
matig. Lagere temperaturen overdag.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
1 januari
Zon op: 8.48 uur; onder: 16.38 uur.
Maan op: -.uur; onder: 11.42 uur.
Hoogwater te Katwijk te 7.18 en 19.42
uur. Laagwater te 2.54 en 15.18 uur,
(2 jaunari hoogwater te 8.11 en 20.38
uur, laagwater te 3.39 en 16.08 uur).
Dit Blad bestaat nit 24 pagina's.
