HONDERDTWINTIG KATWIJKSE SCHEPEN
LIGGEN IN IJMUIDENSE VISSERSHAVEN
Wachtsmannen' ter bewaking nodig
Photoflux
Een trieste geschiedenis
PHILIPS
Beslissing over Katwijkse haven
laat al jaren op zicli wachten
Schepen tellen
97ste jaargang Dinsdag 30 december 1958 Derde blad no. 29632
Advertentie
Ook u maakt zulke leuke foto's
(Van een onzer redacteuren)
Het is een trieste geschiedenis.
Jaren lang reeds wordt er overleg gepleegd of het nu wel verant
woord is een haven aan te leggen in Katwijk. En nog steeds duurt
het overleg voort. De ene minister schuift de beslissing op de ander,
en de ander laat niets van zich horen. Zo gaat het nu al jaren en een
beslissing is nog steeds niet gevallen. Het is een trieste geschiedenis....
De inmiddels afgetreden minister van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening, dr. ir. A. Vondeling, heeft vorige maand in de Tweede
Kamer medegedeeld, dat de vraag of een haven voor Katwijk nodig
is, geheel wordt bepaald door de afweging van baten en lasten. Het
is een aangegelegenheid, waarover ik geen uitspraak kan doen. Het
is een zaak waarover de minister van Verkeer en Waterstaat zal
hebben te beslissen, aldus minister Vondeling. De heer Vondeling is
intussen afgetreden, maar zijn ambtgenoot van Verkeer en Waterstaat
is nog in functie. Heel Katwijk wacht op zijn beslissing. Maar of die
spoedig zal komen.
Een kwestie van baten en lasten. Het zal wel waar zijn, want bijna
alles draait in onze samenleving om het geld. De vraag is echter voor
wie de baten en voor wie de lasten zijn. Laat de minister maar eens
gaan praten met de Katwijkse reders en eens een kijkje gaan nemen
in IJmuiden rond de jaarwisseling: misschien nee, niet „misschien",
maar „zeker" wordt het dan minder moeilijk een beslissing te nemen.
ken, dan moet er een bus rijden van
Katwijk naar IJmuiden en. na een dag
wachten, weer terug: dat kost geld. In
de tijd van de haringdrijfnetvisserij
moet de haring per vrachtwagen van
IJmuiden naar Katwijk worden ge
bracht en dat kost geld. De schepen, die
na de teelt niet meer uitvaren, worden
via de binnenwateren naar Katwijk
gebracht: een onmogelijke reis met tal
loze hinderpalen. Een dure geschiedenis
voor de reder en een bron van ergenis
voor de bemanning.
Wachtsmannen
Hierboven hebben wij enkele lasten
van de Katwijkse reders opgesomd:
Dezer dagen zijn wij eens een kijkje
gaan nemen in IJmuiden met de be
doeling daar de Katwijkse schepen, die
voor de wal liggen, te tellen. Daar is
echter geen beginnen aan! De scnepen
liggen zo „mannetje-aan-mannetje",
dat je in vele gevallen geen kenteken
en nummer kunt zien, noch de naam
van het schip. Het lijkt wel of de sche
pen op elkaar gekropen zijn. zo dicht
liggen zij tegen elkaar aan. dan eens
met de neus tegen de wal gedrukt, dan
weer langszij, vier, vijf rijen dik. De
meeste schepen liggen langs de zuid
kant, omdat aan de andere zijde een
groot stuk kade vrij moet blijven voor
het lossen van de sohepen. En daar lig
gen ze dan te dringen: de Katwijkers,
de schepen uit IJmuiden, Den Helder.
Urk en een enkele Scheveninger. Ieder
plekje moet benut worden!
Op zichzelf is dit wel een aardig ge
zicht, dit bos van masten, maar die
schepen liggen er niet voor de aardig
heid: het is geen vlaggetjesdag, wan
neer de schepen echt te pronk liggen
voor de talloze buitenstaanders, die een
kijkje komen nemen. Ook tussen Kerst
mis en Nieuwjaar, wanneer nagenoeg
alle schepen voor de kant liggen, moet
ei gewerkt worden. Het haringseizoen
is afgelopen en verscheidene scnepen
worden dan ook „omgebouwd" om met
de treil uit te varen. Verder moet er
eens een motor nagezien worden en
moeten er andere kleine karweitjes wor
den gedaan. Er moeten dus werklui aan
boord komen, en in andere gevallen
wordt het werk verricht door de beman
ning zelf.
Klauterpartij
Aan boord komen is echter geen ge
makkelijke opgave. Als je de vijfde
boot uil de kant moet hebben, moet je
dus over vier andere schepen heen
klauteren en dat is niet altijd even
gemakkelijk met een kist materiaal of
gereedschap bij je. Ook komt het wel
voor dat blijkt dat je een verkeerde
weg hebt gekozen en dat je dus terug
moet naar de wal om via enkele an
dere schepen het bedoelde schip te
bereiken. Dat kost tijd, en tijd is geld:
de lasten.
Katwijkse reders laten hec werk veelal
opknappen door Katwijkse vaklui en die
moeten dus van Katwijk naar IJmuiden
reizen en weer terug. Dat kost tijd, en
tijd is geld Moet de bemanning
aan boord zijn om iets in orde te ma-
het is slechts 'n summiere opsomming.
Het aantal zou gemakkelijk uit te
breiden zijn. Eén factor willen wij
hier nog noemen, en dat is die van de
wachtsmannen.
Tijdens de weekeinden en in de perio
de van Kerstmis tot Nieuwjaar liggen
er talloze Katwijkse sohepen in IJmui
den. Die kan men niet zo maar onbe
heerd laten liggen. Er moeten bewakers
komen.
Vier of vijf schepen neemt één wachts-
man voor zijn rekening, dus als er een
honderd schepen liggen is het aantal
wachtsmannen ongeveer twintig. Hoeveel
gemakkelijker en goedkoper zou dit zijn
wanneer alle schepen in Katwijk an
kerplaats konden kiezen!
Honderd twintig
We schreven dus reeds dat het vrij
wel onmogelijk is het aantal Katwijkse
schepen te tellen. Gelukkig is er dan
nog de havendienst, die een juiste op
gave kan verstrekken! In de vissers
haven liggen in deze dagen ongeveer 100
schepen en in de Haringhaven liggen
er nog eens een kleine twintig, zodat
men op een totaal van bijna 120 komt.
Honderdtwintig schepen, die eigenlijk
niet in IJmuiden thuis horen, doch er
noodgedwongen ligplaats moeten kie
zen, omdat Katwijk nog steeds geen
haven heefl, hoewel het overleg al
jaren gaande is.
Honderdtwintig schepen, waarvan de
bemanning in Katwijk woont en dus
op-en-neer reist; honderdtwintig
schepen, waaraan reparaties moeten
worden verricht, waarvoor veelal Kat
wijkers zijn ingeschakeld; honderd-
twintig schepen, waarvoor wachts
mannen gevonden moeten worden, die
meestal uit Katwijk komen. Wat een
tijdverlies, wat een kosten!
Voor wiens rekening?
Voor wiens rekening komen de kos
ten? Niet voor de staat, niet voor het
staatsvissershavenbedrijf, niet voor de
consument, maar voor de reder. Hij
moet zorg dragen voor het vervoer van
de bemanning, voor de wachtsmannen,
voor de overbrenging van de lading van
IJmuiden naar Katwijk, voor en
fin voor honderd dingen meer! Reken
daar dan nog bij alle lasten die voort-
Zo druk is het
in de haven
van I]muiden:
een hos van
Katwijkse
masten.
(Foto Leidsch Dagblad)
vloeien uit het feit dat de haven van
IJmuiden eigenlijk te klein is, zodat de
schepen steeds versleept moeten wor
den, hetzij voor het innemen van ijs.
hetzij voor het lossen van vis, hetzij
omdat er een schuit, die tegen de kant
ligt, naar zee gaat, en waarvoor drie,
vier schepen ruimte moeten maken.
gingen aanbrengen aan de schuit, wan
neer zij een ligplaats zoeken in deze
mierenhoop. Als er storm staat moet je
tijdig maatregelen treffen dat de sche
pen niet van de trossen losgetrokken
worden.
Wachtsman Zuyderduyn heeft in Arie
van der Plas. Klaas Hoek en Arie de
Jong. allen uit Katwijk, collega's in
dienst van de schippers-eigenaren.
Arie de Jong is 64 jaar en doet dit
jaar voor het laatst dienst. Hij heeft
een paar jaar gevist, maar is toen al
gauw overgestapt naar de koopvaardij,
hetgeen hém veel beter beviel. ..Mijn
vrouw zit met Kerstmis en Oudejaar bij
de kinderen in Duitsland en volgend
jaaj^ga ik met haar mee en blijf ik ook
het verdere jaar bij moeders. Overigens
vind ik het niet erg tijdens het week
einde niet thuis te zijn: ik ben mijn
leven lang niet anders gewend ge
weest", vertelde Arie de Jong.
Op de KW. 48 „Cornelis Marinus"
troffen we motordrijver W. van der
Boon, die bezig was met de plaatsing
van een nieuwe winchmotor. Iwiere dag
heen en weer reizen van Katwijk naar
IJmuiden. evenals de andere beman-
Een beetje eentonig
Hoe denken de wachtsmannen nu
over hun dienst. M. Zuyderduyn uit de
Chr. de Wetstraat te Katwijk vindt het
lang niet onaardig. Hij heeft jarenlang
gevaren: van 1911 tot 1957. Nu is hij 60
jaar en heeft er het varen aan gegeven.
Het is liier wel een beetje stil en een
tonig, maar je blijft toch by het vis-
sersbedrijf betrokken. Je raakt er
niet uit, als je regelmatig een wachtje
opknapt.
Hij is in dienst van de schippers-eige
naren, die ieder weekeinde binnenlopen.
Iedere zaterdagmiddag trekt Zuyderduyn
dan ook naar IJmuiden en maandag
middag komt hij weer terug. Veel werk
heb je niet. vertelde Zuyderduyn ons.
vooral niet met dit rustige weer. Je
moet opletten, dat er met gestolen
wordt, maar dat komt gelukkig zelden
voor, en dan moet je in de gaten hou
den of andere schepen geen beschadi-
Wachtsman De Vreugd (midden)
heeft voor thee gezorgd. De heren
Tijl (links) en Haasnoot (rechts)
laten het zich best smaken.
(Foto Leidsch Dagblad)
ningsleden, die bezig waren het schip
om te bouwen voor de treilvlsserij.
„Er is slecht gevangen, maar de prij
zen waren „merakels", zodat er toch
nog aardig verdiend is. Er is ook weer
hard voor gewerkt!"
In de Haringhaven
In de Haringhaven liggen ook enkele
Katwijkers, die geen plaatsje meer kon
den vinden aan de Trawlerkade. G. de
Vreugd. Stengelinstraat 5 te Katwijk is
daar een van de wachtsmannen. Hij
heeft vast vier schepen te bewaken,
maar daar komt er nog wel eens een bij.
In het vooronder bood hij ons een mok
thee aan en ook B. Tijl. metaalbewerker
uit IJmuiden, en C. Haasnoot, elektri
cien uit Katwijk, kwamen even buurten,
ter onderbreking van hun werkzaam
heden. De Vreugd heeft 22 jaar gevaren
en klopt nu al een jaar of zeven
wachtjes. ..Wel een beetje eenzaam hier
in de Haringhaven, maar toch kan je
wel eens overwippen naar een collega.
Haven te klein
Van voor Kerstmis tot na Nieuwjaar
houden de wachtsmannen een oogje in
het zeil op de Katwijkse schepen, die in
IJmuiden liggen. De Katwijkers leveren
de meeste schepen in IJmuiden. De IJ-
muidense vloot heeft niet veel meer te
betekenen en ook de vloten van de an
dere vissersplaatsen, die in IJmuiden
liggen zijn niet zo erg groot.
Als de Katwykers uit IJmuiden zou
den verdwijnen, zou het er veel rus
tiger worden en zou de haven ook
inderdaad groot genoeg zijn. Nu is zij
dat niet. Wel op een door-de-weekse
dag als de meeste schepen naar zee
zijn, maar niet tijdens de weekeinden
en tijdens de bijzondere dagen rond
Kerstmis en d jaarwisseling. Ook zó
bezien dus is de haven van IJnn-iden
ongeschikt voor de talrijke Katwijkse
schepen. Zij horen daar ook niet thuis
Katwijk is hun thuishaven en daar
moeten zij ligplaats kunnen kiezen,
daar en nergens anders.
Eerste gezin op grond van
nieuwe wet geëmigreerd
Al 600.000 vluchtelingen
naar Amerika
Toen gistermiddag om ruim vier uur
de „Rijndam" van de Holland-Ame-
rika Lijn uit Rotterdam vertrok om
zijn reis naar Canada en Amerika te
beginnen bevond zich aan boord het
gezin van de heer M. A. Salemink, be
staande uit man, vrouw en hun een
jarig dochtertje Hildeborg. Het gezin
emigreert naar Amerika onder de
nieuwe Pastore-Walterwet, op grond
waarvan 3.136 gerepatrieerden met
hun gezinnen, in totaal naar schatting
8 tot 9000 personen, zich in de V.S.
kunnen vestigen. Jaarlijks mogen 1.136
personen naar Amerika emigreren,
doch het quotum, waartoe het gezin
Salemink behoort, wordt extra in de
nieuwe wereld toegelaten. De heer Sa
lemink was inderdtyd werktuigkun
dige in Indonesië.
Een aantal autoriteiten, o.w. de Ame
rikaanse consul-generaal te Rotterdam,
de heer Robert E. Wilson, en de Rijks
commissaris voor de Emigratie, ir. B. W.
Haveman, deed de familie Salemink uit
geleide.
De directeur van de Christelijke Emi
gratie Dienst, de heer T. Cnossen, heeft
in zijn functie van lid van de emigratie-
raad onlangs reeds eerder uit Indonesië
gerepatrieerde gezinnen, die eveneens
naar Amerika zijn gegaan, bezocht. Zy
zyn er nog geen twee jaar, zo zeide hij,
maar de gezinshoofden hebben over het
algemeen zeer redelijke posities gekre
gen. De heer Cnossen gaf de emigratie-
besturen in overweging door strenge
selectie eventuele mislukkingen te voor
komen. Hij dacht, dat de instanties geen
moeite zouden hebben dit nieuwe pro
gramma uit te voeren. Het verkrijgen
van een betrekking van mannen op ad
ministratief gebied is niet zo eenvoudig
gebleken; technisch geschoolden zijn wat
dat betreft beter uit.
Sinds 1947 heeft Amerika 600.000
vluchtelingen opgenomen, zo besloot de
heer Cnossen.
ITALIAANSE VERMOUTH
HM ENGELSE GIN
O*O Per Èttrflts f 6,95
Achter de IJmuidense reddingboot
Neeltje Jacoba heeft een aantal
schepen nog een plaatsje gevonden.
Links op de achtergrond de ge
bouwen van de afslag.
(Foto Leldsch/Dagblad)
„De haven van Katwijk is een afwe
ging van baten en lasten": de lasten
voor de reders zijn duidelijk, de baten
niet. Voordelen hebben we nog niet
kunnen ontdekken.
Aanleg is duur
De aanleg van een haven in Katwijk
kost ongetwijfeld grote sommen geld,
maar daar staan toch ook wel enkele
voordelen tegenover. Terecht werd dit
jaar in Katwijks raad opgemerkt dat
Leiden heel wat zand zou kunnen krij
gen als de Katwijkse haven gegraven
zou worden, heel wat méér zand, dan
ooit uit het merenplan gehaaldzou
kunnen zijn. Zand is een kostbaar arti
kel tegenwoordig en de lasten van het
graven van een haven zouden er dus
voor een niet onbelangrijk deel door ge
dekt kunnen worden. De kosten voor de
reders zouden aanmerkelijk verminde
ren, hetgeen de bedrijfsresultaten ten
goede zou komen, wat toch ook wel weer
te merken zou zijn in de Ri.iksschatki.st.
Beslissing gevraagd
Katwijk is een plaats, die leeft van de
visserij. Heeft het dan geen recht op
een eigen haven? Wie nog niet over
tuigd is. moet maar eens In IJmuiden
gaan kijken vóór 2 januari. Het lijkt
daar een Katwijkse haven doch zij
is het helaas niet. ..Men moet geen il
lusies hebben wat de haven van Kat
wijk betreft", heeft minister Vondeling
gezegd, sprekend over de begroting voor
1959. De beslissing ligt bij de minister
van Verkeer en Waterstaat.
Al is er dan op de begroting 1959
geen post uitgetrokken voor de Kat
wijkse haven, laat er dan tenminste
een beslissing genomen worden. Dan
weet Katwijk waar hel aan toe K en
kan men plannen beramen voor ''e
aanleg van de haven en voor alles wat
daarmede verband houdt. Dat het
een beslissing in gunstige zin zal zijn
móet zijn, daaraan zal geen wel
denkend mens twijfelen.
